|
2000
|
|
|
Dabid, Patxi (ezkontzekotan, nirekin beste inorekin ezkonduko ez zena), Ruben....
|
Baina
hik ez hartu serioegi, ez hasi berriro ere errebobinatzen eta goza ezan momentua. Ez nekatu hainbeste burua eta eman poz ttiki hori gorputzari!
|
|
2002
|
|
|
|
Baina
hi ez hago Eibarko Sociedad Deportivaren balentriekin emozionatzeko, are gutxiago haren aldeko leloak kantatzeko. Premia larriagoa daukak orain, katilu erdia hustua duanean, zeren halako su bat nabaritu baituk barrenean, tripa guztiak irakiten jarri dizkiana.
|
|
|
Eta baita heuri ere. Orain kikilduta egongo haiz, denetarik entzungo dun,
|
baina
hik, kasu ostiarik ez inori. Benetan, ez din merezi".
|
|
|
Egun hartan bertan Tijuanan egondakoak ginela aipatu nien: "
|
Baina
hik ez duk benetako Tijuana ikusi. Nire etxera etorri behar duk.
|
|
2003
|
|
|
–
|
Baina
hik zer diok? –esan dio Manuk, barrezka?.
|
|
|
–Bai,
|
baina
hire anaiak poltsikoa astindu dik kristala ordaintzeko! –esan dio Manuk.
|
|
2006
|
|
|
Baina ikasleetako bat harrapatu ahal izan dinat, aipatu hidan Pili hori, zeinaren deitura osoa Pilar Lopez Belzuntze baita; ez zitzaidanan erraza izan bera lokalizatzea. Hire amaren laguna dun, bai, eta tailerrean matrikulatua zagon,
|
baina
hire ama ez; Pilar horrek esan zidan alferrik saiatu dela bertara eramaten, baina ez duela intsistitu," normala delako joan nahi ez izatea". Eta nik galdetu egin nionan orduan ea zergatik den hori normala, eta hark erantzun:
|
|
|
On egingo dik, eta erantsi zuen: Gripe asko zabilek bazterretan,
|
baina
hi mutil sasoikoa haiz. Aleman aleman bat, zer arraio!
|
|
|
sekula ez genian harremanik izan elkarrekin, eta egoera normal batean kalean topo egin izan bagenu, agur doia egingo genioan elkarri, eta, beharbada, ezta hori ere.
|
Baina
hik badakik zer gertatzen den aurpegiz bakarrik elkar ezagutzen duten bik atzerrian topo egiten dutenean: ez ditek elkarrekin afaldu arteko onik izaten.
|
|
|
Adiskidea, pozik lagunduko diat hiretzat moduko ostatu bat bilatzen, ezagutzen diat emakume prestu bat gelatxo bat alokatuko diana,
|
baina
hi ez haiz horretara etorri. Ez horretara bakarrik, behintzat, eta pausa egin zuen, ondoren gaineratu zuena indartzeko:
|
|
|
Egun gutxi batzuen kontua izango duk,
|
baina
hi lasai: bolada guztiek izaten ditek beren akabera, baita txarrenek ere.
|
|
2007
|
|
|
" Beldurraren pixalditxoa duk hori, Rubio!", esaten zion ume koxkorretan Dionik, barrezka, bihurrikeriaren bat egitera zihoazela zakila ateratzen ikusten zuenean. " Barrez lehertzen haizenean ere gertatzen duk,
|
baina
hi lasai, hiri horregatik ez zaik inoiz gertatuko!".
|
|
2008
|
|
|
–
|
Baina
hi ze habil. Ez duk behin ere hots egin behar, ala?
|
|
|
[Ez izatea I.] Ni ez naiz zuetakoa. "
|
Baina
hi ez al haiz ba ibiltzen.... Baina hik ez al huan ba esan/ egin...?
|
|
|
" Baina hi ez al haiz ba ibiltzen...?
|
Baina
hik ez al huan ba esan/ egin.... Baina hi ez al hago ba... kontra?".
|
|
|
Baina hik ez al huan ba esan/ egin...?
|
Baina
hi ez al hago ba... kontra?". Alferrik da:
|
|
2010
|
|
|
–Hala bada, bejondeiola,
|
baina
higatik sentituko nikek. Kristoren atsoa duk!
|
|
2011
|
|
|
Etxetzar hotz bat besterik ez zunan, deserosoa, eta neguan asperraren asperraz hiltzeko modukoa.
