|
2000
|
|
|
Aramaion eta Deba haranean hedatzen baita euskalkia, eta badirudi mendebaldeko hizkera hori izan zela garai
|
bateko
Arabako zati handienean mintzatzen zen euskara. Baina ez dirudi oso begiko dutenik eurenari bizkaiera esatea, eta euskara batua herriko euskaratik urrun egonagatik, zailagoa dirudi bizkaiera batua zubilanerako onartzea.
|
|
2003
|
|
|
Hain zehazki ere, Irunen, Olaberrin, Arraten, Legazpin eta Oñatin praktika daiteke kirol hau. Bizkaiak eta batik
|
bat
Arabak ordea, instalazio gehiago dituzte. Arazo hau dela-eta, gipuzkoar jende asko bertan lizentziatu beharrean Nafarroan lizentziatzen da.
|
|
2004
|
|
|
" Guri behin zelebrea gertatu zitzaiguan. Gorpu
|
bat
Arabako sukurtsalera bidali genian, baina enplegatuak helbidea gaizki irakurri eta, soinean Ama Birjin txuriaren argazkia zeraman gorpua Saudi Arabiara bidali zitean. Han ez zitean ezagutu eta, bertan aldi bat eginda, bueltatu zitean.
|
|
2005
|
|
|
metro karratuak %11 egin du gora, hau da, estatuko batez bestekoaren bikoitza. Igoera horren zati
|
bat
Arabako merkatu babestuak eragin du, %17, 6 igo baita. Altak ere erregistratu dira Madrilen(% 6,2), Nafarroan(% 3,8) edo Valentziako Erkidegoan(% 2,5).
|
|
2007
|
|
|
Bestalde, euskararen egiturari begiratzen badiogu, oso eten esanguratsu bi daudela ikusiko dugu, eta hori ere agerian dago XVI. menderako. Eten horietako
|
batak
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako euskara Nafarroakotik eta Iparraldekotik bereizten du eta bigarrenak, berriz, Iparraldekoa Hegoaldekotik. Baliteke Nafarroako Erresumaren haustura egotea horren azpian.
|
|
2008
|
|
|
Arantza Urkaregi eta Txelui Morenok agerraldia egin zuten atzo Donostian. Hasiera
|
batean
Araba, Bizkai eta Gipuzkoako aurrezki kutxen balizko fusioaren inguruko azterketa egin behar bazuten ere, prentsaurrekoa aldatuko zuen berria jaso zuten «komunikabideen bidez»; ezker abertzaleko kideek prentsaurrekoa hastera zihoazenean jakinarazi Gorenak EAE ANV legez kanpo uzteko erabakia. Azterketa egoki bat egiteko zailtasunak zirela tarteko, sententzia jaso, irakurri eta aztertzean iritzi osatuagoa emango dutela hitzeman zuten ezker abertzaleko kideek, baina, aurreratu zutenez, «legez kanporatzeen eta oztopoen gainetik, lan politikoa egiten jarraituko du ezker abertzaleak, nazio eta gizarte eraikuntzaren alde».
|
|
|
Beraz, bizkaiera dela esatea ez zait egokia iruditzen. Gainera, kontuan edukita hizkera hori garai
|
batean
Arabara hedatzen zela, pentsa liteke hori dena Gasteizen sortutako gauza dela, hiri nagusia izanik. da handik abiatuko zirela hainbat berrikuntza.
|
|
2009
|
|
|
Sozialistek eta popularrek zuzenketa bat aurkeztu dute Batzar Nagusietan. Izan ere, euren iritziz, aipatu puntuak ez datoz
|
bat
Arabako errealitate soziolinguistikoarekin.
|
|
|
Radio Vitoriak ere entzuleak irabazi ditu eta 34.000 lagunek egiten dute
|
bat
Arabako irratiarekin astelehenetik ostiralera.
|
|
|
Euskal nekazaritzak ere garagardoaren krisiaren ondorioak suma ditzake, Estatuan kontsumitzen diren hamar garagardoetatik
|
bat
Arabako alez eginda baitago. Malta garagarrak Arabako laboreen% 15 osatzen du egun eta garrantzi handia hartzen ari da etorkizunari begira, lekua galtzen ari diren patata eta ohiko beste laboreen aurrean.
