|
2010
|
|
|
Erretzea ere bururatu zitzaidan,
|
baina
hara non goragalea sentitu nuen sabeletik eztarriraino etorrita. A ze erreakzio nahasiak izaten ari nintzen!
|
|
|
" XVII. mendetik geroz, Europa minbizia bezala zabaldu da mundura: erdi ezkutuan lehenengo,
|
baina
hara hor galapan dabilela aspaldian, bizitzeko formen, animalien, landareen, paisaien, hizkuntzen hondamendi jadanik zoroa. Pasatzen den egun bakoitzeko, munduko hizkuntza asko desagertzen da:
|
|
2013
|
|
|
Eta horra non, Lurrizadek emakumearen oparotasun esnetsua eta gizonezkoaren tinkotasun adoretsua bere senaren baitan bat eginik, basapiztiak abere bihurtu zituen eta landare aleak eta igaliak bilakatu zituen hazi.
|
Baina
hara nola, Nehoizezko garai hartako giza piztiek Lurrizade zorotzat jo beharra zeukaten, beren usteko zentzu ona zaindu eta babestekotan: Eroa dago Lurrizade esan zuten; ez da besteok bezalakoa eta.
|
|
|
Beldur gutxiago eragiten du, nonbait, kanpoan euliz eta xomorroz estaltzeko arriskuak, udal aretoko istiluak baino.
|
Baina
hara nola ikaratuta ihes egindako batzuei atzetik jazarri zaizkien beste batzuk; hainbestekoa izaki, noski, denboraren infernutik azaleratu den amorrua!
|
|
|
|
Baina
hara, batzarrea deitu omen du Kokoherriko auzapezak, klanetakoek hala eskatuta. Gaur arratsean bertan eginen omen da, jaieguna dela baliatuz.
|
|
|
Ez du dardararik ttipiena egin.
|
Baina
hara, hara erantsi du espantu handiz, begira ezazue nola begi zirrikitu bakoitzetik malko handi bana isuri zaion gaixoari. Ai, Ehuntzi maitea, begira begira iezaiozue.
|
|
|
Bihar esanen omen dik Justizia jaunak ea erre behar diren edo zer, baina, edonola ere, taiak bukatutzat jo eta kitapenaren keinua egin du bi eskuekin.
|
Baina
hara, zaldiak ferra bat galdu dik eta ukuilura eraman nikek lehenbailehen eta alde egin du batzarretik inguruzainak.
|
|
2014
|
|
|
Zorra, orduan ere, demokraziari gailendu zitzaion.
|
Baina
hara:
|
|
|
Entzuna neukan Suchardek pabiloia egin zuenean Matxintxulo zapuztuta gelditu zela,
|
baina
hara hurbildu nintzenean Esteban eta bion haurtzaroan bezala zirauela ikusi nuen. Leku goxoa zen oraindik.
|
|
|
Ez dira denak on Tartaxu, Urruti edo Garaten zerrenda berean agertzeko. Zuberotarrek erakutsi digute burua altxatzen, gaueko zeruari so egoten, sinboloekin gozatzen
|
baina
hara so usatu garelarik ez gara sarri aipatuko dudan bertsolari formatzaile baten irudiaren buhameki ebasteko" hiskeria batekin aseko".
|
|
2015
|
|
|
Horra xedea, mugimendu bikoitz batean: estilo guztiak euskararen baitan,
|
baina
hara bidean, meta euskaldunak euskal partikular anomaloari eutsi dio. Haren ex zentrizismoa erakutsiz, gainera.
|
|
|
Sena deritzogu horri, batez ere animalien kasuan. Jendeok ere badugu senik,
|
baina
hari jakintza gehitu omen diogu. Sena bere buruaz jakitun ez den ezaguera den legez, jakintza ezagueraren kontzientzia dateke.
|
|
|
Roldan Jimeno adiskidea, Errolan. Nik Vatikanon neukan, santu baskoien inesistentzia frogatzen ari,
|
baina
hara non interes bizia agertu baitzuen MJUren monografiaz; hori bai, esku artean zeuzkan deseina zenbaitzuk bururatu eta. Eta Errolanek berak zuen jalgi, mendeurrena parada bikaina zitekeela liburuaren argitaratzeko.
|
|
2016
|
|
|
Irentsiz, gainera, betiko, zeren ur hura ez baitzen ostera lurazalera ateratzen; iturri bezala beharbada bai —La Fontana? —, baina erreka bezala ez. Erreka erretena egon bazegoen, eta erreten horrek bazuen izenik ere —Riera Blanca—,
|
baina
hara inguratutako inor ez zen gogoratzen riera horrek ura izandako azken aldiaz. Nolanahi ere, oso bisitari gutxik izaten zuten putzuraino iristeko borondatea.
|
|
|
|
Baina
hara non bat batean ohartzen naizen Beltran hori eta Arnaud anaiak direla. Arnaud Paris zen, erran bezala, begi urdineko gizon gaztea, Marieren senarra.
|
|
2017
|
|
|
|
Baina
hara rockaren alberdania zer den, askotan taldeak eta bere jarraitzaileak gauza erabat ezberdinak kantatuta ere erabatekoa izan daitekeela komunioa: Mexikoko kontzertuetan jendea euskaraz edo abesten oroitzen dute Negu Gorriak ekoek, eta beste hainbeste gertatu izan zaio Berri Txarrak i Txilen.
|
|
|
36. Antonio Ugartek Errusiako tsarrari itsasontziak erosi zizkion, Ameriketako independentisten kontrako soldaduak bidaltzeko,
|
baina
hara igorri baino lehen Cadizeko badian usteldu eta hondoratu ziren.
