|
2002
|
|
|
Ikastola oso ondo dago, eta eskerrak lana ondo egiten ari dela.
|
Baina
ikastolan, edo euskaltegian ari bagara, bakarrik... edo Amnistiaren aldeko Gestoretan, baina ez bagara irekitzen beste mugimendu sozialetara, direla arrazismoaren kontrakoak edo beste hainbat... Ez bagara gure baitatik ateratzen, oso gaizki daukagu etorkizuna.
|
|
2003
|
|
|
Bai, gehienak joango ziren ikastola berberera, euren ikastolatik aurrerako bide naturala bakarra zen eta, behin bigarren hezkuntza amaituz gero. Batek edo bik errepikatu zuten,
|
baina
ikastolan bertan, artean ezagunen artean zeudela. Baina berak, azkenean, bakarra izanda, irakasleek gainditzea erabaki eta graduatua ematen bazioten ere, handik irten eta amaren lagun batzuen dendan lan egin zuen.
|
|
2005
|
|
|
Denok dakigu, hizkuntza bat, dakitenek hitz egiten ez dutelako galtzen dela,
|
baina
ikastoletan ez ezik, lan munduan, kalean... zenbat herren egiten duen euskaldun helduak ere erabileraren urratsean...
|
|
|
Bigarren aldi hau aurreko etapako eskola esperientziaren jarraipena izan zenhasiera batean,
|
baina
ikastolen fenomenoak berebiziko garrantzia izango du etapahonetan zehar euskarazko eskolatzean.
|
|
2006
|
|
|
|
Baina
ikastolako irakasle zinenez, zergatik ez ikastolarekin batera?
|
|
|
Ikastolan egin ezin nituen gauzak han egiten nituen. Adibidez, baziren ikastolako umeak gabonetan gurekin batera irteten zirenak,
|
baina
ikastolak ez zituen lan haiek bereak bezala hartzen.
|
|
|
Ea zer akusazio egiten zaizkion, eta zer defentsa egiten duen!".
|
Baina
ikastolan agintzen zutenek ez zuten balorerik eduki horretarako. Horretarako ez, baina bai ni bidaltzeko.
|
|
2008
|
|
|
Irurako ikastolako irakaslea da bera, eta zentro horretan egindako Bizikidetza Planean sorreratik aritu da. Iruran, ospatzear dagoen Kilometroak jaia izan da protagonista azken urtean,
|
baina
ikastolako kideek ez dute duela urte batzuk garatzen hasitako bizikidetza proiektua baztertu.
|
|
|
JOANA.
|
Baina
ikastolatik ezagutzen nuen. Orduan mokoka ibiltzen ginen eta begira orain:
|
|
2009
|
|
|
Eskolaratze prozesua ere primeran joan da Psikologoek beti esaten dizute eskolaratzea ahalik eta gehien atzeratzeko.
|
Baina
ikastolako arduradunekin hitz egin, eta matrikulatzeko esan ziguten. Dena primeran joan da, ikastolan asko lagundu baitiote
|
|
|
|
Baina
ikastolan guraso eta haurrei informazioa emateaz gain, Nafarroako Osasun Sailak informazioa bidali die ikastolako langileei ere. Irailaren 1ean egin zuten klaustroaren bileran, gripearen inguruko prebentzio neurrien eta jokaeren inguruko txostena banatu zieten, Salbarredik adierazi duenez.
|
|
2010
|
|
|
Nik haserre zegoela ikusten nuen, besterik ez. Beraz, gero eta marrazki gutxiago egiten genituen,
|
baina
ikastolako lanak ere egin behar izaten nituen eta?
|
|
|
Nafarroan, halaber, 1963 urteko udan eman zen ikastola bat sortzeko lehen saioa, Iruñean, Donostiako etxe eskoletako andereñoekin hartu emanak eduki ondoren.
|
Baina
ikastola hura zabaltzeko debekuaren ondotik, 1965era arte ez zen ireki lehen ikastola Nafarroako hiriburuan, Iruñeko Euskalerriaren Adiskideak Elkarteak sortuta. 1968an Uxue Ikastola gisa bataiatzean, hazia herrialdean ereinda zegoen ordurako:
|
|
|
Zenbaitetan, ikastola bera zelako ekimen haien antolatzailea. Bestetan, beste talderen batek antolatu
|
baina
ikastolan bertan garatzen zirelako kultur ekitaldi haiek. Ondorioz, euskal nortasunaren topagune ez ezik, tokian tokiko dinamika kultural eta sozialaren bilgune bihurtzen zen ikastola, elizaren lokalen kaltetan.
