2001
|
|
Era horretako liburuak asko egin ditut euskaraz.
|
Baina
hemen oihartzunik ez dute. Hemen San Juan Bataiatzailearena da:
|
|
|
Baina
hemen ere kontu zelebrea da. Jende asko etortzen zait honela galdetuz:
|
2002
|
|
Praktikan, ordea, hori ez dago hain argi. Horren atzean eragile asko daude,
|
baina
hemen kasuan kasuko azterketa zehatza egiteak luze joko lukeenez, nagusitzat dudan arrazoia baizik ez dut aipatuko: Euskal Herriko unibertsitateak ez dira sortu, egituratu eta antolatu ikerkuntza egiteko.
|
|
Demografikoak: hau izan daiteke batzuentzako arazo nagusietakoa,
|
baina
hemen ere antolatu nahi dugun Unibertsitateak jarriko ditu mugak. Egun ezin dugu pentsatu edo diseinatu eredu zaharkituetan oinarritutako Unibertsitatea; gure ustez, Unibertsitate horren ezaugarri nagusietako bat malgutasunak behar du izan, eta hori antolaketa txiki batekin egin daiteke (egingarriagoa dela esango genuke).
|
2003
|
|
|
Baina
hemen, Euskal Herrian, sutsu ari dira batzuk horren defentsan. Orain artekoa baino zabalagoa izan behar duela Egunkari berriak, iritzi aniztasuna gehiago errespetatu behar duela, jarrera editorialak ez duela hain murritza izan behar... eta beste hainbat gauza irakurri ditut otsailaren hogeitik joan den hilabete t’erdian.
|
2006
|
|
hau da, denboraren %60 inguru ikasmaterialetan oinarrituz irakasten da, Ingelesa irakasteko denboraren %96 ikasmaterialen laguntzaz egiten da, eta Matematika eta Gizarte Zientzietan denboraren %75 INCIEk (1976), Gimeno eta Fernandezek (1980) eta Salinasek (1987) egindako ikerketetan ondorio berak ateratzen dituzte, garai historiko ezberdinetan jasotako datuetan oinarrituz. Euskal Herrian ez da egin horrelako ikerketarik,
|
baina
hemen ere ebidentzia bat da Lehen eta Bigarren Hezkuntzako irakasleek denbora gehienean testuliburuetan oinarrituz irakasten dutela.
|
2007
|
|
Ondo gogoratu behar dugu batuaren asmoa hizkuntza idatzia eta jasoa zela besterik gabe.
|
Baina
hemen aipatuko ez ditugun arrazoi pragmatiko eta ideologiko batzuengatik, euskara batua hitz egiteko hizkuntzatzat eta benetako euskaratzat jo da. Ondorioz, nahasmen bat gertatu da errepertorioetan eta jendearen behar komunikatiboei ezin izan zaie erantzun.
|
|
Luzaro jarraitu ahal izango genuke gogoetak eginez eskola eta hizkuntzaren berreskurapenari buruz eta luzaro jarraitu dugu Euskal Herriko egoera soziolinguistiko eta administratibo anitza ikusita,
|
baina
hemen lekua eta denbora agortzen ari zaizkigu. Pentsa dezagun eta elkartu ditzagun iritziak, beraz, munduko ezagutza soziolinguistikoa eta aniztasun linguistikoa aberastu dezagun...
|
|
Burtsan jardutea onartzen, hori bai, ‘Euskal Herriaren’ alde, zelan ez ba.
|
Baina
hemen aritzeari utzi, eta hor eta han dihardute, halakoan eta bestelakoan, gero eta sakabanatuago. Lurraldetxoko kutxa buru izatea ahaztu, eta eremu zabaletan finantza guru izatea omen zaigu onuragarri.
|
2008
|
|
Izan ere, gure testuinguruan, etorkinen hizkuntza guztiak dira gutxituak nahiz eta jatorrizko herrialdeetan gutxituak ez izan (arabiera ez da minorizatua Marokon edo Algerian,
|
baina
hemen ez da eskolan lantzen, ez du prestigiorik ez baliorik jatorrizko taldeetatik kanpo...). Egoera horretan gerta daiteke umeek familia hizkuntza galtzea, hau da, eskolako hizkuntzak lehenengo hizkuntza ordezkatzea; eta hori murgiltze ereduan ez dagoen arriskua da.
|
|
Harritzekoa da. Nazioartean erakunde garrantzitsu asko ari dira Microsoftekiko morrontza alde batera uzten, poliki poliki software librera pasatzeko, hala nola Massachussettsko gobernua AEBetan, Berlingo Udala, IBM bera, Extremadurako gobernua...,
|
baina
hemen ezta mugimendurik txikiena ere bide horretan.
|
2009
|
|
Andre Desqueyrat zen horren egilea. Berak Frantziako gizartea aztertzen zuen,
|
baina
hemen ere hasita zeuden horrelako fenomeno batzuk gure artean. Ez dut uste aldaketa handiagorik izan denik gure gizartean, 60ko hamarkadakoa baino.
|
2010
|
|
Apal bakartietan. Bartzelonan gehiago iraun omen zuen,
|
baina
hemen ere ez ziren liburuak bueltatzen. Sarean irakurri dut Kolonbian egitasmoari" Libros al viento" izena eman zitzaiola.
|
|
Hirugarren kapitulua. Aulkien jolasa hasi da,
|
baina
hemen aulkiak dira jolasean. Gizabanako literarioak abandonatzen hasi dira pare bat ordutik gorako txokoa izan dena.
|
2012
|
|
Eztabaidaren tonua, ikusten denez, gogorra zen benetan.
