|
2001
|
|
|
Hala ere, beste diabetes mota batzuk ere badaude: mody motako diabetesa (helduarena, haurren artean,
|
baina
haurren artean). urtaroaren aurreko eta haurdunaldiko diabetesa (haurdunaldian eragina duena), III. diabetesa (helduaroan I. motako diabetea bezala hasten da, eta II. motako diabetesa eboluzionatzen du), asaldura organikoen ondoriozko diabetesa edo pankrearen, tiroideen, giltzurrun gaineko guruinen eta abarren eritasuna, eta intolerantzia hidrokarbonatua. Azken kasu horretan, hipergluzemiak ez dira besteak bezain gogorrak.
|
|
2002
|
|
|
Batez ere nerabe eta pertsona heldu gazteei eragiten die herrialde garatuetan bereziki,
|
baina
haurren artean ere kasu ugari izaten da, garapen bidetan diren herrialdeetan gehienbat.
|
|
|
«Eboluzio normala da, harremanak orain lankidetzakoak dira eta, bestalde, ez dute amaren esku hartzerik behar», azpimarratu du Fuentesek.
|
Baina
haurren artean eztabaidak sortzen direnean, jeloskorraren portaerak eragindakoak, edo horrek zerbait desegoki egiten duenean, kontuan hartu behar da «inoiz ez direla jelosiak gaindituko egiten dutenaz ez direlako jabetzen haiek», adierazi du Manuel Jimenezek. «Harreman publikoak» Adin txikikoa, lehen semea ez da aldaketa bereganatzeko gai, lehen harentzat zen arreta guztia, eta orain norbaitek partekatu behar du.
|
|
|
Komunitate batzuek, halaber, arriskuak prebenitzeko neurriak ezartzea behartzen dute, esate baterako, simulakroa egitea, ebakuazio plana egitea eta larrialdi lekualdaketetarako ibilgailu bat jartzea, higiene neurriak eta ingurumen inpaktua bete direla ahaztu gabe. Begiraleen prestakuntzari dagokionez, kanpamentuetako begiraleak, Sandra Várezek, dio «haurraren psikologia, anorexia, drogazaletasunaren arazoa edo zigorraren aplikazioa»,
|
baina
haurrak «zaintzen» ez ezik, «taldean inplikatzeko orientatzen ditugu» ere. Hala ere, «ez dugu jasotzen lehen laguntzei buruzko inolako prestakuntzarik.
|
|
|
Eta pobrezia, esplotazioa eta gerra amaitzea eskatzen dute.
|
Baina
haur horiek gizartean parte hartu ahal izateko, erregistratuta egon behar dute, eta hori ez da gertatzen 50 milioi jaioberri baino gehiagorekin; horiei ukatu egiten zaie identitatea, izen ezaguna eta nazionalitatea.
|
|
2003
|
|
|
Pertsona edadetuengan jatean gertatu ohi da, ohiz kanpokoa da objekturen bat izatea,
|
baina
haur eta jaioberriengan ahoan sartutako edozein objektu txikik trabatzearen koadro dramatikoa ekar dezake eta, garaiz eta zuzen tratatu ezean, heriotza ekar dezake.
|
|
|
Helduentzat, berriz, pentsatzen da merkurio kapilarraren gramo bakoitzeko (µg/ g) 50 mikrogramo baino gutxiagorekin (indize horrek odoleko merkurio kontzentrazioa islatzen du; erabilerrazagoa da adierazle hori erabiltzea azterketa gehienetan) ez dagoela arazorik.
|
Baina
haurrak, eta are gehiago nerbio sistema eraikitzen ari den fetuak, helduak baino 5 aldiz sentikortasun handiagoa du. Ezagutzen egungo egoeran, OMEk dio garapen atzerapenak izan daitezkeela haurrarengan ama mailetan, merkurio kapilarra 10 µg/ g tik 20 µg/ g ra bitartekoa denean.
|
|
2004
|
|
|
“Utzitako janaria gehiegizkoa da, eta batez ere barazkiak eta arraina dira”. Haurrek arrainari egindako errefusa hezurren presentziari egotzi izan zaio historikoki,
|
baina
haurrek ez dute hezurrik gabeko arrainik ikusten, azterketak dioenez, “barazkien gozatzearen arabera, erakargarriagoa edo txikiagoa izan daiteke haientzat”. Elikatzeko moduari dagokionez, bizimoduek ere markatzen dute.
|
|
|
Maniak bazkalorduan Eskolaurreko haurrak eta eskola adineko haurrak maniatiko samarrak izaten dira janariekin. Oso elikagai elikagarrien gainean oso markatuak izaten dituzte gustuak eta bazterketak.Bazkaltzeko lehentasunak errespetatu egin behar dira, eta kontuan hartu behar dira menuak planifikatzerakoan,
|
baina
haurrak berak eman behar ditu prestatu beharreko jakiak eta platerak. Irtenbide ona da elikagai sorta zabala eskaintzea, berak aukera dezan etxean dagoenaren artean, baina bere gutizia guztiei amore eman gabe.
|
|
2005
|
|
|
nukleoarena informazio gehienaren arduraduna lehenengo obulua ematen duen emakumearena izango da.