|
|
|
Arrangoitzeko herria biziki eremu zabala zen, eta abenduko asteburu bakoitzean auzo batera joaten ginen Olentzerorekin. Etxean Papa Noelek ekartzen zizkien opariak,
|
baina
ikastolan Olentzerok?.
|
|
|
eskain zezakeen ikastetxe pribatuaren formularekin?
|
Baina
ikastola batzuek legeztapena eskuratzeko tramiteak abiatu arren, ez zegoen legeztapenerako irizpide edo eredu komunik ikastoletan. Bakoitzak ahal zuena egiten zuen, eta ahal zuen moduan.
|
|
|
|
Baina
ikastolena ez zen izan ezbaian jarritako jabego bakarra. Haurren jabetza ere eztabaida latzen erdian zegoen.
|
|
|
Eta hori beti garrantzitsua bada, are gehiago 70eko hamarkadaren erdialde hartan, ikastolek ezaguturiko hazkundearen ondorioz, prestatu gabeko profesionalen krisia eman zelako: irakasle berri asko iritsi ziren,
|
baina
ikastolak behar zuen profesionalaren soslairik gabekoak. Eta ikastolak, une haietan lehentasunak bestelakoak zirenez, ez zeuden prestatuta irakasle berri haiek guztiak formatzeko.
|
|
|
70eko azken urteetan, beraz, Espainiako Hezkuntza Ministerioaren diru laguntza bereziak jaso zituzten Hego Euskal Herriko ikastolek.
|
Baina
ikastolen egoera normalizatu beharra zegoen, oso egoera ezberdinak bizi zirelako: ikastola batzuk legeztatu gabe zeuden oraindik, langileen soldatak eta ikasleen kuotak oso ezberdinak ziren ikastola batetik bestera?
|
|
|
gisa. Legea, azkenean, ez zen aurrera atera,
|
baina
ikastolei buruz proposaturikoa, noski, ez zen oharkabean joan Ipar Euskal Herrian. Halaber, Mitterranden hauteskunde egitasmoaren. Frantziarentzako 110 proposamen izeneko dekalogo famatua?
|
|
|
|
Baina
ikastoletara ez ezik eskola publiko eta pribatuetara ere zabaldu zen Haurtxoa proiektua. 1990 ikasturtean, adibidez, 110 eskola izatera iritsi ziren:
|
|
|
Barrura begira, ikastolek sendotasun ekonomikoa lortu zuten.
|
Baina
ikastolen mugimendua ere sendotu egin zen; profesionalak gehitu ziren alde batetik, eta gogoeta prozesuarekin emandako estrategiaren diseinua egin zen bestetik.
|
|
|
GIE, sasoi haietan, ikasmaterialgintzan aitzindaria zen, eta horregatik sinatu zuen Elkarrekin hitzarmena.
|
Baina
ikastolen mugimendu osoari begirako akordioa zen hura.
|
|
|
Hain zuzen ere 80ko hamarkadaren hastapenetan irakaskuntza elebiduna abiatu zen Euskal Autonomia Erkidegoan, Jaurlaritzak hizkuntz ereduen planteamendua indarrean jarri zuenean.
|
Baina
ikastolek ez zuten jarraitu hizkuntz eredu ofizialen formula. Aitzitik, Haurtxoa proiektua garatu zuten, jatorriz erdalduna zenarentzako euskaraz murgiltzea ez zela kaltegarria frogatuz.
|
|
|
Beraz, garbi genuen nolabaiteko tranpa izan zitekeela: hainbat ikastolaren karga ekonomikoa arintzen zen, bai,
|
baina
ikastolen mugimenduaren desagerpena ekar zezakeen. Eta hori guztia Euskal Herriari ekarpen handirik egin gabe.
|
|
|
Euskal Eskola Publikoaren Legea onartuta, legearen ezarpena zen hurrengo koxka.
|
Baina
ikastolek labana lepoan zuten jada: hiru hileko epea zuten, maiatzaren 25era arte, sare publikora pasatu edo ikastola bezala jarraitu erabakitzeko.
