|
2008
|
|
|
Pilota giroan murgiltzen hasia zen,
|
baina
gerra piztu zen, eta Gallastegik Eibarren gelditu behar izan zuen. «Etxean lana ere bazegoen.
|
|
|
Garbi dago hemen zegoen jendea zanpatuago zegoela bera baino. Oteizak gaizki pasatu zuen ekonomikoki, maskak egiten ibili zelako,
|
baina
gerra bat pairatu behar izatea besterik da. 1935ean joan zen, zortekoa izan zen, beraz.
|
|
2009
|
|
|
Haaretz egunkari israeldarrak, izenik eman gabe aipatzen duen Kadimako iturriaren arabera: Gudaldi bat irabazi dugu,
|
baina
gerra galdu.
|
|
|
Zentzuz bizi garenean, gizatasunez eta bakean, ez gara ohartzen existitzen direnik ere, eta irribarre egiten dugu haien aurrean.
|
Baina
gerra eta eromena datozenean, sakratuak bihurtzen dira?.
|
|
2010
|
|
|
George Barton Steer haren semea Bilbon izan da, eta eskertu egin du euskal gizarteak aitari erakutsi dion leialtasuna eta oroimena: Aitak ez zuen gustuko gerra,
|
baina
gerran parte hartu behar izan zuen. Otoi egin dezagun guk halakorik bizi behar ez izateko.
|
|
|
Ikusiko duzu mundua eta etxea ez daudela gura bezain ondo, Arabako Añes herritik Eskiularaino amestu genuen euskal herri librea ez dela ez euskaldun ez eta libre. Hau ez da Txetxenia, ez Kurdistan, ez dugu gerrarik,
|
baina
gerra ez da bukatu eta bakea ere ezin iritsi.
|
|
2011
|
|
|
semeari izena jartzeko; dena begiratzen duen gerlaria. Militar gisa ibilbide oparoa egin zuen, kapitain izateraino,
|
baina
gerra garaian zibilak hil izana egotzi zioten. Fujimoriren aurka altxatu zen 2000an.
|
|
2012
|
|
|
Ongietorri hori egin zieten Errusiako zaleek poloniarrei partida hasi aurretik. Misilik ez,
|
baina
gerra giroa izan zen atzo Varsovian. Historikoki etengabeko liskarrean bizi izan dira, eta bizi dira, Polonia eta Errusia, eta etxeko zaleak berotu asmoz atera zuten errusiarrek pankarta handi hori.
|
|
|
Musikariak zalantza zirkinik ez du: «Bakeaz hainbeste hitz egiten duten
|
baina
gerran segitzen duten garai honetan, ezin gaitezke isilik geratu. Eta ezetz abestu dugu, eta hil dela Europa».
|
|
2013
|
|
|
Askapenaren teologia izenarekin ezaguna izan zen mugimenduaren gerrikoa izan zen; Eliza katolikoaren praktika botere ekonomiko eta politikotik urrundu nahi zuten guztiak atsedenik gabe astindu zituen. Herria, gertutasuna, konpromisoa, austeritatea, pobreen lagun, kritiko boteretsuekin eta jiteko hitzen sortzaile eta erabiltzaileei gerra deklaratu zien, santua
|
baina
gerra. Indarrik gabe iritsi zen aita santu postura.
|
|
|
Ikasketekin jarraitu zuen, gorabeherekin. Tolosatik Parisera joan, eta tartean soldadu hartu zuten, 1945ean;
|
baina
gerra finitu zen hiru hilabetera. Parisen lizentziatura bukatu eta gaztelania ikasi zuen.
|
|
|
1813an jasandako suntsiketa eta ondorengo berreraikuntza ari da ospatzen Donostia, eta efemeride horretara batu nahi izan da orkestra ere. Hain zuzen ere, zuzenean Donostiari ez,
|
baina
gerraren sufrimenduari eta pairamenaren ondorengo altxatzeari erreferentzia zuzena egiten dieten hiru obra aukeratu ditu programarako: Totenfeier, Mahlerren 2 sinfoniako partea, Ravelen Pavane pour une infante défunte eta Messiaenen L' Ascension. Maerkleren arabera, horietako bakoitzak une edo egoera jakin bat islatzen du:
|
|
2015
|
|
|
Antzeko mehatxu egin zien Felipe Gonzalezek ere, Espainiak lau urte ere ez zeramatzan arren EEEn.
