|
2005
|
|
|
bere hiztunei hizkuntza horretako gainerateko hizkeretako kideekin elkar ulertzeko aukera ematen die dialektoak, baina zeregin demarkatiboa ere badu: hizkuntza hori baliatzen duten beste erkidegoetarik bereizteko, gizatalde
|
batek
bere hizkera berezia du (Séguy 1973). Bereizkuntzaren oharmen horretan oinarritzen du Terracini k dialektoaren sentimendua (1937, 1960); aipatu sentimendu horren arabera hiztuna bere erkidegoari loturik egon ohi da.
|
|
|
Zergatikaipatzenditugu, bada, gazteak. Egungosoziolinguistikanitzaliakotzat jotzendagazteekerabiltzen ezduten dialektoa. Eskualde edogune
|
bateko
bereko gazteriak hizkera edodialekto baterabiltzen ezduen unetik beretik, dialektohorihiltzat jotzenda.EuskalHerrian badituguhonelako hamaikatxoeredu, alderdibatetikbesteraaldeaketa aldiakdaudenarren. Belaunaldienartekohiatusarenarloandialektoak bizirikdiraueninguruneetan hizkuntza aldaketa hasikininteresgarriakaurkitudituazkenurteotan lñaki Gaminde hizkuntzalariaspergaitzak Zumaia, GetariaedoBermeonadinekoenetagazteenhizkeraazterturik.
|
|
|
Jakintza esparru edota gai bakarra hartuta, batetik, estilo desberdinak behar dira komunikazio idatzirako eta mintzaturako eta, bestetik, igorlearen eta hartzailearen ezaugarrien arabera. Esate baterako, mota desberdinetako testuak behar dira lehen hezkuntzan, bigarren hez kuntzan eta unibertsitatean; era berean, desberdinak izan lukete adi tuek beren artean trukatzen dituzten testuek eta adituak ez diren hiztunei zuzendutakoek, eta jakina, desberdinak izan behar dute sendagile batek gaixoekin mintzatzen denean erabiltzen duen hizkerak, medikuntza biltzar
|
batean
bere lankideen aurrean aurkezten duen komunikazioak eta kazetari batek telebistan ikusleei medikuntzaren aurrerapen baten berri emateko irakurtzen duen albisteak. Euskaraz erregistro hauek guztiak landu beharrekoak dira, hizkuntza osasuntsua izanen badugu eta zenbait alderditan horiek guztiak elkarrekin aldatu badute ere, beste alderdi batzuetan aldendu egingo dira estilo aniztasunaren mesedetan29. Hizkuntza bat beste baten eraginaren pean bizi denean, ahultzearen diagnosia egin ahal izateko ezinbestekoa da ondo bereiztea hizkuntza menderatzailearen sistemak eragindako aldaketak eta sistema horrek eragindakoak ez diren aldaketak.
|
|
|
Euskararen adierazkortasun eta libertateaz jabetuta, euskal esamolde jator eta bereziei gogoa emanik, joskura berriak nola sor, pikoak ontsa nola atzeman zerabilen gogoa, idazte lanean gozatuz eta oroz
|
batean
bere hatsa ahi tuz. Egungo euskal kazetari nola idazleek, euskara berez bere jar dadin edo gaztelania frantsesetarik bereizi nahi luketenek, balukete haren hiztegi jori eta bizi, joskera zalu, figura, hots eta erritmoaren senaz den bezainbatean zer ikas.
|
|
2019
|
|
|
Dakiogun bada, elburu oneri, euskera yakintzea itxi barik bada be, baña dakiogun sutsu, bizkor, eta
|
batez
bere arin, leia andiko arazoa da ta. ¿ Zelan?
|
|
|
1926an hasita, hainbat ikasgairen irakasle izan zen Uztaritzeko seminarioan, filosofia eta erlijioa nagusiki, baina baita euskal hizkuntza literaturak ere. Pentsalari katoliko pertsonalisten jarraitzailea izan zen, eta ikuspegi sozial eta federalista
|
batetik
bere ikasleen artean zabaldu zuen ideologia hau. Espainiako abertzaletasunaren eraginpeko mugimendu erregionalista sustatzen saiatu zen 1930eko hamarkadan (Monier 1992; Larronde 1994; Lafitte 2002; Altonaga 2006).
