|
2000
|
|
|
—Barkatu, osaba,
|
baina
haurra ez da oinez jaiotzen, eta ene italianoa haur jaio berria da...
|
|
2002
|
|
|
Zailtasunak ordea, bai. Duela hainbat urte haur bat izatea erabaki zuten,
|
baina
haurrik ez zetorren. Fertilizazio prozesu batean ere murgildu ziren, baina emaitzarik ikusi ez eta prozesua baztertu zuten.
|
|
2003
|
|
|
Hasi da kontatzen kontalaria.
|
Baina
haurra ez da ipuinean sartzen. Urruti dago.
|
|
2004
|
|
|
|
Baina
haurrari ez zaio oraindik arropa axola eta, ezta hala?
|
|
|
“Utzitako janaria gehiegizkoa da, eta batez ere barazkiak eta arraina dira”. Haurrek arrainari egindako errefusa hezurren presentziari egotzi izan zaio historikoki,
|
baina
haurrek ez dute hezurrik gabeko arrainik ikusten, azterketak dioenez, “barazkien gozatzearen arabera, erakargarriagoa edo txikiagoa izan daiteke haientzat”. Elikatzeko moduari dagokionez, bizimoduek ere markatzen dute.
|
|
|
Haurra genetikoki aurre programaturik dago gizaki heldu bat bilakatzeko eta bere gaitasunak (dituenak eta garapenean zehar erdietsiko dituenak) hein batean edo bestean garatzeko.
|
Baina
haurra ez da automata bat, ez ditu bere erantzunak behin betiko aurrefinkatuak. Plastizitate eta moldakortasun handiz jokatzen du estimuluen aurrean.
|
|
2007
|
|
|
zer da hau?
|
Baina
haurrek ez dute horrela pentsatzen, eta lana ume baten ikuspuntutik ikustea polita litzateke. Ikusleek hausnarketa egitea da kontua" gaineratzen du.
|
|
2008
|
|
|
Gurasook bilera dezente egin genituen zuzendariarekin. Asaldaturik zeuden asko, haurrak heriotza zer den jabetzeko haurregiak zirela eta; lastima zela hiltzea,
|
baina
haurrek ez zutela zertan horren parte izan. Haurrak eskolaz aldatzeko mehatxua ere egin zuten batzuek.
|
|
2009
|
|
|
Helduek erantzun ditzakete protesiak egin behar dituenaren galderak,
|
baina
haurrek ez.
|
|
|
Kristalezko lorearekin dabilen haurra bezala. Lorea hausten bada atzamarrak ebakiko dizkio
|
baina
haurrak ez daki?. Ez dago zuri buruzko abestirik, Nora?
|
|
2010
|
|
|
|
Baina
haurra ez baduzu ekarri besoetan hartu eta ipuinak kontatzeko, zeuk esango didazu zertarako ekarri duzun.
|
|
2011
|
|
|
Badira jada prestatuta dauden haurtxoentzako esne likidoak, esne hautsak baino zertxobait garestiagoak baina oso erosoak, eta besteak prestatzeko erabili behar den uraren ondoriozko edozein arazo konpontzen dute. Esnea Bularra emateko erabiltzen den “esne amateurtua”, normalean, behi esnetik egiten da,
|
baina
haurrek ez dute inoiz behi esne normalik hartu behar, ez osorik ez gaingabeturik. Merkatuan badira haurtxoentzako esne mota asko, funtsean honako hauek:
|
|
2012
|
|
|
Seme alaben sufrimendurik txikiena onartu ezin duten gurasoez hitz egin digu. Sasoi bateko" utziozu negar egiten, ona da-eta" gisako esaldien kontrara, haurraren samina gaizki daramate, umeak angustiarekin bizi duela ulertzen dutelako, eta ez ikasketa prozesu moduan,"
|
baina
haurrari ez badiozu uzten sufritzen eta frustrazioa sentitzen, ez diozu uzten bere kabuz ikas dezan egoera ezkorrei aurre egiten". Adimen emozionalaren, liburuen eta informazio burrunbaren aroan, psikologo eta hezitzaileak hein batean erantzule izan daitezkeela aitortu du Ochoa de Aldak.