|
Baina
Gerra Hotzak garaile bat zeukan, kontinentetik kanpo, eta Washingtonek begi onez ikusi zuen Alemania batzea eta ekialderago estatu berriak sortzea. Horixe, sezesio prozesuetan gutxitan aipatzen den zatia:
|
|
2020
|
|
|
Agian mugak ikusten ditugu. Estatuak lehen mailako eragileak dira gatazka politiko honetan; pixka bat abstraktua da,
|
baina
gerrak joko zelai ezberdinetan borrokatzen diren neurrian —gudu zelaian, arlo legalean, hedabideetan—, gerren amaiera ere eremu ezberdinetan jokatzen da: kalean, gizarte mugimenduen bidez, arlo legalean...
|
|
2021
|
|
|
AEBen eta Txinaren atzetik doa baterietan, halaber, itxura guztien arabera, elektrolizagailu alkalinoetan ere.
|
Baina
gerra emateko prest dago hidrogenoarekin, lasterketa buruan jartzeko. Europako ekonomia suspertzeko Hurrengo Belaunaldia funtsen eta Itun Berdearen parte ere izango da hidrogenoa, energia deskarbonizatzeaz gain, besteak beste, altzairugintza eta beste sektore giltzarri batzuei arnasa emateko.
|
|
|
Adiskidetzearen haziak ereiteko ordua zela zioen Eliza anglikanoko gotzainak, Hego Sudanen duen indarra baliatzearren, barkamenaren sustraiak botatzen hasteko.
|
Baina
gerrak aurrera jarraitzen zuen; eta Addis Abebako elkarrizketen bilerek, batzuetan, minutuak ere ez zuten irauten. Gerrak goratutako ahotsek baino egiazkotasun eta zilegitasun handiagoa zuten isilarazitako ahotsek.
|
|
|
|
Baina
gerra amaitutakoan, erbestera jo behar izan zuen. Frantziako muga zeharkatzea lortu zuen, baina han, kontzentrazio esparruetan sartu zuten:
|
|
|
Gerrak dena aldrebestu zuen, egun batetik bestera.
|
Baina
gerraren ostean gauzak ez dira horrenbeste aldatu. Dena oso poliki joan da.
|
|
|
Xulio Rios Txinako Politikaren Behatokiko zuzendariarentzat, «eztabaidaezina» da krisiaren kudeaketan Txinak izan duen ahala,
|
baina
Gerra Hotzaren gisako jokaleku bat baino probableagoa ikusten du mundu multipolar bat, zeinetan Europako Batasunak autonomia gaitasun handiagoa lortuko duen eta India, Errusia eta beste zenbait herrialde boteretsuk rol garrantzitsua izango duten. Betiere, orain arteko joerak mantentzen badira, ñabartu duenez:
|
|
|
Monzon zorrotza zen bere analisi politikoetan, eta helburuak garbi edukirik, ez zuen zalantzarik horiek erdietsi ahal izateko taktika zein estrategiak egokitzeko. 30eko hamarkadan autonomia estatutuaren alde egin zuen,
|
baina
gerran sorturiko euskal gobernuak hori baino gehiago ordezkatzen zuela ulertu zuen. Gerra ostean, Errepublikarekiko lotura mantentzeari ez zion balio handirik ikusi, eta munduan herri gisa agertzearen alde egin zuen; bai eta euskal alderdi orori euskal obedientzia eskatzearen alde.
|
|
2022
|
|
|
Sardinian sortua, Turinen hazi zen Gramsci, zeina garaiko Italiako hiri industrializatuena zen, eta italiar politikako «toki nabarmenena» Lehen Mundu Gerrako ingurumarian, Hedoi Etxarte Katakrakeko kideak gogorarazi duenez. Hizkuntzalaritza ikasketak egin zituen,
|
baina
gerra piztu zenez, ezin izan zituen akademikoki bukatu. Edonola ere, Etxartek azaldu du bere bizitza osoan hizkuntzari, kulturari eta arteari buruzko gogoetek lagundu zutela.
|
|
|
Berez, «eremu grisa» gerraren eta bakearen arteko egoeraren metafora da, beltza eta zuria gerra eta bakearen ikur direlako uste mendebaldarrean errotua. Egoera «gris» horretan, aurkari batek eraso militar batekin lotuta dauden irabazkin politikoak edo lurraldekoak lortu nahi ditu,
|
baina
gerra irekiaren muga gainditu gabe. Izan ere, horixe da eremu griseko gatazken ezaugarri nagusia:
|
|
|
Tentsio nuklearra da Gerra Hotzaren oinordekotza bat, eta nazionalismoa ere identifikatu zuen Errusia berriaren ezaugarritzat.
