|
2003
|
|
|
Ez nuen ezer jakin nahi, ez nuen inora begiratu nahi, eta bizitza osoa portale hartan pasatuko nuela errepikatzen nion nire buruari behin eta berriro. Hala ere, nahiz eta begiak itxita izan, buruhaundien imaginak etortzen zitzaizkidan era fantasmagorikoan, eta nire gorputz osoan beldurra
|
baino
besterik ez nuen sentitzen.
|
|
|
Parkatu, ba, aurretiaz, guztion gogoko ez banaz. Eta jakizue, nire gurari bizia hauxe
|
baino
besterik ez dala: danon bihotzetan kristau egiaren argia ta itxaropena zabaltzea.
|
|
|
Zure kazetaritza lan isila, aitatu
|
baino
besterik ez bada be, egin daigun. Gazterik hasi zinan Euzkadi-n zeure lehenengo lanak argitaratzen; gero, Eguna egunerokoan hainbeste lan gogor egindakoa zaitugu.
|
|
|
Hori
|
baino
besterik ez bada... Gogora jatortazan zer batzuk baino ez dodaz hemen aitatuko.
|
|
|
erderea polito ulertzen neban (adin horretako umetxu batek egin daiken neurrian), eta egin be, tira, zaletasun handiaz egiten neban, maisutasun handiaz ez bazan be. Gero, ostera, etxera bihurtutakoan, etxe barruan eta auzoan barriro euskerea
|
baino
besterik ez neban entzuten eta, laster moteldu jatan ikasitako erdera hori, eta euskera hutsean izaten zan etxeko ta auzoko bizimodua. Orduko denporetan, dakizunez, gaurko irrati eta TV rik be ez egoan, eta erdereak bitarte gitxi aurkitzen eban gure artean sartzeko.
|
|
|
Atetik urten ordukoxe gure artean euskerea
|
baino
besterik ez zan egiten eta entzuten. Alper alperrik zan guri maisuak sarritan gogor egitea:
|
|
|
Lehenengo liburu horrek poza
|
baino
besterik ez deust emon: Oñan jesuitetan izan nintzan bitartean hasitako lan hori, Morgan amaitu ta taiutu neban gero.
|
|
2004
|
|
|
Berdin da. Ganorabakokeriak
|
baino
besterik ez da ikasten holako toki ganorabakoetan.
|
|
2005
|
|
|
" Bilbo deseuskaldundua berreuskalduntzeko ahalegin kaxkar bat
|
baino
besterik ez da liburu hau edo koktel hau. Hain zuzen ere, bilbotarren jazoerak eta Bilbo inguruko baserritarren euskerea jarri ditut, lehenengo eta behin, pitxer barri garbi baten.
|
|
2007
|
|
|
Are gehiago, Laurent Apestéguyk adierazi zuen aldizkari biak
|
baino
besterik ez zegoela irakurtzeko garai hartan:
|
|
|
Kant-ek abertitu badu, «arrazoimenak bere egitasmoaren arabera sortzen duena
|
baino
besterik ez duela aditzen» naturan (B XIII), hau da, zientziak naturan deskubritzen duena, berak han lehenago ipinitakoa bakarrik dela, edo bestela esan, arrazoimenak bere lege iraunkorren printzipioekin aurrea hartu behar diola naturari, horrek zer izan beharra daukan gainezarriz, halako aurkikuntzak, berez kritika transzendentalarenak, filosofoak adina linguistak jakin mindu behar ditu nahitae... Munduaren ordena pentsamenduarena da, baina pentsamenduaren ordenarik ez dago hizkuntzaren ordena gabe:
|
|
|
Lehenengo sailean ez dago azpisailkapenik, adibide bi
|
baino
besterik ez daude-eta; bigarrenean, ostera, gainerako adibideak daude, 43 hain zuzen ere. Hor beste sailkapen batzuk egin behar dira:
|
|
2008
|
|
|
Momentuz, 1808ko ekainerako, beste aukera batzuk albo batera utzita, gerraren gastuak herri lurren salmentaren bidez ordaintzea erabakita zegoela da aipagarriena. Gerra hasia
|
baino
besterik ez zen, eta beharbada batzuek aspalditik gutiziatzen zituzten lurrak eskuratzeko profitatu zuten abagune hori. Alkatea, sindikoa eta peritua izendatu zituzten lurren tasazioa aurrera eramateko.
|
|
|
1873ko abuztuan 230 lagun irten ziren, baina horietatik batzuk Eibarrera itzuli ziren hurrengo hiletan. Hasiera batean gelditu eta ospa egin zuenik ere egon zen, eta prozesu hori indartu
|
baino
besterik ez zen egingo karlismoa deuseztu ahala. Edonola ere ez dirudi herritik kanpo zeudenak gelditu zirenak baino gehiago izatera heldu zirenik.
|
|
2009
|
|
|
Emakume, hori
|
baino
besterik ez bada, ez zaitez larritu esan eutsan nasai nasai gure Antonek. Hondino etxean dozu senarra, ezta?
|
|
|
Modu estetikoan eraikia eduki nezake (Ernazimentuko Natura), poetikoan (Lizardiren Natura), erlijiosoan (Israelen salmistek edo Grezian mitologiak daukaten moduan), zientifikoan. Eraikuntza bat da zientzia ere, eta ez du besterik egiten Natura bere (zientziaren) printzipio eta metodoen arabera eratu/ eraiki baino; edo, Kantekin esateko, aurretik berak han, bere egitasmoaren arabera sortzen duena
|
baino
besterik ez du aditzen? (AhK, B XIII).
|
|
2012
|
|
|
Kukuak zazpi urtean eskolan ibili eta kuku
|
baino
besterik ez eban ikasi.
|
|
|
Honek, nire amak guri errezarazteko eta Andre Mariaren eta santu batzuen debozioa gugan ezartzeko zuen arretaz, sei edo zazpi urteko nintzela, nik uste, itzartzera eraman ninduen. Neure gurasoengan bertutearen aldekoa
|
baino
besterik ez ikusteak laguntzen zidan horretan. Bertute ugari zituzten (1 kap., 1).