|
|
|
Domino operazioa 15 probintzia ezberdinetan egin dute, urtarrilean hasi zen eta Iruñeko epaitegi batek zuzendu du. Atxiloketa
|
bat
Araban egin dute eta beste bat Barakaldon (Bizkaia).
|
|
|
EAEn, pertsona
|
bat
Araban atxilotu dute eta bestea Barkaldon (Bizkaia).
|
|
|
ERRUSIAKO ORDEZKARITZA
|
BAT
ARABAKO ERRIOXAN
|
|
|
Emandako arrazoiakhonakoak izan ziren: bik(
|
bata
Arabako federazio bateko presidentea eta besteaGipuzkoako federazio batekoa) lanaz eta etxeko ardurez gainezka zeudela esanziguten, eta ezin zutela denbora tarte bat bilatu elkarrizketarako; hirugarrenaklubeko kirol kudeaketan egoera delikatu batean zegoen. Azken horrekin ezin izangenuen zuzeneko komunikazioa izan.
|
|
|
Izan ere, iragan azaroaren 18an Arabako Diputazioak eten egin zion Eliseo Gilen arkeologia taldeari Iruña Veleiako aztarnategian ustiatzeko baimena, eta orain lanik gabe daude. Lurmen S.L. orain arte indusketaz arduratu den enpresako langileen ordezkari
|
batek
Arabako Biltzar Nagusietan agerraldia egin zuen atzo, eta Iruña Veleiako aferak langileengan izan dituen ondorioen berri eman zien biltzarkide taldeei.
|
|
|
Grebalarien eta Poliziaren arteko liskarrek, lanuztea gizarteratzeko ahaleginek eta mobilizazioek agerian utzi zuten atzokoa ez zela besteak bezalako lanegun arrunt
|
bat
Arabako hiriburuan.
|
|
|
Aranzadik, Egurenek eta Barandiaranek osatutako hirukotearen eskutik iritsi zitzaizkigun barrunbeoi buruzko lehen teoriak. Gero, datu horietan oinarrituta, Armando Llanosek eta ikerlari talde
|
batek
Arabako haitzulo artifizialak katalogatzeari ekin zioten 60ko hamarkadan. Agustin Azkarate doktoreak tesi trinko bat aurkeztuta, haitzuloen misterioaren berri eman zuen 1988an.
|
|
|
Legebiltzarrak eskatutakoa beteko balitz, 15 parke eoliko geratuko lirateke bertan behera. Dagoeneko bi parke eoliko eginda daude Bizkaian (Oizen eta Bilboko portuan),
|
bat
Araban (Badaia) eta beste bat Araba eta Gipuzkoa arteko mugan, Elgea Urkillan.
|
|
|
Legebiltzarrak eskatutakoa beteko balitz, 15 parke eoliko geratuko lirateke bertan behera. Dagoeneko bi parke eoliko eginda daude Bizkaian (Oizen eta Bilboko portuan), bat Araban (Badaia) eta beste
|
bat
Araba eta Gipuzkoa arteko mugan, Elgea Urkillan.
|
|
|
Nafarroan ekaineko datuek bestelakorik erakusten bazuten ere %10eko igoera urtarriletik, hilabete batetik besterako beherakadak negatiboan utzi du emaitza (%0, 14). Gainontzeko herrialdeetan, berriz, jaitsiera handiak izan dira, batik
|
bat
Araban, %26, 04koa.
|
|
2010
|
|
|
Inputatutako bi agenteei eguerdian jakinarazi diete Erandioko ertzain etxean egindako bilera
|
batean
Arabako Informazio Taldea utzi egin behar dutela eta dagoeneko zerbitzutik kanpo daudela. Ertzainei jakinarazi ondoren, erabakia publiko egin du Aresen Sailak.
|
|
|
Agirreren ustez, udal hauteskundeak izan arte iraungo du EAJ ahultzeko kanpainak.Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo Sailak zerbitzutik kanpo utzi ditu De Miguel auzianinputatutako bi ertzainak. Arabako bizitza politikoko eta gizarteko pertsona ezagunak zelatatzea eta eskuratutako informazioarekin EAJrentzat txostenak egitea leporatu die epaileak bi agenteei.Inputatutako bi agenteei eguerdian jakinarazi diete Erandioko ertzain etxean egindako bilera
|
batean
Arabako Informazio Taldea utzi egin behar dutela eta dagoeneko zerbitzutik kanpo daudela.Xabier Agirrek Gasteizko Lurralde Auzitegiak Arabako Foru Aldundiak auzian pertsonatzeko egindako eskaera aintzat hartu duela iragartzeko egin duen agerraldian adierazi duenez, kezkatuta dago, egunero kapitulu berri bat dagoelako.Justiziak azkar ekiteko eskatu du Agirrek eta ohartarazi du auzia luzatzeko inte...
