|
2008
|
|
|
Mikel Laboaren errautsak etzi haizatuko dituzte, 12:30ean, Lesakako Agiña mendian (Nafarroa), Aita Donostiaren omenez Jorge Oteizak egindako eskultura eta Luis Valletek diseinatutako baselizatxoa dauden lekuan. Hasieran, hurbilekoekin soilik egin nahi zion azken agurra Laboa Bastidatarren familiak,
|
baina
jende askok agertu du Mikel Laboaren azken agurrean egoteko gogoa, eta horrek bultzatu ditu senitartekoak ekitaldia noiz eta non izango den jakinaraztera. Horretaz gain, jasotako maitasun adierazpen ugariengatik eskerrak eman ditu familiak.
|
|
2009
|
|
|
|
Baina
jende askok arrazoitu egiten ditu bortxaketa horiek. Zer ari da gertatzen?
|
|
|
Dagoeneko bost kilometro luze da, eta hiru zabal. Diotenez, egunero 100 hileta inguru izaten dira. Bizi ez,
|
baina
jende askok egiten du lana han.
|
|
|
Japoniari buruzko irudi kolektiboan topiko ugari ageri dira,
|
baina
jende asko harrituta gelditzen da jakitean Japonian heriotza zigorrak indarrean dirauela eta zigor hori mantentzen eta aplikatzen duten bi herrialde industrializatuetatik bat dela, Ameriketako Estatu Batuekin batera.
|
|
2011
|
|
|
Ia jende gehiena adeitsua dela, babesa adierazten dietela, baina era berean gustuko ez dituztenekin ere topo egiten omen dute.«Amerikar zuritxoak dira ondoena portatzen direnak», gaineratu du Angelek; izan ere, beren herrikideek, «latinamerikarrek apenas ematen duten ezer».Zailtasunak zailtasun, ordea, esperientzia polita dela diote: «Gogorra da,
|
baina
jende asko ezagutzen duzu, eta polita da». Gustatzen zaien lan bat da, eta «horretatik bizibidea ateratzen dugu», dio Jose Manuelek.Jatetxe eta jai pribatuetara ere joaten dira.
|
|
|
Bizia ondo amaitzen lagundu behar diote gaixoari, eta haren senideei. Oro har, primeran funtzionatzen dute,
|
baina
jende askori beldurra ematen dio horietara jotzeak. Osasun profesionalok pedagogia gehiago egin behar dugu.Espainiako Gobernuak zaintza aringarriak eta heriotza duina arautzeko legearen aurreproiektua aurkeztu zuen.
|
|
2013
|
|
|
Auzolanean antolatua Basaizea elkarteak antolatzen du Baigorriko besta. Hamabost gaztek osatzen dute elkarteko administrazio kontseilua,
|
baina
jende asko dute inguruan laguntzeko prest. «Antolaketan jende askok eta askok laguntzen gaitu, bai eguna prestatzeko, bai egunean berean behar diren lanak egiteko:
|
|
2014
|
|
|
«Horregatik, arren, laguntza eskatzen ari gara. GIBa kronikoa da dagoeneko,
|
baina
jende asko dago Euskal Herrian garai hartan hepatitisarekin kutsatuta; eboluzio oso moteleko eritasuna da, baina gaur egun gure kolektiboan heriotza kausa nagusia gaixotasun hori da. Horixe da errealitatea:
|
|
|
«Terraza batek bete behar dituen baldintzak ikuskatzeko udal teknikariak bisita egiten ez badu hamar eguneko epean, baimena zuzenean eman nahi dute.
|
Baina
jende asko bilduko duen jarduera bat dela eta, oinezkoen pasaeran traba egiten duen terraza bat kentzeko, teknikari batean txosten idatzi bat eskatzen dute». Beste adibide bat ere jarri du:
|
|
2015
|
|
|
Tantaka bildu ziren garinoaindarrak botoa ematera. 12:00etarako 40 lagun inguratu ziren hautetsontzietara,
|
baina
jende askoz gehiago espero zuten hauteskunde mahaian zirenek. Batzuk mezaren ondoren agertuko ziren; beste batzuk, bermuta bukatuta, eta gazteak, ohatzetik jaikitzea lortutakoan.Bozkalekuan, laranja anitz ziren. Nafarroako parlamenturako zerrendak?, baina zuria bakarra:
|
|
2018
|
|
|
besteak beste, bakardadeak. «Konplikatua da jendearen arazoen berri jakitea zurekin hitz egin nahi ez badu,
|
baina
jende asko dago laguntza behar duena bankuan gestioak egiteko, kafe bat hartzeko...». Haien ongizatean eta osasunean on egingo lieketen neurriak dituzte buruan:
|
|
2020
|
|
|
Merezita omen daukagu.
|
Baina
jende askok (uste hori dutenek, behintzat) ez du analisirik txikiena ere egiten. Ez du ikusten antolatuta ez dagoen herria beti izango dela haur heldugabe hori.
