|
2000
|
|
|
Bidaia amaierako afarira, Tom salbu (Mexikorako bidaia dela eta, Karmelok haren desenkusak oraingoan ere susmagarriak azaldu dizkigu), bidailagunak dotore eta inoiz
|
baino
hiztunago joan ginen gara (hain hurbil ditudan barteko gertakariei buruz mintzatzeko ezinezkoa zait lehen aldia erabiltzea). Ruben eta biok ere solasean aritu gara, baina kontu isil  ka, eta tarteka bakarren bat Luis, Adela... trufaka zuzendu zaigu, ezkontza noizko eta halakoxe kirtenkeriak galdeginez.
|
|
2001
|
|
|
Zertan horrenbeste diru xahutu filmak bikoizten, azken urteotan kontua hobetu arren, espainiarrek sistematikoki mila bider hobeto egingo dutela jakinik, egingo dutenez? Gurea
|
baino
hiztun gehiagoko hizkuntzek(...) betidanik azpitituluak erabili dituzte. Gurean aitzakia, ohitura falta da, baina ohiturak sortu egiten dira.
|
|
2006
|
|
|
Gure ikasleak aniztasunean hezi behar ditugu, kultura arteko ikuspegiarekin, beraien kulturekiko —eta hizkuntzekiko— errespetuan. Gure hizkuntzarentzat arriskutsua izan daitekeela pentsatzetik, orain
|
baino
hiztun gehiago izateko aukera polita dela pentsatzera pasatu behar dugu.
|
|
2007
|
|
|
Zelan jadetsi ote du hain luzaro bizirik irautea, antzinate zaharraren lausopean galtzen diren denboretatik gaurdaino? Bien bitartean zergatik aldendu dira zeharo inguruko beste hizkuntza zahar guztiak, batzuetan arrastorik ere utzi barik, eta hizkuntza batzuk seguruenik euskarak
|
baino
hiztun gehiago zituztenak?
|
|
2009
|
|
|
Lasai eta umorean zegoen. Ohi zuena
|
baino
hiztunago, izatekotan. (Morfina da, esan zidan gero Guardianoak).
|
|
|
Nire ustez, zutabe nagusi horiek markatzen zuten bidea kontuan harturik, 30 urte honetan egin den politikak emaitza ikusgarriak eman dizkigu: orduan baino elebidunagoa da gure gizartea; gazteak elebidunagoak dira; euskarak inoiz izan duen
|
baino
hiztun gehiago ditu; euskarak alor berriak bereganatu ditu eta gure arbasoek pentsatuko ez zuten tokietan ere ageri da gaur egun. Azkenik, hau ere aipatu behar da, hizkuntza gisa baliagarriago eta aberatsagoa da orain dela 30 urte baino. Euskarak aitzinat egin du.
|
|
|
Izan ere, hizkuntza bat txiki edo minoritario izendatzen baita Estatua erreferentzia nagusitzat hartuta; beste hitzetan esanda, Estatuan aitortua duten lege estatusaren arabera aitortzen dira txiki edo handi hizkuntzak; inoiz ez, ordea, Estatu barruko beren lurraldeetan duten pisuaren arabera, ez eta hiztun kopuruaren arabera ere. Horrela, bada, maltera edo estoniera estatu hizkuntzak izate hutsagatik hizkuntza handiak edo ez txikiak dira; katalana Espainian (ez hala Andorran, estatu hizkuntza baita han) edo euskara Espainian eta Frantzian, berriz, hizkuntza txikiak dira, estatu hizkuntzak ez direlako, ez beste ezergatik, horregatik bakarrik, nahiz eta malterak edo estonierak
|
baino
hiztun gehiago dituzten. Ia milioi bat europarren hizkuntza da euskara, eta katalana, berriz, Europar Batasuneko hamabigarrena, hiztun kopuruaren araberako hizkuntzen sailkapenean.
|
|
|
Europar Batasuneko herrialdeen eleaniztasuna ez baita gaur egungo 23 hizkuntza ofizialetara mugatzen: badira gutxi gorabehera beste 60 hizkuntza, badira milioika europar estaturik gabeko herrietako hizkuntzak erabiltzen dituztenak, eta badira estatu hizkuntza izate hutsak ematen duen merezimenduagatik ofizialak diren zenbait hizkuntzek
|
baino
hiztun gehiago dituzten hizkuntza ez ofizialak (katalanarena da kasu nabarmena, baita neurri txikiagoan bada ere euskararena eta galegoarena ere). Eleaniztasuna errespetatu eta bermatzearen ikuspegitik ez diogu inolako zentzurik ikusten Europako zenbait lurraldetan ofizialak diren hizkuntzak Europako erakundeetan ofizialak ez izateari.
