|
2002
|
|
|
Hizkuntza kontuetan, batek bere sakoneko iturriko uretik edan behar du, ur hori gustatuko litzaigukeen bezain garbia ez bada ere (euskarak ere baditu orban zikin batzuk gero!), eta ez etiketa inguruan duen botilako ur gardenetik, munduko edozein hizkuntzalarik aski ongi dakien gisa, hori baita hizkuntzalaritzan erakusten den lehenbiziko gauza, ez baita ez kopiarik ez aldakirik jatorrizkoa baino seguruagorik eta fidelagorik, nola baita sehaskako mintzotikakoa, Sarako medikuak zioena niretako bilduz orain.
|
Baina
hori ere euskararen berezitasuna da, nonbait, menturaz salatzen ari naizen euskararen ahuleziarekin zerikusirik baduena. Nik dakidala, beste hizkuntzetan, behintzat, ez baita gertatzen.
|
|
2003
|
|
|
" Gustatzen?", galdetu dio aitak. Buruarekin baiezkoa egin nahiko lioke,
|
baina
horretarako ere ahul dago. Gustatuko ez zaio ba!
|
|
2005
|
|
|
Orain burua joandako agure zahar bat besterik ez duk; eta semea, berriz, begiraiok: beste muturrean, ustez;
|
baina
hori ere...
|
|
2006
|
|
|
–Bai,
|
baina
hori ere tokia irabaztearren.
|
|
|
Horri nahikoa iritzi noski, eta" egin ezazu euskaraz zuzen" izan zen hurrengoa.
|
Baina
hori ere ez zen nahikoa: " egin ezazu euskaraz zuzen eta senez" izan zen hurrengoa.
|
|
2008
|
|
|
Iraganari begira bizitzea debekatua geneukan aspalditxotik. Momentukoa bizitzea gomendatzen zen oraintsu arte,
|
baina
hori ere bukatu da presentismoa deritzan keria asmatu dutenetik. Etorkizuna deritzan kizuna bakarrik gelditzen zaigu; hau da:
|
|
2009
|
|
|
Lagunekin arindu ahal balu, bederen, barruko korapiloa...
|
Baina
hori ere ezinezkoa zen. Batetik, Felixekin elkartu zenetik, apurka apurka kontaktua galdu zuen adiskide zaharrekin, eta, dagoeneko, pista galdua zien denei.
|
|
|
Gainera, ez zuen horretarako gibelik. Nahiago, bakarrik egon;
|
baina
hori ere pisua egiten zitzaion. Azken batean, nola inguratu zure begien labarrera erortzeko beldurrik gabe?
|
|
|
Osasuntsu ibiliko bada, hiztunak behar ditu, ez salbatzaileak. Hizkuntza bat erabilia izango bada, ezinbestekoa da neurri batean bederen" ezagutzea", bistakoa da hori, baina ez da nahikoa; gainera, ezagutzen den hizkuntza" erabiltzeko aukerak behar dira",
|
baina
hori ere ez da nahikoa; erabiltzeko aukerak edukita ere," erabili nahi" izan behar baita, eta erabiltzeko" aukera egin".
|
|
|
Horretan ere aldeak daude euskararen hiru lurraldeen artean, batez ere euskal hiztun ez diren herritarrei dagokienez.
|
Baina
horretan ere, Unescoren atlasaren eta ikerketa soziolinguistikoen emaitzen arabera behinik behin, lantua jotzeko baino motibo gehiago daude euskararen egoerak oro har hobera egin duela esateko.
|
|
2010
|
|
|
Eta uste izan dut RodrÃguez Zapateroren ahaleginaren atzean saio serio bat zegoela. Inozotasun puntu bat ez bagenu, ez ginateke ohetik jaikiko;
|
baina
horretan ere dosi jakin bat behar da, ez gaindosia.
|
|
2011
|
|
|
Neure burua ibaira bota behar nuke...