|
|
|
". Hori
|
baino
besterik ez bada, etorriko dun. Ez kezkatu".
|
|
2014
|
|
|
Gorroto bat, harreman pribatuetaraino heltzen dena; prusiarra jendekin eta adeitsu izan liteke errusiar edo ingeles batekin berbetan, frantses batekin, gura gabe ere, ezin du mergatza baino izan. ...litika frantsesa,, mais toute notre nation elle même?, jende modu frantsesa, liburu frantsesak, karaktere frantsesa, dena1181 Napoleonen porrotaz eta Vienako Kongresuaz gero Prusiak ez bide du buruan beste asmorik izan Frantziari gerra egitea baino; edo, hobeto, beti militarista, azkeneko berrehun urtean gerra besterik ez du buruan izan, eta azkeneko berrogeita hamar urtean Frantzia txirtxilatzea
|
baino
besterik ez. –La Prusse, depuis qu, elle existe, n, a pas cessé un seul jour, d? être en état de guerre avec nous? 1182 Prusiaren existentzia guztia horretara dago bideratua.
|
|
|
/ zortziko nagusian/ kantatu behar dut. / Gure Euskalerria/ sen datu behar dut?, 126 Alabaina, Euzkadi hil beharra adierazten duen poetak sendatu beharra
|
baino
besterik ez du hautematen Euskal Herrian. nolanahi ere, jadanik aditzera emandakoa gogorarazi behar: Arestiren obra poetiko osora hedatutako Euskal Herria/ Euzkadi izenda penen erabileraren azterketatik bakarrik lor daitezke ondorio sendo batzuk.
|
|
|
Honek, nire amak guri errezarazteko eta Andre Mariaren eta santu batzuen debozioa gugan ezartzeko zuen arretaz, sei edo zazpi urteko nintzela, nik uste, itzartzera eraman ninduen. Neure gurasoengan bertutearen aldekoa
|
baino
besterik ez ikusteak laguntzen zidan horretan. Bertute ugari zituzten.
|
|
|
–Nik, ene Jauna, hemen dauden zure mirabe hauengan dut uste ona, ikusten dudalako eta jakin dakidalako zu poztea
|
baino
besterik ez dutela nahi. Zugatik utzi zuten zeukaten apurra, eta gehiago edukitzea nahi lukete harekin Zu zerbitzatzeko?
|
|
|
STOP Sanfilippo Fundazioak Zero Harmaila delakoa jarri du martxan, parte hartzeko aukerarik ez dutenek, diru laguntza bat emateko ahal izateko. Izan ere, herri lasterketako 10 euroko izen ematearekin eta 5 euroko izen ematearekin umeen lasterketaren kasuan, gaitz honen aurkako lehian laguntzeko pasuo bat
|
baino
besterik ez da. Munduan jadanik 3.000 ume dira, hain zuzen ere, Sanfilippo Sindromea dutenak.
|
|
2015
|
|
|
Nik diotsuet, ene ahizpak,, alderik onena? neke handien eta penitentziaren gainean zetorrela, bere Maisua hain gorrotatua ikustea
|
baino
besterik ez balitz ere, ezin eramanezko nekea baitzitzaion. Gero, Jaunaren heriotzan eraman zituenak eta bizi zen urteetan, bere burua Harengandik urrun sentitzean, ikaragarrizko oinaze bide izango zirenetan, ikusiko da ez zegoela beti kontenplazioko gozotasunez Jaunaren oinetan.
|
|
|
Nork lortuko du haren erruki eta handitasunak kontatzea? Ezinezkoa da, eta horrela ez zaitezte harritu esanda dagoenaz eta esango denaz, Jainkoaz esan behar denaren seinaletxo bat
|
baino
besterik ez da-eta. Nahiko erruki agertzen digu gauza hauek halako pertsona bati jakinaraztean, haren bidez iritsiko baikara gu jakitera; izan ere, zenbat eta gehiago jakin kreaturekin komunikatzen dela, gehiago goretsiko dugu haren handitasuna eta Jaunari hain atsegin zaizkion arimak ez gutxiesten saiatuko gara; gutariko bakoitzak dugu arima bat, baina ez dugu ederresten Jainkoaren irudira egindako kreatura batek merezi duen bezala, eta horrela ez ditugu ulertzen harengan dauden sekretu handiak.
|
|
|
Hemen jarri nahi ditut (hainbeste pertsona espiritualekin harremanak izan ditudanez gero) neuk ezagutu ditudan liluramendu era batzuk, baina ez dakit asmatuko dudan, beste leku batean idatzi nuenean bezala; hauek eta hemen doazen beste gauza batzuk, zenbait arrazoi tarteko direla, badirudi ez dela gaizki etorriko berriro esatea, egoitzak hemen batera joan daitezen
|
baino
besterik ez bada ere.
|
|
|
2 Egia da, idazteko agindu didaten beste [lan] batzuetan esan ditudanak baino asko gehiago ez dudala asmatuko esaten; aitzitik, beldur naiz ez ote diren ia guztiak gauza berdinak izango; izan ere, hizketan irakasten dieten txoriek irakatsi dietena edo entzuten dutena
|
baino
besterik ez dakitenez, eta hura askotan errepikatzen dutenez, horrelaxe egiten dut nik ere, hitzez hitz. Jaunak ezer berririk esatea nahi badu, Haren Maiestateak emango du edota niri oroimenera ekartzea nahiko du beste batzuetan esan dudana; hauxe ere nahikotzat izango nuke, hain oroimen kaskarra izanik, zoriontsua nintzateke gauza batzuk, ziotenez ongi esanak zirenak, berriro esaten asmatuko ban... Jaunak hau ere emango ez balit, obedientziagatik nekatuz eta nire buruko mina areagotuz, irabaziaz geratuko nintzateke, esan dezadanetik inork onurarik aterako ez balu ere.