|
|
2010
|
|
|
Hitzik gabe gelditu nintzen, burua hutsik, erabat galduta; eta aitak, jakina, aurrera egin zuen: . Gabino hiztun
|
baino
hiztunago joan zitzaigun Pagoagara, baina mutu itzuli da: hara zer diren gauzak, mirariak aurkako bidea hartzen duenean, kar kar kar.
|
|
|
Hitzik gabe gelditu nintzen, burua hutsik, erabat galduta; eta aitak, jakina, aurrera egin zuen: " Gabino hiztun
|
baino
hiztunago joan zitzaigun Pagoagara, baina mutu itzuli da: hara zer diren gauzak, mirariak aurkako bidea hartzen duenean, kar kar kar.
|
|
|
50 hizkuntza daude hiztun bakarrekoak; pertsona bakar horrek bere buruarekin baizik ez dezake hitz egin.1025 4.000 hizkuntza daude 20.000
|
baino
hiztun gutxiago dutenak. Munduko hizkuntzen% 96a munduko populazioaren
|
|
2011
|
|
|
Partziala adjektiboa, beraz, ez dugu ulertzen elebidunen ezaugarri psikolinguistikoa denik. Egoera mugikorra esaterakoan, ordea, ulertzen dugu egoera aldagarria eta egongaitza dela, beste barik. edozein kasutan, gure eztabaidagaia hizkuntza egoera
|
baino
hiztun elkartearen egoera dela zehaztu genuke. Baina zeintzuk dira, gaur egun, hiztun elkartearen egoeraren ezaugarri bereizgarriak?
|
|
|
Baina oker gaude; izan ere, hizkuntzez gainera, beste elementu garrantzitsu bat dago: ...ak espezie jakin baten alde egingo du. hortaz, espezieen arteko lehia aztertzen dugunean, espezieak beren testuinguruan aztertu behar ditugu. esate baterako, azter dezagun hizkuntza berdintasunaren gaia katalunian eta euskal herrian, legelarien ikuspuntutik. hasteko, hizkuntza komunitate horien hizkuntza berdintasunak aztertzean, kontuan izan behar dugu hizkuntza komunitate horietako batek besteak
|
baino
hiztun gutxiago dituela. Bi hizkuntzak ez daude egoera berdinean. hori dela eta, egoera hori konpentsatuko duen testuingurua sortu behar dugu.
|
|
|
batetik, inguruan dituzten estatu hizkuntza nagusiak izango dituzte etsai, eta, bestetik, berriz, ingelesa. Milioi bat
|
baino
hiztun gutxiago dauzkaten tokian tokiko hizkuntzek XXI. mendean nekez saihestuko dute gainera datorkien herioaren mehatxua. Tirabira egoera hori dela medio, mendeko komunitate txiki askok ahaleginak egingo dituzte beren herri mintzairak sustatzen, eta baita inguruko hizkuntza nagusiei ahal duten neurrian aurre egiten ere.
|
|
2013
|
|
|
Zergatik azaltzen dira sentimendu hauek, nonbait ezkututik agertuko balira bezala, zerbait edo norbait azkenengo aldiz ikusten dugunean? Goizean egunkaria erostera joan naizenean, dendako emakumea, Jane, inoiz
|
baino
hiztunago zegoen. Bere semeari buruz hitz egin dit gaur.
|
|
|
Xuxenortografia zuzentzaileak, Euskalbareta zenbait Corpusen ekarpenez ari naiz, nabarmen haziz doan euskarazkoez aipatzearren. Gure hizkuntza
|
baino
hiztun gehiago dituztenen aurretik goaz zerrendan, oraindik nabarmen hobetu eta aberastu beharrean bagaude ere. Wikipedia
|
|
|
Alde egiterakoan
|
baino
hiztunago agertu zen cowboy a, eta aireportuan izandako arazoa azaldu zigun. Kontua zen norbaitek ez bidaiatzea erabaki zuela bere maleta fakturatu ondoren, eta hegazkina ezin zela atera hura deskargatu eta bidaiaria lokalizatu arte.
