|
2000
|
|
|
Euskal nortasunean prozesu ezberdinek
|
bat
egiten dutela erakusten digun adibidebat, Euskal Herriko biztanleek beren talde-nortasunaz egiten duten definizioetan dugu.Horretarako, Baskongadetako Eusko Jaurlaritzak, Nafarroako Foru Gobernuak eta IparEuskal Herriko Euskal Kultur Erakundeak burututako inkesta baten emaitzak hartukoditugu erreferentziatzat9.
|
|
|
1986tik aurrera, deszentralizazio hori ausarki geldiarazia izan zen. Radio FranceRoussillon izenekoa sarearen hogeita hemeretzigarren eta azken estazioa izan zen21.Politika publiko honen garapenak
|
bat
egin zuen 1981 eta 1982an Estatuak bultzaturikodeszentrali-zazio politikoaren prozesu orokorraren moteldurarekin. Ikus dezakegunez,, hedabideen sistema publikoa(...) karakterizatzen duen muga nagusi bat da politikapublikoen mendekotasuna politikarekiko, prozesuen mendekotasuna substantziarekiko.? 22
|
|
|
Maila hau marko juridiko-politikoak ezarria da (erkidego autonomikoa lehenik, eta Hego Euskal Herria gero). Nafarroako egunkarien kasuan, erkidego autonomikoak eta probintziak
|
bat
egiten dutenez, hauek baino harantzagoko albisteak urriak dira, eta hauetatik gehienak Hegoaldeko mailan agortzendira.
|
|
|
Nafarroako egunkarientzat Euskal Autonomia Erkidegoa ez da erreferentzia-eremugarrantzitsua, bistan denez. Eta honetan
|
bat
egiten dute Baskongadetako egunkarierregionalistekin, zeinek bere eremutik. Gainera, hau ez da soilik gertatzen Euskal Autonomia Erkidegoan jazo diren gertaera eta auziekin, ezta hor soilik eragina dutenekinere:
|
|
|
Erakusten den mapa geografiko-administratiboak ez du onartzen Euskal Herriaren profilik. Ipar Euskal Herria bera ere ez daexistitzen eta honi legokiokeen lurraldearen errepresentazioak
|
bat
egiten du Biarnorekin, lehen aipatutako bost zati nagusietako bat osatzeko.
|
|
|
7 Eguraldi-datuak eskaintzean, lurralde bat baino gehiago besarkatzen edoukitzen duten tokiak erabiltzea proposatzen da. Besaiden, esate baterako, bategiten dute mendebaldeko hiru lurraldeek; Larrunen, adibidez,
|
bat
egiten duteIparraldeak eta Hegoaldeak; Aralarrek, bestalde, bat egiten ditu Gipuzkoa etaNafarroa.
|
|
|
7 Eguraldi-datuak eskaintzean, lurralde bat baino gehiago besarkatzen edoukitzen duten tokiak erabiltzea proposatzen da. Besaiden, esate baterako, bategiten dute mendebaldeko hiru lurraldeek; Larrunen, adibidez, bat egiten duteIparraldeak eta Hegoaldeak; Aralarrek, bestalde,
|
bat
egiten ditu Gipuzkoa etaNafarroa.
|
|
|
eta estatu espainolarekin negoziazio politikoaegitea proposatzen du. Kontraesan hori bera nabaritzen zaio harremanen kontuan, alde batetik, Euskal Estatu batu eta burujabea lortzearren beste alderdi nazionalistekin, nola politikoekin hala zibilekin,
|
bat
eginda aritzea proposatzen baitu, eta bestetik, alderdi estatalistekin, elkarrizketa eta adostasuna bilatzea?.
|
|
|
Terapiak, subjektuak bere orainarekin
|
bat
egin ahal izan dezan, pendulu batengisara kulunkatu behar du plazer eta sexualitate poloaren eta errealitate eta sustraitzearen poloaren artean, alde batean edo bestean inoiz blokeatu gabe. Hartara, integratuta gera daiteke, jatorri urrunak integratuz, hor nonbait sumendi-erupzioareneta naretasun zerutiarraren artean.
|
|
|
Norberaren eta ingurunearen arteko muga galtzea da, kanpokoarekin bat egiteahain zuzen. Izaki konfluentea itsatsirik gelditzen dena da, identitatea bat eginaegotearekin nahasten duena, bereizketarik gabe, bere sentimenduak, ideologiak etajokaerak bestearekin, edo bere erreferentzia-taldearekin
|
bat
eginez.
|
|
|
Itsasoa laino dago. Etafilmean bezala, berriz ere,
|
bat
egingo dugu. Alazankoa!
|
|
|
Esaldi deklaratzaileen kasuan ertzeko L% tonu bat geneukake amaieran. Aztertuberri ditugun berba bakartuen kasuan L% ertz-tonuak
|
bat
egiten du H*+ L azentu tonudunaren L tonuarekin; ertz-tonu honen efektua, indabe, berbarekin ikus dezakegu:
|
|
|
Denek ez zuten berdin pentsatzen ordea: elizarenbarruan gehiengoa ziren erregimenarekin
|
bat
egiten zutenak erabat, eta komentu hartanere ez ziren gutxi frankista amorratuak. Horietako bat Aita Itxaso, gure aitarenaitaponteko eta osaba propioa.