|
Baina
horretarako ere kemenik ez daukat... Baina tira, ez da hainbesterako ere, gazteak gara biok, ni sendoa naiz, lan egingo dut, barkatuko digute...
|
|
|
–Nahi dut.
|
Baina
hori ere segur aski inozokeria izango da. Noiz?
|
|
|
Gazteria, nik uste dut, ez ordukoa eta ez oraingoa ez da behin ere homogeneoa izan. Gu kantatzen hasi ginenean, esaten da gazteria etortzen zela trumilka,
|
baina
hori ere ez da egia. Nik uste dut gazte jendea etortzen zela, baina gazte jendea baino gehiago etortzen zen jende heldua, jende heldu kontzientziatua, abertzale jendea.
|
|
|
Ez daitezela unibertsalistak mikaztu, ez baitugu esango kosmosak euskal tribua hornitu duenik neurriz kanpoko material hauskaitzarekin. Gure herriko soziologia ez da hor agortzen, hori baino askoz konplexuagoa eta anitzagoa da, dudarik ez,
|
baina
hori ere (oraindik) bada, dirudienez.
|
|
2012
|
|
|
Nahi zuen guztia...
|
Baina
horretarako ere balio egin behar da. Eta ez horretarako bakarrik.
|
|
|
Urioste de la Herranek Bilbon 1839ko irailaren 19an adierazi zuen bezala, justiziaren berrantolaketa egin ondoren, beste erakundetze osoak bere horretan jarraitu behar zuen.
|
Baina
horretan ere ez zetozen guztiak bat. Dena dela, ildo horretan, hiru Batzar Nagusietan eztabaidatutako egitasmoen artean, landuena, zehatzena eta baliotsuena Bizkaiko foru batzordean aurkeztu zena dugu.
|
|
2018
|
|
|
|
Baina
hori ere lortu zuten, azkenean.
|
|
|
Berak agian argituko dizu pertsona onbera eta apalak izan zirela, eta jadanik bizitzaren gurpilean beste haragizko jantziren batekin ibiliko direla, harik eta nirvanara iritsi arte.
|
Baina
horren gainean ere Yongdeni galdetu diozu. Nik gutun honen historia baino ezin dizut eskaini, gutuna eta zure gurasoen argazkia...
|
|
2020
|
|
|
Mariannek bere bizitzak zentzu bat izan zezala nahi zuen, indartsuek ahulei egiten zieten biolentzia oro geldi zedila nahi zuen, eta gogora ekarri zuen urte batzuk lehenagoko garai hura, halako gauzak kasik burutu ahal izateko bezain inteligente, gazte eta indartsu sentitzen zen hura, baina orain bazekien ez zela batere indartsua, eta errugabeen kontrako biolentzia ikaragarria dagoen mundu batean bizi eta hil zuela, eta berak, gehienez ere, gutxi batzuei baino ezin izango ziela lagundu. Askoz ere zailagoa zen gutxi batzuei laguntzeko etsipena har  tzea, eta kasik nahiago zuen inori ez laguntzea hain gauza txiki eta ziztrinak egitea baino,
|
baina
hori ere ez zen kontua. Manifestazioa oso zaratatsu eta geldiro joan zen, jende pila zihoan danborrak joz eta aho batez aldarrikapenak eginez, megafoniak zirt eta zart, piztu eta itzali.
|
|
2021
|
|
|
Jada ez nuen ezer. Ahalegina egiten nuen ispiluaz gogoratzeko,
|
baina
hori ere hilik zetzan nigan. Gauza baltsamatuen zama bat neraman barrenean, aurpegi mutu eta hitz errautsezkoak, herri, ahots eta keinu zirrararik gabeak, zeinak hilik abailtzen zitzaizkidan bihotzean.
