|
2016
|
|
|
Joxan Goikoetxea musikari hernaniarraren ezaugarriak dira hiperaktibitatea eta ugaritasuna; soinu-jotzaile esanguratsu eta aktiboenetakoa da gaur egun. Interprete, konpositore, moldatzaile eta ekoizle moduan egin dituen lanetan
|
bat
egin dute musikarekin antzerkiak, zinemak, dantzak eta formatu multimedia berriek. Berak aurkeztu zion proiektua egiteko proposamena Donostia 2016ri, eta zuzentzen duen Aztarna argitaletxeak obra argitaratu du.
|
|
|
I.G.: Indarrak denok
|
batera
egin behar ditugu. Bertigo sentipena ere desberdina da.
|
|
2017
|
|
|
1993 urtea Txekoslovakia bitan banatu zela iragarriz hasi zen, eta Egañak eta txapelak
|
bat
egin zutela ospatuz amaitu. Txapeldun handi bat agertu zen Ylenia Carrisi desagertu zen garaian.
|
|
|
Bortzirietako bertso eskolakoak izan ohi ziren bertsolari guztiak hasieran, baina gerora, inguruko eskualdeetako taldeak gonbidatzen hasi ziren; Malerrekako eta Baztango taldeak, esaterako. Azkenekoan, “Bertso truk” ekimenarekin
|
bat
eginez, Urretxu eta Bilboko bertsolariak ere gonbidatu zituzten lehiaketara.
|
|
|
“Ikusten nuen oso interesgarria zela biak uztartzea, elkarrengandik ikasteko”. Emanuel Gabottorekin batera David Tókar payadorea animatu zen proiektura, eta raperoen artean Kódigo eta beste hainbatek ere
|
bat
egin zuten. Geroztik, herrialde osoan zehar ibili dira, eta baita Txileko hainbatekin ere.
|
|
2018
|
|
|
Bi faktoreek
|
bat
egin dute aztertzeko, baina zure buruan banatuta edo elkartuta daude?
|
|
|
Aurretik esanak osatuz, esango nuke, Igor Elortza bertsolaria dela, baina horretaz gainera beste arlo batzuetan ere badiharduela, antzerki gidoigintzan edo markagintza eta publizitate arloan, batez ere, eta, hori guztia baino lehenago ere, herritar kritikoa, hainbat erakunde, elkarte eta mugimendurekin
|
bat
egiten duena modu jarraitu edo esporadikoagoan, eta hori guztia islatzen dela nire Twitter kontuan.
|
|
|
Beste zenbait euskaldunak dira jatorriz, baina egunerokoan gaztelera dute lehen hizkuntza, bai idatziz, irakurriz edo prestigioa duen edozein ekimen burutzean (bilerak, solasaldi serioak etab.). Kultura kontsumitzeko egunpasa interesgarria ikusten dute horiek ere BECen. Ez dira lau urtean bertso-saio askoz gehiagotara joango; akaso, herriko antzokian egingo dutenera, BBK live edo beste jaialdi cool-ago batekin datak
|
bat
egiten ez badu behintzat. Polita iruditzen zaie jarduna, baina ez dute katarsi kolektiborik bizi, ez dira orgasmora iristen, erreferentzia askok ihes egiten baitie.
|
|
2019
|
|
|
Aitortu beharra dut gainera, azken finean, gozamenak egin ninduela ni bertsozale. Teoriak eta praktikak
|
bat
egiten dute hemen ere, bertsolaritza eta feminismoa uztartuz espazio gozagarriak ari baitira sortzen. Arnasguneak deitu ahal direnak, espazio feminista eta euskaldunak.
|
|
|
Arima, burua eta bihotza egunean 24 orduz eta urtean 365 egunez inplikatu zituen. Pasioak eta lanak
|
bat
egiten dutenean, oporretan bizi gara. Hori ere, Joni ikasi genion.
