|
2000
|
|
|
—Zaude trankil, zeren, urbiaindarrak aldi luze batez jauregiari beha izan baziren ere, orain, aldiz, nola ez baitago jauregirik ez jauregiaren aldi
|
bateko
aberastasunik, ahantziak edo erdi ahantziak gauzkate... Zeren gizonak jauregia egiten duen neurri berean egiten baitu jauregiak gizona.
|
|
|
Bai baitzekien poetak, bai baitzekien kantariak urria dela eman zaion erremusina: une
|
baten
aberastasuna, besterik ez. zukeen hala ere poetak, nahiko zukeen hala ere kantariak pitin bat gehiago iraun zezan egunaren argi geldiak, pitin bat gehiago iraun zezaten" altzifreek, mahastiek, soro landatuen ordena garbiak, gure hizkuntzak, maite izan dudan gauza bakoitzaren gaineko begirada pausatu honek!".
|
|
2002
|
|
|
“Hemen dena oso erlatiboa da, buelak hazten ari dira”, dio Cruz Pascualek, Santiagoko Biologia Fakultateko Arrantza Ekoizpeneko Tekniken saileko irakasleak. Espezialista horrentzat, produktu
|
baten
aberastasuna produktu hori garatzeko erabili den elikagaiaren araberakoa da, noiz harrapatu den eta abar. Eta, izoztearen kasuan, prozesua nola egin den.
|
|
2004
|
|
|
Hizkuntza
|
baten
aberastasuna eta espresabideak ez ulertzearena muga baikorra izan litzateke eta ez oztopoa. Are gutxiago oztopo politiko edo sozial bat.
|
|
|
Berastegi, Nafarroa Gipuzkoako muga herria da. Hemengo egonaldia hizkuntza
|
baten
aberastasuna nola galtzen den konturatzeko baliagarri zait. Hiruzpalau adibide azaltzen saiatuko naiz:
|
|
2005
|
|
|
XIX. eta XX. mendeetan hazkundeak epe luzera begira izango zituen muga fisikoen kontzientzia hori, biztanleriaren biziraupena ziurtatzeko kezkarekin batera, desagertu egin ziren gaur egun nagusia den pentsamendu ekonomikoaz, pentsamendu neoklasikoaz alegia. Ekonomialari neoklasikoek herrialde
|
baten
aberastasunetik kanpoko zerbait balira bezala hartzen dituzte truke baliorik ez duten natur baliabideak. Pentsamendu klasikoan eta marxistan lanak balio eta aberastasun iturri gisa zuen eginkizun nagusia ere desagertu egingo da, kapitala handietsiz ordea.
|
|
2006
|
|
|
Beste bide
|
batek
aberastasun oparoagoak emango dizkizuela erakusten badizue Jainkoak (zuen eta besteen arima kaltetu gabe) eta hori arbuiatzen baduzue aberastasun gutxiago emango dizkizuena aukeratzeko, zuen bokazioaren (calling) helburuetako bati oztopoak ezartzen dizkiozue eta Jainkoaren administratzaile (steward) izateari eta bere dohainak (Berak eska diezazuekeen unean Bere zerbitzuetan baliatzeko) onartzeari... Lan egin dezakezue aberasteko helburuz; ez aberastasuna zeuen sentsualitatearen eta zeuen bekatuen zerbitzura jartzeko, baizik eta Jainkoa goresteko (Weber, 2001:
|
|
2007
|
|
|
Hori dela eta, gure misioa hauxe da: lan-taldeetan lan eginez, Irizar enpresabikaina egitea, zeinak bezeroen, kooperatibako langileen, kanpoko laguntzaileeneta inguruaren etengabeko asebetetzea dela medio, elkarlanezko, askatasunezko, komunikaziozko eta partaidetza aktibozko marko
|
batean
aberastasuna eta lanpostuak sortuko dituen hazkundea ekarriko duten irabaziak lortzea ahalbidetuko duen.
|
|
|
Txanpona besterik ez dute, baina horretan aberatsegiak direla esan behar, eta ez pobreak. Izatez, ez dago neurri erabakarrik hizkuntza jakin
|
baten
aberastasuna edo
|
|
2008
|
|
|
Estatus sozioekonomikoa ez dagokio soilik pertsona
|
baten
aberastasun edo pobrezia mailari. ESE zehatzago neurtzen da elkarren artean lotuta dauden aldagai jakin batzuen konbinazioaren bidez, hau da, familiaren diru sarrera, heziketa maila, bizilekua eta lanbidea.