|
|
|
8 Eta horrela, arima hauen desirak ez doaz honezkero erregalu eta gozotasunak izatera, Jauna bera dutelako beraiekin, eta Haren Maiestatea delako orain bizi dena. Argi dago haren bizitza etengabeko oinazea
|
baino
besterik ez zela izan, eta gurea ere halakoa izan dadila egiten du, gurariz behintzat, gainerakoan ahulak bezala eramaten gaitu; hala ere ongi betetzen ditu bere indarrez, behar dutela ikusten duenean.
|
|
|
13 Eta miseria hauek ez diete guztiei niri eman didaten adina nahigabe emango ezta niri bezain gogor erasoko ere, urte askoan kaskarra naizelako, nik neuk neure buruaren mendekua hartu nahi nuela baitzirudien. Eta niretzat hain gauza mingarria izanik, zuentzat ere, beharbada, hala izango delakoan, alde batetik eta bestetik esan eta esan
|
baino
besterik ez dut egiten, zuei aditzera eman nahirik nola den halabeharrezkoa, eta ez zaitezten ibil kezkaz eta nahigabez; utz diezaiogun ibiltzen errotako kalaka honi eta eho dezagun geure irina, borondatearen eta adimenaren jarduera eten gabe.
|
|
|
elkar ikustea ezkon hitzaren aurretik egiten zena da; berariazko bisita horretan ezkongaiek elkar ezagutzen zuten eta elkarri opariak edo esku erakutsiak egiten. Aurreko bi alegorietan, gazteluaren eta zeta harrarenean, egin duenez, Teresak hirugarren alegoria honetako elementuak ukitu
|
baino
besterik ez du egingo; gero eduki sinbolikoez hornituko ditu. Horrela,, aurretiazko ituna?
|
|
|
Nik badakit badela zertan beldurrik izan kasu honetan, eta ezagutzen ditut nahiko nahigabeturik naukatenak eta ikusi dut esaten dudana, hainbesteko maitasunez adiskidetzat eman nahi izan zitzaienagandik eta hori egintzekin erakutsi nahi zienagandik urrundu zirelako. Esan eta esan ari naiz ez jartzeko arriskuetan, deabruak ahalegin handiagoak egiten dituelako arima hauetako bategatik, Jaunak mesede hauek egin ez dizkienengatik baino; kalte handia egin diezaioketelako beste batzuk berarekin batera eramanez, eta baliteke mesede handia egitea Jainkoaren Elizan; eta Haren Maiestateak berariazko maitasuna diela ikustea
|
baino
besterik ez balitz ere, nahiko da deabruak eginahalak egiteko gal daitezen; eta horregatik eraso latzak izaten dituzte eta, galtzen badira, beste batzuk baino are galduagoak izaten dira.
|
|
|
Gehiagoa eta gutxiagoa dago, eta horregatik diot gehienak direla haietan sartzen direnak. Egonleku honetan daudela esango dudan gauza batzuetara sartzen direnak, berriz, gutxi direla uste dut; baina ateraino iristea
|
baino
besterik ez bada ere, nahikoa erruki da Jainkoak agertzen diena; izan ere, deituak ugari badira ere, gutxi dira hautatuak. Honela diot orain:
|
|
|
Haien lehia Jainkoaren zerbitzuan nola aurrera egin da. Bakardadea da haien poza, eta norbait ikustean pentsatzea nekagarri zaie, senide senideak badira ere, beren Senarraganako maitasuna biziago egiten laguntzeko ez bada; eta honela, horretan aritzen dena
|
baino
besterik ez dator etxe honetara, ez bailituzkete poztuko ez haiek hauek ezta hauek ere haiek. Hauen hizkera Jainkoa ahotan erabiltzea baizik ez da, eta honela, ez dute ulertzen ezta ez die ulertzen ere hizkera bera darabilenak izan ezik.
|
|
|
Haren erruki handia da kea ikustea ere, ez dagoela guztiz hilda ager dadin. Jaunak berriro piztera jotzen du; orduan badirudi arimak puzka eta puzka eta egurrak ongi jarri beharrez burua hausten badu ere, gehiago ito
|
baino
besterik ez duela egiten. Uste dut, berak bakarrik ezin duela eta oso osoan amore ematea dela onena, eta beste gauza batzuei ekin, esan dudanez?
|
|
|
8 Egia da gaur Jaunarekin gozatzen egon naizela eta Haren Maiestateari kexua agertzen ausartu naizela, eta esan diot: , nola da hau, ene Jainko, zorigaiztoko bizitza honetan ni edukitzea gutxi balitz, zure maitasunagatik ontzat ematen dut, eta Zutaz gozatzeko oztopoa
|
baino
besterik ez den tokian bizi nahi dut, jan egin behar, lo egin behar, eztabaidatu, harremanak izan behar guztiekin, eta guztia daramat zure maitasunagatik, ongi baitakizu, ene Jauna, oinaze gorria dela hori niretzat, eta Zutaz gozatzeko ditudan bitarte txiki txikietan nola ezkutatzen zatzaizkit. Nola lotzen da hori zure errukiarekin?
|
|
|
Hau esango dut soilik: zeruan begiak gozatzeko gorputz aintzatsua
|
baino
besterik ez balego ere, aintza handi handia dela, batez ere Jesu Kristo gure Jaunaren Gizatasuna ikustea, baita Haren Maiestatea hemen gure miseriak jasan dezakeen neurrian agertzen denean ere; zer izango ote da ondasun horretaz bete betean gozatzen denean?
|
|
|
saia daitezela horretan diharduten beste pertsona batzuekin adiskidetasuna eta harremana izaten. Oso garrantzitsua da, otoitzen bidez elkarri laguntzea
|
baino
besterik ez bada ere, areago askoz ere irabazi gehiago direnean! Eta (solasaldietatik eta giza afektuetatik, hain onak izan ez arren, haiekin atseden hartzeko eta elkarri atsegin hutsalak kontatuz gehiago gozatzeko adiskideak bilatzen direnez) ez dakit nik zergatik ez zaion utzi behar Jainkoa benetan maitatzen eta haren zerbitzuan hasten denari, pertsona batzuekin bere atsegin eta nekeak tratatzen, otoitzean dihardutenek denetik izaten baitute.