|
|
|
Txapelketa joan, txapelketa etorri, bertsolariek, bertsozaleek, antolatzaileek eta gainerako eragileek gure jardunean
|
bat
egiten asmatu dugula iruditzen zait. Irudipen eta sentipen horrek mugiarazten gaitu eta indarra ematen digu bi urte barru biziko dugunaren lehen urratsak egiten hasteko.
|
|
|
Uztapide, Basarri, Lasarte eta abarrek ez omen zuten bertsotan egiten etxean hitz egiten zuten bezala; gipuzkeraz egiten zuten, baina gipuzkera batuan, jasoan. Amuriza eta Agirrek ez dute
|
bat
egiten batuaren erabileraren komenientziarekin. Amurizak kezka handiz bizi du egungo hizkuntza-aldaeren erabilera, euskalkia erabiltzen ari direlakoan “sukalkia” darabiltelako askok; Agirrek, ordea, sagarrekin alderatuz azaltzen du zer dakarkion bertsolaritzari norberak bere hizkeran kantatzea:
|
|
2020
|
|
|
Kazetaritza eta Soziologia ikasketak egin zituen, eta Bertsozale Elkarteko Komunikazio arduradun izan zen. Joxerra Garzia eta Andoni Egañarekin batean idatzi zuen Bat-bateko bertsolaritza lan mardulaz gainera, saiakera literario gisako bat utzi zigun Egañarekin
|
batean
egin zuen Zozoak beleari izeneko gutun-trukearekin. 1991ko Gipuzkoako finalean txapela janzteko zorian zela egin zuen tongoak mito bilakatu zuen.
|
|
|
Gipuzkoako finala eman zuten zuzenean Donostiako Herri Irratiak, Loiolakoak, Arratek eta Segurak
|
bat
eginda. Hura 62 -63 inguruan izango zen.
|
|
|
RNE-k eta Radio San Sebastianek, ezta hori ere. Donostiako Herri Irratia 1972tik aurrera hasi zen taxuzko zerbait egiten, gurekin
|
bat
egiten zuenetik. Aldai, Zubizarreta eta horiek ere orduan hasi ziren.
|
|
|
Zortzi bozkatuenekin egitea erabaki genuen, baina aukeratuei deika hasi ginenean, Sebastian Lizaso izan zen ezezkoa eman zigun lehenengoa. Aittolak Sebastianekin
|
bat
egin zuen eta, gero, goierritarrek. Ematen zuten lehen arrazoia zen ez zeudela sartuta bertsolari gazte guztiak, alegia, ‘denak ala inor ez’ Baina hori ezinezkoa zen guretzat, handiegia esku artean geneukan liga formatuan egiteko.
|
|
|
Berrabiaraztea, gainera,
|
bat
egin duten zenbait fenomenok bultzatu dute: sustrai kultural sakonagoko espazio alternatiboen behar, katalanez hezitako belaunaldi berriek eskatzen dutenak; musika tradizionalaren inguruan Tradicionàrius jaialdia Bartzelonan sendotzeak (1988az geroztik ospatzen da); Pep Gimeno Botifarra abeslariak Valentzian izan duen izugarrizko arrakastak, ball de botek Mallorcan, edo jotaren protagonismoak Ebroko Lurraldeetako Plan Hidrologiko Nazionalaren aurkako mugimenduan; gizartean eragin handia duten beste inprobisazio-tradizio batzuen aurkikuntzak, hala nola, bertsolaritzak Euskadin, edo dezimaren inguruko iskanbilak hainbat kultura hispanikotan; irudi ikoniko batzuen famak edo oraindik jardunean dirauten tradizioetan erreferente berriak agertzeak —Josep Garcia Lo Canalero, Ebron, edo Miquel Ametller, Menorcan, adibide jatorrak lirateke lehenengo kasurako; Mateu Xurí, Mallorcan, bigarrenaren eredurik liluragarriena—; edo, azken finean, dibulgazio-asmoekin sortutako erakunde jakin batzuen jardunak, hala nola Associació de Glosadorsek Mallorcan, Soca de Motsek Menorcan edo Cor de Carxofak Katalunian, erabat erabakigarriak gaur egungo itxuraren konfigurazioan.