|
|
|
–zintzurreko hariak dardaratzen direnean sortzen den hotsa?. Horra hor, beraz, labur eta zehatz, ahotsaren azalpena.Izan ere, definizioan sakonduz, ahots-kordek airean sortzen duten soinua da, biriketatik irtetean laringeko korden bibrazioaren efektua anplifikatzen duen airearen eraginez sorturikoa hain zuzen, burmuinak laringeko kordak ibilian ipintzen dituelarik.Gizakiaren fonazio-sistema 3 aparatu desberdinetan bana daiteke; hirurek
|
bat
eginez gero, giza ahotsa sortzen da.Arnas aparatuak airea ematen digu, zeina bibrazioan ipiniz gero, soinu entzungarri bihurtuko den.Fonazio-aparatua, soinua kanpoan entzungarri egiteko edo bihurtzeko gauza den airearen bibrazioa sortzen duena.Erresonantzia-aparatua edo durundi-aparatua, sorturiko soinua aldatu eta finkatzen duena.533.2 FONAZIO-APARATUABere organorik garrantzitsuena laringea ... Bere zulo nagusia, faringearekin komunikatzen da goialdean.
|
|
|
Geroago, G. Marconi-k harigabeko irrati-telegrafia errealitate bihurtzea lortu zuen, irratizko komunikazioen hasiera ekarriko zuena. Baina 1909 urtera arte ez zuten
|
bat
egin bi asmakari hauek aparatu bakar batean. Fleming-ek eta De Forest-ek lehenbiziko balbula termoioniko anplifikatzaileak sortu zituzten (diodoa eta triodoa), geroago Fessenden, Poulsen eta Colppits-ek ordurarteko aparatuak hobetzeko eta horrela, elektrofisikaren teoria orokorrak ediren nahi zuena?
|
|
|
Horregatik uste dut interesgarria izan dela hori berori ikustea, gainetik bada ere. Aurreko ataletan ikusi dugun bezala, irratia berehalako soinu-transmisioa da, leku batetik beste
|
batera
egiten dena. Laburbiltzearren, denbora iragan arau eta alor teknologikoari dagokionez, irratiak hiru oztopori itzuri behar izan die:
|
|
|
entzulegoarengan arrakasta handiena duena, hots, 7,30etan osatzen duten albistegia, hiru herrialdeen informazioa boteaz saio berean, elkarren korrespontsalak bihurtuz. Halaber, igandeetan (programaketa finkorik ez bada ere oraindik) Meza igortzen dute
|
bat
eginda, arratsaldeko hainbat kirol berrirekin batera. Finean, urradurarik gabeko elkarlana?.
|
|
|
Seinale multimediatikoak jasotzeko aparatu-aniztasuna ere garrantzitsua izango da, higikortasunaren aroan irratiak ere bere lekua eduki dezan. Genevan 1999ko urrian egindako Telecom azokan ikusi den bezala, jasoketa higikorrean egon daiteke irrati berriaren salbazioa, behin digitalizazioak ikusizkoaren esparruarekin
|
bat
egin ostean.
|
|
|
Eta azken honetan ikerketa gutxi egin bada ere, argi dago etikaren atalase-maila gainditzen duten ekintzak burutzen dituztela lantzean behin iturri boteretsuek. Horrela, zenbait irratilari ospetsuk
|
bat
egiten dute iturriekin aspektu orotan, iturriekiko ezkontzak bikain funtzionatzen duelarik.
|
|
|
Irratiaren industria berehala konturatu zen analisi horieksalmenta-tresna garrantzitsuak zirela, baita entzuleek informatzeko eta dibertitzeko zituzten desira eta interesen alde egiteko mekanismo hobea ere. Emisioaz
|
batera
egindako elkarrizketaren ostean, Nielsen-en metodo elektronikoa etorri zen(, audimeter, deitu ohi zitzaiona)?
|
|
|
Alde honetatik, Guizot legea abiapuntutzat har daitekeelarik, XIX. mendean irakasleriari buruzko legediaren bilakaerak erakusten du, irakasleak duen Estatuarekiko identitatea nola sortu eta eraiki den. Estatuak hori gauzatzeko duen asmoak,
|
bat
egiten du zuzenean lanbide horren lan-baldintzen hobetzearekin; eta hori egia bihur dadin, Estatuak ahalegin guztiak egingo ditu.
|
|
|
Espainian aldarrikatu zen lehengo konstituzioa dugu 1812koa. Gure ustez, honen inguruan egin beharko litzatekeen irakurketak, zuzenean
|
bat
egingo luke Estatu-Nazioa sortzeko nahiaren analisiarekin. Hau da, goreneko lege-koadroa sortzeko gertakariak-eta kontuan hartu behar da, hori Estatuaren antolakuntza juridiko-politikoaren oinarria dela-Nazioa gorpuzteko beharrari erantzun zion, eta honek berekin hezkuntza-alorrean Estatuaren eskusartzea ekarri zuen.
|
|
|
Gizartearen modernotze-prozesuaren aurrean zeuden (nahiz erritmoak berdinak ez izan) eta gizarte tradizionalaren kultur heterogeneitatea oztopotzat hartu zen prozesu horretarako, kultur homogeneitatearena baitzen prozesuak ezartzen zuen behar nagusienetariko bat, eta estatu-nazioaren markoak eskainiko zuen homogeneizatzerako testuinguru aproposa. Ez dugu uste, eta hemen
|
bat
egiten dugu Gellner-ekin-Kedourie-k dioenaren aurka -259, nazionalismoak-nazionalismo espainiarrak kasu honetan (edota Estatuaren nazionalismoak, nahi izanez gero)-homogeneitate hori inposatzen zuenik. Aldiz, gure iritziz, homogeneitearena gizarte berri hori eraikitzeko nahiak zekarren edo sortzen zuen beharra zen; baina homogeneitate horrek nazionalismo moduan azalduz bukatu zuen, nazioarena baitzen modernotze-prozesuan behar zuen Estatu-motaren-Estatu-Nazioa-zutabe ideologiko legitimatzaile nagusia.