|
|
|
Honek, nire amak guri errezarazteko eta Andre Mariaren eta santu batzuen debozioa gugan ezartzeko zuen arretaz, sei edo zazpi urteko nintzela, nik uste, itzartzera eraman ninduen. Neure gurasoengan bertutearen aldekoa
|
baino
besterik ez ikusteak laguntzen zidan horretan. Bertute ugari zituzten.
|
|
|
13 Oi ene Jauna, zein argi dagoen ahaltsua zarena! Ez dago arrazoi bila jardun beharrik Zuk nahi duzunerako, berezko arrazoiaren gainetik gauzak hain bideragarri egiten dituzu, non aditzera ematen baituzu argi Zu egiaz maitatzea eta Zugatik guztia uztea
|
baino
besterik ez dela behar, Zuk, ene Jauna, guztia erraz egin dezazun. Hari harira dator hemen zure legean lan gogorra delako itxurak egiten dituzula; izan ere, nik ez dut ikusten, Jauna, eta ez dakit nola den estua Zugana daraman bidea.
|
|
|
6 Azken batean, ez hark ez beraren osabak ezta beraren senarrak ere, etorri eta burdin saretik berari hitz egiten saiatu zenak, berarekin zeudenean atsekabetu
|
baino
besterik ez zuten egiten, eta gero lehen baino ere sendoago geratzen zen berean. Senarrak negar handiak egin ondoren, esaten zion Jainkoa hobeki zerbitzatuko zuela limosnak eginez.
|
|
|
ustez, beraren kontra zegoen. Gehiago probatzeko izan zitekeen; berak, behintzat, hori esan izan dit gero; santa bat da eta esaten duena
|
baino
besterik ez da pentsatu behar; baina haurrak ez zuen ulertzen. Eta aitortzen zuen aitor entzule bat ere beraren aurka zegoela guztiz; beraz, ez zuen aldekorik Jainkoa eta bere amaren neskame bat baizik; honekin asaskatzen zen.
|
|
|
1 Ni Valladolideko fundazio honetara joan baino lehen, hitz eginda nengoen Santa Anan Karmeldarren Ordenakoa zen eta une hartan Medinako priore zen aita frai Antonio Jesusenarekin eta frai Joan Gurutzekorekin, esanda daukadanez? Jatorrizko Erregelako fraide oinutsen monasterioa egingo balitz, sartuko ziren lehenengoak izango zirela, eta etxea edukitzeko biderik ez neukanez gero, gure Jaunari gomendatu
|
baino
besterik ez nuen egiten; izan ere, esan dudanez, ni pozik nengoen aita hauekin.
|
|
|
5 Orain aipaturiko bi fraideengogoa irabaztea
|
baino
besterik ez zitzaigun falta, baldintza horrekin eman baitzigun baimena gure aita jeneralak. Nik banuen Jaunagan lortuko nuen itxaropena, eta horrela, aita frai Antoniori esan nion ardura har zezala etxerako zerbait ekartzeko ahal zuen guztia egiteko.
|
|
|
Jesusen Amaren eta gure Ama eta Zaindariaren Erregela eraberritzeko hasierak direla hauek badiogu, ez diezaiogun irain egin berari, ezta gure aurretiko guraso santuei ere, haien antzeko izateari uko eginez. Geure ahultasunagatik guztian ezin badugu ere, biziari eusteko ez egiten ez desegiten duten gauzetan, arreta handiz jardun genuke; izan ere, neke gozoa
|
baino
besterik ez da guztia, bi aita hauek zutena bezala; eta onez eramateko erabakia hartzean, zailtasuna bertan behera amaitzen da, neke guztia hasierako pixkatxo hori baita.
|
|
|
Azken batean, joan nintzen eta baita Andre Marianeko etxeetara ere, baina ez erosteko asmoaz, beste etxekoari bere etxea erostea baino beste erremediorik ez genuela iruditu ez zekion baizik; eta esan dudan bezalako itxura txarra hartu nion eta hara zihoazen gainerakoek ere bai; horregatik, orain harritzen naiz nola hartu genion hain itxura txarra. Eta horrela, beste etxera joan ginen, jada hura
|
baino
besterik ez zela izango erabakiz; eta zailtasunak aurkitu arren, aurrera egiten genuen, zailtasun horiek erremedio txarra bazuten ere, izan ere, eliza egin ahal izateko, eta ez hain ona gainera, etxeak bizitzeko zuen alderdi ona hartu behar zen.
|
|
|
18 Esan dudan bezala, guztiok hura
|
baino
besterik ez erostera egonik, lehengo egunean mezatan kezka larria sartu zitzaidan, ongi egiten ote nuen, meza osoa egonezinik eduki ninduen artegatasunaz. Jauna hartzera joan nintzen, eta hartu nuenean, ondorengo hitzak ulertu nituen, erostea pentsatzen nuena ez baina Andre Mariarenekoa erostea erabakiarazi zidatenak:
|
|
|
Egia da, Elizaren hasierako garaietakoa iruditzen zitzaidala; behintzat, oraingo munduan ohikoa ez dena, errentarik ez geneukala ikusi eta hala eta guzti ere mantendu egingo gintuzten, eta ez bakarrik ez eragotzi, baizik eta Jainkoak mesede handi handia egiten ziela esan. Eta gauzak ongi begiratuz gero, egia zioten; izan ere, Sakramentu Santua dagoen eliza bat gehiago izatea
|
baino
besterik ez bada ere, asko da.
|
|
|
Jainkoak haien asmo eta ahalegina hartuko zituen kontuan, gauza gutxi esango baitzuten zuzen. Aita Antonio Jesusena haiekin harremana izaten hasi zenean, Andre Mariaren ofizioa
|
baino
besterik ez errezatzeko agindu zien. Labe bat zuten eta han erretzen zuten ogia, eta guztia egiten zuten agintzeko norbait izango balute bezala.
