|
2000
|
|
|
Ipuin errazak dira berez.
|
Baina
haurrek aurrez azalpen bat behar dute. Orrialde bakoitzean esaldi labur bat dago.
|
|
|
Orrialde bakoitzean esaldi labur bat dago.
|
Baina
haurrak irakurtzen ikasi berriak direnean, euskarazkoa irakurri dezaketen arren, oraindik ingelesa ez. Orduan, guraso eta irakasleekin irakurtzen dute:
|
|
|
Galmakako ikastolaren gerizpean sortua, 800 ikasle izatera iritsi da. Duela bi urte egoitza nagusia handitu zuten,
|
baina
Haur Hezkuntzako ikasleak beste eraikin batean daude oraindik. Hasieratik euskarazko kalitatezteko hezkuntza eskaintzearren lan egin dute, eskola ordutik kanpoko jarduerei garrantzi handia emanez.
|
|
|
Eta horretarako hainbat produktu jarri dugu abian. Liburua produktu klasikoa da,
|
baina
haur eta gazteentzat filmak eta, batez ere, bideo jokoak, besteak beste, oso erakargarriak dira. Produktu idatzietan egoera nahiko normalizatua dago.
|
|
2001
|
|
|
Jaiotzeko unetik 7 urte bitarteko zentruak dira
|
baina
haur guztiak urte eta erdirekin hasten dira amatasun bajak denbora hori irauten duelako. Gero eta haur gehiago 6 urterekin eskolatzen dira.
|
|
2002
|
|
|
Indiak adopzio espediente guztien sarrera CARA izeneko erakundean zentralizatua du eta ECAI (Nazioarteko Adopziorako Elkarte Laguntzailea) baten bitartekaritza derrigortzen du.
|
Baina
haurrak saltzen ote ziren hainbat salaketa izan dira eta horrek epeak asko luzatu ditu.
|
|
|
Zailtasunak ordea, bai. Duela hainbat urte haur bat izatea erabaki zuten,
|
baina
haurrik ez zetorren. Fertilizazio prozesu batean ere murgildu ziren, baina emaitzarik ikusi ez eta prozesua baztertu zuten.
|
|
2003
|
|
|
Hasi da kontatzen kontalaria.
|
Baina
haurra ez da ipuinean sartzen. Urruti dago.
|
|
|
Beatrizen ardura nagusia bi haurrak babestea da orain. Joan Mari heldua eta gogorra dela dio,
|
baina
haurrak txikiegiak direla gertatutakoa ulertzeko.
|
|
2005
|
|
|
Lareoko urak inguratu aurretik zurezko zubi berezi bat igaroko dugu eta berehala presaren gainetik igotzerakoan jarraitu dugun bidearekin bat egiteko. Itzulerako bidea erraz aurkituko dugu
|
baina
haurrekin baldin bagoaz, ez behintzat ahaztu pausorik zailenak amaieran daudela.
|
|
2006
|
|
|
Horrez gain gaizki elikatua zegoen. Agian gurasoek garagardoa edateko dirua zuten,
|
baina
haurra zaintzeko ez. Azkenean, haur hori hil egin da.
|
|
2008
|
|
|
" Noizbait atentzioa ematen didate haur batek oso ongi margotzen duelako.
|
Baina
haurrak ongi margotzeak ez dauka baliorik, bere lagunak jolasten duten bitartean berak margotzen jarraitzen badu, orduan bai, artista izan daiteke(...) Futbolarekin alderatzen dut nik, badaude Champions txapelketan jokatzen dutenak, baina gehienak hirugarren mailako talde batean aritzen dira. Nik erdi profesionala izatea lortu dut eta ohartu naiz gogorra dela, segurtasunik ez duelako".
|
|
2009
|
|
|
Badira gero eta gehiago guraso bakarrak eta badira adopziora jotzen duten bikote homosexual zein heterosexualak ere. Noski, familiaren ezaugarriak aldatzen dira,
|
baina
haurrak jarraitzen du ahula izaten. Bularrik ez diote emango, baina haurrak jaso behar duen zaintzak oso garrantzizko izaten jarraituko du.
|
|
|
Noski, familiaren ezaugarriak aldatzen dira, baina haurrak jarraitzen du ahula izaten. Bularrik ez diote emango,
|
baina
haurrak jaso behar duen zaintzak oso garrantzizko izaten jarraituko du. Adopzioan hartzen den haurra normalean ez da jaioberria izaten, baina beste nonbaitetik dator (umezurtz etxe batetik, kultura desberdin batetik...), horrek dakartzan ondorio guztiekin, eta egokitu egin behar du kultura berrira eta iritsi den familiara.