|
Baina
haurrak bere DNAren zati txiki bat izango du, bigarren obulua mitokondrio osasuntsuekin ematen duena. 25.000 geneetatik berrogeita hamar ez dira bikotearena izango, obuluaren emailearena baizik.
|
|
2006
|
|
|
Autismoa duen haurtxo batek beste pertsona batzuen presentziari ez erantzutea edo objektu bakar batean kontzentratzea gerta daiteke, beste batzuk kanpoan utzita eta oso denbora luzez.
|
Baina
haur autista batek garapen normala ere ager dezake, eta, gero, elkartu eta harreman sozialekiko axolagabe bihurtu. Normalean, beren izenari erantzuteko gai ez diren haurrak dira, eta, sarritan, beste pertsona batzuen begiradari eustea eragozten dute.
|
|
|
Jaki gozoagoak, litxarreria mendekotasunezkoak, prestatzen errazagoak eta, agian, merkeagoak izango dira,
|
baina
haurrei barazkiak ez zaizkie gustatuko inguruan dutenaren eta barruan daramaten kode genetikoaren arabera.
|
|
2007
|
|
|
Haurtxo bat adoptatzen denean, gertatzen ari diren aldaketez ez da jabetzen umetxoa
|
baina
haurra konturatu egiten da, sentitzen duena adierazteko gauza ez bada ere.
|
|
|
Heldu bilakatzen garen heinean, gure egiturak geroz eta zurrunago bihurtzen dira
|
baina
haurraren gogoak ez du mugarik, zabalik dago.
|
|
|
Garapenerako mehatxuak Afrikako edo Asiako eta Amerikako eskualde handietako koetaneoekin alderatuta, ikerketan irudikatutako 171 milioi haurrak —15 urte artekoak— pribilegiatu absolutuak dira, elikatuak, osasungarriak eta hezkuntzarako irisgarriak.
|
Baina
haur horiek beren biziraupena arriskuan jartzen ez duten arazoei egin behar diete aurre, “baina bai haien garapena”, Innocenti Ikerketa Zentroko zuzendariak (Marta Santos Pais, Florentzian du egoitza) gogorarazi duenez. Txostenak dioenez, urtero 15 urtetik beherako 3.500 haur hiltzen dira ELGAko herrialdeetan tratu txarren, abusu fisikoaren edo abandonuaren ondorioz, eta beste 20.000 galtzen dira trafiko istripuetan, itotzeetan, erorikoetan, suteetan edo pozoiduretan.
|
|
|
Ahoz gora (ahoz gora etzanda) edo beti alde berean lo egiten duten haurrek garezurraren atzealdea zapal dezakete, edo garezurra belarriaren aldearekin zapal dezakete, hurrenez hurren, eta, gainera, aurrez aurreko sabela ere izan dezakete, Vanessa Millán Plagiozefalia duten Haurren Gurasoen Elkarteko lehendakariak azaldu duenez.
|
Baina
haurrak loaldian duen posizioa ez da deformazio kraniofazialak eragin dezakeen faktore bakarra. Jarrera plagiozefalia duten haurren %80k sortzetiko muskulu tortikolia dute edo erditze zaila izan dute.
|
|
2008
|
|
|
Begiak zabalik eduki ditzake,
|
baina
haurra lo egoten da.
|
|
|
Gainerako guztiek lasai asko jan behar dugu jaki hori, natural natural,
|
baina
haurrari eskaini gabe.
|
|
|
Bestalde, inkestaren arabera, biztanleen %60, 6k (gizonen %63, 6k eta emakumeen %57, 6k) denbora librean egiten du ariketa. Ehuneko hori %80, 3ra iristen da haurren taldean,
|
baina
haurren %17, 6 eta nesken %21, 9 sedentarioak dira. Elikadura Elikadurari dagokionez, biztanleen %91k esnekiak hartzen ditu egunero; %73k barazkiak hiru aldiz baino gehiago hartzen ditu astean; %67k fruta freskoak egunero; %43k, gutxienez, hiru aldiz hestebetetzen ditu astean, eta %21ek egunero jaten ditu gozokiak; %36k, eta %17k, egunero, freskagarri azukredunak.
|
|
|
Iradokizun gozoak Gelatinazko ontziak. Dibertigarria da haiek prestatzea,
|
baina
haurrei asko gustatzen zaie.’ Moztu laranja batzuk erditik, txikitu zukua eta kendu geratzen den mamia oskola garbi bat lortzeko. Gelatinaren nahastea prestatu eta oskoletara botatzen da.
|
|
2009
|
|
|
Haurrentzat eta helduentzat zail egiten da onartzea eurek irudikatu zuten hori ez dela uste zuten bezalakoa,
|
baina
haurrekin zailagoa izaten da nork bere hutsegiteak onartu behar dituela erakustea eta itxaroten jakin behar dela ulertaraztea.
|
|
|
|
Baina
haurrek ikasiko badute, lehenik haurrekin ari diren helduek ohartu behar dute elikadura txarrak nola eragiten dion osasunari, gurasoek eta irakasleek, batik bat.
|
|
|
Helduek erantzun ditzakete protesiak egin behar dituenaren galderak,
|
baina
haurrek ez.