|
|
|
Hots, Estatuak, beraz, agintea edota boterea zuten klaseek, hasiera eman zioten kate bati: populazioaren alfabetatzea (gaztelaniaz),
|
bat
egiten zuten lurrraldean eta hizkuntzan oinarritzen zen sentimendu nazionalaren sorrera, nazioaren formazioa (dioguna esateko, Smith-ek egiten duen analisian oinarritu gara; ikus SMITH, A.D.: Op. cit).
|
|
|
Horrela, Estatuak (ez dezagun ahaztu nazioan oinarritzen den Estatuaz ari zela) bere gain hartuko luke hezkuntza nazionalaren antolaketaren ardura, horretan kokatzen baitu nazioaren etorkizuna. Ikus daitekeenez, neurri batean Estatutik naziora doan bide honek
|
bat
egiten du tradizio frantsesarekin; edo hobeto esanda, Fichte-k honen eredua bere pentsamoldean integratzen du, zentzu horretan tradizio erromantikoaren eta tradizio frantsesaren antinomia gaindituz. Bi hitzetan, eta ondorio gisa, Fichte-k funtsezkoa den errealitatearen aurrean jartzen gaitu:
|
|
|
Edonola ere azken orrialdeetan azaltzen saiatu garen egoera, hezkuntzak Estatu-nazioarekin, eta honekin
|
bat
egiten duen nazionalismo-motarekin, duen lotura zertxobait argitzeko baliagarria izan badaiteke ere, Estaturik ez duten nazioen kasuan bere zeregina zein izan daitekeen argitzeke dago oraindik.
|
|
|
Beraz, hori lortzeko, beste bide batzuk aukeratzeaz gain (prentsa, folklorea, etab.), nazionalismoak hezkuntza-sisteman izango du borroka-fronte garrantzitsuenetariko bat (hauxe da, gure iritziz, euskal nazionalismoaren kasuan gertatzen dena). Gero aztertuko dugun kultura eta nazionalismoaren arteko lotura estuak bultzatzen gaitu hau esatera, Gellner-ek dioenarekin
|
bat
eginez:
|
|
|
Zalantzarik gabe, beste kontzepzio politiko batzuekin batera, XIX. eta XX. mendeetako kontzepzio nagusienetariko bat dugu (gaur egun ere, XXI. mendearen atarian gaudelarik, nahiz batzuen ustez guztiz zaharkitua izan, ezin da ukatu indar ikaragarria duenik). Baina ez da forma zehatz bakarra hartzen duen kontzepzioa, eta askotan beste batzuekin gurutzatzen da bide berean,
|
bat
egiten du, edota nahasten da; horra hor, adibidez, faxismoak eta nazional-sozialismoak nazionalismoari emandako forma, kolonialismoarekin izan duen zerikusia, marxismoaren nazioa eta nazionalismoa ulertzeko era hain ezberdinak, kontrajarriak askotan?, Estatu liberaletan beteriko zeregina, nazio-askapenerako mugimenduetan beterikoa, etab.3 Edozein ikuspegi ideologiko aukeratuta ere, zaila da nazi... Ikusi besterik ez dago, esaterako, tradizio marxistak gai horri buruz utzitako produkzio mardula4, non era guztietako ikuspegiak agertzen diren.
|
|
|
Nazioaren historia nazio-nortasunaren isla litzateke, eta nazioaren eta bere partaideen arteko lotura ezarriko luke. Hain zuzen, Breully-k aipatzen duen autorreferentziazko sinbolismoak
|
bat
egingo luke Esteva-ren hitz hauekin: –La historia, propia?
|
|
|
Aurreko galderari erantzuteko baietzak zein ezetzak duten garrantzi nabarmena azpimarratuz, hurbil gaitezen orain Estaturik ez duten nazioetara, eta ikus dezagun zer-nolako errealitatea aurki daitekeen eta zein den kulturari dagokion gai honi buruz Estatu-nazioarekin
|
bat
egiten ez duten beste era honetako nazionalismoek erakutsitako jarrera, eta oraintxe bertan airean utzitako galderak berebiziko pisua hartuko duela konturatuko gara. Hasteko, diogun ezen mugimendu nazionalistak izugarrizko kapital politikoa izango duela eskuartean, baldin eta berak ordezkatuko lukeen kultur taldearen errealitateaz nolabaiteko gizarte-mailako sinestea edota uste osoa zabaltzen badu.
|
|
|
Zentzu horretan, testuinguru honetan kulturak beteriko funtzioei dagokionez, Estatu-Nazioari eta kulturari buruz esandakoa baliagarria izango zaigu, Estaturik gabeko nazioei buruz hitz egiterakoan ere. Laburbilduz, Estatuarekin
|
bat
egingo ez lukeen nazioaren eta nazio hori osatuko lukeen populazioaren arteko lokarria, komunitate-nortasunarekin lotuta dagoen kultur identitatean aurkituko du nazionalismoak. Hemen ere kultur nortasunak nazioaren oinarrizko ardatza den komunitate nazionalaren nozioari berebiziko sendotasuna emango dio, hori ezinbestekoa baita kontzientzia nazionala eraikitzerakoan.
|
|
|
Hain zuzen, horrexegatik aipatu dugu kulturaren kapital politikoaren garrantzia; izan ere, kultura bakoitzaren egoera zuzenean loturik baitago bere etnia edota nazioaren egoera politikoarekin. Hala, Estatu-nazioarekin
|
bat
egiten ez duten nazioek horren pareko kultur garapena baldin badute, asimilazioari aurre egiteko egoera hobean egongo dira. Ezaguna den legez, Estatuaren aldetik erreakzioa bat-batekoa da eta mespretxuzko etiketak sortzeari ekiten dio;, sektarioa?,, tribala?
