|
2004
|
|
|
Egia esan, hutsune horiek betetzean, legearen edukia gehitu egin da,
|
baina
horrek ez du adierazi nahi luzatu eta zaildu denik, ezpada hori osatu egin dela. Legegilearen zeregina eta erantzukizuna da, argi eta garbi, aspaldiko esperientziak nabarmendu dituen egiazko arazoei aurre egitea.
|
|
|
Isilpeko edo kontzientziazko ezkontzaren ondore zibiletarako, nahikoa da hori Isilpeko Ezkontzei buruzko Liburu Berezian inskribatzea,
|
baina
horrek ez die kalterik egingo hirugarrenek modu legitimoan eskuratutako eskubideei, Erregistro Zibilean argitaratzen denetik ez bada.
|
|
2005
|
|
|
Hau da, merkataritza zentro askok modu irregularrean betetzen zuen salgaien prezioa modu ikusgarrian jartzeko araua. Kontsumitzaileek informazio egiazkoa, osoa, objektiboa eta ulergarria jasotzeko eskubidea dutela esan dugu aurreko atalean,
|
baina
hori ez da betetzen sarritan.
|
|
|
guztiak ez dira egun aita, ama eta bi seme alabez osatutakoak,
|
baina
hori ez da islatzen iragarkietan. Zentzu honetan, nire iritzia da publizitatea gizartearen atzetik doala, gehienetan.
|
|
|
Dendan zehar kartel erakargarriak jartzen dira produktuen berezitasun eta prezioekin, neurri edo kolore oso nabarmenez.
|
Baina
horrek ez du esan nahi salneurria beheratua dagoenik beti, nahiz eta kartela ikustean hori pentsatzeko joera izan.
|
|
2006
|
|
|
Prozedura Zibilaren Lege berrian jasotako erregela orokorren arabera, deklinatoriaren bidez azaldutako eskumen arazoa bakarrik onartu da,
|
baina
horrek ez du etengo konkurtso prozedura, eta gauzatutako jardun guztia baliozkoa izango da, arazo horri oniritzia eman arren.
|
|
|
Pasiboa kalkulatzeko, kreditu guztiak dirutan zenbatuko dira eta legezko monetan adieraziko dira,
|
baina
horrek ez du esan nahi kredituok bihurtu edo aldatzen direnik.
|
|
|
Hala ere, jakinarazpena, zitazioa edo epatzea jaso duen pertsonak bere burua jakituntzat jotzen badu epaiketan bertan, eginbideak une horretatik aurrera bere ondore guztiak sortuko ditu, lege xedapenen arabera egin izan balitz bezala;
|
baina
horrek ez du esan nahi laguntzailea edo mendekoa salbuetsita geratuko denik hurrengo artikuluan ezarri diziplinako zuzengarritik.
|
|
|
Beste norbait auzipetuta badago delitu bera egiteagatik,
|
baina
hori ez badago aurreko artikuluko kasuan, orduan auzia soil soilik horri begira egin go da.
|
|
2007
|
|
|
3 Ohorerako, norberaren eta familiaren intimitaterako, eta norberaren irudirako eskubidea ukaezin, besterenduezin eta preskribaezina da. Deuseza izango da lege honetan jasotako babesari uko egitea,
|
baina
horrek ez die kalterik egingo lege honen 2 artikuluko baimen edo adostasun kasuei.
|
|
|
Ziurrenik, etorkizunean nekazaritzako biztanleria aktiboak behera egiten jarraituko du,
|
baina
horrek ez du esan nahi nekazari gazteak kokatzeko laguntza politiken ondore mesedegarriak ezagunak ez direnik, beste faktore batzuekin batera, beherakada hori leuntzen laguntzen dute eta. Estatistiken arabera, nekazaritza ustiategietako arduradunen artean, erdiek baino gehiagok ez dute ondorengorik ustiategian.