|
|
2009
|
|
|
Bestalde, interes ekonomiko boteretsuek antolatutako erakundeen protagonismo eta eragina areagotzen ari da (EBko Kontseilu eta Batzorde, EBZ, MME, NDF, MB, eta abar). Azken finean, merkatu librearen aitzakiarekin, mundu guztiko langileriaren baldintzak parekatzen ari dira eta horren ondorioz bizimodu maila beherantz bidean doa, elite boteretsu
|
baten
aberastasuna etengabe hazten den bitartean. Azken hau egiaztatzeko nahikoa da estatistikei begirada bat ematea, non gardenki frogatzen den langileriak herrialdeko aberastasunetik eskuratzen duen zatia murrizten ari dela, merkatuak desbabesten hasi zirenetik.
|
|
|
Are gehiago, Monsanto hazien enpresa estatubatuarrak gehitzen du hazi transgenikoak munduko gosearekin eta desnutrizioarekin amaitzeko bidea direla. Bitartean, Greenpeacek gogoratzen du munduko gosearen eta desnutrizioaren arrazoiak ez direla janari produkzioan oinarritzen baizik eta baliabideen banaketan, gaur egun, munduko pertsona guztiak elikatzeko janari nahikoa produzitzen da eta produkzioaren hazkunde
|
batek
aberastasun pilaketa sustatuko luke bakarrik.
|
|
|
Katalogoa euskaraz, gaztelaniaz, arabieraz eta frantsesez editatu da, eta tresna ezin hobea da eskualde
|
bateko
aberastasun arkeologikoa ezagutzeko. Gainera, lanabes metodologiko nahitaezkoa da aurrerantzean honelako tokietan egin litezkeen ikerketei begira, arkeologia aldetik baliabideak erruz baititu.
|
|
2010
|
|
|
Zerbitzu sozialen helburua zenez herrialde
|
bateko
aberastasuna, eta ondorioz ongizatea, hein batean banatzea, pribatizazioak hankaz gora bota du urteotan lorpen hori, klaseen arteko leizea sakonagotuz.
|
|
|
Automobil parkea herrialde
|
bateko
aberastasun adierazle nagusietako bat da. Eta bi arrazoirengatik da:
|
|
|
Eta hain zuzen ere, kopuru horietantxe hasten da editorial bat gorputza hartzen, egitarauaren arabera plangintza egiten, kultur egitasmoak gauzatzen. Hori kontuan edukita errepikatu ohi dut urtero gauza bat dela ugaritasuna eta beste
|
bat
aberastasuna, aniztasuna.
|
|
|
Kulturak abstrakzioetan oinarrituz bakarrik funtziona dezake, eta horiek, bere aldetik, hizketari (edo horren ordezko bati) esker bakarrik dira posible. Kultura, horrela, hizkuntza agertu zenean hasi zen, eta, geroztik,
|
baten
aberastasuna bestearen garapenean itzuli da125.
|
|
2011
|
|
|
“Asmo handiko gauzak erakutsi ditugu, eta erronka horri aurre egiteko konpromiso sakona hartu dugu, baina hori da oparotasunera iristeko bide bakarra”, erantsi zuen. Halaber, Bokovak defendatu zuen “herrialde
|
bateko
aberastasunik handiena dela”. Txostenean adierazitako desberdintasunek, eta, zehatzago esanda, neskatoak bigarren mailako ikasketetatik kanpo uzteak, herrialde askotan, “izugarrizko eragina dute nazioarteko komunitateak adostutako garapen helburuak lortzeko aukeran, hasi amen eta haurren osasunetik eta GIBaren eta ingurumen segurtasunaren prebentziotik” ohartarazi zuen.
|
|
2013
|
|
|
Roberto Jimenez PSNko buruaren hitzetan, Barcinaren proposamena «Merkelen estilokoa da oso», eta sozialistek ez dute babestuko. «Gobernu
|
bat
aberastasuna sortzeko dago, langileei lasaitasuna emateko, eta ez miseria banatzeko». Nafarroako Gobernuak, besteak beste, administrazio publikoaren egitura murriztea eta enpresei BEZa denbora erdian itzultzea proposatu du planean.