|
Baina
hik, jakina...". Irribarrea.
|
|
|
Kolpetxo bat ematen dit besoan.
|
Baina
hi, lasai, ez gehiegi kezkatu. Katxasek eta Gorriyak ez haute salatuko, ez zakitek ezer hiri buruz.
|
|
|
Bale, hik hala badion, hala izango dun,
|
baina
hire lagun hori karlista baten semea dun...
|
|
|
Edade horregaz etorri ninduan etxe honetara beharrera. Gogorra izan zuan hasiera,
|
baina
hire aitajaunagaz ezkondu eta, harrezkero, hemen egin diat bizimodua. Ondo gustura, gainera.
|
|
|
Portsikaso ere zerbait gertatzen bada segi bidetik eta Manddorena joan eta berekin eramateko erran.
|
Baina
hi lasai, ez da deus gertatoko eta.
|
|
2012
|
|
|
Idazlea ametsean geratua duk; ez duk nor; ez dik existentziarik laster ahaztuko duan ametsean baino.
|
Baina
hik haren testua daukak eskuetan, amets erotiko batetik esnatzerakoan isuriaren beroa sentitzen duan bezalaxe hankartean. Somnium narrare, vigilantis est esaten zian Senekak.
|
|
2018
|
|
|
" âNahi baduk frogatu ez dela mutil, zoazte liho baratzea ikustera. Neskatxek ez ditek liho baratzea zapaltzea maite,
|
baina
hik zapal ezak hire zaldiaren trostaz. Hire zaldiak liho peza zapaltzen duela ikusten duenean, neskatxa bada, esango dik kontuz ibiltzeko liho baratzea hondatu gabe.
|
|
|
Ez diat inolako asmo txarrik, baretu nahi izan ninduen?.
|
Baina
hire gorputz zarpail horretatik urrun nadila nahi baduk, atseginez obedituko diat. Esaguk:
|
|
|
Antza, hasiera batean neska ez omen zuan hire ihesaldiaz konturatu ere egin. Gerora jakin zian zer gertatu zitzaian eta gauean luzaroan egon zuan hire zain,
|
baina
hi agertzen ez. Emakume sugeaz ere idazten zian.
|
|
2019
|
|
|
Nik tirorik ez egiteko eta autoan sartzeko aginduko diat, kalapitan. Gero gure autoan joanen gaituk denok,
|
baina
hi berehala jaitsiko haiz martxan, pala hartuta, badakik-eta hori ongi asko egiten, eta begia kliskatu zion, irribarretsu, hartzari?. Oinez ezkutuan itzuliko haiz.
|
|
|
Nik ez nionan ezer kendu.
|
Baina
hire mutil babo...
|
|
2020
|
|
|
Gero kontatu ala ez, bere esku.
|
Baina
hik heurea egin.
|
|
|
Eta whiskya. Ez,
|
baina
hiretzat, Lluna, ez... esaten dute barrez. Eta barre gehiago etortzen dira ondotik, eta zenbat eta baso gehiago hustu, orduan eta elkarrengandik hurbilago esertzen dira.
|
|
|
Horrekin batera, ordea, Atxagak âoso modu atxagarreanâ zera eskatzen dio poeta hilari: "
|
baina
hik ere ulertu duk, eta ez bakarrik otsailean ari naizelako, Otsoaren alde jartzea". Alegia, ulertzen du sufrimenduaren egoitzetan bizi denak senti dezakeen argiaren egarria, kristautasunera gertura  tzea, enuntziazio harranditsua, baina, aldi berean, gogorarazten dio bizi denak borroka ere egin behar duela, eta tarteka egin behar duela oihu ere, otsoak bezala, Lete gazteak bezala, bizitza hori ere badelako.
|
|
|
Azkenean, Lete ulertzea ez da hain zaila bere posizioa zilegi dela onartzen badugu, nahiz eta gero, Atxagak bezala, tarteka adiskideari"
|
baina
hik ere ulertu duk" gogorarazi. Letek berak egin zigun oharra:
|
|
2021
|
|
|
–
|
Baina
hik harremana kakaztu, noski.
|
|
|
Gorrotagarria haiz, edo behintzat gorrotagarri portatzen haiz, eta gorroto haugu lankideok.
