|
2000
|
|
|
" Zeruan dagoela", bururatu zitzaidan; ordea, hala erran nion: " Komunionea egunoroz egiteko, bera bezala kondenatu nahi ez badut bederen..." Bertze irriño bat egin zidan aitak,
|
aitzinekoa
baino hagitzez ere sosegatuagoa eta beteagoa, ene aurkako lehia hartarik garaile jalgi balitz bezala. Baina enea zen garaitia...
|
|
|
Osabaren pena handia izan zen, eta enea ez tipiagoa, zeren Italiarat eginikako bidaiaren ondotik ezin maiteago bihurtu baitzitzaidan txakur hura, leiala eta fidela zelako eta ezin maitagarriagoa, munduan ezagutu ditudan hainbat eta hainbat gizon
|
baino
hagitzez ere maitagarriagoa. Baina, nola osabak ohitura hura baitzuen, bere txakurra edukitzekoa, eta nola erran zaharrak baitio hilak lurperat, biziak aserat, handik hiruzpalau egunera izan genuen etxean orkume berria:
|
|
|
Eta, handik harat, apezak liburu hura bere egiten zuela, amak iragarri bezala joan ziren gauzak, nik uste
|
baino
hagitzez ere trankilago eta ekuruago.
|
|
|
Eta, nola oroitarazi zidan sugeen putzuak —biharamunean ikusi nuenean— Pagabasoko leizea! Zeren, eskuz eginikako putzu bat zen arren, sare batek estalia eta Pagabasoko leizea
|
baino
hagitzez ere tipiagoa, hura bezalakoa baitzen funtsean, azpian eta hondarrean bere munstroak zituena... eta zeren sugeen putzu hura indiar eta beltz haien beldur iturria baitzen, nola Pagabasoko leizea urbiaindarrena.
|
|
|
Eta emazteki buru argia zen, hain argia, non segur bainago ezen Huarte Garazikoak ez zituela bere Examen de ingenios famatuan skribatu zituenak skribatuko, emaztekien adimenduaz denaz bezainbatean, baldin Rosa de Osorio ezagutu izan balu, zeren zinez baitzen emazteki hura buru argia, anitz gizon
|
baino
hagitzez ere argiagoa... Eta anitz poema zekizkien buruz, solas haietan aldian behin errezitatzen zituenak...
|
|
|
Marlowe, Milton eta Shakespearerena, konparazione. Jende guti ezagutu dut ingeles hura bezain zorrotza eta hura bezain buru argia, jaun André, halako moldez, non harenak baizik ez baitira ene liburu honetan aurki ditzakezun gizonaren arimari buruzko hainbat interpretazione, zeren eta harenganik ikasi bainuen, orobat, hainbat arrazoin —Huar te Garazikoak gizon emaztekien tenperamentuen adierazteko erabili zituenak
|
baino
hagitzez ere molde garbiagoan eta gardenagoan, Hipo kratesek eta Galenok erabili zituztèn hotzaren eta beroaren, hezearen eta lehorraren teorietarik haratago—, arimaren estalkien desestaltzeko baliatzen zituenak, eta bulkatzen zutenak erraiterat ezen ezin bereiz zitezkeela bertuteak eta bizioak, zeren berdin edan baitzezakeen nola bizioak bertutearen errapeetarik hala bertuteak bizioenetari... Eta Sir Charlesekin ikasi nuen, halaber, dakidan ingeles apurra.
|
|
|
Eta, geure ametsen gibeletik, diruz ongi horniturik gindoazen —Antoniok bere poltsan zeramatzan, izan ere, bere etxearen sal-erositik eskuetaratu diruak, baita eltzeitsu batean ezkutaturik zituen bizitza osoko irabaziak ere, poltsa batean gorde genituenak eltzeitsua hautsi ondoren, eta nihaur ere ez nindoan esku hutsik, ez horixe, merezi nuena
|
baino
hagitzez ere diru poltsa joriagoa jaso bainuen Piarres Oihartzabal kapitainaren eskuzabaltasunetik, han Donibane Lohizunen geure arteko kontuak zerratzen genituela—: diruz ongi horniturik gindoazen, beraz, ez diru hartaz diru gehiago egin nahi genuelako, zeren guztiz bertzelakoa baitzen gure xedea, baina ikusten genuelako ezen bidaia hartan beharrezkoa izanen genuela, hainbat gastutarako, geure azken porturat iritsi bitartean.