|
|
|
Orohar, Estatu-Nazio moduan, edota, testuinguru politikoak eraginda, Estatu nazioaskodun moduan? aurkezten zaigun Estatuaren barruan dauden nazioen eskubideek, Estatuaren menperatze-helburu eta nahiekin
|
bat
egiten ez dutela esango genuke. Azken finean, argitu egin beharko genuke noiz hitz egiten den Estatu nazioaskodunez, kontzeptu honek sakoneko azterketa ilundu ez dezan:
|
|
|
Azken finean, argitu egin beharko genuke noiz hitz egiten den Estatu nazioaskodunez, kontzeptu honek sakoneko azterketa ilundu ez dezan: a) Estaturik gabeko nazionalismoek Estatu-Nazioarekin
|
bat
egiten ez duten nazioen presentzia aldarrikatzen dutenean, Estatu horrek beste nazio batzuk integratzen dituela adieraziz; b) Estatuak, testuinguru historikoak bultzatuta (askotan beste nazionalismoen eraginez) nazio-aniztasunaren errealitatea onartzen duenean, harmonikoa den neurrian, noski?, hain zuzen Estatuaren beraren egitura arriskuan ikusten duenean. Edonola ere, esan behar da ez direla gutxi beren helburuen muga ofizialki aintzat hartzen den Estatu nazioaskodunaren markoan kokatzen duten mugimendu nazionalistak.
|
|
|
Zentzu horretan, erabaki politikoen eragin determinatzailea nabarmendu beharra dago. Izan ere, erabaki politikoekin zuzenean
|
bat
egiten duen hezkuntza-sistemaren arloan kokatu beharrean gaude, eratutako eskola-egiturarik gabe ezin baita aipatutako lotura hori (nazioaren ideologia/ hizkuntza nazionalaren ideologia) materialki gauzatu; eta hori ez baita posible Estatuaren eskusartzerik izan ezean.
|
|
|
Zentzu horretan, antolakuntza-ardatz batzuk proposatu zituen-tradizio bati hasiera eman ziotenak hain zuzen-eta horietan antzemango da eskolari emandako funtzio politikoa: lurraldearen eta populazioaren antolaketa zentrokideak eskola-antolaketan izan zuen isla, hots, honek antolaketa administratiboarekin
|
bat
egingo zuen. Errealitate honek garbi asko adierazten du zein zen jokoan zegoen gar zentralista.
|
|
2001
|
|
|
Horrela, aurreko predikatuaren, modaltze?
|
bat
egiten da, etagaiaren hariltzeari ekiten zaio, hala nola:
|
|
|
Bizkaian bi hilarri-talde agertzen dira, denboran
|
bat
eginik baina morfologikoki oso ezberdinak.
|
|
|
Hartara, garai eta eskualde ezberdinetako kondairen artean, paralelotasun morfologikoak ezartzen dira. Arnold Van Gennep-ek gai-eskualdeakdaudela dio, non eragile askok
|
bat
egiten duten, kondairen sorrera eta igorpenaaintzat hartzeko era guztietako ezaugarriak kontuan hartuz: kokapena, garaia, bakarkako ala taldekako harremanak eta gizarteko heldutasuna.
|
|
|
50eko hamarkadatik aurrera euskal eleberrigintzak europar zein amerikar korronteekin
|
bat
egin zuenetik, hots, herderianismoak gurean indarra galdu zuenez geroztik, hemen ekoizten den oro testuartekotasun unibertsalaren baitan irakurtzekoohitura hartu dugu. Baina kontuz, honek ez du esan nahi hemengo literaturakberezitasunik ez duenik.
|
|
|
Autoreak eta narratzaileak
|
bat
egiten dute testuan, eta zenbait ataletan narrazioa eten eta autorea zuzenean jartzen da harremanetan irakurlearekin. Kuriosoada, baita ere, nola Ur Apalategi bera pertsonaia gisa agertzen den.
|
|
|
Osaera honek bibliografian deskribatuarekin
|
bat
egiten du. Formulaz gain konposatuen egitura kimikoak ere zehaztu nahi bagenitu, hori beste datu-base batzuetan kontsultatu beharko genuke.
|
|
2002
|
|
|
Aurrerago, XX. mendean, Nafarroak
|
bat
egin zuen zabalpen horrekin, bideestuko aurrekoen linea osagarri batzuk egin baitziren bertan:
|
|
|
Ahalmen handiko konexio-proiektua bi autobideen artean, alegia: A -8 (Bilbo-Behobia) (Bilboko Area Meropolitarra Donostia eta Baionarenbidez kontinentearekin lotzen duena) eta A -68 (Euskal Herriko hego etamendebaldeko mugan zehar Mediterraneoko korridorerantz doana etaMirandan Madrildik datorren autobidearekin
|
bat
egiten duena); konexiohorren bidez, ibilbide luzeko beste komunikabide oso bat lortuko litzateke iparra-hegoa ardatzean.
|
|
|
Esan beharra dago ezen lehen bi bideek (eta, abian egongo denean, hirugarrenak ere)
|
bat
egiten dutela Donostia-Irun tartean eta horren bidezA -63 autobidearekin, errepide-sareko butxadura-gune nagusietako batsorraraziz.
|
|
|
Banco de Bilbao-k eta Banco de Vizcaya-k 1988 urtean
|
bat
egin zuten BBVsortuz. Ondoren, 1999 urtean Argentariarekin elkartzearen ondorioz BBVA sortuzen.
|
|
|
Alderdi kulturala ere gainditu beharreko koska bat izan da. Gizabanakokooperatibistak bere burua hurbil dagoenarekin
|
bat
egiten (identifikatzen) dulehendabizi, hots, lan egiten duen lantegiarekin; ondoren eskualdea barneratzen du, eta oso urrun dakusa muga geografikorik gabeko megataldea. Jauzi mental horrekaldaketak dakarzkio eskema psikologikoari, bai botereguneekiko, bai ohiturekikoeta bai elkarbizitzeko pentsamoldeak aldatzeko premia bistaratuz.