|
|
|
Enrique Martinez Artiumeko arduradunak adierazi duenez, «erakusketak oso ondo ordezkatzen du Artiumen bilduma osoa». Erakusketa ordenatzeko, altxorraren tradizio luzea hartu du eredu Morazak, modu horretan, «herri altxor
|
baten
aberastasun eta ezinegon basatia» islatuz. Banaketa horretan hiru eremu bereizi ditu, artelan multzo bakoitza lotzen duen balioaren arabera:
|
|
|
Hau da, Arizonan datatuta zeuden, eta, albistea zabaldu zenean, izen hura errepikatzen zuen jendeak," Arizonako zilarrak" edo" Arizonako altxorra" liluraz aipatuz. Hala," Arizona" esatea" altxor leku" edo" bat
|
bateko
aberastasun" esatearen pareko bihurtu zen. Halaxe zabaldu zen, gaia aztertu duen Donald T. Garate historialariaren ustez, Estatu Batuetako Arizona estatuaren izena.
|
|
2014
|
|
|
Herrialde
|
baten
aberastasunak ez dakar derrigorrez bere herritarren aberastasuna. Eskoziak, hain zuzen ere, ezberdintasun sozial ikaragarriak ditu aberats eta pobreen artean.
|
|
|
Produkzioa kalkulatzen du, bai, baina ez digu ezer esaten produkzio hori lortzeko baldintzei buruz. Herrialde
|
batek
aberastasun ekonomiko handia izan dezake, baina bertakoen bizi eta lan baldintzak negargarriak izan. Gaur egungo munduan BPGaren kalkulua neurgailu ekonomiko nagusia da, eta, noski, eragina du pertsonen, administrazioen eta enpresen eguneroko bizitza eta lanean.
|
|
|
Madrilen hartutako erabakia opari berri bat da enpresarientzat. Beraz, beste urrats
|
bat
aberastasuna gero eta modu injustuagoan banatzeko eta desberdintasunak areagotzeko herritarren artean.
|
|
|
Ez horrenbeste, beraz, merkatarien portaera ezmoralari, ekonomian emandako aldaketa errealei baizik. Diruaren balioa aldakorra da, urrea eta zilarra ez datoz beti
|
bat
aberastasunarekin (nahiz eta diruaren itzulpena alemanieraz Geld den eta frantsesez Argent); baina inflazioak bere faseak izan zituen. 1550erako prezioak bikoiztu baino gehiago egin ziren, botere espainiarra beheraka eta alderantzizkoa zirkulatzailean, maila gorenera iritsiz 1551 urteetan (Greshamek harriduraz dihardu, 1554ean bisitatu zuen Espainia hartaz).
|
|
2015
|
|
|
Noiz erabili? Ideia zirriborro bat besterik ez dugunean; proiektua ondo landuta edukirik ere, laburrean aurkeztu nahi dugunean; edota jada martxan dagoen enpresa
|
batek
aberastasuna zein modutan sortzen duen zalantzan jarri nahi dugunean".
|
|
|
Une jakin batean existitzen den kantitate bat, kantitate metatua, alegia. Adibidez, familia
|
baten
aberastasuna, hau da, ondarea (etxebizitzak, lurrak, artelanak, banku gordailuak, akzioak, eta abar).
|
|
|
Korrika laguntzailea.“Umeak korrika ikusteak asko pozten nau”1 Iristear da 19 Korrika eskualdera. Zein sentimendu pizten dizu euskararen aldeko lasterketak. Gure hizkuntzari eusten saiatzen gara, azken
|
batean
aberastasuna baita hizkuntza mantentzea, nahiz eta askok eta askok ez diguten askorik laguntzen. Aurrera begira ere euskararen alde egiten jarraitu behar dugu Korrika bezalako ekimenak bultzatuz, bestela zail samarra baitaukagu aurrera egitea.
|
|
2016
|
|
|
Baina gero, adibidez, anaiari deitzen diot gauzak galdetzeko. Beste ikuspuntu
|
batek
aberastasuna ematen dio lanari.