|
|
|
Erabaki kolektiboa, beraz, hartua zegoen.
|
Baina
ikastola bakoitzak zeukan azken erabakia.
|
|
|
|
Baina
ikastola guztiak sare publikora zergatik ez ziren pasatu galdetuta, bi arrazoi nagusi argudiatu ditu Isabel Zelaak. –Lehenik, ikastolen mugimenduan eta bere zuzendaritza organoetan nahiko sustraituta zegoen aurreiritzi politikoaren ondorioz, Autonomia Estatututik sortutako erakundeak zalantzan jartzenzituena eta marko juridiko politikoa bere helburu politikoak lortzeko oztopotzat hartzen zuena?.
|
|
|
Nik, ordea, garbi nuen hori ez zela bidea. Abokatuentzat bai, eta ni neu abokatua naiz lanbidez;
|
baina
ikastolen mugimenduarentzat ez, ezinezkoa dugulako barruan ostiaka jardun etengabe. Horrek ekartzen duelako, azken finean, zertan nabilen ahaztea eta etsitzea?.
|
|
|
Ikastolek, halaber, badute beren aitortza, beren zilegitasuna, beren izaera juridikoa ikastetxe kontzertatu gisa?
|
Baina
ikastolekin eta ikastetxe publikoekin egin beharreko eredu propio, publiko eta bakar hori ikusteke dago oraindik. Eta egia da eskolen arteko iskanbilak asko baretu direla; baina, adibidez, haien arteko lehia ez da desagertu?.
|
|
|
elkarte kontratua izango zutela jakinarazi zien Seaskako partaideei. . Horrek esan nahi zuen ikastola eskola gisa aitortzen zutela; sare pribatuan,
|
baina
ikastolaren aitortza?, argitu du Maialen Garatek.
|
|
|
Zalantzarik gabe, aurrerapauso handia izan zen hura, ikastolek, azkenean, ezagupen ofiziala lortu zutelako Frantziako hezkuntza sistemaren barruan. Sare pribatuaren baitan eta 25 urteren bueltan,
|
baina
ikastola eskola zela aitortzen eta onartzen zuen Frantziako Estatuak.
|
|
|
Operazio konplexua zen hura, bai,
|
baina
ikastolen kulturarekin bat zetorren oso. Izan ere, zatiketa ez baitzen izan barruan eragindako zatiketa, kanpotik eragindakoa baizik.
|
|
|
Hasierako asmo hura gorpuztuz joan zen, federazioen funtzionamendua ere aldatu zen, eta Konfederazioak erreferentzialtasun handia lortu zuen. Arazoak ez ziren guztiz desagertu;
|
baina
ikastolaren irudia dagoeneko ez zegoen horren sakabanatuta.
|
|
|
|
Baina
ikastola guztiek badute, kolektiboki, hezkuntza proiektu komuna: Ikastola Hezkuntza Proiektua.
|
|
|
Ikastoletan gauza bera gertatu da.
|
Baina
ikastolak aitzindariak izan dira baita IKTen erabilpenean ere, 80ko hamarkadaren amaieran jarri zirelako martxan IKTak, ikasmaterialgintzarako lagungarri izan zitezkeen materialak eta aplikazioak garatuz.
|
|
|
Lehenago ez, lehenago oso euskara gutxi entzuten zen kalean. Oso erdalduna zen dena,
|
baina
ikastola behintzat bazegoen. Ikastolako lagunak hamar urterekin ezagutu genituen, zeren ikastolan adin hori arte bakarrik ikas baitzitekeen eta gero gure ikastetxera etorri behar.
|
|
|
Alde batetik ikastola dago, bestalde bi eskola erlijiotsu daude eta hauetariko bakoitzaz moja orden bana arduratzen da,
|
baina
ikastola askoz indartsuagoa denez bi moja ordenek elkartea osatu behar izan zuten, Titok dioenaren arabera ikastetxe bakoitzeko monjek gorrotatu arren beste ikastetxekoak.
|
|
|
Maisu Handia izan nahiko zukeen, FIDEren lehia handiak jokatu, munduko txapelduna izan.