|
|
|
45 Honela egon zen hogei urte baino gehiagoan kapilau batekin; honek ondasunak oso murriztuak zeuzkan, eta horrela, neskatila hauek etxean sartu arren, etxea
|
baino
besterik ez zeukaten. Kapilaua kapilautza bereko beste etxe batean bizi zen, eta orain utzi egingo du etxea beste gauzekin batera; gauza urria zen zeukana.
|
|
|
Honek zuriko batzuk bazituen, oso gutxi, ordea; ez zen nahiko etxea erosteko, bai alokatzeko (eta horrela alokairuko etxe bat hartu genuen) eta biderako laguntzarako. Euskarri hau
|
baino
besterik ez genuela, Ávilatik San Joserenetik bi moja eta ni irten ginen, eta lau Gizakundekotik (Erregela lasaituko monasterioa da hau, San Jose fundatu aurretik ni nengoena), gure aita kapilauarekin, Julian Ávilakorekin.
|
|
|
13 Argi dago inork ezin duela ez daukanik eman; lehenengo eduki egin behar dela. Bada, sinets iezadazue, ez dago bide hoberik altxor hau lortu ahal izateko, aitzurtzea eta lan egitea baino obedientziaren meatze honetatik ateratzeko; zenbat eta gehiago aitzurtu, hainbat gehiago aurkituko dugu, eta zenbat eta gehiago egon gizakien mende, geure nagusien borondatea
|
baino
besterik ez dugula, geure borondatearen jabeago egingo gara, hura Jainkoaren borondatearekin uztartzeko.
|
|
|
Dena dela, denbora hau ongi erabiltzeko izan dadila, hain denbora luzea beren baitan murgildurik egoteko erabili beharrean; askoz ere gehiago irabaz daiteke egintza bakar batekin eta Jainkoa gehiago maitatzeko borondatea sarri sarri iratzarriz, borondate honi geldi geldi egoten utzita baino. Horregatik aholku hau ematen diet ama prioreei eginahalak egin ditzatela liluraldi hain luzeak saihesteko; nire ustez, arimak agintzen diena ez egiteko, ahalmen eta zentzumenak ezindurik geratzeko bidea ematea
|
baino
besterik ez baita; eta honela, kontuz ibiliz ekarri ohi dioten irabazia kentzen diote. Nagusiak ahulezia dela ikusten badu, kendu barau eta diziplinak (derrigorrezkoak ez direnak esan nahi dut, eta bere garaian ken daitezke guztiak ere kontzientzia onez) eta eman diezazkiola gogoa beste gauza batzuetara barreiatzeko ofizioak.
|
|
|
5 Nire laguna, bere burua leku hartan itxita ikustean, ikasleen zer horretatik pixka bat baretu zela dirudi; hala ere alde batera eta bestera begiratu
|
baino
besterik ez zuen egiten, oraindik beldurrez, eta deabruak lagunduko zion arriskuaren pentsamenduak burura ekarriz ni nahastearren, neure bihotzeko ahultasunaz, gutxi behar izaten bainuen. Ea zeri begira zegoen esan nion nik, han ezin zela inor sartu eta.
|
|
|
4 Bildutasun honetatik batzuetan barruko sosegu eta bake oso gozoa etortzen da; horrela, arima ezer falta ez zaiolakoan dago, hitz egiteak ere, hau da, errezatzeak eta meditatzeak, nekarazten dutela; maitatzea
|
baino
besterik ez luke nahi. Tarte bat irauten du eta tarte bat baino gehiago ere bai.
|
|
|
Zer dela-eta duda muda horiek?, hau honezkero burutua dago; joan zaitezke lasai; ez zitzaiela beharrezkoa faltako niri adierazi nahirik; izan ere, oso errenta ona utzi balie bezala, egundo ez dut harrezkero ardurarik izan. Eta berehala neure joateaz aritu nintzen, etxe honetan atsegin hartu
|
baino
besterik ez bainuen egiten, izan ere nire gogo gogokoa zen, eta beste toki batzuetan, lan gehiagorekin bada ere, probetxugarriago izan nintekeen.
|
|
|
Lehenago, nitaz gauza hauek jakin izatea lotsagarria zela iruditzen zitzaidan batzuetan; orain, berriz, horregatik ez naizela hobea uste dut, kaskarragoa baizik, hain onura gutxi ateratzen baitut hainbeste mesedetatik. Eta, izan ere, alde guztietatik begira ikusten dut ni baino txarragorik ez dela izan munduan, eta horrela, besteen bertuteak askoz ere merezimendu handiagokoak iruditzen zaizkit, eta nik mesedeak hartu
|
baino
besterik ez dudala egiten; eta niri hemen eman nahi didana, besteei Jainkoak dena batera emango diela, eta eskatzen diot ez dezala nahi izan bizitza honetan niri ordaintzerik, eta horrela uste dut ahula eta kaskarra naizelako naramala Jainkoak bide honetatik.
|
|
|
Hau badaki Berak ongi, edota ni oso itsu nago; ez baitago ez ohore, ez bizitza, ez aintza, ez gorputzeko ez arimako ondasunik geldiaraziko nauenik, nahi eta desira izango nuenik, haren aintza baino besterik. Ezin dut sartu buruan deabruak hainbeste ondasun bilatu izatea nire arima bereganatu eta gero galtzeko, ez baitut hain ergeltzat; ezta ezin dut buruan sartu, nik neure bekatuengatik engainatua egotea merezi dudanez gero, Jainkoak alde batera utziko dituenik, orain dela bi urtez geroztik egiten diren hainbeste otoitz eta hain pertsona onenak, nik guztiei erregu egin
|
baino
besterik ez baitut egiten, Jaunak jakinarazi diezadan bere aintza hau den, edota beste bide batetik eraman nazan. Ez dut uste Haren Maiestateak gauza hauek aurrera joaten utziko zituenik, bere gauzak ez balira.
|
|
|
9 Uste dut, ahaleginak eginez handikeria izan nahi banu ere, nukeela, ezta ez dut ikusten nola uste izan nezakeen bertute hauetako bat ere neurea dudanik; izan ere, orain dela gutxi neure burua batere gabe ikusi nuen urte askoan, eta orain neure aldetik mesedeak hartu
|
baino
besterik ez dut egiten, zerbitzurik egin gabe, munduko gauzarik probetxu gabeena banintz bezala. Eta horrela, batzuetan pentsatzen dut nola guztiak diren probetxugarriak ni izan ezik, ez baitut ezertarako balio.