|
|
|
Alde horretatik, banketxeek beren eskaintzen artean jasotzen dute haurra akziodun dela, eta beren ekintzak jartzen dituzte haurren inbertsiorako aukera gisa, abantaila batzuekin. Krisiaren ondoren banku eta finantza sektorea ez da egokiena,
|
baina
haurrentzako aurrezki eta inbertsio produktu bat da, haurrentzat pentsatua eta prestatua. Sabadell Bankuak, adibidez, adin nagusiko baten babespean seme alabentzako ekintzak erosteko aukera ematen du.
|
|
|
Orain gene berriak bilatuko dituzte, lehendik ezagutzen ditugunez gain? Bai,
|
baina
haurren bat bateko heriotzaren proiektu berrian bakarrik. Zertan datza?
|
|
2010
|
|
|
|
Baina
haurra ez baduzu ekarri besoetan hartu eta ipuinak kontatzeko, zeuk esango didazu zertarako ekarri duzun.
|
|
|
Haurra hazi ahala eta bilakaeran aurrera egin ahala, gurasoek beste gauza batzuk kontatu behar dizkiote,
|
baina
haur bakoitzak erritmo bat izango du horretan ere.
|
|
|
Gaur bertan biktima diren haurrei lagundu behar zaie, premiazkoa eta garrantzitsua da.
|
Baina
haur gehiago biktima izatea ere eragotzi behar da. UNICEFen administrazio eta finantza sistemen helburua da ematen dizkiguten baliabideak ahalik eta modurik eraginkorrenean erabiltzen ditugula bermatzea:
|
|
|
Bangladesh, Bolivia, Eritrea, Herri Errepublika Demokratikoa, Lao, Malaui, Mongolia eta Nepalen egindako aurrerapenak nabarmendu behar dira; izan ere, 5 urtetik beherakoen heriotza tasa urtean% 4,5 edo gehiago murriztu dute.
|
Baina
haurren heriotza tasa handia duten 67 herrialdeetatik 10 bakarrik daude “MGHren helburua betetzeko bidean, haurren biziraupenari dagokionez”. 5 helburua.
|
|
|
Egunero, 4.000 haur hiltzen dira gaixotasun horren ondorioz, 20 segundotik behin, gehienak garapen bidean dauden herrialdeetan (%98), batez ere Saharaz hegoaldeko Afrikan eta Asiako hegoaldean. Patologia hori antibiotikoekin trata daiteke,
|
baina
haurren %20k baino gutxiagok jasotzen dute. Kopuruak Save the Children ek gogoratzen ditu, Pneumoniaren aurkako Nazioarteko Eguna dela eta.
|
|
|
Ohea gauez mugitzea ondoez iragankorra da, baina arazo larria da astean hiru aldiz gutxienez gertatzen denean. Enuresi izeneko nahaste hori adinarekin konpontzen da berez,
|
baina
haur kopuru handi bati eragiten dio. Adituek behin eta berriz esaten dute hori eragiten duen arrazoia aurkitzea funtsezkoa dela, muturreko kasuetan, azpian nahaste bat baitago.
|
|
2011
|
|
|
|
Baina
haurrekin goazenean, ongi lotu behar dira gauza guztiak, eta etxetik atera aurretik, gainera.
|
|
|
Abenturak ere izan lezake bere tokia,
|
baina
haurrekin egiteko modukoa izan du.
|
|
|
Haragi errazio osasungarri bat 100 gramokoa da, horixe da neurri egokia heldu edo nerabe batentzat,
|
baina
haur batentzat, aldiz, gehiegi da.
|
|
|
Batzuetan, ezgaitasuna haurtzarotik da ohikoa; beste batzuetan, berriz, istripu edo hondamendi natural baten ondorioa da, Haitiko lurrikararen ondoren gertatu zen bezala. Edonori eragin diezaioke,
|
baina
haurren kasuan ondorioak are larriagoak dira. Gizarte bazterketari, desberdintzat jotzen dituelako, arreta medikorik eza eta irakaskuntzan edo lanpostu batean sartzeko zailtasuna gehitzen zaizkio, horretarako adina betetzen dutenean.
|
|
|
“Giza Eskubideak eta Ezgaitasuna Espainian” txostenean jasotako datuen arabera, 2007 eta 2010 bitartean, 207tik 408ra igo ziren erreklamazioak. Gehienak gizonak izan ziren kexak aurkeztu zituztenak,
|
baina
haurrek ere 33 erreklamazio erregistratu zituzten. CERMIk berak orientazio juridikoa ematen die urritasuna duten pertsonei, haien familiei eta hala eskatzen duten erakundeei.
|
|
|
Badira jada prestatuta dauden haurtxoentzako esne likidoak, esne hautsak baino zertxobait garestiagoak baina oso erosoak, eta besteak prestatzeko erabili behar den uraren ondoriozko edozein arazo konpontzen dute. Esnea Bularra emateko erabiltzen den “esne amateurtua”, normalean, behi esnetik egiten da,
|
baina
haurrek ez dute inoiz behi esne normalik hartu behar, ez osorik ez gaingabeturik. Merkatuan badira haurtxoentzako esne mota asko, funtsean honako hauek:
|
|
|
Une horretan, baliteke umea zurbil eta zorabiatuta egotea, baina beste arazorik ez badago, berehala berreskuratu behar du itxura ona. Oka egitea oso nabarmena da, eta beti ematen du jan zuten guztia itzuli dutela, baina hori ez da egia;
|
baina
haurrak gosea duelako negar egiten badu, ez dago eragozpenik berriz jaten emateko. Okada errepikatuen esanahia asko aldatzen da haien testuinguruaren eta inguruabarren arabera.