|
|
2017
|
|
|
Mundua aberastasun eta pobretasunerantz doa? Gutxiengo
|
baten
aberastasunaren metaketa. Zortzi pertsonek planetaren biztanle erdiaren adina sosa dute, munduko 3.500.000 milioik adina, bioaniztasunaren (40 urte barne, ornodunen erdia baino gehiago desagertu dira) eta ama lurraren pobretzearekin batera doaz.
|
|
|
Ongi dokumentatuta dago biztanleria krisia, biztanleriari buruzko teoria espantsionista eta biztanleriaren hazkundea sustatzeko politikak indarrean jartzea aldi berean garatu zirela. XVI. mendearen erdialderako, nazio
|
baten
aberastasuna herritar kopuruak zehazten zuen ideia nolabaiteko axioma sozial bat zen. Hala idatzi zuen Jean Bodin frantziar pentsalari politiko eta demonologoak:
|
|
|
Dirua azkenean zer da? Herrialde
|
bateko
aberastasuna kudeatzeko erabiltzen den tresna bat, eta tresna horren kontrola herrian badago, ekonomiaren kontrola ere bai?, dio Alex Lopezek.
|
|
|
entzun ez, toki
|
baten
aberastasuna eta bakartasuna agerian
|
|
|
Koloreak ez omen diren zuria eta beltza baino ederragoa? Urreari balio bakarra gure ustekeriatik datorkio, bat
|
bateko
aberastasun oso bezain iraunkor baten ametsetik, ezin asezko egarritik. Alkohola dirudi:
|
|
2018
|
|
|
Kapitalismoaren arau saihestezin bat, kosta ahala kosta ezkutatu beharrekoa baita besteren sufrimenduaren kontura pilatzen dela aberastasuna.
|
Baten
aberastasuna milioika pertsonaren pobreziaren kausa zuzena baita. Hura ez banatuz baino ezin baita aberastasuna metatu.
|
|
2019
|
|
|
Haurrak, bizimodu zoriontsu edo gutxienez orekatu
|
batean
aberastasun gisa ageri denean ere, ezin du mugatu amaren zerumuga. Ez du erauzten ama immanentziatik; amak haragia moldatzen dio, jaten ematen, kontu egiten:
|
|
|
Ez dira arraroak azken hamarraldian izandako krisi ekonomikoa gainditu dugula dioten ahotsak.Datuek, ordea, bestelako argazkia erakusten digute, gehiengoarentzat bizitza geroz eta prekarioagoaden bitartean gutxiengo
|
baten
aberastasuna gorantz doala1, hain zuzen. Egoeraren gordintasunazjakitun, bestelako jendarte eredu baten alde aktibo mantentzen diren norbanakoak biltzeko kolektibougari daude Euskal Herrian.
|
|
|
Beste modu
|
bateko
aberastasuna ere ordezkatzen du loreak, sistema ekologikoa nahieran darabilLetek. Baratza hitza naturaren kontrola da.
|
|
|
Orotariko deitzen dugun euskal hiztegi erraldoi bat daukagu, harro egoteko modukoa, baina hizkuntza
|
baten
aberastasuna ez da neurtzen hiztegian bildutako hitzen kantitatearengatik, haien eufoniagatik, originaltasunagatik, exotismoarengatik, kanpoko eraginei aurrera begiratzeko balizko balio faltagatik... Hiztunok eta literaturak (hiztegiari eta hizkuntzari ateratako zukuak) ematen dizkiogu hizkuntzari kalitatea, sakonera, joritasuna; guk egindakoa urrutira eramateko gaitasunak eta urrutiko oihartzunak etxera ekartzeko maisutasunak.
|
|
|
Berorrek Alegia, zuk Zergatik egin diezu uko Aita santu
|
baten
aberastasun guztiei?
|
|
2020
|
|
|
Euskara hizkuntza ez sexistatzat hartu izan da (Garaa Meseguer, 1977), baina Barqum ek (2008) eta Juanenak (1991) ohartarazi dute aldagai asko hartu behar direla kontuan baieztapen horiek egiteko orduan: hiztegia, hitz batzuen existentzia hutsa, kontzeptu zenbaiten gabezia lexikoa, eta eremu semantiko jakin
|
baten
aberastasuna ala pobrezia, besteak beste. Beraz, hizkuntzaren erroan baino gehiago, hizkuntza horren erabileran egon liteke gakoa.