|
|
|
Hirurogeita hamarreko hamarkadan giroa oso bestelakoa zen, euskaltzaleenartean, behinik behin. Unibertsitatearen aldarrikapenak
|
bat
egiten zuen, kasugehienetan, euskarari eman beharreko bultzadarekin. Horren lekuko ditugu. 1970.urtean lehen aldiz antolatutako Derioko Udako Euskal Ikastaroak eta, bereziki, Udako Euskal Unibertsitatearen sorrera 1973an'.
|
|
|
Politika horrek, unibertsitateaurreko etapetako hezkuntza-prozesuan egindako ahalegina finkatu etasendotzen du, eta unibertsitarioak XXI. mendeari aurre egiteko prestatzen ditu, beren kulturan oinarrituta eta nazioarteko harremanetarako irekita. Politika horrenbidez, halaber, Unibertsitateak
|
bat
egiten du gizartea euskara normalizatzearenalde egiten ari den ahaleginarekin.
|
|
|
Mondragon Unibertsitatearen oinarrizko hizkuntza politika bultzatzen dutela, horren bi alderdi osagarriekin
|
bat
eginez:
|
|
|
Mondragon Unibertsitatearen oinarrizko hizkuntza politika bultzatzen dutela, horren bi alderdi osagarriekin
|
bat
eginez:
|
|
|
Unibertsitateko sektore asko dira azterketa honekin
|
bat
egiten dutenak, bainagauza jakina da indar horien artean dagoen koordinazio-falta. Hau da, esandezakegu unibertsitateetan badagoela masa kritiko zabala gaur egungo ereduunibertsitarioekin ados ez dagoena, baina erabat sakabanatuta dagoena, inongoerreferente zehatzik edo altematibarik ikusten ez duelako.
|
|
|
Baina zein jarduera. Hiletak eta oroitzapenezko ospakizunak; bilkurak; tumuluaren gainean haz zitekeenlandaretzaren mozketa, hilerria zaintzeko; hilobiaren nola-halako mugaketa; etab.Argi duguna da, kasu batzuetan bertan landu zutela tresna bakarren bat, eta horiekbertan gelditu zirela zerbaitetarako erabili ostean. Adibidez, Trikuaizti Iean ijekibat erditik hautsi ostean, zatietako baten muturrean moztura
|
bat
egin zuten, ondoren biak tumulu gainean utziz.
|
|
|
Demokratizazioak XIX. mendeko zentzuan zentralizazioa, burokratizazioa, etab. adierazten du, eta gaindituak edota eztabaidagarriak diren egoerekin
|
bat
egiten du. Helburua jazoeren aurretik legebiltzarraren onarpena bada, ondorioa ere garbia da:
|
|
|
Gaur egun, ordea, nortasuna eraikuntza da, etengabekoa den eraikuntza, non aktore nagusia norbanakoa bera bilakatzen den. Baieztapen horrekin
|
bat
egiten du Santi Eraso-k, beharrezkotzat joz ikuspegi historizista eta erromantikoak baztertuz,, bestelako optika politikoetatik konfiguratua izango den kartografia berria? (1998: 50).
|
|
|
Hurbiltasuna sortzea[...] lekuan lekuko komunitateen egiazko autonomia bermatzeko eta pertsonen eta naturaren arteko harremanak era zuzenez eta iraunkorrez errespetatzeko. [...] Garapenaren eta aurrerapenaren ideologiari kritika zorrotza egin behar zaio[...] Baieztapen honek, gainera,
|
bat
egiten du mundu osoan, hainbat herri mugimenduk, garapenaren aurrean hainbat sentimenduk, ideiak eta jarrerak banatuz, egiten ari diren gisa bereko borrokekin. Aurrean dugun aukera, informazioa, mobilizazioa, gizarte-eztabaida, kontzientziazioa eta borrokari bultzada bat ematea da.
|
|
|
Baina gaur egun aldaketa horiek inoiz baino sendoago eta biziago eman ahala, jarrera, modernoek? gizarteaz egiten dituzten irudi eta errepresentazioek iraganarekin
|
bat
egiten dute, orainaldiko biziera guztietan jada bertaratuta dagoen, etorkizun erreala? (orainaldia) ekidinez.
|
|
|
Ezezagunak, bertakoak? izanik, bertakoek ekoitzitako estereotipoekin ez dute
|
bat
egiten.
|
|
|
–Ekoitzitakoarekin? ez dute
|
bat
egiten. Izan ere, modernizazio erreflexiboak ordenaren ordez anbibalentziaren beharra aldarrikatzen duen bezala,, ezezagunak?
|
|
|
ofizialarekin
|
bat
egiten ez zuen jarrera oro irrazionaltzat joko da, erabateko dohainak eskainiz aurreiritzi mitiko, metafisiko, erlijioso edo etikorik ez omen zuen zientziaren ikuskera objektiboari.
|
|
|
Horretara bultzatu duten arrazoien artean daude akats zientifikoak, aurreikuspen faltsuak eta hiritarrekiko gutxiespenak. Arriskuen kontzientzizazio eta onarpen sozialaren historiak zientzien des mitifikazioaren historiarekin
|
bat
egiten du. Onarpenaren beste aldean, ez ikusi, ez entzun, ez usaindu, ez jakin?