|
|
|
Gutxien erosten diren artikuluak, berriz, musikalak eta elektrikoak dira. Espainiako kontsumitzaile gehienek uste dute jostailuen prezioa gehiegizkoa dela Adituen iritziz, jostailuek entretenimendua eman behar diote haurrari,
|
baina
haurraren garapena ere sustatu behar dute, fisikoa zein intelektuala. Azarotik, Kultura Ministerioak ofizialki aintzatetsi du jostailuaren sektorea interes kulturaleko industria gisa, funtsezko tresnak baitira haurren fantasia, irudimena eta sormena garatzeko.
|
|
2012
|
|
|
|
Baina
haurrei gehien gustatzen zaizkien jakiak beti ez dira izaten egokienak, ez haurrak elikadura balio egokietan hezteko, ez osasunarentzat ere.
|
|
|
Arau honek berdin balio du helduentzat eta haurrentzat,
|
baina
haurrak zaurgarriagoak dira, eta arreta berezia jarri behar zaie.
|
|
|
Fase hori azkenetakoa da,
|
baina
haurrek horixe ikusten dute lehenbiziko.
|
|
|
Phineas, Ferb, Perry, P agentea eta Candance.
|
Baina
haurrek ere eman diezaiekete forma eta kolorea Disneyko beste pertsonaia batzuei: Naveen, La princesa y el sapo; Pascal eta Maximus, “Enredados” filmekoak; edo Bambi garagardo maitagarria.
|
|
|
Batzuek beste batzuek baino lehenago lortzen dute mugimen mugimendu jakin batzuk garatzea, edo erraztasun handiagoa dute beren hizkuntza trebetasunak garatzeko. Ondoren deskribatzen diren lorpenak lau hilabetetik aurrera lor daitezke,
|
baina
haur batzuek hilabete bat edo bi gehiago behar dituzte, hau da, bizitzako bigarren hiruhilekoan lortzen dituzte. Zer dakizu orain haurrak?
|
|
|
Ahoz gora edo alde beretik etengabe lo egiten duten haurrek zanpatu egin dezakete garezurraren atzealdea, eremu hori laudu egin dezakete belarriaren aldearekin batera, eta, gainera, aurrez aurreko sabela ere izan dezakete, Vanessa Millán Plagiozefalia duten haurren gurasoen elkarteko lehendakariak azaldu duenez.
|
Baina
haurrak loaldian duen posizioa ez da deformazio kraniofaziala eragiten duen faktore bakarra. Eragindako haurren %80k sortzetiko muskulu tortikolia dute edo erditze zaila izan dute.
|
|
|
Hala, ez da sentituko lagun leialarekin amaitu arte egon ez denik, eta haren heriotzagatiko dolua eramangarriagoa izango da. Haurrak Helduei dagokienez, gomendagarria da txakurrarekin azken uneetan egotea,
|
baina
haurretan ez da komeni bertan egotea. Ulertzeko zaila den egoera da, batez ere haur txiki batentzat.
|
|
|
Ulertzeko zaila den egoera da, batez ere haur txiki batentzat. Helduei dagokienez, gomendagarria da txakurrari azken uneetan laguntzea,
|
baina
haurrei dagokienez, ez da komeni bertan egotea. Litekeena da heriotzaren esanahia ulertzea, baina eutanasiaren kasuan Pertsona maite baten heriotza sufrimendua saihesteko programatzeko modu gisa, esperientzia maila bat eskatzen du, adin horretan ez dena.
|
|
|
Horrela egiten duenean, haurrak txakurra zoriondu dezake. Pilotaz gain, beste zakur osagarri batzuk ere erabil daitezke, edo jostailuak,
|
baina
haurrak edo txakurrak minik har ez dezaten. Halakoetan, txakurrentzako objektu edo osagarri espezifikoak dira egokienak, txakurraren adinera egokitzen direnak.
|
|
|
Save The Childrenek nabarmendu du protokoloak adierazten duela beren eskubideak babesten ez dituzten edo gehiegikerien aurrean behar bezala erantzuten ez duten herrialdeak nazioartean aztertu ahal izango direla, nazioarteko instantzia hori azken bermea baita herrialdeak erantzun eraginkorrik ematen ez duenean haurrak babesteko eta haien eskubideak bermatzeko. Erakundeak uste du mekanismo berriak giza eskubideen nazioarteko babesa indartzen duela eta berme bat gehiago dela,
|
baina
haurrak babesteko erakundeek “funtsezko eginkizuna izango dute mekanismo berria praktikan erabilgarria izan dadin lortzeko”.