|
|
2021
|
|
|
Agertuko dot. Maite diran gazte bi alkarregaz ezkonduteari, euren eta Errien onerako bada, ez deitzot txarto, zuri entzun eta gero; baiña euskaldun
|
baten
aberastasun, etxe eta lurrak prankotarren eskuetan gelditzea, beti da euskaldunentzat gauza kaltegarria. Biar edo etzi.
|
|
|
Nabarmentzeko modukoa, esaterako, Uberoren hots, lehen frankoen alde eta gero kontra dagoen kristau euskaldunaren ezpainetan Agirrek jartzen duen argudioa: " Maite diran gazte bi alkarregaz ezkonduteari, euren ta Errien onerako bada, ez deritzot txarto, zuri [Amando/ Agirre elizgizonari] entzun ta gero; baiña euskaldun
|
baten
aberastasun, etxe ta lurrak prankotarren eskuetan gelditzea, beti da euskaldunentzat gauza kaltegarria" (143 or.; ikus, halaber, buruzagia" haurtua" erakusten duten ondoko lerroak).
|
|
|
" Kabiak, Aldundiaren Organismo autonomoak, kudeatutako zerbitzu bati buruz ari gara. Finantzazioa publikoa da eta Azkoitiko herritarrentzat eskaintzen den zerbitzua da; mota honetako jarrerak onartezinak dira. Hemen ere argi geratu da, langileen eta egoiliarren ongizatea baino, Aldundiak eta udalak enpresa pribatu
|
baten
aberastasuna lehenetsi nahi dutela", adierazi du sindikatuak.
|
|
|
Modernitateak ekarritako argiteriak ipurtargien desagertzea ekarri du. Eta garai
|
bateko
aberastasunak bukatuak direnean, bukatu dira angulak ere. Berak ez du etsitzen hala ere!
|
|
|
Geroa aberastasun edo txirotasunerantz doa? Minoritate
|
baten
aberastasunaren metaketa (zortzi pertsonek planetaren erdia adina dute, munduko pobreen 3.5 bilio biztante adina) bioaniztasunaren (40 urtez) ornodunen erdia baino gehiago desagertu dira) eta ama lurraren pobretzearekin batera doa. 23.250 landare eta abere espeziak desagertzeko zorian daude.
|
|
|
Geroa aberastasun edo txirotasunerantz doa? Minoritate
|
baten
aberastasunaren metaketa, bioaniztasunaren eta ama lurraren pobretzearekin batera doa. 23.250 landare eta abere espeziak desagertzeko zorian daude.
|
|
|
Euskal Herria geografikoki oso herri txikia izan arren, aniztasun handikoa da, nahiz biztanleei dagokienez, nahiz ekoizpen laborantzakoei eta industrialei dagokienez, baita geografia, klima eta paisaiak ere. Dudarik ez horrek islatzen duela herri
|
baten
aberastasuna. Aniztasun horietaz gain, kulturaren aldetik, hiru hizkuntza eta hainbat euskalki aurkitzen dira, batzuk hil zorian baina gehienak bizirik oraindik.
|
|
2022
|
|
|
" Ekonomiaren pisua edo tamaina neurtzeko balio digu, baina lurraldearen ongizatea neurtu nahi badugu, muga argiak dauzka. Lurralde
|
batek
aberastasuna sortu dezake, baina aberastasun hori gutxi batzuen esku egon liteke. Ekonomiak sortzen duen aberastasun hori nola banatzen den jakitean dago gakoa.
|
|
|
Berdintasunari buruz, halaber, BPGak ez du informaziorik ematen. Bi herrialdek adierazlearen zenbaki berdina izanda ere,
|
batean
aberastasuna bestean baino hobeto banatuta egon daiteke, oro har ongizatea hobetuz. Beste adierazle batzuek hitz egiten dute horretaz (Gini izenekoak, esaterako), baina politika ekonomikoan eta orokorrean ez dira hain totemikoak.
|
|
2023
|
|
|
Hizkuntza
|
baten
aberastasuna eta espresabideak ez ulertzearena muga baikorra izan litzateke eta ez oztopoa. Are gutxiago oztopo politiko edo sozial bat.
|