|
|
|
Gertatu zen hegoaldean eman nuen boladaren ondoren ederki jakin nuela zer den oinazea, min benazkoa, erremediorik gabea eta ezin konponduzkoa, bizitza osoa triskatu zidana; eta nola edo hala berriz osatzen saiatu nintzenean, ohartu nintzen neure bizitza eta ni neu beste zerbait bihurtuak ginela, ezin ezagutuzkoak aurreko garaiaren aldean. Lanbidea nuen aldatu ez zitzaidan gauza bakarra,
|
baina
horretan ere gezur hutsa da aldatu ez zela esatea; lanabesak betiko berberak ziren, baina haiek erabiltzeko nuen modua zen bestelakoa. Hasieran ezinikusia, higuina nion, baina ondotxo nekien finean berriz zerbitzatuko nuela eta salbatu egingo ninduela.
|
|
|
Sorginkeriak.
|
Baina
horrekin ere ez nintzen batere asaldatu. Auxtin Ttikik bere buruaz beste egin zuen parean, gurutze bat sartu zuen; neuri eskatu zidan egiteko, urarekin usteltzen ez den afrikar egur batekin.
|
|
|
⣠Bai, jakina. â
|
Baina
hori ere aldakorra izan dun, ze elkarrekin oso desberdin egon gaitun. ⣠Hirukoan, potto.
|
|
2022
|
|
|
...aino, eta horrela nire sexuaren zorigaitzetik nire buruaren zorigaitzera igarotzen gara, eta hobeko duzu zorigaitzak zenbait pilularen bidez arindu, automatismo eta autista klaska horietan ez berriz erortzeko, pilulak behar ditut, batzuk egunez pizteko eta beste batzuk gauez lo egiteko, asko behar ditut, zeren nirea bezalako berriketari eustearen indarrez azkenean oreka biokimikoa galdu egiten da,
|
baina
hori ere ez da inoiz gertatuko, gertatu ezin litekeena da, baina gertatu ezin litekeen hori guztia aurreikustearen indarrez sinapsien puntan daukat heriotza, ez dakit horiek nola isilarazi, eta zinez esaten dizut burmuin hau ez dudala nirea, nire amarena da, zeren zahartzean haren larbaren tamaina hartu du, beherantz hazi da altxapeka eta lurrari atxiki zaio amak baino hobeto egiteko beldurrez, h... Eta inguruan ditudan gizonen kohortearen artean badira medikuak ere, osasun gaietan jakintsu diren horietakoak, horiek nire sexuaz arduratzen dira, beren buruaz seguru, zientziari eta tresneria ginekologikoari guztiz emanak dira zernahiri bezain arin, eta ni ohean bezeroekin etzanik, edo diban batean keixuka, edo irakasleen belaunetan kulunkan, gora begira etzanik ni larrubizirik eta sabaiari begira, hankak zabalik, oinak burdina zuriko euskarrietan ditudala, ia larrubizirik, medikua nitaz noiz arduratuko zain, nire kasuaz, nire kasua zoro infektatuaren kasua da, eta gero jela, eskularruak eta azterketaren hoztasuna, harraskagailua eta medikuaren hitzak, guneari buruzko esplikazioa, nik aldizkari medikuek erakusten dutenaren bitartez baizik irudikatu ez nezakeen hori, eta dena ongi dagoela ematen duela esango dit, uteroaren lepoak ez duela anomaliarik ageri, beharbada gorri samar dagoela baina besterik gabe, eta gero galdetuko dit egunean zenbat bezero ikusten ditudan, sei zazpi, egunaren eta umorearen arabera, senaren kontrakoari une horretan diodan erresistentzia preziatuaren arabera, eta esango dit emaitzak astebete barru izango ditudala, telefonoz hots egingo didatela testak positiboak baldin badira eta hiru hilabete barru berriz ikusiko nauela, eta beharbada usteko duzu ni lasai nagoela honenbestez, puta zirrikitua normal dudalako, hein batean lanez gainezka besterik ez, gorritasuna