|
|
|
Baina gaizki hasi natzaizu; izan ere, erran berri dizut ezen hirurak ginela beldur, hirurak ere beldurraren maila eta gradu berean bageunde bezala; ordea, zalantzarik ez dut ezen ni neure lagunak
|
baino
hagitzez ere beldurrago nintzela, zeren Joxe Aberasturi zen, alde batetik, gizon bat, Portugalgo gerletan zaildu eta gogortu zena, eta arriskua eta perila egunorozko ogitzat hartu zuena, halako moldez, non ogi hura bihurtu baitzitzaion, finean, jateko ogia bezain beharrezko eta funtsezko; eta zeren Antoniok, bertzetik, itsu baino itsuago sinesten baitzuen Jainkoaren probidentzian, eta jakina da e...
|
|
|
Baina, osabak hura erran ez balit ere, berdin joan nuen, zeren urduri bainengoen orduko, eta urduritasunak tripak guztiz nahastu zizkidan, zirt edo zart egiteko puntu hartan. Joan nintzen, bada, osabaren kakategirat, laxatu nituen galtzak, egin nuen neure egitekoa... baina, tripak lasaitu bezain laster, bertze urduritasun hura errotu zitzaidan, arestikoa
|
baino
hagitzez ere handiagoa, zeren eta hil edo biziko mementuan bainengoen, zinez... Eta zangoak dar dar jarri zitzaizkidan...
|
|
|
Aita oso ehiztari ona zen, punteria izugarria zuena; aitaren ondoan, berriz, osaba Joanikot ehiztari eta tiratzaile eskasa zen; baina nola ez zen osaba ehiztari eskasa izanen, baldin, alde batetik, ehiza atsegin ez bazuen, eta baldin, bertzetik, usoaren edo oreinaren aiduru zegoela ere, buru zirrituren batetik Pitagorasen teorema edo Arkimedesen printzipioa sartzen bazitzaion, ez zekielarik, finean, piezaren aitzinean paratzen zenean, usoari edo Pitagorasi egin behar ote zion tiro, oreinari edo Arkimedesi? Hala, bada, aita osaba Joanikot
|
baino
hagitzez ere tiratzaile hobea zen; ez, ordea, kanoiarekin! Izan ere, ehizan bezala, aitak bere berezko sena eta bere begia baliatzen zituen, zeren eta ez baitzen gai osabak egiten zituen kalkuluen egiteko, eta begia eta sena, sena eta begia, oso ere luze edo oso ere labur geratzen zitzazkion, tiroen inpaktuek ongi adierazten zutenez; osabak, aldiz, erraiten zuen:
|
|
|
Guztiz bertzelakoa zen, zinez, koadro hura: ...ez zen kaosa eta anabasa haien fruitua eta emaitza, zeren forma eta kolore diferent haiek bazuten batasun guztizko bat eta osozko; ez, ez zen pintura hura atsegina, baina ederra zen, Pedrok ordu arte pintatu zituen koadro atsegin haiek guztiak baino mila aldiz ederragoa eta egiazkoagoa; eta handiagoa ere bai, zeren, nahiz eta, neurriaz denaz bezainbatean, koadro tipi bat zen, bere ohizko koadroak
|
baino
hagitzez ere tipiagoa, haiek guztiak baterat baino handiagoa zen: ederra zen, zinez, eta birao baten ederra zuen, libertatearen ederra zuen.
|
|
|
Hau ez da zure lehen aldia izan. Bigarrena izanen da zure lehen aldia, le henengoa
|
baino
hagitzez ere hobea.
|
|
|
Pertsianak arruntik itxiak zeuden oraingoan, eta halaber makina aretorako atea. Goizaldeko hozkirriaren kariaz edo, kaiolan
|
baino
hagitzez ere freskoago zegoen hor, zorua bereziki, zango hutsen azpian. Kristinaren bekaitz izan nintzen hura bederen tapatua zelako.
|
|
|
7.023 karaktereko informazioa, Tomasi mailegatutako grabazioez baliatuta gehienbat, eta 2.098 karaktereko kronika sasi literarioa, hilotzaren erreskatearen inguruko hileta giro udatiarraz. Burua oso erne ez izan, eta nire lanaren atal nagusia moldatzerakoan
|
baino
hagitzez ere denbora gehiago egin nuen horretan. Hala ere, ongi erabilitzat jotzen nuen, ageri agerian utziko baitzuen Isabel Sanjosek gure lehiakideenean lardaskatuko zuen adreilu aseptiko bizigabearekiko aldea.
|
|
2002
|
|
|
Jarraian, ordea, eguneroko bizikidetzan gero eta arazo handiagoak sortu ziren, komunitatea gainbeheran jarri zutenak, norberaren zeloak, inbidiak eta interes pertsonalak komunitatearen gutxieneko beharren gainetik jartzen hasi zirenean. Gainbeheraren beste arrazoi bat heroina izan zen, garaitsu hartan komunitateko bizpahiru kide kontsumitzen hasi zirena eta belarra
|
baino
hagitzez ere garestiagoa zena.