|
Baina
ikastolako maisua zen, letra larririk gabea; Euskal Ligan jokatzen zuen, ez zuen nahikoa talentu errusiarren aurka lehiatzeko, Oliveiraren begietara jenioa izanagatik. Urrun iristen zen Oskarren pentsamendua.
|
|
2011
|
|
|
Agian Ibilaldirako ez dute euskaraz hitz egiten ikasiko,
|
baina
ikastolen aldeko jaiarekiko jakin mina ageri dute. " Batez ere, hango irakasleek galdetzen digute ikastolen baliabide ekonomikoei buruz.
|
|
|
Ikastola lehenengo lehenengotik bere sortzaileak, A. Migel Mariak, eroan eban amak umea eskutik legez. Gurasoen eta beste pertsona eta erakunde batzuen erabateko laguntza izan eban,
|
baina
Ikastola pertsona baten peskizan egotea ez zala ona uste eben haren buruak. Izan be, erlijiosoen artean ohi danez, A. Migel Maria beste komenturen baterako izendatua izan eitekean.
|
|
|
Lan haundia egin behar da. Seaskatik obrak antolatu eta finantzatzen dira
|
baina
ikastola barreneko materialak, altzariak, pintatu eta hori dena guk egin behar dugu gure kontura. Ikastola berri bat irekitzeari lotutako gastuez gain, ikastolako laguntzailearen (ASEM) postua mantentzeko dirua ere behar dugu.
|
|
2012
|
|
|
Nik neuk ikastolari urte eta ordu asko eskaini dizkiot baina gaur ikastolen mugimendutik aldenduta nabil, gizartearen beste esparru batzuetan murgildu nahian.
|
Baina
Ikastolak ezin ahaztu, ezin ahaztu bizitako ordu zoragarriak, nahiz hainbat garratzak izan. Notiziak, bat batean, irudi mordo bat ekarri ditu niregana.
|
|
2013
|
|
|
Bai, egia. Ikastolarik gabe ez da salbatuko;
|
baina
ikastola ez da aski. Ipar Euskal Herriko hautetsiek, eta baita mugimendu abertzaleko sektore zabal batzuek ere?
|
|
|
Eta Baionako justizia administrazioan euskaraz hartua izateko aukerarik ez izatea.
|
Baina
ikastoletako gazte hautatuen artean ere euskaraz komunikatzeko gogoa transmititzeko gai ez bazara... hori da zure lehen arazoa. The very first.
|
|
2014
|
|
|
Kemen handia erakutsi da ikastoletan, baina jendartea ez dago ikastetxeetan bakarrik. Ikastolek euskararen erabilera ziurtatuko zutela uste zen,
|
baina
ikastolek euskaren jakintza ziurtatu dezakete, ez erabilera. Pertsona helduok euskaraz aritzeko erantzukizuna dugu, ez umeekin bakarrik, baita geure artean ere.
|
|
|
Seaska jarri zuten zenbaitek eredutzat. Oroitarazi zuten Ipar Euskal Herriko ikastoletako ikasleek ere Frantziako Gobernuak ezarritako etsaminak gainditu behar izaten dituztela
|
baina
ikastolek ez diotela horregatik uko egiten «curriculum berezkoa» lantzeari. Ildo horretan, «material propioan» indar gehiago jartzea ere aztertzeko bidea izan daitekeela adierazi zuten.
|
|
|
Ez dakit hau xuxena dan; beharbada ez.
|
Bainan
ikastolen kontrako herra, P.C.kiko hitz onak (Arestiren lanetan, esate baterako), ‘españolcatalan gallego vasco’ hizkuntza nahasketa hori, eta beste xehetasun anitz, España’ko P.C.’aren haurride dira (Brusela,).
|
|
|
Nahi luke ikastola lehen bai lehen joaitea Xurito auzoaldean eskaintzen dion tokirat.
|
Bainan
ikastolak ezin onetsia dauka proposamen hori. Gehiago dena, Herriko Etxeak deplauki jakinarazia du ikastola kanporatuko duela, beharrez
|
|
2015
|
|
|
Irakasleekin zuten harremana" zoragarria" zela diote ikasle izandakoek. " Larunbat goizetan klasea edukitzen genuen,
|
baina
ikastolarik ez zenean ere gu asko joaten ginen Pilartxoenera, eta irakasleak ere gurekin jolastera etortzen ziren", dio Aizpuruak. " Gu han bizi ginen", erantsi du.