|
|
|
Aldez aurretik erabaki bezala, denek behar izango zuten bat egin Port auPrincen, eta horrela egin zuten.
|
Baina
hara heldutakoan, Minak ikusi zuen aldez aurretik bidalitako itsasontziak ekaitz batek hondatu zituela itsas bidaian: fragatak kalte handiak izan zituen eta goleta hondartu zen kostaldean.
|
|
|
Gerra hasi aurretik, Moreno Lagoseko erregidorea izan zen eta, Mina bazetorrela jakin bezain pronto, Xauxillara bidali zuen mezulari bat Gobernu Batzordeari horren berri ematera, herri hartan biltzen zirelako Mexikoren Kongresutik geratzen ziren azken ordezkariak. Morenok hiru urte zeramatzan toki hura defendatzen,
|
baina
hara heldu ahala Mina konturatu zen toki hark gabezi handiak zituela eta nekez iraun zezakeela zutik errealisten eraso gogor baten aurrean. Leon hiritik mila metroko altueran kokatuta zegoen, Comanja mendigunearen goiko aldean.
|
|
|
Urriaren 24ko gauean, Minaren gizon guztiak Guanajuatora sartu ziren hiriaren iparraldetik Valenciana meategiaren aldetik. Gauez, isiltasun handiz bizkor joan ziren hiriaren erdiguneraino;
|
baina
hara heldu aurretik, kanpoaldeko Positos kalearen inguruan, zaindarien talde txiki batek ikusi eta alarma jo zuen. Errealistek defentsa azkar prestatu zuten eta plaza nagusiaren erdian kanoi bat kokatu ere bai.
|
|
|
Horietxek ziren Alduntzingo sarobeak,
|
baina
hara nola aipatuak ageri diren 1851ko dokumentuan, hamar urteren buruan emandako aldea ikus dezazun, zehaztasun kontuan:
|
|
2018
|
|
|
Ezkerra aipatu dut, baina ezkerrak esan genuke, bertan joera ezberdinak sumatzen direlako, beti ere erregimen politikoa eta antolaketa sozio-ekonomikoa igualitarismorantz aldatzearen aldekoak. Bertan langile mugimenduaren hastapenak kokatu behar ditugu,
|
baina
harekin batera monarkia edota elizaren aurkako joerak ere aztertuko ditugu.
|
|
|
Hau ezaguna —eta pairatuta— genuen, jakina; negu gorrian ez zen arraro, ohatze ondoko mahaitxoan, edalontziko urak izotz geruza mehe bat izatea argi hastean.
|
Baina
hara non ikasi genuen klimak ondorioak ere bazituela hilabete izenetan. Hasteko urtarrila izotzaren hilabetea da Aezkoan —izotzil—; irailik ez dago eta haren lekuan urria dugu aitzinatuta, azken honen beharrean azaroa dago eta bi abendu:
|
|
2020
|
|
|
Uste izan nuen mendia, planeta hau, beste planeta guztiak, beren onera etorriko zirela segituan, bake isilera, lasaitasunera; jainkoek, txikiek bezala handiek, zaindu egingo zutela haren loa.
|
Baina
hara non arnasotsak sentitu nituen berriro. Hiru gizaki zetozen, turkesa koloreko elastikoekin bi, hirugarrena goitik behera horiz, eta haien atzean beste lau, eta atzeraxeago beste hamarren bat, denak korrika, arnaska, hesteak bota beharrean.
|
|
|
Pauso zuhurrean egin nuen kilometro hura, talaian, San Pedro noiz azalduko.
|
Baina
hara non, nire harridurarako, ez zen apostolua azaldu, gizaki bat baizik, pertsona ezagun bat, Euskal Herrian maisu izandakoa... Esango nuke oraintxe haren izena, kontatuko nuke harekin izandako hizketaldia ere, baina hemen, lurrean, irratian, ez da zeruan bezala:
|
|
|
Etxetik gai bila atera eta goraka jo nuen lehengo astean, gora eta gora, gero eta gorago, eta halako batean, zeruaren atarian gertatu eta talaian jarri nintzen, San Pedro noiz azalduko.
|
Baina
hara non, nire harridurarako, ez zen apostolu santua azaldu, gizaki bat baizik, Euskal Herrian maisu izandakoa, Salamancan" don Luis" esaten ziotena eta Euskal Herrian" Koldo". Bai, Koldo Mitxelena zegoen zeruaren atarian, zigarro bat erretzen bere ohiko moduan, bokillarekin.
|
|
|
Horrenbeste aguantatzeko prest geunden orduko gazte modernoak.
|
Baina
hara non, tarte komikoaren txanda iritsi, eta eszenategira Pello Kirten atera zen txapelarekin eta abarkekin jantzita, eta bruxarekin, Arrueren koadroetako baserritar. Bizkaian egon izan bagina, esate baterako Amorebietako zinema aretoan, Txomin del Regato aterako zen.
|
|
|
Aldapa behera abiatu nintzen, eta, hankak eta gorputza errazago bezala, pentsamenduak ere arindu egin zitzaizkidan, naturaren eta naturako biztanleen kontenplazioak emandako poza barruan;
|
baina
hara non, bide ertzean, beste behi bat azaldu zitzaidan, dulun dulun, eta, abereen diskrezio gutxia lagun, kaka pustila bat jaulki zuen: " Eman eta zabal ezazu munduan frutua".
|
|
|
Baziren urrun zenbait buia gorri, beharbada onena zen haraino ailegatu eta haietako bola handi bat besarkatzea.
|
Baina
haraino heltzea zaila izateaz gain, nola eutsiko baltsari. Descubridor perdido, todo en ti fue naufragio," aurkitzaile galdua, dena hondoratzea zugan", etsiak hartutako horrek kantatzen du partitzeko tenorean.
|