|
2000
|
|
|
Bai baitzekien poetak, bai baitzekien kantariak urria dela eman zaion erremusina: une
|
baten
aberastasuna, besterik ez. zukeen hala ere poetak, nahiko zukeen hala ere kantariak pitin bat gehiago iraun zezan egunaren argi geldiak, pitin bat gehiago iraun zezaten" altzifreek, mahastiek, soro landatuen ordena garbiak, gure hizkuntzak, maite izan dudan gauza bakoitzaren gaineko begirada pausatu honek!".
|
|
2002
|
|
|
“Hemen dena oso erlatiboa da, buelak hazten ari dira”, dio Cruz Pascualek, Santiagoko Biologia Fakultateko Arrantza Ekoizpeneko Tekniken saileko irakasleak. Espezialista horrentzat, produktu
|
baten
aberastasuna produktu hori garatzeko erabili den elikagaiaren araberakoa da, noiz harrapatu den eta abar. Eta, izoztearen kasuan, prozesua nola egin den.
|
|
2004
|
|
|
Hizkuntza
|
baten
aberastasuna eta espresabideak ez ulertzearena muga baikorra izan litzateke eta ez oztopoa. Are gutxiago oztopo politiko edo sozial bat.
|
|
|
Berastegi, Nafarroa Gipuzkoako muga herria da. Hemengo egonaldia hizkuntza
|
baten
aberastasuna nola galtzen den konturatzeko baliagarri zait. Hiruzpalau adibide azaltzen saiatuko naiz:
|
|
2005
|
|
|
XIX. eta XX. mendeetan hazkundeak epe luzera begira izango zituen muga fisikoen kontzientzia hori, biztanleriaren biziraupena ziurtatzeko kezkarekin batera, desagertu egin ziren gaur egun nagusia den pentsamendu ekonomikoaz, pentsamendu neoklasikoaz alegia. Ekonomialari neoklasikoek herrialde
|
baten
aberastasunetik kanpoko zerbait balira bezala hartzen dituzte truke baliorik ez duten natur baliabideak. Pentsamendu klasikoan eta marxistan lanak balio eta aberastasun iturri gisa zuen eginkizun nagusia ere desagertu egingo da, kapitala handietsiz ordea.
|
|
2007
|
|
|
Txanpona besterik ez dute, baina horretan aberatsegiak direla esan behar, eta ez pobreak. Izatez, ez dago neurri erabakarrik hizkuntza jakin
|
baten
aberastasuna edo
|
|
2008
|
|
|
Estatus sozioekonomikoa ez dagokio soilik pertsona
|
baten
aberastasun edo pobrezia mailari. ESE zehatzago neurtzen da elkarren artean lotuta dauden aldagai jakin batzuen konbinazioaren bidez, hau da, familiaren diru sarrera, heziketa maila, bizilekua eta lanbidea.
|
|
2009
|
|
|
Bestalde, interes ekonomiko boteretsuek antolatutako erakundeen protagonismo eta eragina areagotzen ari da (EBko Kontseilu eta Batzorde, EBZ, MME, NDF, MB, eta abar). Azken finean, merkatu librearen aitzakiarekin, mundu guztiko langileriaren baldintzak parekatzen ari dira eta horren ondorioz bizimodu maila beherantz bidean doa, elite boteretsu
|
baten
aberastasuna etengabe hazten den bitartean. Azken hau egiaztatzeko nahikoa da estatistikei begirada bat ematea, non gardenki frogatzen den langileriak herrialdeko aberastasunetik eskuratzen duen zatia murrizten ari dela, merkatuak desbabesten hasi zirenetik.
|
|
2010
|
|
|
Kulturak abstrakzioetan oinarrituz bakarrik funtziona dezake, eta horiek, bere aldetik, hizketari (edo horren ordezko bati) esker bakarrik dira posible. Kultura, horrela, hizkuntza agertu zenean hasi zen, eta, geroztik,
|
baten
aberastasuna bestearen garapenean itzuli da125.
|
|
2013
|
|
|
Enrique Martinez Artiumeko arduradunak adierazi duenez, «erakusketak oso ondo ordezkatzen du Artiumen bilduma osoa». Erakusketa ordenatzeko, altxorraren tradizio luzea hartu du eredu Morazak, modu horretan, «herri altxor
|
baten
aberastasun eta ezinegon basatia» islatuz. Banaketa horretan hiru eremu bereizi ditu, artelan multzo bakoitza lotzen duen balioaren arabera:
|
|
2014
|
|
|
Herrialde
|
baten
aberastasunak ez dakar derrigorrez bere herritarren aberastasuna. Eskoziak, hain zuzen ere, ezberdintasun sozial ikaragarriak ditu aberats eta pobreen artean.
|
|
2015
|
|
|
Une jakin batean existitzen den kantitate bat, kantitate metatua, alegia. Adibidez, familia
|
baten
aberastasuna, hau da, ondarea (etxebizitzak, lurrak, artelanak, banku gordailuak, akzioak, eta abar).
|
|
2017
|
|
|
Mundua aberastasun eta pobretasunerantz doa? Gutxiengo
|
baten
aberastasunaren metaketa. Zortzi pertsonek planetaren biztanle erdiaren adina sosa dute, munduko 3.500.000 milioik adina, bioaniztasunaren (40 urte barne, ornodunen erdia baino gehiago desagertu dira) eta ama lurraren pobretzearekin batera doaz.