|
|
|
Herrialde Katalanetan hasitako kanpaina Hego Euskal Herrira hedatu zen eta parte hartzea oso inportantea izaten ari da, Nafarroan batez ere. Horregatik luzatu den epe honetarako dei berezia egiten zaie batik
|
bat
Araba, Bizkai eta Gipuzkoako herritarrei.
|
|
|
1834an, I. Guda Karlista martxan zen. Araban Arabako Zelatariak deituriko batailoia zegoen, Joaquin de Osma jeneralaren tropa liberalekin
|
bat
Arabako aldea kontrolpean izateko agindua zutenak. Batailoi horretan, boluntario euskaldunek jarduten zuten.
|
|
|
Horren emaitza dira Madrileko frantses enbaxadaren bidez egindako Hegoaldeko mapa hau eta, bestalde, Iparraldekoa. Hegoaldekoan bada huts nabarmen
|
bat
Araban. Egindako inkesten bidez marraztu zuten eta han La puebla bat aipatzen da; mapa marrazterakoan Lapuebla de Labarka aukeratu zuten La Puebla de Arganzon beharrean, garaiko egoerari asmatu zuen, besteak beste, Aitor patriarkaren mitoa.
|
|
2011
|
|
|
Esate baterako, udal euskaltegien arteko sarea osotzeko eskatu dute, euskaltegi horien lana azalarazteko. EAEn 49 direla gogorarazi dute, hogei Bizkaian, hemezortzi Gipuzkoan eta
|
bat
Araban?, eta guztira 11.000 ikasle inguru dituztela.Lan egiteko orduan autonomia handiagoa izateko, ikas prozesu osoa hartuko duen ikas materiala sortzeko eta euskaltegi horietan lan egiten duten beharginen estatusa hobetzeko urratsak egiteko ere eskatu zuten atzo Eusko Legebiltzarrean zentro horietako ordezkariek.
|
|
|
Guztira, Gorenak hamaika hautagaitza ilegalizatu ditu, hamar Nafarroan eta
|
bat
Araban. Onartuak, berriz, bat Bizkaian eta gainerako bederatziak Nafarroan.
|
|
|
Hitzordu honekin urtero bat egiten duen beste produktu
|
bat
Arabako Errioxako ardoa da. Abra elkarteak 124 upategi ordezten ditu, banatzaileeiardoen kalitatea erakustera etorriak.
|
|
|
Zenbait kronistek, ordea, beranduago eraikia dela diote, 1212 urtean, gutxi gorabehera. Garai horretan Salzedo etxeko seme
|
bat
Araba aldean ari zen gudukatzen eta berarekin ziren gizonek erregutu zioten har zezala berezko armarria eta blasoia, eta eraiki zezala bere etxea, eurek fidelki jarraituko ziotela eta. Berak, orduan," Zarate, zarate!" esan zien, horrela adieraziz euren nahia beteko zuela eta bere zerbitzari izango zirela.
|
|
|
32). Beste aukera
|
bat
Arabako Albeniz (erdaraz)/ Albeiz (euskaraz) herriaren izenaren euskal aldaera ikustea da, edo honen hoskide den izena.
|
|
2012
|
|
|
Urtez urte gero eta gehiago dira Mendizabalako jaialdira hurbiltzen direnak: hasiera
|
batean
Arabako campuseko ikasleak baino ez ziren joaten, baina azken urteotan Euskal Herri osoko gazteak erakartzea lortu dute. Joan den urtean bederatzi mila lagun inguru bildu ziren, eta aurten ere marka hori gainditzea espero dute.
|
|
|
Garapenerako Banku Interamerikarraren, Latinoamerikako finantza erakunde nagusiaren, ordezkari talde
|
bat
Araba, Bizkai eta Gipuzkoan ibiliko da bertako lehiakortasun eredua aztertzeko.