|
|
|
France Bleue izeneko programa 1980an sortu zen, eta 50 urte baino gehiago zuten pertsonei zuzentzen zitzaien. Esan bezala, 2000 urtean programa horrek
|
bat
egin zuen tokiko emanaldiekin, eta, beraz, kate berriko emisoraren izena osatzeko, France Bleu, adierazleari eskualdearen izena gehitzen zaio.
|
|
|
Euskal irratiak,
|
bat
eginda aro berriaren aurrean 153
|
|
|
Uhin Ertainean emititzen hasi zen arren, Maiztasun Modulatuan emititu behar izan zuen 1964tik aurrera. Radiocadena zelakoarekin
|
bat
egin eta gero, Radio 4 zelakoaren Eibarko emisora bihurtu zen; 1991n, berriz, RNEren birmoldaketaren ondorioz desagertu zen, eta gaur egun Radio 1 izeneko emisoraren bikoiztaile hutsa da.
|
|
|
Dena den, projektu hori bertan behera geratu zen, eta hogei urte beranduago berreskuratu zuen sindikatuak. Emisora 1952ko uztailaren 18an inauguratu zen, Altxamendu Frankistaren ospakizunarekin
|
bat
eginez (Albillo eta Sánchez Aranda, 1995: 78).
|
|
|
12 Euskal Irratiak,
|
bat
eginda aro berriaren aurrean
|
|
|
irratsaioa. Iragana eta oraina
|
bat
eginaz?, Euskaldunon Egunkaria, 2001eko abenduaren 26, 45.
|
|
|
Hain zuzen ere, hiru euskal irratiak lotzeko sistema digitala erabili zuten; horri esker, emisora
|
batean
egindako grabazio bat berehala eskuratu ahal zuten beste bietan, telefono-konexioan oinarritutako sarearen bidez. Adibidez, era horretan, batean egindako elkarrizketak batetik bestera bidali, eta irrati-ekoizpen batzuk txandaka egin ahal dituzte. Horrez gain, hiru emisoren artean inon argitaratuak izan diren herri-kantuak ere gordeta dituzte disko gogorrean, hirurek erabil dezaten.
|
|
|
Hain zuzen ere, hiru euskal irratiak lotzeko sistema digitala erabili zuten; horri esker, emisora batean egindako grabazio bat berehala eskuratu ahal zuten beste bietan, telefono-konexioan oinarritutako sarearen bidez. Adibidez, era horretan,
|
batean
egindako elkarrizketak batetik bestera bidali, eta irrati-ekoizpen batzuk txandaka egin ahal dituzte. Horrez gain, hiru emisoren artean inon argitaratuak izan diren herri-kantuak ere gordeta dituzte disko gogorrean, hirurek erabil dezaten.
|
|
|
Zelan ematen zaio estaldura informatiboa gerra bati? Modu asko daude, baina garrantzitsuena zentsuraren bidezkoa da, albisteen selekzioaren bidez, eta kazetariak militarrekin
|
bat
eginez?.
|
|
|
Kultura-menpekotasuna prozesu multzo bat da, zeinaren bitartez gizarte bat sartua baita, presioa, faszinazioa, indarra edo korrupzioa dela medio? mundu osoko sistema modernoaren barruan, halako moldez non gizarte horren agintari-klasea eramana eta bultzatua baita zentro dominatzailearen egiturekin edo balioekin
|
bat
egin ohi duten erakunde sozialak sortzera eta horiek gidatzera.
|
|
|
Historiaren kausaz eta, inoiz, erlijioaren kausaz, hiztun-talde bat besteren hiztun-lurraldean geratzen da. Beharbada, talde horrek
|
bat
egiten du nagusi den hiztun-taldeak beretzat dauzkan ezaugarri erlijiosoekin eta politikoekin; baina, bere berezko hizkuntza eta taldea bera, hizkuntza horren hiztun-kolektibo moduan, baztertuak dira eguneroko bizitzan.
|
|
|
Sinkronikoki begiratuta, telebista-kate desberdinen programazioek
|
bat
egiten dute une oro. Zapping egiten dugun bakoitzean, programazio ugariagaz egiten dugu topo.
|
|
|
XIV. mendean, esate baterako, latinetiko hizkuntzetan, komunikatu edo komunika-zio berbek zerbaitetan parte hartzea, zerbait
|
batera
egitea ekartzen zuten gogora. Testuinguru horretan, komunikatu eta komunikazio berbek Elizaren inguruan zabaldu ziren gehienbat, eta, komulgatu?
|
|
|
Gizarte-komunikazioan, informatzailearen antolamendu-mota edozein izanik ere, igorlea erakunde bat da, organizazio bat. Erakunde horretan
|
bat
egiten dute enuntziatzaile indibidualek (kolaboratzaile ezezagun eta konfirmatuek, politikariek, esatariek, izen handiko izarrek?) eta enuntziatzaile kolektiboak (enpresak bera).
|
|
|
Eskolastikak argi hitz egin zuen veritas est conformitas rei et intellectus esatean; hots, egiak
|
bat
egin behar duela objektuagaz eta ezagutzagaz.
|
|
|
Lehengo Maitea atzera baletor, zer, aldenduok
|
bat
egiten baditu. Zer, Kloes saminez bidali ta atea ahantzi Lidi-ntzat zabaltzen badugu?
|
|
|
Papiroan idatzi ondoren, ezpel, zedro, marfil, hezur edo beste material
|
batez
eginiko makilatxo baten inguruan (umbilicus) biribilkatzen zen papiro-zerrenda, erroilo edo volumen (< volvere, biribilkatu?) bat osatuz. Makilatxoen bi muturrak beltzez pintatuta edota apaindurik izan ohi ziren (horiek ere umbilicus izena zuten).