|
|
|
Ongi dokumentatuta dago biztanleria krisia, biztanleriari buruzko teoria espantsionista eta biztanleriaren hazkundea sustatzeko politikak indarrean jartzea aldi berean garatu zirela. XVI. mendearen erdialderako, nazio
|
baten
aberastasuna herritar kopuruak zehazten zuen ideia nolabaiteko axioma sozial bat zen. Hala idatzi zuen Jean Bodin frantziar pentsalari politiko eta demonologoak:
|
|
|
entzun ez, toki
|
baten
aberastasuna eta bakartasuna agerian
|
|
2019
|
|
|
Ez dira arraroak azken hamarraldian izandako krisi ekonomikoa gainditu dugula dioten ahotsak.Datuek, ordea, bestelako argazkia erakusten digute, gehiengoarentzat bizitza geroz eta prekarioagoaden bitartean gutxiengo
|
baten
aberastasuna gorantz doala1, hain zuzen. Egoeraren gordintasunazjakitun, bestelako jendarte eredu baten alde aktibo mantentzen diren norbanakoak biltzeko kolektibougari daude Euskal Herrian.
|
|
|
Orotariko deitzen dugun euskal hiztegi erraldoi bat daukagu, harro egoteko modukoa, baina hizkuntza
|
baten
aberastasuna ez da neurtzen hiztegian bildutako hitzen kantitatearengatik, haien eufoniagatik, originaltasunagatik, exotismoarengatik, kanpoko eraginei aurrera begiratzeko balizko balio faltagatik... Hiztunok eta literaturak (hiztegiari eta hizkuntzari ateratako zukuak) ematen dizkiogu hizkuntzari kalitatea, sakonera, joritasuna; guk egindakoa urrutira eramateko gaitasunak eta urrutiko oihartzunak etxera ekartzeko maisutasunak.
|
|
|
Berorrek Alegia, zuk Zergatik egin diezu uko Aita santu
|
baten
aberastasun guztiei?
|
|
2020
|
|
|
Euskara hizkuntza ez sexistatzat hartu izan da (Garaa Meseguer, 1977), baina Barqum ek (2008) eta Juanenak (1991) ohartarazi dute aldagai asko hartu behar direla kontuan baieztapen horiek egiteko orduan: hiztegia, hitz batzuen existentzia hutsa, kontzeptu zenbaiten gabezia lexikoa, eta eremu semantiko jakin
|
baten
aberastasuna ala pobrezia, besteak beste. Beraz, hizkuntzaren erroan baino gehiago, hizkuntza horren erabileran egon liteke gakoa.
|
|
2021
|
|
|
Agertuko dot. Maite diran gazte bi alkarregaz ezkonduteari, euren eta Errien onerako bada, ez deitzot txarto, zuri entzun eta gero; baiña euskaldun
|
baten
aberastasun, etxe eta lurrak prankotarren eskuetan gelditzea, beti da euskaldunentzat gauza kaltegarria. Biar edo etzi.
|
|
|
Nabarmentzeko modukoa, esaterako, Uberoren hots, lehen frankoen alde eta gero kontra dagoen kristau euskaldunaren ezpainetan Agirrek jartzen duen argudioa: " Maite diran gazte bi alkarregaz ezkonduteari, euren ta Errien onerako bada, ez deritzot txarto, zuri [Amando/ Agirre elizgizonari] entzun ta gero; baiña euskaldun
|
baten
aberastasun, etxe ta lurrak prankotarren eskuetan gelditzea, beti da euskaldunentzat gauza kaltegarria" (143 or.; ikus, halaber, buruzagia" haurtua" erakusten duten ondoko lerroak).
|
|
|
" Kabiak, Aldundiaren Organismo autonomoak, kudeatutako zerbitzu bati buruz ari gara. Finantzazioa publikoa da eta Azkoitiko herritarrentzat eskaintzen den zerbitzua da; mota honetako jarrerak onartezinak dira. Hemen ere argi geratu da, langileen eta egoiliarren ongizatea baino, Aldundiak eta udalak enpresa pribatu
|
baten
aberastasuna lehenetsi nahi dutela", adierazi du sindikatuak.
|
|
|
Geroa aberastasun edo txirotasunerantz doa? Minoritate
|
baten
aberastasunaren metaketa (zortzi pertsonek planetaren erdia adina dute, munduko pobreen 3.5 bilio biztante adina) bioaniztasunaren (40 urtez) ornodunen erdia baino gehiago desagertu dira) eta ama lurraren pobretzearekin batera doa. 23.250 landare eta abere espeziak desagertzeko zorian daude.
|
|
|
Geroa aberastasun edo txirotasunerantz doa? Minoritate
|
baten
aberastasunaren metaketa, bioaniztasunaren eta ama lurraren pobretzearekin batera doa. 23.250 landare eta abere espeziak desagertzeko zorian daude.
|
|
|
Euskal Herria geografikoki oso herri txikia izan arren, aniztasun handikoa da, nahiz biztanleei dagokienez, nahiz ekoizpen laborantzakoei eta industrialei dagokienez, baita geografia, klima eta paisaiak ere. Dudarik ez horrek islatzen duela herri
|
baten
aberastasuna. Aniztasun horietaz gain, kulturaren aldetik, hiru hizkuntza eta hainbat euskalki aurkitzen dira, batzuk hil zorian baina gehienak bizirik oraindik.
|
|
2023
|
|
|
Hizkuntza
|
baten
aberastasuna eta espresabideak ez ulertzearena muga baikorra izan litzateke eta ez oztopoa. Are gutxiago oztopo politiko edo sozial bat.
|