|
|
|
Horrela, gurasoek eta osasuneko espezialistek laguntza berezia eskatzen dute, eta kasu batzuetan, laguntza hori jarraitu egin behar da jaioberritik eta bizitza osoan. Haurdunaldi adin txikiagoa, arrisku handiagoa Garai batean jaiotako haurtxoaren organoen eta sistemen heldutasunik ezak zaurgarriagoa egiten du zenbait gaixotasun eta arrisku egoera jasateko,
|
baina
haur goiztiar guztiek ez dituzte arazo berak garatzen, ezta intentsitate berean ere. Ondorioak izateko arriskua, neurri handi batean, garaia baino lehen ernetzen den adinaren araberakoa da:
|
|
|
Irudia: Eric Richardson Oporrak atsedenaldiak dira,
|
baina
haurren kasuan aisialdiko orduak gehiegi dira eta ikasturtean zehar ikasitako kontzeptuak errepasatzeko aprobetxa daitezke. Internet baliabide iturri handia da, maila eta adin guztietarako jarduerak aurreikusten dituena.
|
|
|
Normala da haurra iristean bikotearen bizitza aldatzea Bikotearentzako unerik zailena, zalantzarik gabe, erditzearen ondorengoa da. Haurdunaldian, bikotearen bizikidetasuna aldatu egingo da,
|
baina
haurra jaio ondoren, gurasoen bizitza erabat aldatuko da. Anainés Cazador perinatal psikologoak dioenez, «haurraren lehen hilabeteak konplikatuak dira».
|
|
|
Haurtxoaren gaueko portaera sendotu egiten da sei hilabetetik aurrera, loaldi/ esnaldi ziklo naturala ezartzen hasten denean.
|
Baina
haur batzuk gauez zortzi ordu jarraian lo egiteko gai dira, adin hori baino lehen. Zergatik egiten dute lo haur batzuek beste batzuek baino gehiago gauez?
|
|
|
gure etxeetan bizi direnak. Programa hauek garrantzia ematen diote gorotzak biltzea bide publikotik,
|
baina
haurrek etxean zakurrak eta katuak modu arduratsuan edukitzeari buruzko mezuak jasotzen dituzte, behar dituzten zaintzekin batera, hala nola eguneroko ibilaldiak, janari egokia eta osasun laguntza. Hona hemen xehetasunak:
|
|
2013
|
|
|
Aurten aktibo ez dagoen arren, aurreko urteetako grabazioak ikus daitezke, GKE hori kontserbatzeko programaren barruan. Baserriko animaliak Oilaskoak, ardiak, behiak… Oso animalia arruntak dirudite,
|
baina
haur askorentzat, eta ez hain umeentzat, zaila da ikustea. Bostongo granja bateko oilategia (AEB)), Ingalaterrako landetxe txiki bateko ardiak eta arkumeak, Yorkshire-n, edo Pittsfield eko zaldi nanoak, Massachusetts (AEB). baserriko hainbat animalia webcam en bidez behatzeko adibide batzuk dira.
|
|
|
«ez zaitez altxatu barazkiak amaitu arte», «jaten ez baduzu, ez duzu haziko», «gosea pasatzen duen jendearenarekin», «gosea pasatzen duen jendearenarekin», eta guraso askok maiz erabiltzen dituzte seme alabak bazkaltzera bultzatzeko. Jakina da hori nerabeen etxeetan gertatzen dela,
|
baina
haur txikiagoetan ez bezala, datu gutxi daude horri buruz. Pediatriako aldizkarian argitaratu berri den azterlan batek maila sozioekonomiko desberdinetako eta etnia edo arraza desberdinetako nerabeen gurasoek erabilitako praktikak ebaluatu ditu.
|
|
|
Minusbaliotasunen bat duten txikientzat, beren aisialdiaz gozatzeko aukera ematen baitie, baldintza berdinetan, eta ezgaitasunik gabeko haurrentzat, kontzientziazio lan handia egiten baitute. Zabuek eta egokitutako jolasek minusbaliotasuna duten haurren mugak hartzen dituzte kontuan,
|
baina
haur guztiek har ditzakete Jolas horien diseinuan, minusbaliotasunak dituzten haurren mugak hartzen dira kontuan, baina horrek ez du eragozten haur guztiek erabiltzea. Izan ere, denek jokatzen dute.
|
|
|
iparralde garatua garatzen ari den hegoaldetik bereizten dutenak. Zenbait txostenek diotenez, munduan populazio guztiarentzako nahikoa elikagai daude,
|
baina
haurren desnutrizioari aurre egiteko edo proteina iturri gisa intsektuak erabiltzea proposatzen da. Zergatik?
|
|
|
Haustura goiztiar horrek esplikatzen du erditzeen %25 eta %40 artean denbora baino lehen.
|
Baina
haur goiztiarrentzako arriskuak ez dira txikiagoak: organoen heldutasuna eta aurretik jaiotako defentsa sistemak ahulagoak dira, gaixotasun eta arrisku egoera jakin batzuk pairatzeko.
|
|
|
1 Guraso asertibo edo demokratikoak: kontrola eta afektua Adeitsuak eta beroak,
|
baina
haurraren adina. Komunikatiboak eta elkarrizketariak haurrekin. Toleranteak eta errespetuzkoak, baina eraikuntzako kritikoak ere bai.
|
|
|
Haurtxoek maiz negar egiten dute, beren premia fisiologikoak adierazteko modu errepikaria baita.
|
Baina
haurrek ere negar egiten dute afektua erreklamatzeko. Orduan, besarkadak lasaigarriak eta lasaigarriak izaten dira, negarrari aurre egiteko eta haurra lasaitzeko.
|
|
|
Klasser trautea Jende askok Gabonak baino askoz gehiago gozatzen du haurrekin pasatzen badute, haiek fantasia eta errugabea ematen dutelako eta oparien unea askoz ere bereziagoa izaten delako.