|
|
|
Bere esparrua behar du fantasiak, eta ez adin muga baten barruan bakarrik. Hezkuntzan, txikitan dena da fantasia;
|
baina
haurrak adin batera iristen direnean iturri hori erabat ixten zaie, eta orduan hasten dira" gauza serioak": azterketak, notak...
|
|
2010
|
|
|
Momentu hartan, ene mundua herri auzoan" Urdiñarben" amaitzen zen. Frantziakoa eta gure mintzatzeko manerak diferenteak zirela pentsatzen nuen,
|
baina
haur baten begietan ez zen besterik. Eskuara etxeko gauza zen, kantatzen genuen mezan baina uste nuen eskuara gure mundu ttipi horretako afera baizik ez zela.
|
|
2011
|
|
|
Esaldi horiek dira gure hurrengo erronka.
|
Baina
haur bat modu horretan hezitzeko, gure buruarekin lan asko egin behar dugu, haurrak gure tabu eta errepresio guztien aurrean jarriko baikaitu.
|
|
|
Bada, garai hark burdinetan bezala markatu gintuen, antzerkian modu profesionalean lan egiteko, haur eta gazteentzako antzerkigintzan. Helduentzako lan egitea erabaki genezakeen,
|
baina
haurrentzakoa hartu genuen eta aurrera. Batzuetan arte minorra dela ematen du, besterik egiteko gai ez direnek egiten dutena, baina ez da horrela.
|
|
|
Elgorria bezain kutsakorrak diren gaitzetan, inguruko haurrak txertatuak badaude, birusak ez du zabaltzerik, eta hor galtzen da.
|
Baina
haurren portzentaje bat txertatu gabe badago, birusa bertan mantentzen da, eta gainontzeko haurrak eta gaitza pasa gabeko helduak ere arriskuan jartzen ditu. Haur bat txertatzeak, beraz, ingurukoak babesten ditu (baita txertatu gabea ere), eta ez txertatzeak berriz, beste guztiak ere arriskuan jartzen ditu.
|
|
|
Bai. Hizkuntza handien menpe gaude eta egoera orain beharbada gogorragoa da garai batean baino,
|
baina
haur eskola gurasoek sortzen ahal dute herri batean, eta oso gutxitan ematen dira horrelakoak. Beharbada neke handia daukagu, beharbada euskara ez dago gure lehentasunetan…
|
|
|
Nola azalduko dizkiogu gauzak umeari? Galdera horri amak erantzun dio, pilatutako informazioa eta beste emakume batzuen esperientziak abiapuntutzat hartuta,
|
baina
haurraren inguruan pertsona heldu gehiago daude. Edurne Pradilla zumarragarrak 2008ko udazkenean izan zuen semea, Eneko, intseminazio bidez. Haurdun zegoela elkarrizketa egin genion Argian (2152 zenbakian) eta, besteren artean, luze mintzatu zitzaigun eskolaren paperaz.
|
|
2012
|
|
|
Esan bezala, kasu ia denetan amak hartzen du seme alabaren zaintza bere gain,
|
baina
haurraren zaintza partekatzea adosten hasi dira geroz eta bikote banandu gehiago. Hala, biek eskubide berdinak dituzte umearen heziketan eta biek dute haurrarekin denbora luzez egoteko aukera.
|
|
|
Seme alaben sufrimendurik txikiena onartu ezin duten gurasoez hitz egin digu. Sasoi bateko" utziozu negar egiten, ona da-eta" gisako esaldien kontrara, haurraren samina gaizki daramate, umeak angustiarekin bizi duela ulertzen dutelako, eta ez ikasketa prozesu moduan,"
|
baina
haurrari ez badiozu uzten sufritzen eta frustrazioa sentitzen, ez diozu uzten bere kabuz ikas dezan egoera ezkorrei aurre egiten". Adimen emozionalaren, liburuen eta informazio burrunbaren aroan, psikologo eta hezitzaileak hein batean erantzule izan daitezkeela aitortu du Ochoa de Aldak.
|
|
2013
|
|
|
Haurrak kalean dabiltzan hiria, hiri segurua da, ez haurrentzat bakarrik, zaharrentzat, elbarrituentzat eta hiritar guztientzat baizik. (…)
|
Baina
haurrentzat etxetik bakarrik irteteko aukera egon dadin, hiria aldatu beharra dago, guztiz, apurka apurka bada ere. Defentsaren hautuan modu basatian garatu den hiriak, hautu aldizkakoak egiteko gai izan behar du, bizitzari eta etorkizunari ateak zabaltzeko gai.