da lekuko, baina ez, hitzordu bakoitzaren amaieran aurretik esana didatena berriz esateko eskatzen baitiet, izan zintzo sendagile jauna, nola da posible ni normal egotea, hiltzeko zorian nagoela tematsu esaten ari natzaizu, eta nola izan liteke normala nire sexua, enkontru sare baten barruan galdurik dago ezagutzea posible ez den neurriraino, eta horrela nire sexuaren zorigaitzetik nire buruaren zorigaitzera igarotzen gara, eta hobeko duzu zorigaitzak zenbait pilularen bidez arindu, automatismo eta autista klaska horietan ez berriz erortzeko, pilulak behar ditut, batzuk egunez pizteko eta beste batzuk gauez lo egiteko, asko behar ditut, zeren nirea bezalako berriketari eustearen indarrez azkenean oreka biokimikoa galdu egiten da, baina hori ere ez da inoiz gertatuko, gertatu ezin litekeena da, baina gertatu ezin litekeen hori guztia aurreikustearen indarrez sinapsien puntan daukat heriotza, ez dakit horiek nola isilarazi, eta zinez esaten dizut burmuin hau ez dudala nirea, nire amarena da, zeren zahartzean haren larbaren tamaina hartu du, beherantz hazi da altxapeka eta lurrari atxiki zaio amak baino hobeto egiteko beldurrez, horra, ez da amak baino hobeto egin behar, batez ere hura bere txikitasunak hiltzen badu, era horretara baliteke amak bere burua haur batek gainditua ikustea, zeinari konpainia leiala eskatu baitzion aita putatik putara zebilen bitartean, beraz ni baino lehen ama sendatu litzateke, bestela ez dut uste gauza batere efikaza izango zenik, aski litzateke amaz behin bakarrik pentsatzea nire burua atzera amarena izateko, lehenago ere esana dudala uste dut, bizkarrean eta besoetan daramat ama, lepotik zintzilik eta nire oinetan mataza eginik, aldi berean diren eta ez diren era guztietara daramat, horra zergatik egin lidaketen zintzurra, larruazala erauzi, suntsitu egin ninduketen artean sehaskan nengoenean, sarraskitu egin zuketen amaren txakur haginkadek markatu zuten guztia, laurdenkatu egin ninduketen hezur huts utzi arte, eta amak bere karga pisua uzteko azalerarik izango ez zukeen unean bera ez beste izango zatekeen pertsona bihurtuko nintzatekeen, dudarik gabe hilik nengokeen baina egina nukeen balentria, inoren alaba ere ez izatea, amari panpina kentzeko garaia zatekeen, bai, amak kaiolako txoriak bezalakoak dira, baten bat behar dute aurrean kantuan hasiko badira, horra zergatik egoten diren luzaroan ispiluaren aurrean beren buruei begira, eskuetako orban ilunak kontari, beren zorigaitza kontu kontari aurrean auditorio bat balute bezala, auditorio horrek haiekin batera negar egin balu bezala, herriko puta izatetik kargugabetu balituzte bezala, eta elkarri begiratzen diote begiradaren bat bereganatzeko eta seguru egoteko begirada horiek beti hortxe izango dituztela betiere ezkutatu nahi izaten dituzten zimurren historietan pausatzeko prest, elkarri begiratzen diote berdin baten konpainia izateko eta batak besteari esateko zein krudela den bizia, inor ez denean ere ikusiak izateko exigentzia inposatzen dute, bata besteari esaten diote kaiolako bizi hauxe dela egin ahal duten bakarra, zeren denborarekin handik lekutzeko behar den indarra galdu dute eta gaurgero bizia ez dago murruetako izerdi artean hazten diren kakalardoen mikrokosmoan baizik.