|
Baina
haurren ekarpena askoz ere urrunago joan daiteke etxeko dekorazioan ere. Girlandak eta beste eskulanak presta daitezke ateak eta paretak apaintzeko, etxeko eta eskulanerako, eguneroko objektuak eta kostu txikikoak, edo materialak berrerabiliz.
|
|
|
Umeen batailek, arrazoizko Errege Magoei gutun bat idazteko, jostailurik gabe, gogorrak izan daitezke,
|
baina
haur gutiziak beren onerako utzi behar dira
|
|
2014
|
|
|
Edozein pertsona izan daiteke elikadura intoxikazioaren eraginpean,
|
baina
haurrak, zaharrekin batera, arrisku handieneko taldeetako bat dira. Horregatik, garrantzitsua da herritarren sektore horri arreta jartzea.
|
|
|
Gainera, horietako batzuen barruan, modeloak dituen jantzien zuzeneko salmentara sar daiteke. 5 Hazten, haurren arropa aprobetxatzen hazten direnean Crecilando sare espainiarra sare sozialen egitura klasikoari jarraitzen dion sare espainiarra da,
|
baina
haurren arropa Internet bidez trukatzeko helburua du; izan ere, normala da haurtxoen kasuan oso goiz geratzea, eta, beraz, erabilera berriak izan ditzake. Asmoa da janzkiak birziklatzea sustatzea, konpartitu nahi diren jantzien irudiak sareratuz.
|
|
|
Txakurrekin eta felinoekin bizi diren haurrak osasuntsuago hazten dira, eta haien sistema immunologikoa indartzen da, hainbat azterketa egiten dituzte.
|
Baina
haurren eta katuen arteko harreman ona ez da haurren osasunerako bakarrik onuragarria. Ondoren azaltzen den bezala, adin txikikoek felidoen irakaspen handiak ikasten dituzte, besteak beste, beste bizimodu batzuekiko errespetua, erantzukizuna eta pazientziaren balioa.
|
|
|
__ Txakurrekin eta felinoekin bizi diren haurrak osasuntsuago hazten dira, eta haien sistema immunologikoa indartzen da, hainbat azterketa egiten dituzte.
|
Baina
haurren eta katuen arteko harreman ona ez da haurren osasunerako bakarrik onuragarria. Ondoren azaltzen den bezala, adin txikikoek felidoen irakaspen handiak ikasten dituzte, besteak beste, beste bizimodu batzuekiko errespetua, erantzukizuna eta pazientziaren balioa.
|
|
|
Murrizketarik ez egitearen arrazoia da erabiltzailearen esperientzia ez eragoztea pasahitzak etengabe exijituta. Eta badirudi 15 minutu denbora laburra dela,
|
baina
haurrentzako joko batzuk berariaz diseinatuta daude denbora horretan jokoaren hainbat elementu eskuratu ahal izateko. Kasu batzuetan, gastua 500 eurokoa izan daiteke.
|
|
|
Adinerako desegokiak diren edukiak eskuratzea eragozten duten iragazkiak. Ordenagailuan instalatuta dauden
|
baina
haurrak erabiltzea nahi den programak eta aplikazioak blokeatzea. Adingabeek fitxategiak ezabatzea edo ordenagailuaren konfigurazioak aldatzea saihesteko babesa.
|
|
|
Hustu bainuontziak edo igerileku puzgarriak, adingabeak hondartzetara eta zaintzaileetara eramaten direnean. Nolanahi ere, gogoratu behar da soroslearen zeregina erreskatea eta uretako sorospena dela, beharrezkoa denean,
|
baina
haurrak zaintzea aitaren, amaren edo tutorearen ardura da.
|
|
|
Egoera horrek osasun publikoko krisi larria eragiten du, bereziki haurrei eragiten diena, ahulagoak direlako eta «ekonomia hondatu» ez ezik «oinarrizko eskubideak hondatu dituelako» ere. Haurren hildakoak
|
Baina
haurrek ez dute gerran bakarrik sufritzen, eta liskarretan ere galtzen dute bizitza. Gazan baino ez dira hil 450 adingabeko baino gehiago eta «ehunka mila gehiago izango dira indarkeriak hurrengo urteetan izango duen eragina», ohartarazi du Save the Children.
|
|
|
Opari ekologikoak egitea Opariak eta Gabonak eskutik doaz jai hauetan. Etxeko txikiak dira protagonistak,
|
baina
haurrek opari on bat ere espero dute. Lehen kasuan, jostailu ekologikoak dira aukera bat, ingurumenarekin errespetuz eginak eta hezkuntza balioez beteak.
|
|
2015
|
|
|
4 Dagoeneko ez da bainuaren gelan Bainugelan irakurtzea, bai euskarria liburuak edo aldizkariak eta baita mugikorraren pantaila ere, pertsona askorentzat oso errotuta dagoen ohitura da.
|
Baina
haur bat iritsi denean, dena zailagoa da, baita bakarrik egotea ere. Haurra ezin bada zerbitzutik kanpo geratu, ama barruan dagoen bitartean, berarekin sartu du.