|
|
|
Baina emakumea ez da beti maitasun fingituz hasperentzen, gizonarekin besarkaturik, gorputza gorputzarekin
|
bat
egiten eta ezpain hezeak musuka xurgatzen dizkionean: sarritan benetan dihardu eta gozamen komunaren bila tiratzen du maitasunaren lasterketa kurritzera.
|
|
|
Eta lehenengo emazteek, ernalkorrak izan arren, umerik sortu ezin izan zutenen gizon askok gero aurkitu dute natura egokia, zahartzaroa seme-alaben babesean igaro zezaten. Hain axola handikoa da haziak haziekin egoki nahastea era ernalgarrian, lodiak arinekin eta arinak lodiekin
|
bat
eginez. Zerikusi handia dauka, halaber, nolako jakera daroagun bizitzan:
|
|
|
Honi, Italiaren kontrako asmo beraz agertu zitzaion eta erregea armatu eta erromatarren aurka jaikiaraztea baino ez zuen lortu. Hanibalek, ikusirik hau ez zela hain indartsua bere baliabideetan, beste errege batzuk erakarri eta nazio gudulariekin
|
bat
egiten saiatzen zen. Eumenes, Pergamoko erregea, haren aurkakoa zen, erabat erromatarren aldekoa baitzen, eta euron artean borrokan ari ziren bai itsasoan eta baita lehorrean era.
|
|
|
eta kontsulekin
|
bat
eginda justizia laskitzen zuten tribunoak.
|
|
|
Erromatar mandatariak hara joan zirenean eta horien oste ugariak etxea inguratu zuenean, atetik begira zegoen esklabuak esan zion Hanibali ohizkoa zen baino armatutako gizon gehiago ageri zirela. Honek, ate guztietara ostera
|
bat
egin zezala agindu zion eta berari agudo jakinaraz ziezaiola ea alde guztietatik modu berean setiaturik zegoen. Esklabuak nola zegoen kontua azkar adierazi eta irteera denak hartuta zeudela jakitera eman zionean, sumatu zuen hori ez zela zoriaren eraginez gertatu, baizik eta bere bila zetozela eta ezingo ziola biziari luzaroan eutsi; bizia inoren esku ez galtzearren, bere lehengo balentriez gogoratuz, beti soinean eraman ohi zuen pozoia irentsi egin zuen.
|
|
2003
|
|
|
Horrek, jakina, enpresak batzea dakar (BBV-Argentaria, BS-Central Hispano, Renault-Volvo...), lanpostuak suntsitzea (Time Warner eta AOLek bat egin eta berehala, adibidez, 3.000 behargin kaleratuzituzten, eta BBVAk ere 7.500 beharginen kaleratzea iragarri zuen Espainia etaLatinoamerikan 2001ean, mozkinak% 24,2 gehitu ostean; azpimarratzeko modukodatua da hau: BBVk eta Argentariak 1999ko azaroan
|
bat
egin zutenetik 12.631behargin gutxiago dituzte6), botere-metaketak gehitzea (Espainiar Estatuan, hirutalde pribatuk Estatuak berak baino diru gehiago ei darabilte esku artean7), aginteagero eta kontrolagaitzagoa izatea, erabakiguneak jendearengandik geroz eta urrunago izatea, kapitala geroz eta gehiago metatu eta zentralizatzea...
|
|
|
2000ko maiatzaren 10a: Udalbatzan EAJ, PSE eta PPk
|
bat
egin zuten EH, EAeta EBk aurkezturiko mozioarekin, non esan baitzen zentral termikoarenproiektuak ez duela betetzen Industria Erabilpenerako Esparruen Plan Partzialakeskatzen duenarekin (tximiniek 10 metro baino gehiagoko altuera dutelako).
|
|
|
Boroa auzoko biztanle asko: baserritarrak; baserriko seme-alabak, batzuetan kaletik baserrirako bueltan edo lotura afektibohandiarekin; bertara joandako kaletarrak baserri baten bizitza, naturalago?
|
bat
egin nahi dutenak,.... Boroan ere eraiki dira txalet asko baina honakoetxebizitza hauetan bizi den jendeak ez du hainbeste atxikimendurik erakutsi.
|
|
|
Gure erantzunkizuna da Euskal Herriko hiritarmoduan bertoko eta atzerriko politikariei jokabide ekonomiko eta negozioen aukeraberrien aurrean gizakien eskubide sozial, sindikal edo osasunezkoak errespetaditzaten eskatzea. Aldiz, eta arestian ikusi dugun legez, EAEan eta Nafarroan indarpolitiko gobernariek
|
bat
egiten dute enpresen jokamoldeekin eta hortik bi ondorioatera ditzakegu: lehenengoa, politikarien esperantzak ere merkatuaren dinamikahazkorrean daudela lehengoz eta gero hiritarren eskubideen begirunean eta bigarrena, gaurko klase politikoa eta enpresarien arteko oso adostasun gradu handiadela eta autonomia gutxi dagoela potere politikoaren partetik.
|
|
|
137 Sail gehienek ez zuten
|
bat
egin proposamenarekin, jende falta argudiatuz. Batzuek ez zuten erantzun ere egin, eta zenbaitek arazo teknikoak azaldu zituzten ezezkoa emateko.
|
|
|
Dena den, ez zirudien, UEUn bizi zen giro politikoak
|
bat
egiten zuenik lege-biltzarkideen gehiengoak ordezkatzen zuenarekin. Zeruko Argia-k azaldu zuenez, «talde politiko gutxi mugitu dira.
|
|
|
Agiriaren azken puntuak dei egin zien Euskal Herriko indar politiko guztiei, UEUren helburuen eta ekintzen aurrean beraien jarrera azal zezaten57 Amaitzeko, garaiko eskakizunekin
|
bat
eginez, amnistiaren eta autonomiaren aldeko borrokarekin bat egiteko eskatu zuen. Horren lekuko, batzarrak bere protesta azaldu zuen Xabier Larenaren atxilotzea zela eta.