|
|
|
Haurren hizkuntza ohituratan eta hizkuntzarekiko jarreratan eragiteko kontzientzia ondo txertatua dagoela berresten du datuak, gizarteak ondo barneratu duela haurren ezagutzan eragiteko, etxean ere lan egin behar dela.
|
Baina
haurrik ez dagoenean portaera aldatzeak pista berri bat ematen du, kontzientziarekin batera koherentzia landu beharra dugunaren ideia.
|
|
|
Hala, ez da sentituko lagun leialarekin amaitu arte egon ez denik, eta haren heriotzagatiko dolua eramangarriagoa izango da. Haurrak Helduei dagokienez, gomendagarria da txakurrarekin azken uneetan egotea,
|
baina
haurretan ez da komeni bertan egotea. Ulertzeko zaila den egoera da, batez ere haur txiki batentzat.
|
|
2014
|
|
|
Anderrek ataria zabaldu zien etxera igo zitezen,
|
baina
haurrak ez ziren mugitu. Amari begira zeuden, haren baimenaren zain bezala.
|
|
|
Egoera horrek osasun publikoko krisi larria eragiten du, bereziki haurrei eragiten diena, ahulagoak direlako eta «ekonomia hondatu» ez ezik «oinarrizko eskubideak hondatu dituelako» ere. Haurren hildakoak
|
Baina
haurrek ez dute gerran bakarrik sufritzen, eta liskarretan ere galtzen dute bizitza. Gazan baino ez dira hil 450 adingabeko baino gehiago eta «ehunka mila gehiago izango dira indarkeriak hurrengo urteetan izango duen eragina», ohartarazi du Save the Children.
|
|
|
CESARINE: Bai, citoyen Dragon,
|
bainan
haurrak ez badu ama errespetatzen erradazu zer egiteko manatzen duen Errepublikak.
|
|
|
Bien bitartean gurasoek solasean jardun zuten bazter batean,
|
baina
haurrak ez ziren hurbildu, inor ez hurbiltzeko doinuan ari zirelako.
|
|
|
|
Baina
haurrek ez dakite hori.
|
|
2015
|
|
|
ustez, beraren kontra zegoen. Gehiago probatzeko izan zitekeen; berak, behintzat, hori esan izan dit gero; santa bat da eta esaten duena baino besterik ez da pentsatu behar;
|
baina
haurrak ez zuen ulertzen. Eta aitortzen zuen aitor entzule bat ere beraren aurka zegoela guztiz; beraz, ez zuen aldekorik Jainkoa eta bere amaren neskame bat baizik; honekin asaskatzen zen.
|
|
|
1637 an dei bat zabaldu zuen populu guziari, agorrilaren 15 ean denetan egin ziten prosesione batzu Maria Birjinari galdetuz erreginak seme bat ukan zezan segida hartzen zuena. Ordukotz, 22 urte erregea esposatua zela
|
bainan
haurrik ez... Egin ziren beraz delako prosesioneak.
|
|
2016
|
|
|
Haurren dieta orekatuak okerrera egiten du urtebetetzean. Urtebetetzea urtean behin ospatzen da,
|
baina
haurrek ez dute berea ospatzen. Eskola batean 20 ikasle baino gehiago daudenean, 20 baino gehiago izango dira.
|
|
|
Orainaldia bizitzen uztea. Helduentzat ezinbestekoa da iragana gogoratzea eta etorkizunean pentsatzea,
|
baina
haurrak ez dira gehiegi gelditzen gai horietan. Haurren gozamenaren parte da.
|
|
2017
|
|
|
batzuek tabua hautsi dute eta gaiaz hitz egiten dute, kuadrillak ez dira apurtzen, Jaizkibelen ateratzen diren lagunak ikustera etortzen dira, elkarrekin egiten dute festa... Baina gure belaunaldiak asko sufritu du, eta seme alabek ere bai; eta gu helduak gara, baditugu tresnak hori kudeatzeko,
|
baina
haurrek ez, eta hazkuntza prozesuan harrapatu ditu honek.