|
|
2013
|
|
|
Eusko Jaurlaritzaren 2014ko aurrekontuak onartzearekin
|
batera
Araba, Bizkai eta Gipuzkoako foru aldundien aurrekontuen negoziazioen zirkulua itxi da. Gipuzkoako Foru Aldundiarenak falta dira soilik, baina EH Bilduk eta EAJk egin duten akordioa dela eta, horiek ere aurrera egingo dute.
|
|
|
Sagardogileak ere, logikaz, zenbaki horietan mugitzen dira. Gutxi batzuk ditugu Bizkaian, hiru inguru Iparraldean, beste
|
bat
Araban eta beste bat edo bi Nafarroan. Guztiak Gipuzkoakoak bai, baina ez Gipuzkoako guztiak.
|
|
2014
|
|
|
2005ean Oreka bioarkitekturaren proiektu
|
bat
Araban.
|
|
|
Valentziako arte eta zientzien hiria, Atenaseko olinpiadetako estadioak, hain polemikoa den Veneziako zubi bat, Suedian eraikitako “turning torso” etxebizitzak…Euskal Herrira ere ailegatu dira Calatravaren eraikinak, esaterako, uso itxura duen Loiuko aireportua, Ondarruko zubi zuria eta Bilboko beste zubi zuri peatonal bat. Aurreko
|
batean
Arabako Laguardian izan nintzen berak eraikitako bodega batean. Honek ere Calatravaren sinadura duen egurrez egindako eraikina da eta bere eraikin gehienak bezala benetan ikusgarria dela esango nuke, baina bakoitzaren iritzian utziko dut eraikin hauen edertasuna.
|
|
2015
|
|
|
Sekulako deskubrimendua. Jauntxo euskaldun
|
bat
Arabako Lautadan, Felipe II.aren garaian?.
|
|
|
Baina badakigu zeintzuk diren Aiaraldeko enpresak gehien kezkatzen dituzten gaiak. SEAtik kalkulatzen dugun beste indikadore
|
batek
Arabako eta Aiaraldeko enpresek administrazioei eskatzen dietena zehazten dute: lehen eskaera enpresen fiskalitatearen murrizketa da (enpresen %68ak eskatzen du).
|
|
|
Denbora horretan, kudeaketa ekipo propio bat sortuz joan gara, eta momentuz hiru langilek eramaten dute lan guztia. Gaur egun, federazio horretan 39 elkarte daude, 34 Bizkaian, 4 Gipuzkoan eta
|
bat
Araban. Lau milatik gora dira bazkideak eta bost mila inguru etxeak.
|
|
|
Ciudadanosek, UPyDk eta Ezker Anitza IUk ez lukete alkirik lortuko. Euskal erkidegoan PSE EEk bi galduko lituzke(
|
bat
Araban eta beste bat Bizkaian). Sozializtak lau diputatu izaitetik bakarra izaitera (Bizkaian) pasatuko litzateke.
|
|
2016
|
|
|
Ez da bakarra. Errioxa osoan diren 500 bat sotoetarik 300
|
bat
Arabako lurretan kokatzen dira eta 200 bat Errioxako erkidegoan. Arabako errioxar soto zenbaitek nahi lukete beren arnoa berexia izan dadin Araba izeneko markaren bidez. Orainokoan Marques de Riscal, Coto, Faustino edo Valdemar bezalako soto haundiek Errioxako segitzen dute.
|
|
2017
|
|
|
«Garrantzitsua da Arabako eta Euskal Herriko gizarteak haserrea agertzea gure lurraldeari egiten zaion halako eraso bati, eta mobilizatzea. Batasunarekin lortuko dugu zentzutasuna nagusitzea».Eltziego, Villabuena... Madrilek esku artean dituen lau ibilbideetako bik Miranda Ebrotik Bastidara eramango lukete AHTa, Zanbrana eta Buradon Gatzaga igaro ondoren; horietako
|
bat
Arabako Errioxan barneratuko litzateke, Mañueta, Villabuena, Eltziego eta Lapuebla de Labarcaren lurrak igarota, Logroñora heldu aurretik. Samaniego, Leza, Navaridas, Paganos eta Guardia ibilbidetik iparraldera geratuko lirateke, apur bat aldendurik, Oion bezala.
|
|
|
Badirudi janari bankukook ari garela banaketa egiten, baina ez, gu ari gara ikuskatzen elkarteek banaketa ondo egiten duten?. Bai baitu berezitasun
|
bat
Arabako bankuak. Orain urte batzuk arazo bat ikusi zutela kontatu du Gabilondok.