|
|
|
5 Gauza batzuk egiteko edo etortzeko dagoena esaten duenean, orduan aitor entzule zuhur eta jakintsu batekin hitz egin behar da, eta hark esaten duena
|
baino
besterik ez egin ezta sinetsi ere. Prioreari jakinaraz diezaioke, halakoa den aitor entzule bat eman diezaion.
|
|
|
Nire prioreak egin ohi ditu gauza harrigarri hauek. Hau horrela dela garbi gera dadin, penitentzia gorrotatzera etorri nintzela eta neure atsegina
|
baino
besterik ez dudala gogoan, pentsatzeko eran moldatu ditu Jaunak gauzak.
|
|
|
Gure aita frai Jeronimo Gracián maisuak esan dit, estimu handitan duela berori eta konfiantza osoa duela, edozein mesede egiteko banu, gogo txarrik gabe egingo duela; ez da gutxi, nik hainbeste negozio baititut; eta horrela, aurrerantzean berorrengana joko dut gure aitarentzako gutunekin, horixe baita axola zaidana. Hala ere, berorrek lana
|
baino
besterik ez jartzekotan, eta konfiantza osoz eraman saria adostekotan; bada, bestela ez dut onartuko mesede hau.
|
|
|
Haiekin batera dago nire nebaren testamentua (zeruan gerta bedi) eta onarpena emateko behar izan den gainerako guztia. Hemendik eramango dira, etxe horretan hiru giltzadun kutxan oso ongi gorderik egotea
|
baino
besterik ez delako komeni.
|
|
|
5 Lorencioren parteak administrari bera izango du, dagokionari gastatzen den guztiaren kontu emanez. Nola gastatu behar den, ama prioreak eta mojek testamentuak dioena betez joatea
|
baino
besterik ez dute.
|
|
|
Poztu naiz, oso funtsezkoa delako haienganako maitasuna izatea. Berriro idatziko dut aita frai Gregorioren bidez. Orain Jaunak gorde dezala
|
baino
besterik ez, eta santu egin dezala, ahizpa guztiak izan daitezen, amen.
|
|
|
Gurina ederra zen, berorren eskutik irtena bezalakoa, guztian on egiten baitit; hurrengoan ona duenean, nitaz gogora bedi, on handia egiten dit-eta. Menbriloak ere ederrak zeuden; niri atsegin ematea
|
baino
besterik ez duela nahi dirudi. Niri poza ematen dit berorren gutuna irakurtzeak eta osasunez ongi dagoela jakiteak.
|
|
|
4 Ama prioreari luze hitz egiten diodanez gero (gaur hau idazteko beste gutunik ez izateko zori ona izan dut eta berak esango dio berorri hemen falta dena), noizbehinka idatz diezadala erregutu
|
baino
besterik ez diot esango, poz handia hartzen baitut. Berorri eman diezaiola Jainkoak nik opa diodan poza, amen.
|
|
|
4 Biziki sentitzen dut berori hemen ez izatea, eta bakarrik ikusten dut neure burua. Erreal batzuk ditut, komentukotik ogia
|
baino
besterik ez baitut jaten; ahalegindu bedi erreal batzuk niri bidaltzen. Muin egiten diet eskuetan jaun horiei baita ene Beatrizi ere.
|
|
|
Bertan jaioa ez banintz bezala probatu nau ni lurrak; ez dut uste hasieran hilabete eta erdi baino gehiago onik izan naizenik, gero Jaunak ikusi baitzuen hori gabe ezin zela ezer egonkorrik ezarri; orain Haren Maiestateak egiten du guztia. Nik atsegin hartzea
|
baino
besterik ez dut ulertzen, batez ere orain dela hiru astez honantz, launakako sukarrez gainera, alboko minak eta anginak eman didatenean. Gaitz hauetako bat bakarra aski zen hiltzeko Jainkoak hala nahi izan balu, baina ez dirudi oraindik mesede hau egitera iritsiko denik.
|
|
|
6 Posta zerbitzuko buruaren bidez luze idatzi nion berorren aitatasunari, eta aurrekoak jaso dituela jakin arte ez diot gehiago idatzi bide horretatik, Madrilgo bidetik baizik. Daviden negozioari dagokionez, nik uste dut ekarriko duela berera aita Esperantza, ohi duenez, dagoeneko elkarrekin baitaude, haren anaia joan ondoren; hala ere, asko egingo du frai Buenaventura tartean izateak, dakitenez (nahiko zorte izan zen, Jainkoak barka diezadala, bere lehen bidera itzul dadila nahi izan bainuen), bien arteko arazoak beldur bainaiz enbarazu
|
baino
besterik ez ote duen egingo. Geroztik ez dut ezer gehiago jakin.
|
|
|
9 Pastranako aita prioreari idatziko diot nobizien maistrari dagokiona, ongi baderitzat dioenari; gutxi izan daitezela nahiko nuke, bestela eragozpen handia da denerako, esan dudanez, etxeak hondatzeko bidea hau
|
baino
besterik ez baita.
|
|
|
9 Uste dut aita Medinak kopiarazi zuela dioen liburu hori, nire handia dela. Jakinaraz biezat berorren aitatasunak horretaz dakiena, ez dakiola ahantz, biziki poztuko bainintzateke?, gal ez dadin, aingeruek dutena
|
baino
besterik ez baita. Nire iritziz, aurrea hartzen dio gero idatzi dudanak, frai Domingo Bañezek ez dela ona badio ere; eskarmentua, behintzat, handiagoa zen idatzi nuenean.
|
|
|
Goraintziak priore ordeari eta gainerako guztiei. Posta bidez idatziko dut laster, eta, beraz, Kasildak profesa egin duela
|
baino
besterik ez.