|
|
|
Hasieran belarriekin egin behar izaten dut borroka, nahi ezta ere nire belarriok behean, sukaldean, sumatzen diren hotsak entzuten eta bereizten saiatzen baitira, eta esan liteke emakume biak ere jakinaren gainean daudela eta berariaz altxatzen dutela boza eta ahotsa, niri bakerik eta lasaitasunik ez uzteko. Orduan gogoratzen dut Jaunaren esana, belarriak emango baligu bekaturako bide, errukirik gabe mozteko belarria, baina ni horrenbestera ausartu ez eta eskuez estalita egoten naiz, otoitz marmarrean, beste hotsik eta zaratarik ez aditzeko, sehaskan dagoen haurra bezala ohe barruan alde batera eta bestera kulunkatuz nire gorputza,
|
baina
haurrak ez bezala ni ez nau loak hartzen, eta inoiz edo behin isildu eta eskuak askatzen baditut, ez dut adituko lotarako sehaska kanturik, baina bai andre edo neskatil barre ozenik, nitaz ari bailiran, nire lepotik barrezka, eta berriro estaltzen ditut belarriak eta nire marmar kulunkari ekin, harik eta halako batean inongo hots susmurrik sumatzen ez den arte. Orduan bai bakea, pentsatuko duzu, baina ez horixe.
|
|
|
Hamabost minutu pasatu ondoren, mutil bat hurbiltzen zaio. Ez da guapoa,
|
baina
haurrari ez zaio inporta. Inporta zaiona da ze zatarra den mutila berba egiterakoan, ze baldarra, zenbat txistu botatzen duen ahotik hitz egiten hasi bezain laster.
|
|
|
Egon ezinik dago, amaren bularren galdez.
|
Baina
haurrak ez daki amaren petxua angustiak harrapatuta bahituta uzkurtuta dagoela. Haurrak ez daki amak ezin diola esnerik eman.
|
|
|
Segurtasun gerrikoa askatzen hasi zenerako, Axierrek atea zabaldu eta lasterka joana zen kirolguneko atarirantz. Asiainek agur egin zion,
|
baina
haurrak ez zuen atzera begiratu.
|
|
2018
|
|
|
Hango euren herrialde urruneko ipuinak kontatzen zizkion eta arabiar letra batzuk ere irakasten hasia zen daborduko umeari. Basora eta errekara sarritan joaten zirenez hirurak, arbolen izenak arabieraz irakasten ahalegintzen zen,
|
baina
haurrak ez zion jaramon handirik egiten. Burugogor jarraitzen zuen Edhenek berean, eta egiatan bazihoala zerbait lortzen; Katinkaren tema hainbatean, baina kontrako aldera tiraka.
|
|
|
Eta denbora berean, mutiko eta neska baitzitien berekilan, neska hark bazin ekzema, omen, eta harendako ere bazebiltzaten hantxe hementxe midiku egiten, badakizu... Ba,
|
baina
haurrari ez zitzakon joaiten ekzema hura.
|
|
|
moztu zuten, erreanimatzen saiatu ziren, eskuz eta makinaz,
|
baina
haurra ez zen esnatzen.
|
|
|
Zerua Icaroren gainetik zeharkatzeko asmotan, arranotu egin dira. Hastera doa hegaldia,
|
baina
haurra ez dago konforme. Inork ez du izarren artean ibiltzeko baimenik, are gutxiago arrano forma hartu duen gurdi sakratuak.
|
|
2019
|
|
|
Joan den astean eroritako azken elurrek berriro aktibatu dituzte urtaroak. Batzuk itxita daude, baina ezagutu non eskiatu merkea.
|
Baina
haurrekin ez da hainbeste behar. Nahikoa da inguru natural batera elur pixka batekin joatea, bertan irristatzea lera edo panpina bat egin, eta haiek ederki gozatzen dute.