|
|
|
Ikuspegi demolinguistikotik, euskara ez zegoen hobeto orain munduko jatorrizko hainbat hizkuntza dauden baino. Euskarak
|
baino
hiztun gehiago dituzten komunitateak dira batzuk, eta gure antzerako tamainakoak ez gutxi. Txikiagoek ere badituzte aukerak.
|
|
|
Langa goregi jartzen die ikastolen ereduak. Gurea
|
baino
hiztun komunitate zabalagoak dira batzuk, kasu batzuetan gainera gobernuan daude edo gobernua alde dute, eta 2013an gaude, eta ez hirurogeiko diktadurapean. Hala ere harrigarri egiten zaie hezkuntzan bertako hizkuntzaren hegemonia guneak sortzea, utopia urrun moduan ikusten dute.
|
|
2015
|
|
|
Bitxiak izan ziren hurrengo egunak lantegian. Irribarretsu eta normalean
|
baino
hiztunago zebilen Nagore mundu guztiarekin, Saioarekin izan ezik. Birritan atera nahi izan zion kalitate saileko neskak makina erostearen kontua, eta birritan isilarazi zuen ugazaba andreak.
|
|
|
egile honen ustez (1981: 37), esparru sinbolikoaren osasunak ez dauka zerikusi zuzenik hiztun kopuruarekin, hizkuntzaren bizia hiztun kopuruarekin
|
baino
hiztun horien kalitatearekin dagoelako lotuago.15
|
|
2016
|
|
|
Lehen
|
baino
hiztun gehiago ari al da orain euskaraz, kalean? 2011ko eta hogei bat urte lehenagoko datuak kontuan izanik hori aztertu du Soziolinguistika Klusterrak, eta argitara eman.
|
|
|
Zorrotzena 2007koa litzateke. Eta 1926koa berriz gehiago garaiko Irlandako Errepublikako gobernu/ intelligentsiaren desideratuma, garairako Ghaeltacht izendaturiko hainbat gune jada adierazi
|
baino
hiztun dentsitate txikiagokoak bide zirenean, baina galerak bertan artean berriak izaki, eta babesa lagun, esperantza bizia zutenak berriro berehala bihurtu ote zitezkeen benetako Ghaeltacht gune oso Irlandako lurraldeen mapan.
|
|
2018
|
|
|
" Sekula
|
baino
hiztun gehiago ditu baina erabileran herren egiten du...". Lehen aipatu dizudan artikuluan ere esana nuen:
|
|
|
Bizi indarraren dema erabileran jokatzen dugu. Paradoxikoa dirudien arren, inoiz baino aukera handiagoa dugu seguruenik ere erabileran aurrera egiteko, inoiz
|
baino
hiztun gehiago baititu euskarak, eta inoiz izan ez duena: euskaraz hazi eta hezitako belaunaldiak, etorkizuneko" eliteak".
|
|
|
Euskara, gaur egun, 800.000 hiztun izatera iritsi da. Sekula
|
baino
hiztun gehiago ditu baina erabileran herren egiten du. Euskara euskal gizartearen bigarren hizkuntza bihurtu da.
|
|
|
Isabel bezperan
|
baino
hiztunago zegoen, ordura arte gorde behar izan zuen sekretua zamatsuegia gertatu izan balitzaio bezala.
|
|
2019
|
|
|
420 Euskarak inoiz
|
baino
hiztun gehiago ditu egun, inoiz baino liburu, abesti, lege, film eta komunikabide gehiago. Gutxiengotuta eta diglosia egoera batean dagoela?
|
|
|
Ethnologue erakundearen arabera, berriz, 100.000 hiztun baino gehiago dituzten hizkuntzak 1.384 dira, eta milioi bat baino gehiagokoak 407 Horien artean baditugu, 300.000 hiztun izan arren, estatu hizkuntza ofizial eraginkorren multzoan dauden islandiera bezalakoak; edo euskara
|
baino
hiztun gehiago izan arren, egoera soziolinguistiko ahulagoan daudenak.