|
|
|
Irudia: Anna Omelchenko Bainuontzi txikia atzean uzteko aukera bat,
|
baina
haurra handian ez jartzea, bainurako eserlekuak besterik ez. Eserleku horiek haurtxoa inguratzen dute eta ez erortzeko aukera ematen dute.
|
|
2016
|
|
|
Haurren dieta orekatuak okerrera egiten du urtebetetzean. Urtebetetzea urtean behin ospatzen da,
|
baina
haurrek ez dute berea ospatzen. Eskola batean 20 ikasle baino gehiago daudenean, 20 baino gehiago izango dira.
|
|
|
Egungo legea lehen baino askoz zorrotzagoa da,
|
baina
haurraren izena hautatzeak baditu mugak
|
|
|
Orainaldia bizitzen uztea. Helduentzat ezinbestekoa da iragana gogoratzea eta etorkizunean pentsatzea,
|
baina
haurrak ez dira gehiegi gelditzen gai horietan. Haurren gozamenaren parte da.
|
|
|
8 Datuak dituen tatuajea edo eskumuturrekoa Trikimailu hori oso gomendagarria da jendez betetako leku bat bisitatu behar denean: hondartza, kale festak edo jaialdia, merkataritza gunea, etab. Inoiz erabili beharrik ez izatea izango da onena,
|
baina
haurra galtzen bada, bere gurasoetako baten telefono zenbakia edo beste datu garrantzitsu bat larruazalean aldi baterako edo eskumuturreko batean zintzilikatuta, arazo asko konponduko ditu.
|
|
2017
|
|
|
Ez nago etxeko lan neurtuen aurka,
|
baina
haur hezkuntzan sekula ez luke egon behar etxeko lanik.
|
|
|
Paradoxa da,
|
baina
haurrekin liburutegi batera joan nahi duten gurasoek edo, besterik gabe, haiekin ongi pasatu nahi dutenek ez dute modurik izaten, etxeko lanak egin behar dituztelako, eta milaka haurri gertatzen zaie hori.
|
|
|
Eta Afrikako herrialdeetan, haurrak amaren bizkarretik zintzilik zihoazen eta urteetan hartzen zuten bularra,
|
baina
haurren %30 zeuden atxikimendu ez seguruarekin.
|
|
|
Elikagai guztien artean, frutak, berdurak, barazkiak, fruitu lehorrak eta lekaleak, nutrizio aldetik interes handikoak dira. Oro har, ongi onartzen dira,
|
baina
haur batek arbuiatu egiten ditu, eta zaintzaileengan kezka sortzen du. Horrek pediatrak eta beste osasun mota batzuk bisitatzea eragiten die haurrei.
|
|
|
Hala, azkenean epaileak erabakiko du nola antolatuko den adingabeei dagokien guztia. Garrantzitsua da jakitea guraso guztiek eskubidea dutela une oro semearen zaintza eskatzeko,
|
baina
haurraren epaiketa batean beti kontuan hartzen dela. Hori dela eta, oso garrantzitsua izango da bere iritzia eta lehentasuna gurasoetako baten zaintzapean egotea, «batez ere seme alabek 12 urte baino gehiago badituzte, orduan gehiago konturatzen baitira zer gertatzen den», dio Aguadok.
|
|
|
Familiako lehen semea izatea ohorea da, eta pribilegio batzuk ditu bakarra den bitartean.
|
Baina
haur berri bat iritsi denean, haur txikia kategoriaz aldatu da, eta “anaia nagusi” bihurtu da, arduraduna. Artikulu honetan azaltzen da lehen seme alabek hartzen duten rol berria, anaia bat iristean, batzuetan, beren adinerako egokia ez den erantzukizuna eskatzen zaiena eta heldutasunaren arabera dagozkien jarrera arduratsuak zein diren.
|
|
|
Hori bai, kontu handiagoz ibili da istripuak saihesteko.
|
Baina
haurrak badaude eta kandelek duten estetikari uko egin nahi ez badiote, LED teknologia duten plastikozko bertsioen alde egin daiteke. Gaur egun, tamaina eta kolore batzuetan aurki daitezke.
|
|
2018
|
|
|
|
Baina
haur askok ez du ikusi ere egin nahi berdura edo arraina...
|
|
2019
|
|
|
Joan den astean eroritako azken elurrek berriro aktibatu dituzte urtaroak. Batzuk itxita daude, baina ezagutu non eskiatu merkea.
|
Baina
haurrekin ez da hainbeste behar. Nahikoa da inguru natural batera elur pixka batekin joatea, bertan irristatzea lera edo panpina bat egin, eta haiek ederki gozatzen dute.
|
|
|
ez du komisiorik kobratu behar, nahiz eta gutxienekoak izan. Kontuan izan behar da, halaber, adin txikiko bati kontu bat irekitzeko, nahitaezkoa dela gurasoetako bat tutore gisa agertzea,
|
baina
haurraren izenean egon behar du, eta haren jabetzakoa da% 100 (inork ez du izan behar kontuko dirua). Zein adinetan irekitzen duzu?
|
|
|
hegazkina Lasai. Hegazkinez bidaiatzea azkarra da,
|
baina
haurrekin garestia da (beti ordaintzen dute, tarifaren %10, gutxienez), eta ondoko txartelak erreserbatzeko, fakturatzeko, kontrolatzeko, lehenengoak edo azkenak ontziratzeko… denbora behar du, astunak izan baitaitezke. Haurtxoei ez hainbeste.