|
|
|
Eta inguruan ditudan gizonen kohortearen artean badira medikuak ere, osasun gaietan jakintsu diren horietakoak, horiek nire sexuaz arduratzen dira, beren buruaz seguru, zientziari eta tresneria ginekologikoari guztiz emanak dira zernahiri bezain arin, eta ni ohean bezeroekin etzanik, edo diban batean keixuka, edo irakasleen belaunetan kulunkan, gora begira etzanik ni larrubizirik eta sabaiari begira, hankak zabalik, oinak burdina zuriko euskarrietan ditudala, ia larrubizirik, medikua nitaz noiz arduratuko zain, nire kasuaz, nire kasua zoro infektatuaren kasua da, eta gero jela, eskularruak eta azterketaren hoztasuna, harraskagailua eta medikuaren hitzak, guneari buruzko esplikazioa, nik aldizkari medikuek erakusten dutenaren bitartez baizik irudikatu ez nezakeen hori, eta dena ongi dagoela ematen duela esango dit, uteroaren lepoak ez duela anomaliarik ageri, beharbada gorri samar dagoela baina besterik gabe, eta gero galdetuko dit egunean zenbat bezero ikusten ditudan, sei zazpi, egunaren eta umorearen arabera, senaren kontrakoari une horretan diodan erresistentzia preziatuaren arabera, eta esango dit emaitzak astebete barru izango ditudala, telefonoz hots egingo didatela testak positiboak baldin badira eta hiru hilabete barru berriz ikusiko nauela, eta beharbada usteko duzu ni lasai nagoela honenbestez, puta zirrikitua normal dudalako, hein batean lanez gainezka besterik ez, gorritasuna da lekuko, baina ez, hitzordu bakoitzaren amaieran aurretik esana didatena berriz esateko eskatzen baitiet, izan zintzo sendagile jauna, nola da posible ni normal egotea, hiltzeko zorian nagoela tematsu esaten ari natzaizu, eta nola izan liteke normala nire sexua, enkontru sare baten barruan galdurik dago ezagutzea posible ez den neurriraino, eta horrela nire sexuaren zorigaitzetik nire buruaren zorigaitzera igarotzen gara, eta hobeko duzu zorigaitzak zenbait pilularen bidez arindu, automatismo eta autista klaska horietan ez berriz erortzeko, pilulak behar ditut, batzuk egunez pizteko eta beste batzuk gauez lo egiteko, asko behar ditut, zeren nirea bezalako berriketari eustearen indarrez azkenean oreka biokimikoa galdu egiten da, baina hori ere ez da inoiz gertatuko, gertatu ezin litekeena da, baina gertatu ezin litekeen hori guztia aurreikustearen indarrez sinapsien puntan daukat heriotza, ez dakit horiek nola isilarazi, eta zinez esaten dizut burmuin hau ez dudala nirea, nire amarena da, zeren zahartzean haren larbaren tamaina hartu du, beherantz hazi da altxapeka eta lurrari atxiki zaio amak baino hobeto egiteko beldurrez, horra, ez da amak baino hobeto egin behar, batez ere hura bere txikitasunak hiltzen badu, era horretara baliteke amak bere burua haur batek gainditua ikustea, zeinari konpainia leiala eskatu baitzion aita putatik putara zebilen bitartean, beraz ni baino lehen ama sendatu litzateke, bestela ez dut uste gauza batere efikaza izango zenik, aski litzateke amaz behin bakarrik pentsatzea nire burua atzera amarena izateko, lehenago ere esana dudala uste dut, bizkarrean eta besoetan daramat ama, lepotik zintzilik eta nire oinetan mataza eginik, aldi berean diren eta ez diren era guztietara daramat, horra zergatik egin lidaketen zintzurra, larruazala erauzi, suntsitu egin ninduketen artean sehaskan nengoenean, sarraskitu egin zuketen amaren txakur haginkadek markatu zuten guztia, laurdenkatu egin ninduketen hezur huts utzi arte, eta amak bere karga pisua uzteko azalerarik izango ez zukeen unean bera ez beste izango zatekeen pertsona bihurtuko