|
2000
|
|
|
Eta ezin ukatuko da euskal taldeen maila bikaina dela, jasotako sariak eta ikusle kopuruari begira, Estatu mailan puntan dagoela.
|
Baina
honek badu alde txarrik ere, euskarazkoak gehienetan espainierazkoen bertsio baizik ez izatea, batzuetan laguntzetara iristeko aitzakia baino ez. Arrazoirik bada horretarako, erdarazkoa arrakastatsua denean 300
|
|
|
Nolanahi ere den, autore biok batera aurkeztu ziren Bizkaiko Diputazioak 1888.eko ekainaren 8an euskara irakasteko atera zuen katedra hornitzeko oposiziora,
|
baina
hau geroago Euskaltzaindiaren sortzaile eta aurren lehendakaria izango zen Resurreccion Maria de Azkuek irabazi zuen. Postu horretarako hautatua ez izanak ez zion Eusko Alderdi Jeltzalearen fundatzaileari galarazi hizkuntzaren alde borrokatzen segitzea, baina dirudienez, gertakari horrek biziki nahigabetu zuen Unamuno, ordurako Bilboko Institutuan latin irakasle zena, izaeraz aski harroa izanik.
|
|
|
Eta hara nondik, uste ez genuela, hari bat datorren Orixegandik Sarrionandiaganaino.
|
Baina
honetaz, plazer baduzue, beste batean.
|
|
2001
|
|
|
adibidez, euskararekiko duen gehiegizko kezka (L.M. Mujikak are gehiago sakontzen du norabide horretan, eleberria ren" tesismoaren" arriskuak kritikatzean, lehen aipaturiko kritikan hain zuzen ere). Nobela historikoak, dudarik ez, gaur egungo gizartea ren pentsamolde eta iritziak eraman ohi ditu iraganera,
|
baina
hau kontu handiarekin egin beharreko zerbait da, nobela ren historikotasunabe rmatzeko; aitortzen dut, halaere, zaila iruditzen zaidala muga non egon daitekeen zehaztea. Edozelan ere, nekez saihesten da" Putzu" behin baino gehiagotan idazlearen alter ego tzat hartzeko tentazioa, eta horrek, nire uste apalean, ez dio fikzioari (fikzio honi, behintzat) mesederik egiten.
|
|
2002
|
|
|
3. Euskal Unibertsitateak espirituz publikoa luke izan, baina arestian aipatu dudan bezala egoera politikoaren aferak bide hau eragozten du. Proiekturik hoberenahe rrialde guztiak bateratuko lituzkeen Unibertsitate publiko bat izango litzateke,
|
baina
hau, tamalez, ezinezkoa da. EHUtik sortutako proiektu batek Nafarroa eta Iparraldea alde batera utziko lituzke, baina ezer ezean, ideia honen bultzada bilatu litzateke.
|
|
|
Paraleloa EITBn aurkitzen dugu. Euskal Irrati eta Telebista herrialde guztietarako irrati eta telebista publikoa izatea litzateke,
|
baina
hau ezinezkoa denez, oraingoz EAEtik susperturikoa rekin moldatu behar dugu. Edozein kasutan ere, EHUk egun dauzkan egitura juridiko akademiko eta botere indarrek bertatik ateratako Euskal Unibertsitate hipotetikoa eragozten dute.
|
|
|
|
Baina
honekiko egin dezakegun diagnostiko azterketak argi erakusten dizkigu bide horren mugak. Arlo horretarako estatu biek ezarritako legeria lehena, estatuen botere eta funtzionamendu unibertsitario zentralizatuak inposatzen dizkiguna; LOU izanez, gure kasuan, erreferentziaargigarria.
|
|
2003
|
|
|
|
Baina
honek ikuspegi aldaketa sakona dakarkie azken hauei, eta hori ez da erraza, bestalde, zeren urte luzeetan irakaskuntzaren inguruan antolatua izan baita beren jarduera. Urteetako inertziak eta tradizioak, nahiz eta egungo egoerari dagoeneko ongi egokitzen ez zaizkion, hortxe diraute temati.
|
|
2004
|
|
|
Ez dakit inoiz baino gehiago saltzen ote den, edo Atxaga den saltzen duen bakarra,
|
baina
hau ez da idazle bakarreko literatura. Uler nitzake kritikak barne ezinegon batetik eginikoak balira —hala dela iruditzen zait—, baina inola ere ez irizpide literarioetatik abiatuta.
|
|
2005
|
|
|
" Horrela ez goaz inora", edo" besteek ikusi behar gaituzte!". Ez dakit hitz hauekin esaten duten,
|
baina
hau esan nahi dute, gutxi gorabehera. Erdal komunikabideak aipatzen dira, irabazi beharreko eremua.