|
Baina
Gerra Hotzaren urtzeak egungo gatazkaren jokalekua markatu badu ere, behin paralelismoak bilatzen hasita, gatazka geopolitikoak antz handiagoa du agian XIX. mende bukaerako eta XX.aren hasierako kapitalismoaren barneko lehia inperial eta nazionalistarekin, elkarren ifrentzu diren bi eredu ideologikoren arteko borroka global batekin baino. Inperio handien mugimenduak eta erretorikak puztu eta gaiztotu ondoren, aitzakia bat erabilita egindako inbasio batekin hasi zen gerra 1914an.
|
|
|
Errusiako hiriburuko kaleetan «urduritasuna», «tristura» eta «beldurra» antzeman ditu, besteak beste. «Inkesta batzuen arabera, biztanleen erdiak Errusiak Donbassko errusiazaleei laguntzearen alde zeuden,
|
baina
gerraren aurka azaldu ziren; izan ere, Errusia eta Ukraina anaiak dira, eta errusiar askok dituzte Ukrainako sustraiak». Eta alderantziz.
|
|
|
|
Baina
gerrak ez du soilik planetako zati hura hartu. Nazioarteko lidergo berri bat bilatzeko grinak mundu osoko oreka aldatu du, bai eta Mendebaldeko Saharakoaren moduko errealitateak ere.
|
|
|
Euskal Herriko gatazkan bertan.
|
Baina
gerraren gramatika unibertsala beste bat da.
|
|
|
Baina botere banaketa uste duten baino indartsuagoa da. [Voxeko buru Santiago] Abascalek esan du lehen bataila irabazi dutela,
|
baina
gerra ez dela amaitu. Eta arrazoia du oraingoan:
|
|
2023
|
|
|
Baina inork ez daki seguru noiz sartu ziren erromatarrak Gipuzkoara eta Bizkaira, ezta nolakoa izan zen okupazioa ere, baskoiekin gertatzen den bezala. Kanpaleku militar baten arrastoak agertu dira Gipuzkoan,
|
baina
gerra edo suntsiketa arrastorik ez inon. «Sertorioren eta Ponpeioren artekoaz gero, ez dira ezagutzen Gipuzkoan horrelako gatazka handiak», Urteagaren hitzetan.
|
|
|
Beraz, mobilizatu gaitezen gerraren aurka,
|
baina
gerraren bultzagile konkretuak salatuz, eta batez ere, munduaren desmilitarizazioa eta desnuklearizazioa bultzatuz.
|
|
|
Eta uste dut terriblea dela, gerraostea okerragoa izan ohi baita gerra bera baino. Inbasioa hasi zenean, Ukraina barneko talkak albo batera utzi ziren,
|
baina
gerra bukatutakoan, berriro loratuko dira. Irakurleek ez badute interesik, ordea, hedabideek ez dute helaraziko.
|
|
|
Futbol partida batek eta gerra batek, berez, ez dute antzik,
|
baina
gerra kontzeptuak oso ohikoak dira futbolean: defentsa, jaurtiketa, kontraerasoa...
|
|
|
1936 eta 1956 bitartean transmisio eten ikaragarri bat dago, eta 1956an sortzen den belaunaldia gazte belaunaldi bat da, gerraurreko EAJren mundu ikuskeraren kontra sortzen dena. Ezkerretik doan bide bat irekitzen da —Ekin, ETA, Jakin... —,
|
baina
gerrara arteko euskal emakumearen iruditeriari balioa ematen ez dion ideia erreproduzitzen da. Ez identikoki.
|
|
|
Hilabete doi eta ia ahaztu zaigu.
|
Baina
gerra ez zen urriko zazpian hasi Hamasen erasoarekin, orain 75 urte baizik, 1948an NBE erakundeak nazio estatusa eta Palestinako lurralde bat eman zizkionean Israeli. Juduen exodoak eta holokaustoak Mendebalean eragindako kontzientzia txarraren deskargua zen.
|
|
|
bonbekin asmatzea, jendez beteriko eraikinak edo anbulantzia ilarak suntsitzeko, eta errelatoak asmatzea, giza-ezkutu ei diren haien azpian ezkutatuta Hamaseko terroristak zeudela. Paradoxa dirudi,
|
baina
gerra asmakizuna da. Azkenean, gainera, Hamaseko buruzagiak eta bahituak ez baldin badaude Gazako ospitale baten azpian, berdin du, misioa beteta dago, Irakeko suntsipen handiko armekin batera gordeko ditugu historiaren gezur hilgarrienen biltegietan.
|