|
Baina
hemen ez zaigu haren edukia hainbeste interesatzen, hori azaltzeko erabilitako hedabidea baizik: bi idazle handi horien deskalifikazioak Goyanarteren aldizkarian agertu ziren, eta horrek, modu batez, haren garrantzia erakusten digu.7
|
2013
|
|
Bai, bi zinegotzi bakarrik. Dudarik gabe nik galdu nituen hauteskundeak,
|
baina
hemen Arzalluzek galdu zituen. Antiarzalluzismo izugarria zegoen.
|
|
Beno, ez daukat nik ezer Merkelen alde, baina argi dago aberatsen klubean egotea ez dela, ez, merke.
|
Baina
hemen jadanik ez da gelditzen marxista groutxistarik —gu bezalako bazkiderik nahi duen klubekoak izateak ezin duela ona izan pentsatzen duenik, alegia—, ezta ere euskaldun peto kalbinistarik —estu eta larri, umil eta apal, bizitza horrek geroko oparoa emango digula predikatzen duenik, alegia—, beste uda parrandero eta beroa eman dugu Euskal Herrian, krisian estu, gure betiko k... Baina oraingoan ez dugu Europar Batasunaz hitz egingo, ezta, momentuz, gure kontuei buruz ere.
|
2015
|
|
Toki askotan bai.
|
Baina
hemen igual beste toki batzuetan baino gehiago egin da. Beste toki batzuetan hamarretik hiruk egin badu euskararen hautua, hemen hamarretik zortzik egin du.
|
2017
|
|
Ez, bakan gertatzen da hori, Sabiña ateratzen delarik koruan kantatzera eta holakoetan.
|
Baina
hemen ukaraian badut segurtasun alarma bat, baleki bale... [ordulari gorri bat erakutsiz].
|
|
Popori eta Arantxa Zuluetari buruzkoa, zergatik ez.
|
Baina
hemen ez dut antzezlanaren kritika egiteko asmorik. Antzezlanaren sortze prozesuaz eta sortzeko motibazio eta asmoez hitz egitea iruditzen zait niri bereziki interesgarri.
|
|
Izan ere, ezagutzen dut hemengo jendea akademian txinera ikasten ari dena.
|
Baina
hemen bizi eta kalean hitz egiten den hizkuntza ez jakitea, hori guztiz ilogikoa egiten zait. Zentzu horretan, askotan esaten didaUste dut pertsona ten esaldi hau letra larriz dut bakoitzak duela bere buruan eta bihotzean txoko bat.
|
|
guk ez dakigula deus, ez garela ezertaz jabetzen, ez garela hiritarrak, ez dugula botorik ematen, politikaz ez dakigula deus; baina oker daude, espainiar gobernu kolonial eta arrazista honen aurrean urteak daramatzagu borrokatzen eta erresistitzen. Duela hamarkada eta mende asko deklaratu ziguten beren sarraski gerra,
|
baina
hemen gaude eta bizirik darraigu. Argi daukagu, migratzaileak izanik, hemen geratuko garela, mehatxatzen, espetxeratzen edo erailtzen bagaituzte ere, ezen herri honetan norbait sobera baldin badago goikoak, ustelduak, gobernariak baitira.
|
2018
|
|
|
Baina
hemen azken tanta, hemen gakoa:
|
|
Eta, egia esan, ez hemen bakarrik,
|
baina
hemen gertatzen ari da. •
|
2019
|
|
Ez dute bakarrik erretzen ere. Beraiek ez dakite,
|
baina
hemen gaude beste guztiak.
|
2020
|
|
Proust asko gustatu izan zait beti, eta pentsatu nuen: hark Parisko bizitza aristokratikoaz idatzi zuen moduan, antzeko zerbait egingo diat,
|
baina
hemen, geruza terrenalago batean. Zergatik ez?
|
|
Ez daukat berak duen ezagupen filosofiko eta historikorik bere lana juzgatzeko orduan.
|
Baina
hemen niri inporta zaidana ez da Azurmendiren erudizioa; horretaz beste batzuk arituko dira ni baino ezagupen gehiagorekin. Azurmendik gerraondoko euskal belaunaldien pentsamenduaz eta subjektibitateaz izan duen testigantza interesatzen zait, gure azken mendeko hausturen lekukotasuna berak barnetik nola subjektibatu duen bere obran.
|
|
|
Baina
hemen inporta zaiguna esperientzia traumatiko horrek Azurmendiren idazle genesian eta bere ondorengo obran eragingo dituen ondorioak dira. Espirituz frantziskotar eta intelektualki ateo, egoera horren jasanezina Azurmendiren suzko bataioa izango zen.
|
2022
|
|
Gogoa ematen du, egiaz, koherentzia falta hura eta antzeko beste batzuk aztertzeko, non eta koherentziarekin horrenbesteko obsesioa duen jurisprudentziaren esparruan.
|
Baina
hemen, jakina, ezin da horrelakorik egin.
|
|
Zaintza desberdin horiek guztiak derrigorrezkoak eta txandakakoak izango lirateke, eta ez jarraituak; alegia, kasu honetan, umeak (edo umeak eta zaharrak) dituzten etxebizitzek zenbait ezaugarri izango dituzte beste etxebizitza mota batzuek demagun, ikasleen etxebizitzekizango ez dituztenak.
|
Baina
hemen gakoa zera da: ikasleek ere zaindu dituztela umeak, dela horien eskoletan, dela etxebizitzetan.
|
2023
|
|
Euskal Herritik Afrikara joan nintzenean, ez ziren hor... Bueno, baziren 36koak,
|
baina
hemen txertatuak ziren arrunt. Aldiz, errefuxiatu berriak nonahi baziren.
|