|
|
2020
|
|
|
Agintari eskuindar elebakarrek ezarritako lege, egitura eta zerbitzuak sarri ez datoz bat biztanleek nahi eta eskatzen dutenarekin. Euskarak lehen
|
baino
hiztun gehiago ditu, eta gero eta gehiago dira euskarazko zerbitzuak eskatzen dituztenak. Kopurua esanguratsua zen, baita Mayaren aurreko zein Yolanda Barcinaren alkatetza garaian ere, eta haur eskolen gaia arazo zen lehen ere:
|
|
|
Egun, euskarazko Wikipedia mundu mailako berrogeigarrena da, euskarak
|
baino
hiztun askoz gehiago dauzkaten beste hizkuntzen aurretik.
|
|
|
Batetik, herskari ahostunen jarraitutzea ger15 EBAZen bilkurarekin batera aurkezten dira, zg> bilkurak, guztietan txistukari gehi herskari ahostun kontsonante bilkura baitugu. Artikuluaren luzera muga dela eta, ordea, hemen bilkuraren ahoskera baino ez dugu aztertuko,, zg> bilkuren kasuan
|
baino
hiztunen datu gehiago baititugu. tatzen da (ahoskatzen direnean ere gertatzen da hori); hau da, kontsonante hauek ingurune jarraituan daude (bokal artean, zehazki) eta aldameneko bokalen jarraitutasunera (artikulatzaileek ez diote trabarik egiten aire etorriari) asimilatzen dira, erabateko hersketa galdu egiten baitute, herskari izatetik hurbilkari izatera igaroz (Romero 1996: 103).
|
|
2021
|
|
|
Hizkuntza jakin batek EBko hizkuntza ofizial kategoria hartzen duen ala ez ebazteko, ez zaio hizkuntzaren erabilerari erreparatzen, estatu kideen mende dago erabakia. Katalana, esaterako, ez da hizkuntza ofiziala, baina EBko hamar hizkuntza ofizialek
|
baino
hiztun gehiago ditu.
|
|
|
Erabilerari dagokionez, karatxaiera balkarera bezala, zaurgarri dago, eta umeek bakarrik ikasgai gisa ikasteko aukera dute. Abazera ere adigeraren eta kabardera txerkeseraren familia berekoa da, eta beste bi hizkuntzek
|
baino
hiztun gutxiago ditu, 37 mila inguru. Besteak bezala, eskoletan irakasten da, baina familiako transmisioa galtzen ari omen da, eta UNESCOren ustez, desagertzeko arrisku handiagoan dago abazera.
|
|
2022
|
|
|
Kontrako norabidean bikote gazte bat eta gero beste bat, ez hain gaztea azaldu den arte. Horiek ez ditek kantari hasteko premiarik, elkarrekin hizketan zoazak lasai (eta heu ere inoiz
|
baino
hiztunago aurkitu haute, ingelesez mintzatu beharra suertatu bazaik ere). Handik aurrera ikuspegia erabat aldatu duk, eta ibilbideaz gehiago gozatu duk; heu lehen bezain bakar eta oihana lehen bezain oihan izanagatik.
|
|
|
Norvegiarrek, islandiarrek, portugesek, greziarrek, albaniarrek, serbiarrek, kroaziarrek, bulgariarrek, bosniarrek, estoniarrek, lituaniarrek, letoniarrek... guk
|
baino
hiztun gehiago eta estatu propioa daukaten milioika europarrek ia inoiz ez dute pantailan euren hizkuntzetara bikoiztutako audiorik, haurren saioetatik aparte. Ez duzue aurkituko hamar milioi hiztunetik beherako hizkuntzarik, sistematikoki bikoizten duenik.
|
|
|
" Euskarak Euskadiko EAEn sekulan ez du ezagutu gaur bizi duen egoera: inoiz
|
baino
hiztun gehiago ditu eta proportzio handienak gazteen artean...".
|
|
|
Tira, egoerak aldatuz doaz denboran zehar, baina euskarak inoiz
|
baino
hiztun gehiago dituela, gertuago dago gezurretik egiatik baino. EAEn euskaraz dakigun herritarrak %35 inguru omen gara (eztabaidarako hori ere), baina euskara gutxi asko erabiltzen dugunok horien erdiak ere ez gara (%15?).
|
|
2023
|
|
|
Debatea ez da bururatua eta idekia izan den arteka hori baliatu nahi luke espainol gobernuak, lehen urrats batean, katalanarentzat, jakinez hizkuntza hori Europan 10 milioi jendek mintzo dutela, erran nahi baita gaur egun Europako hizkuntza ofizialak diren frango
|
baino
hiztun gehiago dituela.
|