|
|
|
Bestalde, etxetik irtetea, kaleetan bakarrik ibiltzea eta bere ingurua ezagutzea exijentzia garrantzitsua da haurraren hazkunde sozial eta kognitiborako. Oinez ibiltzea, paseatzea, helduontzako plazera da, noizean behin geure buruari egiten diogun oparia,
|
baina
haurrentzat beharrezkoa da. Gure mugimenduak gero eta gehiago lekualdaketak dira, puntu batetik besterako igarobideak, helburu bat xede dutenak eta funtzio bati guztiz lotuta daudenak.
|
|
|
Ematen du gaur gauza guztiek izan behar dutela praktikoak, erabilgarriak. Eta hori ongi dago,
|
baina
haurrari irakurtzen ikasteko balio izateaz gainera badu besterik ere. Literaturak, arte guztiek bezalaxe, emozioak landu behar ditu, magia eta ilusioa izan behar ditu.
|
|
|
Txema bikotekidearen eta senitartekoen argazkiak jartzen zituen ziegan, eta asteroko bisitaz gain, bis familiarra eta elkarbizitza bisa zuten hiru hilean behin, baina tarte laburrak dira eta une garrantzitsu asko galdu zituen aitak," gogorra da harentzat ere. Zortedun sentitzen nintzen, pozik, eta aldi berean apur bat neurekoi, Txemari eta etxekoei zerbait lapurtuko banie bezala,
|
baina
haurra nirekin izateak izugarri lagundu zidan, eguneroko indarra eman zidan han barruan".
|
|
2014
|
|
|
Antzina, umeok eskola berezietara eramango lituzkete, baina duela 30 bat urte Eusko Jaurlaritzak Hezkuntza sailaren ardura hartu eta Integrazio Legea jarri zuen martxan. Ordura arte, asistentzia lana egiten zuten laguntzaileek,
|
baina
haurrok eskola arruntetan integratu zituztelarik, zaintzaileak hezitzaile izatera igaro ziren, titulaziodun profesionalak (Integrazio Soziala goi mailako ikasketadunak). " Prestatutako jendea gara, baina Eusko Jaurlaritzak oraindik ez digu kendu jangelan eta joan etorriko garraioan egoteko ardura; hezitzaile izatearekin batera zaintzaile lana ere gure gain uzten dute, eta horrek hainbatetan esan nahi du goizean goiz autobusa hartzea haurrarekin, eskola orduetan eta jolas-garaian lagundu ostean jangelan ere alboan izatea, 45 minutu izatea bazkaltzeko eta berriz gelara eta gero garraioan haurrarekin bueltatzea".
|
|
|
Lehenengo euskaraz, eta gero nire lankideak gaztelaniaz.
|
Baina
haurrei, esaterako, euskaraz zuzentzen natzaie. Baten batek ez badaki, euskaraz eta gaztelaniaz.
|
|
2016
|
|
|
" Irakasleen %80tik gorak C1 duela esaten dute, hau da, erdiak egiaztagiri behin behinekoa du". Badira C1 maila duten irakasleak
|
baina
Haur eta Lehen Hezkuntzako titulua ez dutenak. Haiei, tituluak lortzeko bide azkarragoak eman dizkiete.
|
|
2017
|
|
|
Abuztuaren 7an deliberatu genuen klasera itzultzea. Baditugu kideak hemengo [Oaxacako plaza nagusiko] ordezkaritza ziurtatzen dutenak etengabe,
|
baina
haurrekin lanean segitzen dugu. Sindikatuko 22 sekzioko kontu korrontea blokeatu zuten agintariek, eta ezin dugu baliatu ezta esku paperak inprimitzeko ere.
|
|
|
ez materialik dute, ez xederik, ez biderik… Batzuetan, ez da eskola orduz kanpoko ekintza hutsa besterik gurasoek beti okupatuta nahi dituzte haurrak, besteetan guraso horiek hizkuntzaren gaineko benetako interesa dute, baina ez dute beraiek ikasteko asmorik, edo ahalik, eta pentsatzen dute: " Helduok ezin ikasirik gabiltza,
|
baina
haurrek ikasiko dute gure partez, geroan baliagarri izango zaie". Baina haurrei bost axola zaie hizkuntza etorkizunean baliagarri izango zaien edo ez; dibertigarri bazaie, ikasiko dute, eta bestela, kasu gutti hizkuntzari.