|
|
2021
|
|
|
kontra iraultzaile eta fanatikoak baizik zerbitzatu ohi ez dituzten jargoi barbaro eta hizkuntza arlote horiek mantentzea guri balegokigu bezala[...] Frantsesa, hizkuntza unibertsal bilakatuko da, herrien hizkuntza izanez[...], frantses guztien hizkuntza bilakatu behar du. [...] Herri libre batean,
|
bat
bera izan behar du hizkuntzak, eta guztientzat berdina. (Intxausti, 2014a:
|
|
|
Eta bertsolariak izan gabe eragile garrantzitsuak izan diren bi pertsona ere sartuko dira hogeiko horretan: Antonio Zavala, neurri handi
|
batean
berari buruzko monografiko bat argitaratu zelako, eta Joxerra Garzia, eragile, aditu eta aurkezle gisa ziklo honetako aurpegi ezagunenetako bat izan delako.
|
|
|
Egituraketa eta espontaneitatea elkarrekin uztartzea ez da erraza gertatzen, tartean burokrazia, profesionalizazioa e.a. sortzen direnean. [...] bestetik, gaur egun, gizartearen konplexutasuna ezagutuz, eta bizitza sozialak daraman abiadura eta dinamikarekin, oso zaila da kultur esparru
|
bat
bere horretan uztea, erabat espontaneoa eta era berean arrakastatsua eta egokia izatea[] Etorkizunari begira, bertsolaritzak duen apusturik gogorrenetakoa antolaketa/ planifikazioa eta espontaneitatea uztartzea izango da. (Siadeco, 1995:
|
|
|
Bertsozale Elkarteak, gizarte zibileko mugimendua den aldetik, agertu izan du eskubidea duela administrazioaren jokaerak baloratzeko eta kultur politika
|
baterako
bere ikuspegia azaltzeko. Era berean, Bertsozale Elkarteak aldarrikatu izan du bere eskubide eta betebehar demokratikoa gizarteari jakinarazteko administrazioekin dituen harremanen nondik norakoak (bai onerakoak eta bai txarrerakoak), nahiz eta horrek arazo bat baino gehiago ekarri[...].
|
|
|
48). Horrenbestez, tokian tokiko masa kultura neurri handi
|
batean
bertako nazio estatuko kultura nazionala izan ei dela gaineratzen du, eta Europan telebistak eta irratiak luzaroan izandako kontrol estatala seinalatuz biribiltzen du argudiaketa.
|
|
|
Hazkunde askoz ere nabarmenagoa 1870eko bigarren erditik hasita gertatu zen. Batetik, bertsolaritzaren historiako lehen gertakari mediatikoa dugu gerrako granada
|
bat
bere etxeko leihotik sartu eta larri zauritu zuen Indalezio Bizkarrondo Bilintxen agonia. 1876ko urtarrilaren 21ean Diario de San Sebastiánek lehen albistea eman zuenetik uztailaren 23an Bilintxen heriotzaren berri eman bitartean, estatuko egunkari liberal guztietan eman zen bertsolariaren patuaren berri, egin zitzaion ebakuntza bakoitza eta lagunen bisitak kontatuz.
|
|
|
Lenaren abandonua. Bere iraganaren zati
|
bat
berarekin eraman zuen eta errusieraz moldatzeko gaitasuna utzi zion trukean. Irabazten atera zen Diego.
|
|
|
Nahualtetik euskaratutako testu baten itzultzailea, esate baterako, Jose Ramon Negrete. Autoretzaren kontzeptua apur bat urtzeaz batera, oraindik ere erbestean dagoen lagun
|
bati
bere izena eta ezizena baliatuta adarra jotzeko. Bestalde, itzultzea bera fikzio gai gisa erabili dut batzuetan, Kartzelako poemak liburuan esate baterako, hiru poema ematen dira testu txino baten hiru bertsio zeharo diferente emanez.
|
|
|
(...) Adibideei buruz, berriz, agerikoena eskolan ikasi zuen Amor Roma baina Zigorrek euskaraz behar ditu. Ez zaio
|
bat
bera ere bururatzen. Erdaraz datorkio gogora berriz" azar"," raza" mintegiko azken egunean irakasleak anagramekin jolasten duten esaldiak itzultzearen zailtasunaz jarduterakoan José Miguel Ullanen bertso batzuk ariketa bezala jarri zituelako,(...).
|