|
|
|
|
bat
egin zuten zuen
|
|
2021
|
|
|
Bizitzan biek 18 urtera arte ia dena
|
batera
egin genuen, gero bakoitzak bere bidea hartu zuen. Hau izan da elkartzea bezala.
|
|
|
Bizitza osoan izan ziren adiskide.
|
Bat
egiten zuten bien ideiek eta gustuek.
|
|
|
Bestalde, funtsezkoa da metrika musikala eta testu metrika elkartzea eta egokitzea, haien azentuek
|
bat
egin dezaten eta musikarenak ez daitezen gelditu testuaren azpian, musikari horren arabera.
|
|
2022
|
|
|
Nolanahi ere, han izango gara eta, beti bezala, gure kritika kantatuko dizuegu ondoren: ikusiko dugu honekin
|
bat
egiten duen ala ez, azkenean.
|
|
|
Horretan
|
bat
egin du Asier Ibaibarriaga xake jokalari eta bertsozaleak: “Biek eskatzen dute aurrelana, nork bere jakintza dauka, xakean hasierak ezagutzen dira, bertsotan bakoitzak norberaren errimategia darama.
|
|
|
Emanaldiaren bukaeran
|
bat
egiten dugu biok, bederatzigarren sinfoniako melodia ezagunari —Europak ereserkitzat hartu zuen hari— bederatzi puntuko bertsoak jarri bainizkion. Pandemia betean jarritako hitzak dira.
|
|
|
“Zure arrebak oso ondo erantzun dit”. Eta pentsatzekoa da zinez gustatu egingo zitzaizkiola bertso haiek Basarriri, bere ohiko diskurtsoarekin
|
bat
egiten baitzuten: emakumeak bezainbat, gizon gehienak ere bide zuzenetik kanpo ibili ohi ziren harentzat.
|
|
2023
|
|
|
23 urterekin, Paris atzean utzi eta, bost urtean, batetik bestera ibili zen Frantzia, Austria, Suitza eta Italian zehar, bere gitarrarekin, euskaraz egiten zituen emanaldiak ogibide zituela. 1848ko Iraultzarekin
|
bat
egin zuen, berriro Pariseratuta, eta, urte hartan bertan, Frantziako Tolosan, atxilotu egin zuten: Napoleon III.ak debekatu berri zuen Marsellesa abestu eta ‘desordena publiko larriak’ eragiteagatik.
|
|
|
Azkenik, mendearen bigarren erdi horretan, euskal komunitatearenganako Europaren interesa piztuko zuen beste olatu bat altxatu zen: Brocak, Retziusek, Collignonek, Hervék eta beste hainbatek modan jarri zuten Antropologia Fisikoak, euskara Europako hizkuntzarik zaharrena izan zitekeela zioten hizkuntzalarien teoriekin
|
bat
eginez, euskal gizakia jarri zuen kontinenteko jatorrizko arrazaren aferaren xede puntuan. Erromantizismoak sustraien inguruan zuen lilurak sekulako hauspoa eman zien planteamendu horiei, Gabilondoren hitzetan euskal nortasun modernoaren sorrera gertatu zen Europako indigena gisa (2016:
|
|
|
[4] Bidarte oraingoan Madariagarekin
|
bat
eginez: “ […] la position d’Augustin Chaho, le républicain ‘illuminé’, qui décèle, on l’a vu, une continuité historique entre les temps primitifs, celui des Voyants —dont témoigne la pratique de l’improvisation—, et les temps présents” (id.:
|
|
|
Baina eliza, bistan dena, toki sakratua da, eta mezetara joaten dena ez da afizioak bulkatuta joaten, fedeak edo sinesmenak bulkatuta joaten da, naski, bai eta kristauen komunitatearekin
|
bat
egin eta haren parte sentitzeko asmoz ere. Agian asmatua den goitiko adierazpen horrek, beraz, badu probokaziotik, eta erlijioa zezenketen pare jartzea eskandalagarria izateko bokazioa duen konparazioa da segur aski.
|