|
|
2008
|
|
|
Ez zen lehenengo aldia. Zergatik sortzen zituen Gerardok horrelako pasioak bere inguruan, bera
|
baino
hagitzez ere itxura baldarragoa bazuen?
|
|
|
Ez zen lehenengo aldia. Zergatik sortzen zituen Gerardok horrelako pasioak bere inguruan, bera
|
baino
hagitzez ere itxura baldarragoa bazuen?
|
|
2009
|
|
|
hogei zifrako zenbakia zen, eta zatitzailea laukoa?, zeinari Damasok orduantxe ekin baitzion. Matematikak eta xakea baitziren haren zaletasunak, arrazoiaren arrazoizko arrazoiak bilatzeko, baita arrazoirik ezkutuenak ere, mutil iaioa zen, anai arrebak
|
baino
hagitzez ere iaioagoa?, ez zen harritzekoa haren marrazkiek gai haiekin zerikusia izatea. On Anizeto kalonjeak ederki aitortu zion meritua Damasori, lo kuluxkatik iratzarri eta neska mutilek egiten zituztèn marrazkiei begira geratu zenean, Damasorenari bereziki:
|
|
|
Orduan hartu nion egiazko neurria denborak gizon horrengan eragin hondamenari. Ile bizar urdinduek eta larruazal eroriak
|
baino
hagitzez ere gehiago zimikatu ninduen haren betzuloetako argi ezak.
|
|
|
hogei zifrako zenbakia zen, eta zatitzailea laukoa–, zeinari Damasok orduantxe ekin baitzion. Matematikak eta xakea baitziren haren zaletasunak –arrazoiaren arrazoizko arrazoiak bilatzeko, baita arrazoirik ezkutuenak ere, mutil iaioa zen, anai arrebak
|
baino
hagitzez ere iaioagoa–, ez zen harritzekoa haren marrazkiek gai haiekin zerikusia izatea. On Anizeto kalonjeak ederki aitortu zion meritua Damasori, lo kuluxkatik iratzarri eta neska mutilek egiten zituztèn marrazkiei begira geratu zenean, Damasorenari bereziki:
|
|
2010
|
|
|
Gutxitan egon naiz hain suminduta. Behin baino gehiagotan aitortu dizut Teofilo Maria eta Domingo
|
baino
hagitzez ere koldarragoa nintzela, haiek heroien kastakoak baitziren, zuk ere baduzu haien ukitu bat, Gabino, nik uste, eta ni ez; baina hara:
|
|
|
ados nago funtsean: espainiera euskara
|
baino
hagitzez ere hizkuntza jasoagoa dela ez didazu ukatuko bederen. Edo, futbol simil bat eginez, lehen mailan dagoena lehen mailakoa da, ba al dakizu Freudek berak ere espainiera ikasi zuela (eta ez euskara) Kixotea irakurtzeagatik (eta ez Bilintxen bertsoak)??, eta erregionalean dagoena erregionalekoa, eta ez dago lehen mailatik erregionalera bere borondatez egiten duen talderik, txoraldi batek hartu ezean.
|
|
|
Gutxitan egon naiz hain suminduta. Behin baino gehiagotan aitortu dizut Teofilo Maria eta Domingo
|
baino
hagitzez ere koldarragoa nintzela, haiek heroien kastakoak baitziren —zuk ere baduzu haien ukitu bat, Gabino, nik uste— eta ni ez; baina hara: nik ere banuen neure lurren baitan lotan zetzàn landare kaxkar erdi idor bat, baldintza berezi batzuetan piztu, hazi eta bere fruitua eman zezakeena:
|
|
|
" Si alguno hubiese de hablar con Dios, debería ser en español, por la majestad de la lengua" esan zuen Manuel Ayalak noizbait, eta, Jainkoaren aipua eta esaldiari darion harrokeri kutsua atsegin ez ditudan arren, esanahiarekin —balizko Jainkoari espainieraz edo euskaraz hitz egin ote genion... — ados nago funtsean: espainiera euskara
|
baino
hagitzez ere hizkuntza jasoagoa dela ez didazu ukatuko bederen... Edo, futbol simil bat eginez, lehen mailan dagoena lehen mailakoa da —ba al dakizu Freudek berak ere espainiera ikasi zuela (eta ez euskara) Kixotea irakurtzeagatik (eta ez Bilintxen bertsoak)? —, eta erregionalean dagoena erregionalekoa, eta ez dago lehen mailatik erregionalera bere borondatez egiten duen talderik, txoraldi batek hartu ezean.
|
|
2017
|
|
|
–Domezáin. Pablo Domezáin. Anderrek, besteak
|
baino
hagitzez ere doinu apalagoan.
|