|
|
|
Orotara, Lapurdiko 15 herritan, Nafarroa Behereko 18tan, eta Zuberoako 12tan. Pirinioz beheitiko lurraldean, Bizkaia eta Gipuzkoako inkesta puntuak 36 ziren lurralde bakoitzean, 27 Nafarroan eta
|
bat
Araban. Iparraldeko inkesta puntuen halako bi eta gehixeago.
|
|
|
Ikusiko dira: Ariege aldean aurkitu aldare erromatar bat, Baigorri jainkoaren ohoretan; Iruña Beleian aurkitu munduko kurutze zaharrena, 3 Mendekoa; hilen hautsez bete eltzeak, Xantalen kapera, Irunen; jendeak urean sartuz bataiatzeko egin bi bataio harri,
|
bat
Arabako harpe batetan, bestea Eauzeko katedralean; Bizigodoen garaiko kapera bat Araban; Nabarrako parte bat mahometarra zen garaietako azken lekukoetarik: Mezkita karrika Abiltasen; hilobiak lerrokatuak Bilbo eta Iruñako bi elizetan; bi gakorekin hesten ziren herriko kutxak Azkonbegiko eta Lukuko elizetan; zurezko eliza bat, 19 mendean hartu argazkitan Bizkaian; elizak gerla gotorleku ziren lekukoak Lekorne, Domintxine, Uharte hiri eta beste eliza batzutan; mendez mende zenbat aldaketa izan duten gure elizek, Donamartirikoa lekuko; Baionako lehen kolegioa Santandresko elizari datxikola; Euskaldun famatu zenbait:
|
|
|
Ikusiko dira: Ariege aldean aurkitu aldare erromatar bat, Baigorri jainkoaren ohoretan; Iruña Beleian aurkitu munduko kurutze zaharrena, 3 Mendekoa; hilen hautsez bete eltzeak, Xantalen kapera, Irunen; jendeak urean sartuz bataiatzeko egin bi bataio harri, bat Arabako harpe batetan, bestea Eauzeko katedralean; Bizigodoen garaiko kapera
|
bat
Araban; Nabarrako parte bat mahometarra zen garaietako azken lekukoetarik: Mezkita karrika Abiltasen; hilobiak lerrokatuak Bilbo eta Iruñako bi elizetan; bi gakorekin hesten ziren herriko kutxak Azkonbegiko eta Lukuko elizetan; zurezko eliza bat, 19 mendean hartu argazkitan Bizkaian; elizak gerla gotorleku ziren lekukoak Lekorne, Domintxine, Uharte hiri eta beste eliza batzutan; mendez mende zenbat aldaketa izan duten gure elizek, Donamartirikoa lekuko; Baionako lehen kolegioa Santandresko elizari datxikola; Euskaldun famatu zenbait:
|
|
2018
|
|
|
INBIDO Jauziño
|
bat
Araba hegoaldeko puntaraino IIIHiru dantzari Herriko Etxean
|
|
|
Epaiketak 26 akusatuen deklarazioarekin jarraitzea espero da. Legez kanpoko komisioak ustez eskuratzeko sare
|
batengatik
Arabako EAJren buruzagi ohiak akusatuen aulkian jarriko dira.
|
|
|
INBIDO Jauziño
|
bat
Araba hegoaldeko puntaraino IIBi eliza eta zernahi arnotegi
|
|
|
INBIDO Jauziño
|
bat
Araba hegoaldeko puntaraino IBiasteri ala Guardia?
|
|
|
Euskal Herria zatitzen duten hiru errealitate administratiboetan zerga sistema aldaketak negoziatzeko eta aurrera ateratzeko urtea izan da bukatu berri dena, eta orain sartuko da indarrean erabakitakoa. Agintaldi bat markatzeko erreforma izango da Ipar Euskal Herrian; sakon jaio, epel bizi eta bero amaitu zuen erreforma
|
bat
Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan; eta 2016ko erreformaren bigarren zatia Nafarroan.
|
|
|
Ahantziago dago Trebiñu. Uharte moduko
|
bat
Arabako lurretan, baina Burgosko probintziakoa, administratiboki. Burgosko probintziak eta Gaztela Leongo gobernuak ez diote itzuli nahi Arabari; Espainiako Gobernuak ere ez du deusetan lagundu nahi.