|
|
|
10 Ur bedeinkatua dela eta dioenaz, dudan esperientziarena
|
baino
besterik ez dakit. Jakintsu batzuei kontatu diet eta ez diote kontrakorik.
|
|
|
3 Nik, halako presa artean, ez dakit nola idatzi ahal izan dudan hau, hainbat abisu bidali behar baititut etxe horietara; eta horregatik, Jainkoari nire alde eskatzeko
|
baino
besterik ez. Ez nago egon ohi naizen baino okerrago, neke eta lanak niretzat osasun eta sendagarria baitira.
|
|
|
7 Joan Ovalle ezin hobea da berarekin; haurrek etengabe goraipatzen dute. Hau diot, haur horrek bertutea
|
baino
besterik ez duelako izango ikasteko, apiril aldean Ávilan ez daudenean etortzea, hau da, hona etortzea, gertatuko balitz.
|
|
|
Sartzeko denak ez du txistik egin behar; eta begira, ene lagun, kontu handiz ez dadila jar mojak hartu eta hartu egitera, bizia kostako baitzaio guretzat diren ala ez jakitea. Nicolaoren horrek polita
|
baino
besterik ez dela dirudi.
|
|
|
6 Sevillan mezulari gehiago izango dira eta sarriago idatziko diogu elkarri, eta beraz, aita errektoreari eta lizentziadunari goraintzi asko nire partetik ematea
|
baino
besterik ez, eta esan biezaie zer gertatzen den eta Jainkoari eska diezaiotela nire alde. Ahizpa guztien gomendiopean geratzen naiz.
|
|
|
Ez litzateke, noski, harritzekoa izango latinez, hebreeraz nahiz grekoz balego; baina gure erromantzean ere zenbat gauza dauden David errege aintzatsuaren salmoetan, erromantzez soilik azaltzen dizkigutenean, latina bezain ilun geratzen zaizkigunak! Beraz, ez jardun burua hausten ez nekatzen gauza hauekin, emakumeek beren adimenerako aski dena
|
baino
besterik ez baitute behar. Honekin laguntza emango die Jainkoak.
|
|
|
Eta horrela, gauza oso txikiak izan arren, haren maitasunagatik ez utzi ahal duzuena egin gabe. Haren Maiestateak sarituko du; egintza hartan jarri zenuten maitasuna
|
baino
besterik ez du begiratuko.
|
|
|
Izan ere, abisu eman dizuedan beste leku batzuetan luze hitz egin dut arima adoregabe hauetaz eta agertu dut horrek egiten dien kaltea eta zein on handia den desira handiak izatea, egintzak handiak ezin direnez gero; beraz, hauetaz ez dut gehiago esango, horretaz hitz egiten ez nintzateke inoiz nekatuko baina. ...igotzen dituenez gero, zerbitza dezatela hartan, eta ez daitezela zokoratu; erlijiosoak izan arren, lagun hurkoari lagundu ezin badiote, batez ere emakumeek, erabaki sendoaz eta arimen aldeko desira gartsuez, haien otoitzak indarra izango du eta, beharbada, nahi izango du Jaunak bizitzan edo heriotzan on egin dezaten, frai Diego santuak orain egiten duenez; bera anaia ez mezakoa zen eta zerbitzatu
|
baino
besterik ez zuen egiten, eta hil zenetik hainbeste urte igaro ondoren, haren oroipena pizten du Jaunak eredu izan dakigun. Gorets dezagun Haren Maiestatea.
|
|
|
Haren Maiestateak bere errukiagatik Emaztearen eskaria bete nahi duenean, arimarekin berariazko maite harreman bat hasten du, probatzen duzunok soilik ulertuko duzuena, diodanez. Adiskidetasun horretako gauza asko bi liburutan ditut idatziak (Jaunak nahi badu, ni hil ondoren ikusiko dituzue), oso xehe eta zabal idatziak, haien premia izango duzuela uste dudalako, eta horrela hemen ukitu bat
|
baino
besterik ez diot egingo gauza horri. Ez dakit asmatuko dudan Jaunak azaltzeko han erabili nahi izan zituen hitz berberak erabiltzen.
|
|
|
6 Lehenengo bakea eman ondoren, gehiago ematerik ez zela zirudien; eta esanda geratu den hau askoz ere goragoko grazia da; nola hala esanda geratu da, aipatu
|
baino
besterik ez baita egin. Esan dizuedan liburuan, ene alabak, aurkituko duzue argitasun handiaz, Jaunak argia ikus dezala nahi badu.
|
|
|
7 Oi Jainkoaren ezkutuak! Hemen geure adimenak apaldu
|
baino
besterik ez dugu egin behar eta pentsatu ez dutela ezer balio Jainkoaren handitasunak ulertzeko. Ongi dator une honetan gogoratzea nola egin zuen Andre Maria gure Amak berak izan zuen jakinduria guztiaz, eta nola galdetu zion aingeruari:
|
|
|
3 Oheak izan bitez inolako koltxoirik gabeak, lastamarregak
|
baino
besterik ez dutenak. Frogaturik dago pertsona ahul eta osasun gutxikoei ere eramangarri egiten zaizkiela.
|
|
|
31 Asko egingo luke norbaiti obedientziaren pean agintzeak, priorearen aurrean, idatz ditzala betetzen ez direnean prelatuak agintzen dituen gauza garrantzitsuak, eta priorea kontura dadila bete
|
baino
besterik ez duela. Prelatua, nolabait, aurrean izatea bezala litzateke hau; kontu eta arreta handiagoa izango bailukete ezertan gehiegikeriarik ez egiteko.
|
|
|
Baina, Jaunaren maitasunagatik, esanda dago, pobretasun santua, gure Ordenaren fundazioaren hasieran gure Guraso santuen artean hain estimu handitan izan eta gordetzen zena, delako gure arma (ongi dakienak esan dit ez zutela ezer gordetzen egun batetik besterako); beraz, kanpotik hainbestean gordetzen ez bada ere, barrutik saia gaitezela horri eusten. Bi ordukoa da bizitza, saria, berriz, handi handia; eta Jaunak aholkatu ziguna betetzea
|
baino
besterik ez balitz ere, ordain handia litzateke Haren Maiestatea zerbaitetan imitatzea.