|
|
|
" Helduok ezin ikasirik gabiltza, baina haurrek ikasiko dute gure partez, geroan baliagarri izango zaie".
|
Baina
haurrei bost axola zaie hizkuntza etorkizunean baliagarri izango zaien edo ez; dibertigarri bazaie, ikasiko dute, eta bestela, kasu gutti hizkuntzari.
|
|
2018
|
|
|
Orokorrean, toki gutxi hartzen du gorputzak eskolan. Haur Hezkuntzako lehenengo zikloan badu presentzia, besteak beste garapen motorra zutabeetako bat delako,
|
baina
Haur Hezkuntzako bigarren zikloan jada, batez ere azken urteetan, alde kognitiboari garrantzi handiagoa ematen hasten gara eta Lehen Hezkuntzatik datorkigun presioagatik, alderdi kognitiboa landu behar horrekin haurrak bideratzen ditugu eserita eta mahaietan idatzizko jarduerak edo fitxak egitera. Kezkagarria da, iruditzen zaigulako haurrak ohitu egin behar ditugula eserita egotera, eta gorputza alde batera uzten dugu.
|
|
|
trikuharriak, harpeak… Interpretazio zentroak badaude gure historia azaltzeko Isturitze edo Sarakoak, bertzeak bertze baina haien arteko harremanak hobetu behar dira. Ondareak bisitatu daitezke,
|
baina
haurren beharrekin lotu behar da: jostaketa, aisialdia, gastronomia, eta betiere folklorizatu gabe.
|
|
2019
|
|
|
Izan ere, etxetik kanpo lan egin, lana bukatutakoan merkatuan erosketak burutu, eta ostean garbiketa lanetan eta sukaldean aritzearen logika ez da sostengarria. Aurrez sukaldatutako janaria erosi dezakegu, ados,
|
baina
haur bat izanez gero, zer egingo du merkatuak beronen biziraupena bermatzeko. Bestalde, aurrez prestatutako janaria aipatu dugula aprobetxatuz:
|
|
|
Xurgagailuaren hodia berriz, telefonoa bailitzan erabili dute, jolasean; batak besteari belarrira txorakeriak esanaz, barre algaraka.
|
Baina
haur batek ispilutxoak hartu ditu eta atzetik joan zaizkio gainerakoak, hodia alde batera utzita. Orain bai, orain ez, norbere burua ispiluan ikusi ez ikusi ari dira, eta gerturatzea erabaki dut.
|
|
2021
|
|
|
Agirre: Interesgarria da, barneratuta ditugun ereduengatik helduaroan emakumeek errazago hitz egiten baitute kontu hauetaz,
|
baina
haur eta nerabeen estatistikei begiratuz gero, diagnostikatzen den gehiengoa mutila da, eta hipotesiek diote kutsu kulturala ere egon daitekeela atzean, ezintasuna nola adierazten duten batzuek eta besteek, autonomia, garapena, agresibitatearen adierazkortasuna...
|
|
2022
|
|
|
Curriculumean ere ezer gutxi: bizitzaren zikloa jasota dago, jaiotzaz, nerabezaroaz… hitz egiten da,
|
baina
Haur Hezkuntzako curriculuma azkenekoz aztertu nuenean, heriotza hitza behin baino ez zen aipatzen. Halere, Bildarratzen hitzetatik interpretatzen dut Hezkuntza sailburuak ez duela ikusten heriotzari bereziki heltzeko beharrik.
|
|
2023
|
|
|
Bai, gure barne dimentsio bat da gogoeta egitea, txikitatik arrazoitzen dugu,
|
baina
haurrak direnetik horretarako espazio egokiak eman behar dizkiegu, muskulu hori lantzeko.
|
|
|
Konfinamendu osteko lehenengo bi ikasturteetan aldaketa igarri nuen: ideazio suizida askoz gehiago, autolesioak… eta deigarriagoa izan da nerabeen artean,
|
baina
Haur eta Lehen Hezkuntzan ere ikusi ditugu lehen hain ohiko ez ziren antsietate kasuak. Momentu honetan nola gauden?
|
|
|
Irakurri ditudan ikerketen arabera, Haur Hezkuntzan ez hainbeste,
|
baina
haur eskoletan familiek mesfidantza eta errezelo gehiago dute euren umearen hezitzailea gizonezkoa bada, nahiago dituzte zaintzaile emakumezkoak.
|