|
|
|
Bizkaitik Lapurdira, edo alderantziz, telefonoz deitzeko ohiturarik ez duenarentzat, buru-haustea da. Baita ere Arabako sakeleko
|
batetik
Arabako beste sakeleko batera deitzeko, Zuberoan izanez.
|
|
2020
|
|
|
Berrogei urte bete berri ditu Euskal Herriko Unibertsitateak (EHU). Bide luze
|
bat
Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako unibertsitate publikoaren izenari eta izanari hasiera eman zitzaienetik. Lau hamarkadako bidean, makina bat liskar eta gatazka ezagutu behar izan ditu EHUk, baina baita lorpen eta garaipen garrantzitsuak ere.
|
|
|
Sei kasu zenbatu dituzte Bizkaian, eta
|
bat
Araban; Gipuzkoan, aldiz, ez dute koronabirus kasu berririk atzeman. Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan azken orduetan hildakoak, berriz, bost izan dira.
|
|
|
Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan hamaika lagunek eman dute positibo PCR testa egin ondoren; horietatik hamar Bizkaian izan dira,
|
bat
Araban eta Gipuzkoan batere ez, alegia. Test azkarretan positibo eman dutenak, berriz, 31 izan dira hiru lurralde horietan.
|
|
|
EAE ko intzidentzia maila metatuak 500 kasuen langa gainditu duen honetan, gaurtik indarrean izango diren neurri murriztaile berriak onartu zituen ostegunean Euskadiko Babes Zibileko Planaren aholku batzordeak (LABI taldea). Bi arauetan bereizitako neurriak dira; arauetako
|
batek
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa osoari eragingo dio, baita honenbestez Usurbili ere. Besteak, 14 eguneko intzidentzia metatua 500 kasutik gorakoa izan eta eremu gorrian diren 25 udalerriei.
|
|
|
2013ko ebolaren agerraldi orokortuarekin arduratu egin ginen. Espainiako Estatuan horrelako sei zazpi unitate daude, eta horietako
|
batek
Araban, Bizkaian edo Gipuzkoan egon behar zuela eta, Donostian ezarri zuten. Ondorioz, 2013tik, arrisku altua izan eta isolatze berezia behar duten gaixotasun infekziosoak artatzeko erreferentziazko unitatea da gurea.
|
|
2021
|
|
|
Zenbait gune jarri dituzte: bi Bizkaian, bi Lapurdin,
|
bat
Araban, bat Gipuzkoan eta bat Nafarroa Beherean. AstraZeneca txertoaren 66.598 dosi jaso dituzte Hego Euskal Herrian
|
|
|
SARS CoV birusaren eraginez 4.804 gaixo hil dira urtebetean Euskal Herrian. 2020ko otsailaren 28an baieztatu zituzten aurreneko kasu ofizialak,
|
bat
Araban eta beste bat Gipuzkoan. Urtea joan da, beraz, eta balantzea egiteko parada da, ikusteko zer nolako eragina izan duen koronabirusak Euskal Herrian.
|
|
|
10.000 kilometro baietz! bezalako ekimen
|
bat
Araba osoan egitea planteatuko bagenu, adibidez, litzateke egin. Gazteentzako kontzertu bat ere ez dugu zertan azken egun horretan kokatu, urtean zehar ere egin litzateke, azken jaira itxaron gabe.
|
|
|
Otxanda Andrearen dorrea Natura Zientzien Museoaren oraingo egoitza zen. Hirurogeiko hamarkadan zaharberritu zuten, Erdi Aroko dorre karratua zuen, garai
|
batean
Arabako lurretan nagusi izan ziren beste zenbaiten kopia zuzena; Mendoza eta Varona dorreena, adibidez.
|
|
2022
|
|
|
4 1200 urtean eta ondokoetan, Gaztelako errege
|
batek
Araba, Gipuzkoa eta Bizkaiko Durangaldea Nafarroako erresumari hartü zeitzon. Nafarroako erregeak horien berriz biltzera iseiatüko dira behin beno haborotan, dela honez honean, dela gerlaz, bena kausitü gabe.
|
|
|
Espagetiak marinel erara prestatu nahi zituen. Musika jarri, kopa
|
bat
Arabako Errioxako erreserba ardo botila bati kortxoa kendu. Ardo ondu baten ideia etorri zitzaion; gogoratu zuen marka; ardo hura gustatzen zitzaion; oraindik geratzen zitzaion lagun batek ekarri zizkion botiletako bat.