|
|
|
Hala ere, Europar Batasuneko irizpidea aldatu egin zen Kontseiluaren 1257/ 1999 Araudiaren bidez (EB), tzari buruzkoaz, horrek zenbait errege 1999ko maiatzaren 17koaz, Nekazaritzaritzaren garapenerako emandako lagun Bideratu eta Bermatzeko Europako Funtsaren (NBBEF) kontura nekazabat desagertu da nekazari den horren irudia, baina arlo horretan estatu kide bakoitzaren arauketa errespetatu da; horrenbestez, nekazaritza ustiategien bideragarritasuna izango da egitura politika berriaren oinarria. Espainiako ustateak edo kooperatibak) titular gisa dutiategien titulartasunak adierazten du, arestian izandako garapenari erreparatuz gero, banakako ustiategiek behera egin dutela; aitzitik, pertsona juridiko pribatua (esaterako, merkataritza sozieten ustiategiak eginkizun garrantzitsua hartzen ari dira, Espainiako nekazaritza berregituratzeko prozesuan;
|
baina
horrek ez du esan nahi familia ustiategiaren zeregina eta nahitaezko babesa alde batera uzten direnik, ustiategi modu hori ezinbestekoa da-eta landa inguruan gizarte garapen egokia bermatzeko.
|
|
|
Horrek justifikatu egiten du eskubide pribatuak mugatu ahal izatea, estatuaren esku hartzea, oinarrizko baliabide edo zerbitzuak sektore publikoari erreserbatzea, eta inguruabar berezietan enpresen gaineko esku hartzea egitea (EKren 128 art.). Konstituzioan duen kokapenari dagokionez, enpresa askatasuna, jabetza eskubidearen bermea bezala, I. tituluko lehenengo kapituluaren bigarren atalean dago, eta horrek babes handia ematen dio, baina ez ahal den handiena. Kokapen horren ondorioetako bat arauketa orokorra lege lerruneko arau baten bidez egin behar dela da,
|
baina
horrek ez du esan nahi nola edo hala enpresen funtzionamenduarekin zerikusia duen guztiak, guzti guztiak, lege lerruna duenik nahitaez. Konstituzio Auzitegiaren esanetan, eskubidea «enpresa jarduera askatasunez abiatzea eta eustea da; jarduera horretan mota desberdinetako arauek arautzen dute, botere publikoek lanbideak, ogibideak eta enpresa jarduerak arautu ditzakete eta» (azaroaren 16ko 37/ 1981 KAE; uztailaren 24ko 83/ 1984 KAE).
|
|
|
Printzipio horiek jurisdikzio arruntean alegatu ahal izango dira, soil soilik, horiek garatzen dituzten legeen xedapenak kontuan hartuta.
|
Baina
horrek ez du esan nahi desira edo asmo onen adierazpen hutsak direnik, hau da, konstituzio erretorikaren adierazpenak, inolako eragingarritasunik ez dutenak legeen bidez garatu arte. Izan ere, botere publikoentzat ere bete beharrekoak dira (EKren 9.1 art.), hori bai, EKren 53.3 artikuluan ezarritakoaren ildotik.
|
|
|
Berdintasun printzipioa partikularren arteko harremanetara ere luzatzen da, horiek ere Konstituzioaren eta antolamendu juridikoaren gainerako arauen mende baitaude (EKren 9.1 art.). Hala ere, printzipio horren eragingarritasuna txikiagoa da partikularren arteko harremanetan botere publikoekin dauden harremanetan baino,
|
baina
horrek ez du esan nahi partikularrak printzipio honen aplikazio esparrutik eta Konstituziora bildutako bereizkeriaren debekutik kanpo daudenik (uztailaren 16ko 128/ 1987 KAE). Egia da printzipioaren eragingarritasuna partikularren artean ñabartuagoa dela, borondatearen autonomiatik eratorritako beste balio batzuekin bateragarria izan behar baita (martxoaren 9ko 34/ 1984 KAE; urriaren 10eko 177/ 1988 KAE; urriaren 19ko 171/ 1989 KAE; martxoaren 9ko 28/ 1992 KAE).