|
Baina
hirekikoa baino gorroto latzagoak zebiltzak batzuen eta besteen artean, hirekikoa maitagarria ere bihurtzerainokoak. Hortik atera kontuak.
|
|
|
–
|
Baina
hik ba al duk prestakuntzarik horretarako?
|
|
|
⣠Pandemia bat hori da, ezta? â
|
Baina
hik...? ⣠Nik esaten dudan gauza bakarra da... ba hori:
|
|
|
⣠Hizketan edozeinek zekik. â Bai,
|
baina
hi nola kabinete edo zera hortan habilen lanean... ⣠Nenbilen, ze gure jarduna ere oso duk ez esentziala, inun holakorik baldin bada.
|
|
|
Spillover ekin geunden, eztakit oroitzen zareten. â³ Egia, bai,
|
baina
hire sentitzeko zera horrekin... era horrekin hasi, eta begira nun bukatu dugun. â Gainezka egin, zabaldu, zapaldu:
|
|
|
Ni" barrurako"... ulertzen dun. Ni barrurako nengonan, egoten naun, eztun aurreneko aldia ere,
|
baina
hi... hi ere bai, barrurako baina beste era batera. " Espiritualki" edo.
|
|
|
Ala honako ez al du balio barkamen horrek? ⣠Nik barkamenetik jardun behar diat,
|
baina
hik eztuk barkatu behar. â Nik?
|
|
|
â A!...
|
Baina
hik ez al dun osotasuna fama  tzen? ⣠Bai ba:
|
|
|
Edo litioa, edo... â
|
Baina
hi heu ere... ⣠Eta pertsonekin zer?
|
|
|
hire erabakiak eztitun izango agintari edo exekutibo baten erabakien parekoak. â³ Norberak hartutako erabakiak... geure buruarentzat hartutako erabakiak, erdiak... gehienak bete gabe gelditzen dira,
|
baina
hik... hi aurrera erabakiarekin, neska! Opa dinat, opa dinat.
|
|
|
â Eta ez kuadrilla hau bukatzea? â³
|
Baina
hi lehen... â£" Hi lehen"," hi lehen"...
|
|
|
â Bo hi!... â£
|
Baina
hi lasai, ze alde hortatik, pertsona normala haiz, normal normala, eta... â³ Joxanjel hil egin dute.
|
|
|
Ni goizero sentitzen nauk krisian, esna  aldi bakoitzean edo,... â³
|
Baina
hik galdetzen huan zapalketa zergatik den, edo zertarako, edo... â Bai, ze zen  tzu egon ote litekeen orain zapaldu behar horren azpian, eztakit.
|
|
|
–
|
Baina
hi zer haiz, lerdoa edo zer?
|
|
|
–Ez zaiola gustatzen?
|
Baina
hik baimena eskatu behar dion, ala? –ostikoz jo zuen alga bat?.
|
|
|
Han bazuan portugaldar arraio bat, kamioizaleekin harreman onak omen zeuzkana. Haiekin elkar hartuta, aldian hiru, aldian bost lagun Frantziara kamioian gordeta eramaten zitiztean,
|
baina
hire anaiarena gertatu zenerako, polizia susmoa hartuta zegoan eta, halakoetan normala denez, ba, zera, kamioizale zorrizaku batek portugaldar mugalaria salatu egin zian... Geratu bezala, gauerdian bazaudek portugaldarra eta hiru lagun hiriko hilerriaren atarian, bazatorrek kamioizalea trailerrarekin eta hire anaia eta atoian sartzekotan daudela, merde!, polizia bertan!
|
|
2022
|
|
|
–Haserre egon naun momentu batean,
|
baina
hi ez hintzen.
|
|
|
–
|
Baina
hi ez hintzen han, esan du Ivanek.
|
|
|
Maitagarrien antzeko. Orratz buruak baino ttikiagoak,
|
baina
hik ikusten hituen, txotxo. Esku ahurrean eusten hien hik, heure begiak Jainkoaren begiak zirelako, eta erabaki guztiak hartzen zituztelako.