|
|
|
Eta bertan kokatu zen ikastola. Marinelako eskola publikoan bi bungalow zituen ikastolak,
|
baina
ikastola sortu zenetik behin behineko eraikina izan zen hori. Iazko maiatzean auzapezak erabaki zuen ez berritzea ikastolarekin zuen akordioa eta hortik etorri ziren arazoak:
|
|
|
Uste dut gauza askotan aldatu eta hobetu beharra dagoela.
|
Baina
ikastolen esperientziatik gogoetak partekatzen hasten bagara, osatzen duten autoeraketa esperientzia aparte utzita, bi dimentsio behintzat aipatu behar dira. Bata, hizkuntza eta kultura propioarekiko apustu erradikala.
|
|
2018
|
|
|
Norberak hartu behar du erabakia… Guretzat oso zaila zen horra heltzea, jendeari esatea zer egin behar duen. Gobernuak ahalik eta ingururik erosoena jarri ahal dizu,
|
baina
ikastolako guraso taldean denak belarriprest edo ahobizi badira eta denek erdaraz egiten badute, hor zaila zen eragitea, eta gutxienez orain ikusten da jendeak baduela asmo bat hizkuntza ohiturak aldatzeko. Dena dela, ikusiko dugu zertan gauzatzen den.
|
|
|
|
Baina
Ikastolarentzat ez ezik, beste talde batzuentzat ere zabaldu zen Arrangoleta. Gau eskolen erreleboa hartu zuen AEK k, Arrangoletan, Ikastolaren ordutegitik kanpo.
|
|
|
Nerabezaroan, ordea, eta ahizpari jarraiki, hain zuzen ere, lehen eta azken bolada bihurria etorri zitzaion, adin horretan ohikoa dena. Naia M girora hurbildu zen, ez gehiegi, gazteegia zelako,
|
baina
ikastolarako lan bat egin zuen horri buruz eta, Arriaga plazan lanerako material bila zebilela, mutil nerabe zaratatsu bat elkarrizketatu zuen garaiko mugikorrean. Txetxu zen hura, eta bideoan elkarrizketatzaileari, Naiari, alegia, zirikatzaile ziotson hobe zuela bera ere kezkatzea, ageri baitzuen han bildutako beste asko legez burgestxoa baino ez zela, seguruenik Unibertsitatera joan nahiko zuena, eta titulatzeko ordua iristen zitzaionerako titulu horrek eskailerak garbitzen jarduteko baino ez ziola balioko.
|
|
|
Ministerioko arduradunekiko negoziazio horien ondorioz, Nafarroako udalek irakasleriaren proposamenerako zituzten eskuduntza historikoak Madrilek berretsirik gelditu ziren, eta Hezkuntza Batzorde Nagusiaren araudia ere zehaztu zen urteko abenduan301.
|
Baina
ikastolen antolaketarako araurik ez zen inon aitatu.
|
|
2020
|
|
|
Ziur asko, mugimendu horrek bere bidea egingo du,
|
baina
ikastolen moduko aurrekari bat edukitzea funtsezkoa izan daiteke, lege estatusa aldatzeko. Erakundeen onarpena, hezkuntza onarpena eta proiektu hauen berezitasuna errespetatuko duen lege esparru propio bat eduki ahal izatea (xurgatuak izan gabe) ezinbestekoa da hezkuntza proposamen horiek finkatu eta hedatu ahal izan daitezen eta gizartesektore gero eta zabalagoetara irits daitezen.
|
|
2021
|
|
|
Nik ordea klasean bertan bakarrik egin ohi dut euskaraz eta gehienetan irakasleekin edota oso noizik behin ere ikaslagunekin baratzean, batez ere irakasleek euskara sustatzeko ekitaldiak antolatzen dituztenean. Euskara gogoko dut, bai,
|
baina
ikastolatik irten orduko erdarara jotzen dut nire aurrean zenbait ikaslagun euskaraz barra barra ari izan arren, ez dut inola ere berriro euskomoro deitzea nahi, hau da, aspaldi aurpegira bota bezala ikaslagun batzuengana ondoratu nintzela hitz eta pitz.