|
|
|
gobernu agintaritzak bilerak eta kale agerraldiak egiteko aurretiazko baimena ezarri, horiek debekatu edo eten ditzake, alderdi politikoek, sindikatuek eta enpresa erakundeek egindako bilera organikoak izan ezik. EKren 6 eta 7 artikuluetan ezarritako xedeak betetzeko eta estatutuen arabera egiten dituztenak?. Bilerak egiten diren lokaletan sartzeko, gobernu agintaritzak agenteei baimen formal eta idatzia eman behar die,
|
baina
hori ez da beharrezkoa izango lokal horietatik delitu izan daitezkeen ordena publikoaren asaldatze larriak edo Segurtasun Indarren aurkako erasoak gertatzen direnean, edo delitua ageri agerikoa denean.
|
|
|
Horrez gain, jurisdikzio arruntean halakoak alegatu ahal izateko, nahitaezkoa da haiek garatzen dituzten legeak aintzakotzat hartzea (maiatzaren 5eko 19/ 1982 KAE).
|
Baina
horrek ez du esan nahi desira edo asmo onen adierazpen hutsa direnik eta legeen bidez garatu arte eragingarritasunik ez dutenik, botere publikoak horien mende baitaude (EKren 9.1 art.).
|
|
|
Pertsona juridikoaren egoitza soziala edo pertsona juridikoaren egoitza eragingarria dela uler daiteke, azken hori beti ez baitator bat egoitza sozialarekin. Konstituzio Auzitegiaren hitzak erabiliz (apirilaren 26ko 69/ 1999 KAE), Konstituzioan egoitzaren bortxaezintasunerako eskubidea ezartzerakoan, ez da pertsona fisikoengana murrizten, eta, beraz, pertsona juridikoengana ere hedatu daiteke;
|
baina
horrek ez du esan nahi oinarrizko eskubide horren edukia pertsona fisikoentzat aldarrikatzen den eskubidearen edukiaren berdina denik. Hain zuzen ere, nahikoa da ikustea pertsona fisikoei dagokienez, Konstituzioan babestutako egoitzak, gizabanakoaren etxebizitza edo gela den heinean, lotura estu estua duela bere intimitate esparruarekin; babesten dena ez da espazio fisikoa bakarrik, baita horretan dagoen gizabanakoaren jariadura eta esfera pribatua ere, eta hori, nola ez, ez da pertsona juridikoen kasuan gertatzen.
|
|
|
Ipini dudan adibidea gehiegizkoa den arren, horrelako zerbait gerta daiteke, horixe da lehen aipatutako antolamendu juridikoa «zurruntzearen» arriskua, nola edo hala saihestu behar dena. Horregatik, argi dago, adibidez, ez dagoela atzeraeraginezko tributu legeriaren debeku orokorrik Konstituzioan,
|
baina
horrek ez du esan nahi tributu arauak atzeraeraginezkoak izan daitezkeenik beti eta mugarik gabe. Izan ere, kasuren batean, atzeraeraginez aplikatzea Konstituzioko beste printzipio batzuen aurkakoa izan daiteke, esaterako kontribuzio ahalmenaren printzipioaren aurkakoa (uztailaren 26ko 126/ 1987 KAE).
|
|
|
espainiarrek gaztelania jakiteko duten eginbeharra, «Espainiako estatuaren hizkuntza ofiziala» baita.
|
Baina
hori ez da eginbeharra soilik, jakiteko eginbeharra? (EKren 3.1 artikuluaren arabera, jakiteko eginbeharra gaztelaniaren ingurukoa baino ez da, eta ez autonomia erkidego batzuetan koofizialak diren gainerako hizkuntzen ingurukoa; hori ez da bereizkeriazkoa Konstituzio Auzitegiaren arabera, ekainaren 26ko 82/ 1986 KAE?), eskubidea ere bada, erabiltzeko eskubidea?; oinarrizko hezkuntza jasotzeko eginbeharra (27.4 art.), lan egiteko eskubide eginbeharra (35.1 art.), gurasoek seme alabei laguntza emateko duten eginbeharra (39.3 art.), guztiek osasunaren inguruan dituzten eskubideak eginbeharrak (43.2 art.), gizabanakoaren garapenerako egoki den ingurumena izateko eskubidea eta hori zaintzeko guztion eginbeharra (45 art.), Ganberetan azaltzeko eginbeharra, haiek hala eskatuz gero (76.2 art.), eta epaile eta auzitegien epai eta bestelako ebazpen irmoak betetzeko eta prozesuan zehar eta ebatzirikoa betearaztean, haiek laguntza eskatzen badute, laguntza hori emateko eginbeharra (118 art.).