|
|
|
Ez dugu ahaztu behar elikadura egoki eta orekatua funtsezkoa dela haurrek orain eta etorkizunean osasun ona izan dezaten.
|
Baina
haur bakoitzaren gustuak ere kontuan hartu behar ditugu. Ondoren, zenbait argibide eskaintzen dizkizugu, zure seme alabei elikadura osasungarria emateko.
|
|
|
Ilehoria edo gaztainondo argia bada, hobeto. 8 Ez dute genero berdintasunean sinesten Arcopharmak, tratamendu fitoterapeutikoan espezializatutako laborategiek, egindako azterketen arabera, zorriak buruko edozein larrutan bizi daitezke,
|
baina
haur eta nerabe buruxkak dituzte gogoko, besteak beste, neskenak. 9 Hotzeriaren ondoan, gaixotasun kutsakorrenetako bat da.
|
|
2020
|
|
|
Akrilamida glizidatzat ezagutzen den metabolito bihurtzen da, eta molekula horietako bakar batek kalte genetikoa eragin dezake, Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzaren (EFSA) elikadura kateko kutsatzaileen aditu taldearen arabera. Toxikoaren eraginpean egoteak areagotu egiten du adin talde guztietan minbizia garatzeko aukera,
|
baina
haur txikienak are zaurgarriagoak dira. CSICeko ikertzaileak azaldu duenez, «hori horrela da gehien irensten dituzten elikagai taldeengatik eta kontsumitzen duten elikagai kopuru handiagatik».
|
|
|
Eta oliba olioaren oraintsuko egokitzapenak kultura patroiarekin du zerikusia; izan ere, oliba olioa, batez ere bere kategoria birjina estran, eredu mediterraneoaren arabera kontsumitua, gozokietan eta sukaldean, oso produktu osasungarria da, eta froga zientifiko sendoak ditu horren atzean. Espainiak munduko osasun sistema onenetako bat du,
|
baina
haurren obesitatearen arazoa larriagotu egiten da. Zergatik gertatzen da hori?
|
|
|
haurrekin ibiltzeko aholkuak Oro har, ibilbideak errazak, irisgarriak eta seguruak dira, eta, beraz, ezin hobeak adingabeentzat. Malda maximoak% 3 inguruko desnibela izaten du,
|
baina
haurrekin badoa, agian ideia ona izan daiteke beheranzko bidea aukeratzea. Dena den, dena adingabeen adinaren eta pedalei eragiten ohituta daudenen araberakoa izango da.
|
|
2021
|
|
|
nola eragiten die lo ezak Txikienei dagokienez, gogoratu gehiago atseden hartu behar dutela, hazten ari baitira. Egunean 10 eta 11 ordu artean lo egitea gomendatzen da,
|
baina
haur bakoitza bakarra da eta bere beharrak ditu. Adituak bat datoz esatean garrantzitsuena, ordu kopurua baino gehiago —azken batean, jarraibide bat da hori—, noiz lo egiten den.
|
|
|
Leuzemia mieloidea edo granulozitiko akutua. Oro har, pertsona helduetan agertzen da,
|
baina
haurretan agertzen denean, haurtzaroan eta nerabezaroan agertzen da. Zelula gaiztoak neutrofiloak sortzen dituzten zeluletatik sortzen dira.
|
|
|
9,99 euro gurasoen hilabeteko harpidetzagatik eta 8,99 euro umezainendako. Babysits Kontu bat sortzea eta kanguru bat bilatzen hastea doan da,
|
baina
haurrak zaintzeko hornitzaileekin konektatzeko, premium kontu batean harpidetu behar da, hilean 10,99 euro ordainduta. Top Nanny.' Gainerako aplikazioetan gertatzen den bezala, erregistratu eta umezaina bilatzea doakoa da, baina zerbitzuak kontratatzeko harpidetu eta kuota txiki bat ordaindu behar da.
|
|
|
Haurra musikarekin estimulatzea Nola eta zer kantatu haurrari?
|
Baina
haurrak nahiago du ahotsaren soinua. Beraz, gurasoak garenez, ez dugu une oro alferrik galdu behar.
|
|
|
“Ahulenek eta gurasoen mende daudenek eredu gisa har ditzakete jokabide horiek, eta jokabide oldarkorrak izateko joera izan dezakete, edo, aitzitik, hain frustrazio handia izan dezakete, jolasten segitzeko gogoa galaraziko diena”, dio adituak. Azken finean, gure kontra itzul gaitezke, familiako harremana hondatuz,
|
baina
haurrarengan ere eragina du: heldutasuna eta garapen emozionala zailtzen ditu:
|
|
|
“Duela 10 urte, eskolaz kanpoko robotika eta teknologia planteatu genituen 10 urteko haurrentzat, baina pixkanaka gurasoek berek jarduera eskatu dute, eta orain 2 urtetik aurrerako haurrekin egiten dugu lan”. Gainera, eskolaz kanpoko mota honetan, genero aldea apurtuz doa, 10 urterekin gehienak haurrak baitira,
|
baina
haur mailatik proposatuz 50 joaten dira eta horrela jarraitzen dute urteekin. Eskolaz kanpoko zenbat dira gomendagarriak?
|