|
|
|
Unibertsitatearen esparruan, aurrerago ikusiko dugunez, Euskal Unibertsitatearen aldarrikapenak
|
bat
egiten zuen, kasu gehienetan, euskarari eman beharreko bultzadarekin. Horren adibide ditugu euskaraz irakurritako lehen tesina eta tesiak:
|
|
|
Garai beretsuan hasi zuten bere ibilbidea Rekaldeko Herri Unibertsitateak eta IPES taldeak (Instituto para la promoción de Estudios Sociales), gizarte -gaien inguruan.
|
Bat
egiten zuen Euskal Unibertsitatearen beharrarekin, baina gaztelania zuten lanerako hizkuntza nagusia67 Esanguratsua da, halaber, Anaitasuna aldizkariak 1974ko euskal kulturaren balantzea egin zuenean UEU ez aipatzea68.
|
|
|
Nire ustez, jarrera horiek izan zuten eragina UEUn, iritzi eta ideologia desberdinetako pertsonen arteko lankidetza bultzatu baitzen, UEUra irakasle etortzeko bereziki. Alde horretatik, UEUk
|
bat
egin zuen Joxe Azurmendik arestian aipatu dugun idazlanean idatzitakoarekin: «asmo batek gidatu behar gintuzke:
|
|
|
Etxenikeren posizioa logikoa zen, kontuan hartzen bada, Jaurlaritzan zuen postua eta unibertsitateari buruz zuen ikuspegia. Izan ere, 1979an argitaratutako artikulu batean, Mitxelenak egindako Euskal Unibertsitatearen definizioarekin
|
bat
egin zuen. Are gehiago, Etxenikeren ustez, unibertsitateak irakatsi eta, bereziki, ikertu egin behar zuen eta horretarako ezinbestekoa zen irakasleriaren hautaketa elitista eta zentro desberdinen arteko bereizketak indartzea80 Filosofia hori eta UEUk bultzatutakoa ez zetozen bat, inondik inora ere ez.
|
|
|
Polemikarekin amaitzeko Argia astekariak EHUko eta UEUko kide ziren bost lagunen iritziak bildu zituen: Baleren Bakaikoa, Koldo Gorostiaga, Jose Ramon Etxebarria, Joxe Azurmendi eta Antton Azkargortarenak, hain zuzen107 Bostek
|
bat
egin zuten EHUren izaera espainola azpimarratzean, baina adostasun gutxiago zegoen UEUren egitekoa finkatzean eta EHUrekin eduki beharreko harremanei zegokienez. Koldo Gorostiagaren ustez, UEU zen Euskal Unibertsitate bakarra, beste unibertsitateen zirikatzaile; Etxebarriaren iritziz, UEU euskaltzale militanteen biltokia zen eta indarrak biltzeko azpiegitura bat «eta Universidad del País Vasco izeneko horretan prozesu bat segitzeko egunen batean Euskal Unibertsitatea izan dadin».
|
|
2004
|
|
|
Koffi Annan Nazio Batuen zuzendariak inguruko gizartearekin konprometitutako enpreseneredu gisa aurkezten du MCC taldea (Annan, 2001). Zehazki, Nazio Batuen erakundetik bultzatunahi den Global Compact ekimenaren balioekin
|
bat
egiten duela azpimarratzen du. Ekimen horriburuz, ikus Heras eta Errasti 2001.
|
|
|
enpresek ondasun eta zerbitzuak, eta baliabide-tekniko, finantzario eta pertsonalak jartzen dituzte garapenerako ekintzetan. Lankikoen eta Mundukidekoenarabera, kooperatiba-idiosinkrasiarekin
|
bat
egiten duten jarduera-bideak izan daitezke; izan ere, enpresaren izaera eta funtzio sozialean sakontzen dute.
|
|
|
Halaber, atzerriko eta inguruko filialetako langileen parte-hartze eskubideak bermatzekooinarrizkoa iruditzen zaigu AKE-n ohiko izan den instituzionalizazio-bidea hartzea24 Horiexek dira, hain zuzen ere, kooperatibaren kapital-sozietateak besteetatik desberdinduko dituen irizpideak, eta modelo berriaren demokrazia industrialarenmaila baldintzatuko dutenak. Hau da, Arrasateko esperientzia demokrazia industrialaren hedapenarekin benetan konprometiturik dagoen edo etorkizuna esklusiboki ekonomia kapitalistarena delako ustearekin
|
bat
egiten duen erakutsiko duena.
|
|
|
Kolofoneko Xenofanesek giza adimena azpimarratzen du beste guztiaren gainetik, munduaren adimenarekin
|
bat
egiten duen giza adimena, hain zuzen. Seta berezia erakutsizuen Xenofanesek, gainera, jainko metafisikoak alboraturik, esan dezagun, giza arrazoiajainkotzeko.
|
|
|
hizkuntzaren aldetik, sintaxia, semantika etapragmatika batcratzen hasi dira; epistemologian, teoria eta ckintza, czagutza eta balioaknahastuz joan dira; eta ontologian, subjektua eta objektua gero eta hurbilagoak dira, bcrenberezitasunak galtzcke. Horrela, filosofia anglosaxoiaren egiaren analisiak. cta filosofiakontincntalaren orainaren ontologiak
|
bat
egin dute. Ildo horretatik, homo complexus bcrriaduguia esan dezakegu, esate baterako, Ilya Prigogine, Humberto Maturana, Francisco Vareia-ren fisika eta bioiogiarcn hausnarketatik zein Edgar Morin-en soziologiaren gogoetatikondorioztatuta (ikus Biologiaren Filosofia).
|