|
|
|
«Estatu bakoitzeko herritarrek gainerako estatuetako herritarren eskubide guztiak izango dituzte». Konstituzioa eta arau federalak beteko zirela bermatzeko, Ministroen Kontseiluak estatu bakoitzean ordezkari bat izendatuko zuen,
|
baina
horrek ez zuen zuzeneko eskumen betearazlerik izango estatu kidearen edo bertako udalerrien barruan.
|
|
|
Konstituzioak lehendakariaren esku utzi zuen eraldaketa judizialerako legeak eta prozedura kodeak prestatu eta Justizia Ministerioari eta kasuan kasuko parlamentu batzordeari proposatzea, eta Auzitegi Goreneko Gobernu Salarekin eta aholkulari juridikoekin bat etorriz (Legearen bidez izendatuta abokatutzan aritzen ez ziren pertsonen artean), epaile, magistratu eta fiskalen igoerak eta lekualdaketak Justizia ministroari proposatzea. Auzitegi Goreneko lehendakaria eta Errepublikako fiskal nagusia Parlamentuko Justizia Batzordeari atxikita zeuden hitzez eta botoz,
|
baina
horrek ez zuen esan nahi diputatu bihurtzen zirenik; eta, amaitzeko, horien eta Auzitegi Goreneko magistratuen erantzukizun kriminala Konstituzio Bermeen Auzitegiak eskatzen zuen.
|
|
2008
|
|
|
Azkeneko biak ahalbide printzipioaren araberakoak baino gehiago, baliobestekotasun printzipioaren araberakoak dira. Badirudi ekonomi ahalbidearen printzipioa bakarrik zergei aplikatzen zaiela,
|
baina
horrek ez du esan nahi tasak eta kontribuzio bereziak Konstituzioaren aurkakoak direnik.
|
|
|
Prestazio anitz eta ezberdinak daude tributu guztietan; beraz, ezin dugu tributuaren definizio bakarra eman, ezin dugu tributua kategoria juridiko jakin batean kokatu. Ondare edo ekonomi mailako lotura den aldetik, tributua betebeharra da;
|
baina
hori ez da egia osoa, betebeharren kategoriarekin ez delako agortzen tributuaren eduki osoa. Beste alde batetik, prozedurak ditugu.
|
|
|
Zehatzago esanik, zerga ordaindu behar da ekonomi ahalbidea agertzen duen egitatea burutu delako. Tasa eta kontribuzio berezien kasuan, lotura hori malguagoa da,
|
baina
horrek ez du esan nahi tasa eta kontribuzio bereziak tributuak ez direnik. Orokorrean, tasa eta kontribuzio berezien bitartez, jardun publikorako finantzaketa lortu nahi da; ildo horretatik, jardunatik onura gehien ateratzen dutenek parte handiagoa hartu lukete jardunaren finantzaketan.
|
|
|
Tributuaren sortzapena zerga ordaintzeko betebeharraren sortarazlea da subjektu pasiboaren ikuspuntutik,
|
baina
horrek ez du esan nahi betebehar hori une horretan bertan bete behar denik. Horrela, TLOren 21.2 artikuluaren ariora, tributuaren legeak kuota edo ordaindu beharreko kopurua eskatzeko moduko eguna zehatz dezake, edo kopuruaren zati batena, sortzapena ez den beste egun batean.
|
|
2011
|
|
|
Dohaintza emaileak lehengoratzea badu hirugarrenaren mesederako eta aurreko lerrokadan xedatutakoaren aurka, lehengoratze hori deuseza da;
|
baina
horrek ez dakar dohaintzaren deuseztasuna.
|