|
|
2020
|
|
|
Gero eta gehiago dira umeek kalera ateratzeko baimena izan behar dutela argudiatzen ari direnak. Izan ere, helduak erosketak egitera edo lanera joateko atera ohi dira etxetik,
|
baina
haurrek ez dute horretarako aukerarik; haiek dira konfinamenduaren arauak zorrotzen betetzen ari direnak. Dagoeneko hilabete daramate etxetik atera gabe, eta oraingoz, ez dakite noiz atera ahal izango diren kalera.
|
|
|
|
Baina
haurrek ez dakite hori.
|
|
2021
|
|
|
Aspaldiko garai batean baziren senar emazte batzuk; etxola bazuten
|
baina
haurrik ez. Egun batean emaztea haurdun zegoela ohartu zen.
|
|
2022
|
|
|
Zu lasai», erantzun zion hark ziztuan.
|
Baina
haurrak ez zuen hartu lasaitu itxurarik batere. Lasterka zebiltzan, Iruñeko Pio XII. etorbidean aurrera.
|
|
|
Haurra esnatu eta negarrez hasi zen. Liburua utzi eta haurra baretzen saiatu zen Chandler Txiki;
|
baina
haurra ez zen baretzen. Besoetan hara eta hona kulunkatzen hasi zen, baina gero eta negar handiagoak eta erdiragarriagoak egiten zituen haurrak.
|
|
|
...izateko hori egiteko baimena duten bakarrak, baina amatxo zergatik ezin dut aita goitik behera larrubizi ikusi eta zergatik berak zu bai, horra zenbait galdera inoiz erantzuten jakin ez ditudanak, tira, beharbada erantzun zidaten esanez ez nuela horretarako eskubiderik haiek nire gurasoak zirelako, nire aitta eta nire amatxo, aitek eta amatxoek baietz, nahi badute ikusi dezaketela elkar larrubizi,
|
baina
haurrek ez, oso txikiak direlako, eta begiak oso handiak dituztelako, tira, halakoren bat esan izango zidaten, baina ez zen nahikoa edo ez nuen esplikazioa onartzeko gogorik, ez nuen eran  tzun hori onartu, horra zergatik eusten diodan ahoz gorako berriketa honi, buruhauste beraren inguruan jira bueltaka beti, beti, ohean larrubizi etzanik dauden gizon baten eta emakume baten tragedia kontatuz ...
|
|
|
han biltzen zen herriko umeteria guztia, uniformeek, zaldiek eta bota altuek erakarrita. Amek oihuka deitzen zieten eztarria urratu beharrik,
|
baina
haurrek ez zieten kasurik egiten. Beren atzapar zikinekin ezkutuka ukitzen zuten uniformeen oihal lodia.
|
|
2023
|
|
|
Magdalena zen hirugarrena eta hamahiru urterekin hil zen. Laugarrena 1531ko azaroaren 9an jaio zen eta Martin izena jarri zioten, San Martin egunaren ingurukoa zelako; Martinek teologia ikasi zuen, baina osasun ahulekoa zen eta ez zuen lanik egin; ezkondu zen,
|
baina
haurrik ez zuen izan. 1533ko urtarrilaren 28an Pablo jaio zen; aitak militar izan zedin nahi zuen, baina medikuntza ikasi zuen; Jenan irakasle katedra lortu zuen eta Saxoniako Juan Frederikoren sendagile izan zen; ondoren, Brandeburgoko Jokin II.aren sendagile izan zen eta hura hiltzean, Saxoniako Augusto I.aren eta haren seme Kristian I.aren sendagile izan zen; Ana Warbeck ekin ezkondu zen eta sei seme alaba izan zituzten (García Villoslada, 1973).
|
|
|
–Egun on dizuela –ahapeka bezala hitz egiten zuen,
|
baina
haurrek ez zeukaten belarriak asko zabaldu beharrik entzuteko.
|
|
|
Berehala hasi ziren kale artean kantari, pozik. Sargori zegoen,
|
baina
haurrei ez zitzaien askorik inporta. Arratsalde osoa jolasean ibili osteko nekeak ere muinoko jentilarrien ondoan ahaztuta, dantzariaren kriskitinak baino alaiago abiatu ziren harrizko kale estuetan barna, etxe tarteetako kantoietan behera, portura bidean.
|