|
|
|
Nik ez dut seme alabarik,
|
baina
ikastolak finantzatzen jarraitzen dut, pentsatzen dudalako gaur egun finantzaketa behar duten eskola publikoak direla ikastolak. Hiru arrazoiengatik finantzatzen ditut:
|
|
|
Paki Iruñeko udal ikastola batean hasi zen lanean, eta gero udaleko funtzionario bihurtu zen.
|
Baina
ikastola horiek Nafarroako Gobernuko ikastetxeen sare publikoan sartu zirenean, langileak funtzionarizatu egin ziren, Gizarte Segurantzaren Araubide Orokorrean hain zuzen ere, eta ez Klase Pasiboetan, gainerako irakasle funtzionarioak bezala. Hori dela eta, tartean 60 urterekin ezin izan ziren jubilatu eta, geroztik, 2018ko aurrekontu orokorren zuzenketa bati esker bai, baina aukera hori 2022an desagertuko da, berak 60 urte betetzen dituenean; 36 urte kotizatuak izanik ere, 67 urterekin jubilatu du.
|
|
|
Josu ez da hiltzen ari,
|
baina
ikastolak gustura emango lioke hildakoen tratamendua: omenalditxo bat egin eta, batez ere, bere soldata aurreztea.
|
|
|
Elkarlanerako momentua dela esan du zuzendariak bilera gelako argia itzali baino lehen.
|
Baina
ikastola bateko zuzendaria da eta ez Churchill, eta haren tonuan badago dena ondo aterako dela sinestera derrigortuak dauden katekisten baikortasun hori.
|
|
|
46). Murgiltze ereduarekin alderatuta, euskararen erabilera ez bada hain intentsiboa, modelo horrek aukera eskaintzen du, ordutegi indartu bati esker, hizkuntza maila onargarri bat lortzeko, kontuan izanda erabat frantsesduna dena baino hobea dela
|
baina
ikastoletan praktikatzen dena baino okerragoa. " Zirkularra CERCLaren [ala hizkuntzentzako erreferentziazko marko europar komunaren] abiaraztea baino lehenagokoa denez, agertzen diren ezagutza mailak ez daude definituak erreferentzia marko horren arabera" (MI, MCC eta MEER 2016:
|
|
|
" Jendeak bere buruari galdetzen zion ea bertan zer erakusten genien gure seme alabei.
|
Baina
ikastola bat baino ez zen, hizkuntza berreskuratzeko osagarri garrantzitsuarekin" (Amestoy, 2010: 64).
|
|
2022
|
|
|
Euskararen herria aitortzarik gabeko herri bat izanik, nazio izaerari heltzeko lan honetan badaukagu erronka bat ikastolok. Hiru ikastola handi gara gu,
|
baina
ikastolen sarean 112 dira guztira, eta denetik dago. Gure apustua beti izango da elkarlana.
|
|
|
Pena apur bat ere badaukat transmisio hori ez dagoelako. Euskararekiko konpromisoa eta euskal eskolarekikoa hor daude,
|
baina
ikastolarekiko konpromisoa galtzen joan da. Pentsatu genuen transmisio hori egiteko informazioa eman behar zela.
|
|
|
BENGOA: Gero, egia da ez zela hasierako helburu nagusia,
|
baina
ikastolak dituen zenbait balio herrian eta herritik kanpora erakusteko oso bide egokia izan da; kulturartekotasuna, bertako jangela, gastronomia, berrikuntzak... Komunikazio ildoa ere balio horien arabera egituratu zen, eta horiek azpimarratzeko eta indartzeko baliagarriak izan dira.
|
|
|
Zuzendariaren gomendioei ez segidarik ematea izan zen bere erresistentzia ekintza: ez zuen zientzietarako aukerarik egin, eta irakasle gelditu zen,
|
baina
ikastolan.
|
|
2023
|
|
|
Irtenbide bat izango litzateke, euskal eskola eraikitzeko erakunde publikoetara joko balute, adibidez nazionalismoak joan den mendean Bizkaiko Auzo Eskolak sortu zituenean.
|
Baina
ikastolei ez zaie inoiz heltzen titulartasuna partekatzeko une egokia. Herri ekimena izan eta antolakuntza komunitarioa edukitzearen epika elikatzen dute, baina aurreko garaietan hala izan bazen, oraingo egoera bestelakoa da.
|