|
|
|
7 Ausarkeria dirudi hau lortzeko ni zerbait banaizela uste izatea. Nik, ene Jauna, hemen dauden zure mirabe hauengan dut uste ona, ikusten dudalako eta jakin dakidalako zu poztea
|
baino
besterik ez dutela nahi. Zugatik utzi zuten zeukaten apurra, eta gehiago edukitzea nahi lukete harekin Zu zerbitzatzeko.
|
|
|
Gu, honezkero esposaturik gaude, bere etxera eramango gaituen ezteien aurretik; bada, hemen ez bazaizkie eragozten pentsamendu hauek gizonekin esposatuak daudenei, zergatik eragotzi behar zaigu guri jakiten ahalegintzea gizon hau nor den, nor den beraren Aita eta zer lurralde den eramango nauen hau eta zein diren emango dizkidala agintzen dizkidan ondasunak, zer izaera duen, nola konponduko naizen hura albait pozen edukitzeko, zertan emango diodan atsegin, eta aztertu nola molda nezakeen neure izaera harenera? Izan ere, emakume bat emazte ona izango bada, honetan saiatzea
|
baino
besterik ez diote eskatzen, beraren senarra oso behe mailakoa bada ere.
|
|
|
3 Ez dizuet eskatzen orain Berarengan pentsatzeko, ez arrazoi ugari ateratzeko ezta zeuen adimenaz gogoeta sakon eta txukunak egiteko ere; Berari begiratzeko
|
baino
besterik ez dizuet eskatzen. Bada, nork eragozten dizue arimaren begiak Jaun honenganantz itzultzea?
|
|
|
Bere hitza betetzera behartzen duzu; ez da nolanahiko zama, Aita denez gero, larrienak izanda ere irainak, onez eraman baikaitu. Beragana itzultzen bagara, seme galduari bezala barkatuko digu, geure nekeetan kontsolatuko gaitu, halako Aitak egin ohi duenez janarituko gaitu; munduko aita guztiak baino hobea izango da nahitaez, Hari gauza guztiak ongi betetzea
|
baino
besterik ez dagokiolako, eta honen guztionen ondoren Zurekin batera partaide eta oinordeko egingo gaitu.
|
|
|
Oi Kristoren Elkargoa, san Pedrok arrantzalea izanda eta Jaunak horrela nahita, aginte handiagoa baitzuen erregearen semea zen san Bartolomek baino! Bazekien Haren Maiestateak zer gertatuko zen munduan zein zen lur hobekoa ebazteko auziaz, pezoitarako ala hesitarako egokia den eztabaidatzea
|
baino
besterik ez baita. Ene Jainkoa, zein buruhauste handitan sartzen garen!
|
|
|
Santuei buruz ez naiz sartzen; haiek guztia egin dezakete Kristogan, San Paulok zioenez (Flp 4, 13). Baina ahulkeriaz, epelkeriaz, hildurarik ezaz eta beste hainbat gauzaz inguratutik dauden ni bezalako bekatariei, Jaunari erremedioa eskatzea
|
baino
besterik ez dagokigula ohartzen naiz. –Zuek, ene alabak, eskatu uste duzuen eran; nik neuk ez dut aurkitzen Hura bizi izanez, eta horregatik eskatzen diot Jaunari aska nezala gaitz guztitik betiko.
|
|
|
Hauek Jainkoa
|
baino
besterik ez dutela maite irudituko zaizue ezta ez dakitela beste inor maitatzen ere. Askoz gehiago, eta maitasun benetakoagoaz, eta gartsuago eta maitasun onuragarriagoaz:
|
|
|
Beste debozio horiek direla-eta ez nahigaberik hartu ez dituzuelako, ez baitira gauza ziurrak. Beharbada, beste pertsona batzuengan Jainkoagandikoak izango dira; zuengan, berriz, Haren Maiestateak baimenduta, deabruaren irudipena
|
baino
besterik ez da izango eta iruzur egingo dizue, beste batzuei egin dien bezala. Zertarako nahi duzue Jaunaren zerbitzuan ezbaiko bideetatik jo, hainbeste bide ziur izanik?
|
|
|
Izan ere,, esan dudanez? gerta daiteke iritsi ondoren, iturrian edatera jaistea
|
baino
besterik ez duzuenean, guztia bertan behera uztea eta ondasun hau galtzea, bertaraino iristeko indarrik ez duzuelakoan eta hartarako ez zaretelakoan.
|
|
|
3 Uste dut, bizitza aktibokoek besteak pixka bat gozatzen ikusten ditueneko, haien bizitzan hori
|
baino
besterik ez delakoan daudela. Bada, nik diot, haiek eramaten dutena, egun batean soilik eraman ahal izateko ere, beharbada, ez zinatekeela gauza izango.
|
|
|
Ez dizuet eskatzen orain Berarengan pentsatzeko, ez arrazoi ugari ateratzeko ezta zeuen adimenaz gogoeta sakon eta txukunak egiteko ere; Berari begiratzeko
|
baino
besterik ez dizuet eskatzen. Bada, nork eragozten dizue arimaren begiak Jaun honenganantz itzultzea?
|
|
|
7 Ausarkeria dirudi hau lortzeko ni zerbait banaizela uste izatea. Nik, ene Jauna, hemen dauden zure mirabe hauengan dut uste ona, ikusten dudalako eta jakin dakidalako zu poztea
|
baino
besterik ez dutela nahi. Zugatik utzi zuten zeukaten apurra, eta gehiago edukitzea nahi lukete harekin Zu zerbitzatzeko.
|
|
|
Hau esango dut bakarrik: zeruan begiak gozatzeko gorputz aintzatsua
|
baino
besterik ez balego ere, aintza handi handia dela, batez ere Jesu Kristo gure Jaunaren Gizatasuna ikustea, baita Haren Maiestatea hemen gure miseriak jasan dezakeen neurrian agertzen denean ere; zer izango ote da ondasun horretaz bete betean gozatzen denean?
|