|
|
|
Aitagatik esaten zuen, eta niri, estutasunaren estutasunez, jauna, txiki txiki egin zitzaidan bihotza, eta gau hartan, Norari, artean begiak itxita zegoelarik, esan nion: " Norita, hik, zerbait falta bazain, jakinaraz iezadan, ni hiregatik geratzen naun eta, hi ez bahengo, bihar joango ninduken, etzi, etzidamu,
|
baina
hi hago eta zorte bat dun, Nora, zorte bat dun, sinets iezadan, Lea Handik desgrazia deitzen badin ere, bere onetik irteten delako dun, ez duelako nahi, ez duelako nahi, ez duelako nahi. Baina hik zerbait nahi badun, esan, jakinarazi, erakutsi, bilatu modua, baina ez horrela, Nora, akabatu egingo gaitun eta, akabatu egingo naun eta, Nora, akabatu".
|
|
|
" Norita, hik, zerbait falta bazain, jakinaraz iezadan, ni hiregatik geratzen naun eta, hi ez bahengo, bihar joango ninduken, etzi, etzidamu, baina hi hago eta zorte bat dun, Nora, zorte bat dun, sinets iezadan, Lea Handik desgrazia deitzen badin ere, bere onetik irteten delako dun, ez duelako nahi, ez duelako nahi, ez duelako nahi.
|
Baina
hik zerbait nahi badun, esan, jakinarazi, erakutsi, bilatu modua, baina ez horrela, Nora, akabatu egingo gaitun eta, akabatu egingo naun eta, Nora, akabatu". Eta ahizpak, jauna, begiak zabaldu zituen, begiak zabaldu zituen berriz ere.
|
|
|
Eta Juanak behin eta berriz errepikatzen zuen: " Ai, Catalina, nik ez nekinan, pentsatzen ninan jada ezetz,
|
baina
hire aitak engainatu egin naun, nire etxeko ardoa besterik ez zuela nahi, ez zekinat, nik ez zekinat, eta sofari su ematea otu zaion!". Urrutira, bat batean, Catalinaren aita agertzen ikusi genuen eta denok hari begiratu genion plazara iristean, eta denok, den denok, landa begiekin.
|
|
|
Jauna, izan nintekeen berriz ere krudela Catalinarekin, badakizu-eta zeinen ernegatuta nindukaten haren malkoek, esan niezaiokeen: " Herrena, esan ninan, baina ez dun ikasten, seigarren aldia dun, zazpigarrena, zortzigarrena, ez zekinat, antzeko zerbait gertatzen zainala,
|
baina
hik segi eta segi, betiko lelo berarekin, betiko sentimendu uholde berarekin, ea ikasten dunan sentimenduak lotuz jokatzen dela maitasunera, bridagabetzen baditun heure burua hiltzen dun eta, freno gabeko auto bat bezala, itsaso haserre bat bezala". Hori guztia esan niezaiokeen, zeren begira zeinen azkarra naizen, jauna, eta maitasunaren berri gutxi badakit ere, badakizkit gauza horiek guztiak, erreparatze hutsez, jauna, erreparatze hutsez.
|
|
|
" Hemen jada ez gaitizten maite, Lea, Estebanenaren ondoren jendea ez dun fidatzen, jendeak ez din agurrik egiten, ez din irribarrerik egiten, jendeak jipoiak ematen ditin. Nik dakidanak ez din ezer balio beste leku batean,
|
baina
hik dakinanak, bai", esan zuen amaitzeko.
|
|
|
Oraingoan neuk esan nion, jauna, jada buruan bainerabilen hurrengo egunean egin behar nuena. " Ez zeukanagu joaterik, Lea, ez zekinagu beste gauza batzuen berri, bakarrik hemen bizitzen zekinagu."" Ama, uste dut Norak sufritu egiten duela." Eta ama ezetz esaten hasi zen, ezetz eta ezetz," ez hadi hasi aita bezala, gure Nora distiratsu zegon eta, gure Norak aitarengatik zeukan pena,
|
baina
hire ahizpa berehala etorriko dun bere onera eta beti bezala egongo dun". Amak hori esaten zuen, baina nik beste zerbait ikusten nuen.
|
|
|
–
|
Baina
hi zer, kabroi halakoa, bukatu al duk? –oihukatu zion, sutan, gizon lodikote bati, zeinak bere auto bikaina kamioiaren aurre aurrean seko jiratu baitzion eskuinerantz, andrea eta haur pila bat garrasika zituela?.
|
|
2023
|
|
|
" Fusilatu egin zitenan heure semea eta hobi batera jaurti, beste zortzi gizonekin batean". Eta, mas Clavelleko sukaldearen erdian, honela egiten zuen amak oihu," Ai, seme maitea, ai, seme maitea, damutzeko astia izango ditek hil hindutenek,
|
baina
hik ez". " Heure gizona eta haren anaia hil zitiztenan".