|
|
|
Saio honetan ‘beste’ aurpegia erakusten ahaleginduko gara, emakumeen uztaren ale batzuk ekarriko ditugu orriotara; denak asko dira eta ezin ditugu hona ekarri, ez dugulako gehiegi luzatu nahi. Horretarako lan esanguratsuen zerrenda bat aurkeztuko dugu jarraian (zerrendak egiteak duen akatsa du honek; hau aukeraketa posible bat da, beste asko egin ahal ziren
|
baina
hau da oraingorako egin duguna). Honekin euskal emakume idazleek euskal literaturari egin dizkioten zenbait ekarpen4iruzkinduko ditugu:
|
|
|
Argi dago zenbait komunikabidek eta alderdi politikok bereak eta bi egin dituztela gatazka hau hauspotzen, txingarrari ikatz eta gasolina gehiago botatzen.
|
Baina
honekin batera beste hau ere esan beharra dago: ez zuketela jokabide hau izango eta bultzatuko inguruan (gizartean, oroko rrean) diskurtso hau erne zitekeen haztegia sumatu izan ez balute.
|
|
2007
|
|
|
Artikulu hori urtearen hasieran agertu da eta 1959ko jakinlarien bilera irailean izango da.
|
Baina
honen berri eman aurretik Intxaustiren artikuluaz eta horren testuinguruaz jardutea da.
|
|
2011
|
|
|
Argitaletxeak isiltasunezko harresia eraiki du bere inguruan. Beste misterio bat
|
baina
hau Australian. Picnic at Hanging Rock/ Picnic en Hanging Rock.
|
|
|
Beraz, egia bada ere bere asmoa amazigei buruz hitz egitea dela, ahal duen guztietan euskaldunekin konexioan jarriz, egia da ere gune horrek aldameneko gai asko tratatzera daramala, naturaltasunez. Kontakizunak, beraz, gutxi gorabeherako logika bati segitzen dio, baina ez da sistematikoa eta, era berean, literario xamarra suertatzen da bere mugen barruan,
|
baina
honetaz beherago mintzatuko gara.
|
|
2013
|
|
|
Erabat lekuz kanpo egon ginen bazkari hartan, hasieran txundituta eta gero besteek esaten zutenei adi. Gehienek normalean ez zuten irakurtzen,
|
baina
honek harrapatu egin zituen. Ahoz ahokoaren bidez heldu ziren liburu honetara.
|
|
2014
|
|
|
italieraz, frantsesez... Letra ponposoagoak idatziak ditut nik,
|
baina
hau herrikoi herrikoia da. Horrelako kantak behar dira, soil soilak.
|
|
|
Gerora, 1981ean, troupe osoarekin Iparragirreri buruzko disko bikoitza ere grabatu nuen. Niri gehiago gustatzen zait Patxirekin egin nuena,
|
baina
honek bazuen bere bertutea. Herriko who is who osoa hor zegoen.
|
|
2015
|
|
|
Berari ere deitu genion bileretara, eta etorri zen. Hori partiduak egin behar badu, bada egin dezala partidu bezala,
|
baina
hau herriko gauza bat da eta herriak egin behar dio, tartean herriko plazari ere Urretxindorra izena jarri nahi zen.
|
|
2017
|
|
|
Jakina, horrek guztiak ez dio baliorik kentzen zuria izateari, Mendebaldeko herrialde batean jaio eta mundu kolonialik onenean hezia izateari modu askotara transmititutako iruditeria batekin, horren ohiko emaitza ‘zuri salbatzailearena’ baita.
|
Baina
honetaz konbentzituta jarraitzen dut: ernamuin hori desberdina da eta prozesu desberdin batera eramateko potentziala dauka, hainbeste gustatzen zaigun ‘kooperatzaile’ ideia horretara iritsi beharrean, aktibismo feminista dekolonialera iristen baita.
|
|
2020
|
|
|
Eskuetan duzu paperezko bertsioa, azterketaren zati mamitsuena.
|
Baina
hau osatzeko, webguneko bertsio digitalera jo behar da (artikulu honen amaieran dator QR kodea): han daude informazio osagarriak, zehatzagoak, luze zabalagoak.
|
|
|
Halako batean, hasten naiz organoan fandango bat jotzen, eta neskak harrituta:
|
baina
hau zertan dabil?
|
|
|
Itsaso hori dago zatarra/ nire oihua eta negarra/ untzi bat horra non azaltzen den/ nik behar nuen izarra./ Oraintxe sartu zait arra/ berriz piztutzeko garra/
|
baina
hau da zoritxarra/ ikusi naute aurrean eta/ ai hau destino baldarra/ laguna ondotik pasatu eta/ nik hemen ito beharra.
|
|
|
|
Baina
hau guzti hau egiteko, teatroa montatu behar da, organizazio bat, eskribatzale eta teatroko beste jentearen arteko organizazio eder bat. (Ibid.:
|