|
|
|
Ez dute neurririk hartu, eta immunitate naturala, artaldearena, lortu nahi dute, herritarren %60 kutsatzen denean, gaixotasuna gainditu daitekeelako.
|
Baina
jende asko hilko da, eta oso gogorra da hori.
|
|
|
Azken batean, autoan mugitzeak kutsadura sortzen baitu. Ikusten dira autoak,
|
baina
jende asko bizikletan dabil. Egia da ere hiria horretarako prestatua dagoela:
|
|
|
Harentzat, «mingarria» da halakoak entzun behar izatea; batez ere, «jendearen hobebeharrez», lanera bizikletaz joatea erabaki zuenez geroztik: «Autobusez joan ninteke ere,
|
baina
jende askok erabiltzen du, eta, kutsatuta banengo, beste pertsona batzuk arriskuan jarriko nituzke. Horregatik erabaki nuen lanera bizikletan joatea».
|
|
2021
|
|
|
Laburbilduz, hori da, bai. Zuk agian aukera duzu etxeko teilatuan plaka fotovoltaikoak jarri eta sorturiko energia kontsumitzeko,
|
baina
jende askok ez dauka horretarako aukerarik, eta teilatu guztiak ere ez dira egokiak horretarako. Nik, adibidez, nire eraikinean ezin ditut jarri, 117 bizilagun garelako eta goiko pisuetan atikoak, terrazak eta tximiniak daudelako.
|
|
|
Eta polita iruditu zitzaidan. Ingurukoek badakite bi gauzak egiten ditudala,
|
baina
jende askok ez daki aktorea eta ilustratzailea naizenik. Baina harrera ez da ezberdina.
|
|
|
Sormene antolatzen dugu deialdi publiko baten bitartez, Alboka kooperatibarekin, baina hor beste asko gurutzatzen gara. Digitalitatea dago atzean,
|
baina
jende askorekin ari gara lanean. Eta ez orain, ari gara lanean urte askoan elkarrekin eragile asko, Euskal Herri osokoak sinergian, ekitaldi asko egiten:
|
|
2022
|
|
|
Eta gainerako laguntzak ere maizegi ezkutuan daudela. «Kenkari fiskalak ere hor daude, adibidez,
|
baina
jende askok ez du begiratzen zer beherapen dituen umeengatik».
|
|
|
2021 urtean, azkeneko momentuan, bertan behera utzi behar izan zuten festibala, osasun neurriengatik: «Horrek zulo ekonomiko bat ekarriko zigun,
|
baina
jende askok ez zuen sarrera itzultzeko eskatu, eta behintzat dirurik ez galtzea lortu genuen».
|
|
|
Eta hori kaltegarria da denontzat, arlo guztietan. Oraingo argazkia ez da politena,
|
baina
jende asko dagoen lekuan arriskuak ere izaten dira. Antolakuntzak zerbait ireki behar badu, zaleek ere eutsi egin liokete errespetuari.
|
|
|
Silizearekin, %20 handitzen da minbizi arriskua. Alde txikia da,
|
baina
jende askori eragin diezaioke».
|
|
2023
|
|
|
Guk ematen ditugun platerak oso desberdinak dira hemengoekin alderatuta.
|
Baina
jendeari asko gustatzen zaizkio, egia esan. Duela hilabete eta erdi zabaldu genuen jatetxea, eta bezero finkoak ditugu, egunero etortzen direnak.
|
|
|
Bada, Volodimir Zelenski presidenteak, gaur BBCri eta beste zenbait hedabideri emandako elkarrizketa batean, aitortu du herrialdeak «denbora gehiago» behar duela kontraerasoa hobeto prestatzeko. «Kontraerasoak arrakasta izango luke,
|
baina
jende asko galduko genuke. Hori onartezina dela uste dut.
|
|
|
Ez da kasu bakana, Tirapuren arabera. « [Langileen] batez besteko adina oso handia da, eta orain baliabideak heltzen ari dira,
|
baina
jende asko oso kaltetuta dago jada». ELAkoak uste du enpresek ziurtatu luketela etxeetan langileen osasuna zaintzen dela.
|
|
|
Iruzurra egiten dute halako kontratuekin, etxe horretan bizitzeko beharra dutenak turista gisa tratatzen baitituzte. Praktika hori legez kanpokoa da,
|
baina
jende askok ez daki». Izan ere, maizterra epe jakin baterako geratzen den kasuetan baizik ezin dira egin aldi baterako kontratuak.
|
|
|
Gurean, eskolak urtero betetzen dira, batez ere haurrentzako zirkua, oihalak eta trapezioa. Clown eta malabar eskolak betetzea gehiago kostatzen da,
|
baina
jende asko dator zirkua egitera. Ez da harritzekoa:
|
|
|
Hori baino larriagoa dena, 100.000 euro baino gehiago balio ez duen kotxea daukagun guztion bizitza frakaso bat izan dela esaten dute. Ez dakit zergatik,
|
baina
jende askok hori nahi du, haiek adina diru izan nahi du zoriontsu izateko. Argaltzeko mirariak ere saltzen dituzte sareetan.
|