|
|
|
Eta zer nahi duk nik esatea, gizon zintzo batek egin zezakeen guztia egin huela, hala hire kontzientzia garbitu eta atzera berriz lasai itzultzeko Bidaso bazterrera? Ibaia zeharkatu baino lehen, zer gerta ere, batak besteari lagunduko geniola agindu genioan elkarri, ontzi berean elkarrekin geundela errepikatzen huen,
|
baina
hire hitza jan huen. Hire burua salbatzearren, hor konpon beste guztiak.
|
|
|
Zeren hona lanera etorritako kanpotar frankok erabaki zitean kontzientziaz gutartzea, euskaldunak izatea, gure gizartean integratzea.
|
Baina
hik ez. Aitortu behar diat seme alabak jaiotzean euskara ikasteko deliberoa hartu huela, egun primeran moldatzen haiz euskaraz, baina, halaz guztiz, hire baitan bazagok zeozer lur honetan erabat errotzea eragozten diana.
|
|
|
Gero, hire berririk gehiago izan ez nuenez, txapelokerrek hil egin hindutela edo Bidasoa ibaian ito hintzela, beste hainbat herrikide bezala. Itotako gizonaren itzala uretan gelditzen omen duk betiko haren zain,
|
baina
hire itzala orpoz orpo zebilkidak atsedenik gabe desagertu hintzen egunetik bertatik. Eta horrek galarazi zidak burua, zeren gu bata bestearen itzal gintuan António, harik eta hi Bidasoko ur zurrunbiloan bakar bakarrik utzi eta ihes egin nian arte.
|
|
|
|
Baina
hi erabat sinetsita hengoen.
|
|
|
Eta, neure eldarniotan, gaztetasunaren edabe magikoaz horditurik, ohean sartu eta nire mulata odolberoaren titiburu, aldaka zabal eta sabelpe kiskalgarrietan galtzen nintzen. Eta psikologo jauna, hain bizirik sentitzen nintzen erupzioan zen sumendiaren puntara iristean, non Giselerekin laba goritan irakin eta hizketan hasten nintzaion, zoratzen, Gisele, hator ene txotxine, hator ene txotxine, bizitan lurperatuta bezala nengonan,
|
baina
hi ikusi eta bat batean nire hilobitik atera nindunan. Hi izan hintzen, laztana, nire helduleku bakarra bizi nintzen ingurune arrotzean.
|
|
|
Hi haiz...
|
Baina
hi... Uste nian..., erantzun zidan harriduraz, ilunpean isilik luzaroan egon ondoren.
|
|
|
Zauriari zerion zornea ezin disimulaturik, azkenean aitortu hidan zer gertatu zen Antóniorekin. Ohartzen ninduan gertaera hark zeharo sorgortuta zeukala hire gogoa, eta laguntzen saiatu ninduan, inor saiatu ez den bezala,
|
baina
hik, heure oskol barruan gordeta, laguntza oro arbuiatzen huen harrokeriaz. Neure buruari galdetzen nioan, ea nola zen posible halako gizon iaio eta argia bere baitan bildu eta beldurrez makalduta egotea.
|
|
|
Beti uste izan duk ez zegoela munduan pertsonarik hi baino zoritxarrekoagorik, besteontzat bizitza arantzarik gabeko arrosa balitz bezala,
|
baina
hire burua hondoratu ez ezik, ni ere eraman nauk herrestan hire baitako zurrunbilo beltzera. Lehenago ireki behar nitian begiak, hire ezaupidea egin nuen egunean berean konturatu zer morroi klase hintzen, bere baitan maitasuna falta duen gizasemeak ezin diela besteei maitasuna eman, baina ezjakin gaixo bat izaki, nola jakin hire burua mingostu ez ezik, nire aiurria ere garraztuko huela pixkanaka?, nola jakin hire aldarte ilun eta erretxina kutsatuko hidanik?
|
|
|
Euskaldunak gintuan denok, bat egin genian batzuek eta besteek.
|
Baina
hire memoria iharrak ez dik halakorik oroituko, hire sokako portugesen zoritxarrak besterik ez baituk akorduan. Hortaz, nire oroitzapenak ezerezetik sortutako haluzinazioak al dira?
|