|
|
|
adibidez, EITBrekin eta aurten talde horrek sortuko duen Primeran plataformarekin. Ez da ahaztu behar Nafarroako Gobernuaren eta Eusko Jaurlaritzaren akordioen arabera, EITB Nafarroan ikus daitekeen moduan, Nafarroako ikus entzunezko egitura publiko
|
bat
Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan ikusteko modua egin lukeetela.
|
|
|
Gainera, 2019ko emaitzei erreparatuta, subiranisten botere instituzionala homogeneoagoa da Hego Euskal Herri osoan, bilkideak diren 118 alkateak modu orekatuagoan banatuta baitaude lau herrialdeetan. Gipuzkoan du gehien (44), lurralde horretako alkate guztien erdiak; Bizkaian, lau alkatetik bat da EH Bildukoa, eta bostetik
|
bat
Araban. Gainera, Nafarroako udalerri guztien %12, 5etan gobernatzen du.
|
|
|
Lan honekin, guri ez dagokigu pedagogia egitea. Ikusten dugunean New Yorken kokatutako film bat eta Puerto Ricoko azentuarekin hitz egiten dutenean gustatzen zaigu, edo egiten denean pelikula
|
bat
Arabako euskara zaharrean, ikaragarria iruditzen zaigu, duela bi mendeko euskara delako. Bada, hori da gaur egungo euskara, toki batzuetan eta jende batzuentzat, gustatu ala ez, eta hori islatu nahi izan dugu».
|
|
|
Hizkuntzari dagokionez, gradu guztiak bi hizkuntza ofizialetan egiteko aukera dagoela adierazi du EHUk. Horrez gainera, graduko lau ikasletik
|
batek
Araba, Bizkai eta Gipuzkoatik kanpoko beste unibertsitateetan ikasiko du. Hain zuzen ere, 2.372 ikaslek gutxienez lauhileko bat egingo dute atzerriko unibertsitateetan, eta beste unibertsitate batzuetako 902 ikaslek EHUn ikasiko dute.
|
|
|
Zazpi amatasun unitate daude hiru lurraldeetako ospitaleetan:
|
bat
Araban, bi Bizkaian eta lau Gipuzkoan. Guztietan indartuko dira segurtasun neurriak, Sagarduik azaldu duenez, baina ez dira denak aldi berean indarrean jarriko.
|
|
|
PAIari dagokionez, EH Bildu Arabak salatu du “oraindik ere badaudela hutsune nabarmenak” eta azaldu du horrexegatik aurkeztu ziotela zuzenketa
|
bat
Arabako Foru Aldundiaren azken aurrekontu proiektuari, Aiaraldean Sukalde Zentral bat sustatzeko, hain zuzen ere, “bertako Kilometro 0ko elikagaiekin eskualdeko jantoki publikoak hornitzearren”. Taldeak argitu duenaren arabera, proiektuak milioi bat euroko hornidura dauka.
|
|
|
Eta hona non ikertzaile batzuek aztarna biziki zaharrak aurkitu berri dituzten mendebaldean, itsasotik arras hurbil, edo mendian gora, baita Nafarroa Garaian ere: Adibidez duela sei mila urtetako ogi/ gari bihiak Zarautzen, baita Bizkaiko mendian 700 metroko goratasunean: han eraikiak ala nondik jinak. Ber denboran ahuntzak, ardiak, behiak Bizkaian Duela 4550 urte iriko bihiak eta eihera/ errota harri
|
bat
Araban Burdin aroan mahastia Nafarroa Garaian, eta 1 mendean itsaso bazterrean.
|
|
2023
|
|
|
Ikastolen Elkarteak nabarmendu du matrikulazioaren emaitzak eta ikastolek itunetarako dituzten aukerek «ezinegona» sortu dutela ikastolen eta familien artean. Horiek horrela, egoera aztertzeko, atzo egin zuen ezohiko batzar
|
bat
Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako ikastola guztiekin. Bertan hartu zituzten erabakiak.
|
|
|
Beti izan da arrazoiren
|
bat
Araba herrialdearekin muga egiten duen Berrotza (Nafarroa) ibarrean zehar ibiltzeko. Lizarrako merindadearen erdialdean dago hura, eta lehorreko laborantzak erabat inguratua.