nintzatekeen, dudarik gabe hilik nengokeen baina egina nukeen balentria, inoren alaba ere ez izatea, amari panpina kentzeko garaia zatekeen, bai, amak kaiolako txoriak bezalakoak dira, baten bat behar dute aurrean kantuan hasiko badira, horra zergatik egoten diren luzaroan ispiluaren aurrean beren buruei begira, eskuetako orban ilunak kontari, beren zorigaitza kontu kontari aurrean auditorio bat balute bezala, auditorio horrek haiekin batera negar egin balu bezala, herriko puta izatetik kargugabetu balituzte bezala, eta elkarri begiratzen diote begiradaren bat bereganatzeko eta seguru egoteko begirada horiek beti hortxe izango dituztela betiere ezkutatu nahi izaten dituzten zimurren historietan pausatzeko prest, elkarri begiratzen diote berdin baten konpainia izateko eta batak besteari esateko zein krudela den bizia, inor ez denean ere ikusiak izateko exigentzia inposatzen dute, bata ...aino, eta horrela nire sexuaren zorigaitzetik nire buruaren zorigaitzera igarotzen gara, eta hobeko duzu zorigaitzak zenbait pilularen bidez arindu, automatismo eta autista klaska horietan ez berriz erortzeko, pilulak behar ditut, batzuk egunez pizteko eta beste batzuk gauez lo egiteko, asko behar ditut, zeren nirea bezalako berriketari eustearen indarrez azkenean oreka biokimikoa galdu egiten da,
|
baina
hori ere ez da inoiz gertatuko, gertatu ezin litekeena da, baina gertatu ezin litekeen hori guztia aurreikustearen indarrez sinapsien puntan daukat heriotza, ez dakit horiek nola isilarazi, eta zinez esaten dizut burmuin hau ez dudala nirea, nire amarena da, zeren zahartzean haren larbaren tamaina hartu du, beherantz hazi da altxapeka eta lurrari atxiki zaio amak baino hobeto egiteko beldurrez, h...
|
|
|
Orain, ordea, ero baten ekintza hark dena hankaz gora uzten zuen berriro. ...zkagarriagoa zen solidaritate hura, euren inguruan sumatzen zuten konplizitate hura (izan ere, gizon batek bere atzetik dabilen erregimentu oso bat saihestu ahal izateko beharrezkoa da eskualde guztiak laguntzea, ezkutatzea, jaten ematea, baldin eta, jakina, basoan ezkutaturik ez badago behintzat, baina gau guztia eman zuten basoak miatzen?, edo, litekeenagoa, eskualde honetatik alde egin ez badu,
|
baina
horretarako ere ezinbestekoa zukeen herritarren laguntza aktiboa edo pasiboa). " Hortaz, pentsatzen zuen soldadu bakoitzak?, nahiz eta itxura guztien arabera onartu nauten, irribarre egiten didaten, euren mahaira eserarazten nauten, euren umeak besoan hartzen uzten didaten, halere, bihar frantses batek hilko banindu, inortxo ere ez litzateke nitaz errukituko eta denak ahaleginduko lirateke asasinoa babesten".
|
|
|
Edo, bestela, Langelet judu bilakatuz.
|
Baina
hori ere... Damurik, ezinezkoa iruditzen zait.
|
|
2023
|
|
|
Sare sozialekiko benetako adikzio klinikoa sortzea ez da erraza, nahiz eta gero eta klinika espezializatu gehiago dagoen alor horretan, Madrilgo Gregorio Marañon Ospitaleko AdComa edo INTAD klinika, esaterako. Harreman ez osasuntsuan geratzen da, normalean;
|
baina
horrek ere ondorio larriak izan ditzake. Honako urrats hauek jarraituko lituzke prozesuak:
|
|
|
Itzul nadin harira, nahiz eta ez den erraza hariaren mutur nagusia non dagoen antzematen, baldin eta badago. Negazionista deitu dioten askoren kasuan zuhurtasuna edo kontuz jokatzea izan da arrazoia; beharbada oker zeuden eta babesaren ordez arrisku handiagoa hartzen eta eragiten ari ziren;
|
baina
hori ere ez da ba negazionismoa; hori erabaki okerra hartzea izango da, izatekotan. Gerora ikusi behar hala izan ote den.
|