|
|
|
Zerga sistemaren erreforma izan daiteke udazken eta negu parteko korapilo politiko handietako
|
bat
Araba, Bizkai eta Gipuzkoan. Foru hauteskundeak igarota, jokaleku politikoa argiago dago, eta fiskalitatearen auzian murgildu daitezke erakundeak zein elkarteak.
|
|
|
Bart gaueko beste ondorioetako bat Hego Euskal Herriaren eta Espainiaren mapen alderaketak erakusten du; PP izan da lehen indarra Espainian, baina Hego Euskal Herrian hiru ordezkari baino ez ditu eskuratu; bat Nafarroan,
|
bat
Araban, eta bestea Bizkaian. Voxek, berriz, apenas izan duen gorabeherarik duela lau urteko boto kopuruarekin konparatuta.
|
|
|
Baita Euskal Herriak ere: puntu erdi
|
bat
Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, eta lau hamarren Nafarroan. Badira hazkunde tasa negatiboan daudenak ere:
|
|
|
Egindako diagnostikoaren arabera, egun 138.662 pertsonak dute desgaitasunen
|
bat
Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan: 77.000 gizonak dira, eta 61.000 emakumeak.
|
|
|
Sailburuak adierazi du autonomo guztiek izango dutela BGAE berrira atxikitzeko aukera, baina onartu du denek ez dutela egingo. Gaur egun besteren konturako ari diren lau langiletik batek baino ez du enpleguko BGAE
|
bat
Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan.
|
|
|
" Horrek, hain delikatua den kontu
|
batean
Araba ESIko Zuzendaritza Ekonomikoaren utzikeria frogatzeaz gain, Sektore Publikoko Kontratuen 9/ 2017 Legeak jasotzen duen izpirituari iruzur egiten dio, horren hitzaurrean bertan adierazten baita lege horren bi helburuetako bat kalitatearen eta prezioaren arteko erlaziorik onena lortzea dela", gaineratu du LABek. " Osakidetzak, oro har, bere profesionalekiko eta herritarrekiko duen begirune eskasa islatzen du honek, sektore pribatuko enpresekiko duen eskuzabaltasunarekin kontrajartzen dena".
|
|
|
Lanik gabe geratu nintzenean, Hernani utzi eta Okondora etorri nintzen, eta aitaren baserriaren zatitxo batean nire etxe txikia eraiki nuen. Bizkaia Irratian eta ETBn ere ibili nintzen, eta urte
|
batean
Araba Euskaraz koordinatzen egon nintzen. Ondoren, Euskadi Irratian ordezkapenak kateatu ziren, 2021era arte.
|
|
|
Artikulu hau idazteko momentuan, hamazazpi etxe ditugu Hego Euskal Herrian: bederatzi Gipuzkoan (Arrasate, Azpeitia, Donostia, Eibar, Errenteria, Hernani, Urola Garaia, Zarautz eta Zumaia), sei Bizkaian (Arrigorriaga, Balmaseda, Basauri, Durango, Ermua eta Ondarroa),
|
bat
Araban (Gasteiz) eta beste bat Nafarroan (Iruñea). Baina, beste herri askotan ere abian jarri dira sortzeko prozesuak.
|
|
|
Prozedura horien bidez, betebeharpekoak Administrazioari ebazpen loteslea eska diezaioke zenbait egitate, egintza, negozio juridiko edo eragiketa burutzean sor daitezkeen tributu ondorioei buruz. TFAOek artikulu oso
|
bat
Arabako eta Gipuzkoako TFAOren 82 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 84 artikuluadaukate prozedura horiek zerrendatzeko: tributuei buruzko kontsulta idatziak, ondasun higiezinen eskuraketa edo eskualdaketen aurreko informazioa, aurretiazko balorazio akordioak eta aurretiazko tributu proposamenak (azken hori foru lurraldeetan baino ez da arautu).
|
|
|
Aplikatu ere, lotura puntuak aplikatuko dira arau aplikagarria zehazteko, lurralde erkidekoa ala foru lurraldeetakoa. Gero ikusiko dugun moduan, esaterako, Sozietateen gaineko Zergari begira subjektu pasibo
|
bati
Arabako, Bizkaiko edo Gipuzkoako arauketa aplikatzeko ala lurralde erkidekoa aplikatzeko ezaugarri batzuen arabera egingo da: egoitza fiskala, eragiketak gauzatu diren lekua eta horien kopurua.
|