|
2001
|
|
|
gasnarik gabe genbiltzan egun eta gauetan, euskaldunak galduak ginen purki. Doloreak jasaten ikasiak ginen, panpox izateko bezala euskaldun jarduteko isilik sufritu behar baitzen baiki, frustrazioengatik irauten, hurbilduko zitzaigun askatasun goiztiria arte esperatzen,
|
baina
ezin genuen bazkari edo auhari bat buka gasna ments. Tragedia honek ez zuen bururik ez buztanik.
|
|
|
Hodeiez beteriko astelehen ilun batean jakin genuen, Euskalgintza Orokorraren Batzar Nagusian,
|
baina
ezin genuen sinetsi, edo ez genuen sinetsi nahi: Kolko Mitxoletak erretreta hartu eta hor nonbaiteko bazter galdu batean erretiratuko zela erabaki zuen.
|
|
2002
|
|
|
Galderrek ez zekien Fernandok zelan sentitu zuen bere Madril itsutik. Bazekien sentitu zuena, hark, Madrilek ez bezala, Gernika izan bazuelako,
|
baina
ezin zuen zehaztu norainoko mina sentitu zuen. Eta bazitekeen ikaragarri sentitu izana.
|
|
2004
|
|
|
Begiratu antsiatuz so egin zuen El Sitio kafetegi aldera. Argia ikustea iruditu zitzaion,
|
baina
ezin zuen horren urrundik bereizi. Ardailan egin zituen harainoko berrehun metroak.
|
|
2005
|
|
|
– ETAren biolentzia deitoratzen dugu,
|
baina
ezin dugu kondena...
|
|
|
|
Baina
ezin du.
|
|
2006
|
|
|
Autoak aurrera egin ahala, paisaia berriak ageri dira pantailan. Saiatzen naiz ahalik eta urrunen joaten istripurik gabe,
|
baina
ezin dut bazterra edo aurretik datorren autoren bat jotzea saihestu. Makina itzaltzen zait ondorioz.
|
|
|
– Barkatuko didazu,
|
baina
ezin dut zer gertatzen zen asmatu.
|
|
|
amari kendu nahi dio
|
baina
ezin du
|
|
2007
|
|
|
Horixe zen prezioa. Ez dakit ulertzen didazun, mon ami,
|
baina
ezin dut beste era batean esaten asmatu. Harekin joateko ametsak sukartzen zintuenean, kikildu egiten zinen, ezertan hasi baino lehenago etsi, jakinaren gainean emazte hark mila zatitan puska zintzakeela, harri txintxarrak Bohemiako kristalik finena moduan.
|
|
|
– Zuk nahi duzun bezala.
|
Baina
ezin dut sinetsi. Zeu izan zinen galdetu zenidana zergatik den jendea hain mesfidatia.
|
|
|
|
baina
ezin dugu ase bizitzeko denbora batekin
|
|
|
|
baina
ezin dugu haurtzaroa atzendu
|
|
2009
|
|
|
– Lagunduko nizuke gustura, Sotero,
|
baina
ezin dut. Hau zuretzako lana da.
|
|
2010
|
|
|
Oliveirari, ordea, nolabaiteko konfiantza sortzen zion. Sentimendu lizuna, lohia,
|
baina
ezin zuen saihestu. " Alprojak ezin du alprojaz jantzi" pentsatzen zuen," alprojaz janzten den alprojak ezin du alproja izan".
|
|
|
Txanoak azkura ematen zion Oliveirari, toki beroetan batik bat.
|
Baina
ezin zuen kendu, txanoaren forma izango baitzuen buruan. Eskua txanopean sartu zuen, hura kendu gabe azkura baretzeko.
|
|
2012
|
|
|
Fox terrier bat caniche baten uzkia usaintzen ari da. Arnasa sakon hartzen saiatu da,
|
baina
ezin du. Airea lodiegia da.
|
|
|
Begiak ireki ditut,
|
baina
ezin dut deskribatu orain ikusten dudana.
|
|
2013
|
|
|
Lorezainari perdigoiek atera zioten begia ehiza kontu batean; nire osabari, petardo batek umetan, lagun baten amarrua tartean. " Begiratu hormako zulo horretan" esan zion," ogerleko bat dago,
|
baina
ezin dut atera... Ea zeuk".
|
|
|
Ez du beldurrik izateko motibo handirik,
|
baina
ezin ditu nerbioak arras uxatu bere baitatik. Berako herria nahitaez gurutzatu behar du, bururen buru, eta gero geltokiko zubia ere bai, Alkasoroko bide segurua hartzeko.
|
|
|
ez ote zen moja sartu behar, ezkongairik onartu ez. Maitasun klandestinoa, inortxok ere ez daki, oso gogorra da hori berarentzat, luke norbaiti kontatu, besterik ez bada emakume galtzaileetariko bati;
|
baina
ezin du konektatu, ihes egiten diote. 12 urte luze igaro dira, ez du etsi, zalantzak:
|
|
2014
|
|
|
Ezpainak itxi ditu, Xabiri tristea iruditu zaion keinu batez. Badaki harekin joango balitz desberdina izango litzatekeela,
|
baina
ezin du esan. Nola esan luke?
|
|
|
|
baina
ezin duzu ihes egin
|
|
|
Segundo gutxitan konturatu ginen, ordea, militarrak zirela. Oihuak hasi ziren, korrika egin nahi zuen jendeak,
|
baina
ezin zuen korrika egin. Berehala ginen guztiak guztien kontra, oso espazio txikian, arnasa ere ezin normal hartu.
|
|
|
Bertsio batzuetan, ordea, ez du esaten ezin duenik hil, ez duenik bere burua gai ikusten. Ados dago amarekin, hil egingo du, nola ez du hilko,
|
baina
ezin du bakarrik egin, baina bakarrik ezin, baina bakarrik ezin, ai, neure ama ona.
|
|
|
Apur bat aurrera egin eta Juan Bautista Zabala kalera zihoan tunelean sartu zen badaezpada. Sumatu zuen gizonak ez zirela tunelean bere atzetik sartu,
|
baina
ezin zuen ziur esan. Argi geratu zitzaion, guztiarekin ere, ezin zela amaren etxera joan.
|
|
|
Irenek ezin zien belaunetatik gora begiratu, bueltaka hasten zitzaion burua altxatzen zuenetan. Gizonen arnasaldi kolpeak entzuten zituen, itxaroten nekatuta zeudela iruditu zitzaion,
|
baina
ezin zuen beste ezer egin, sorbaldak min ematen zion zapatetatik tiratzen zuenean.
|
|
2015
|
|
|
Fernando Aranburuk epaitu bai
|
baina
ezin du euskal literatura ezagutu; haatik, euskaraz gain gaztelaniaz ere urteak eta urteak zeramatzaten argitaraturik Ehun metro k zein Hamaika pauso k Aranburuk euskal literaturan ez dela indarkeriaz idatzi adierazi eta hedabideek ahal bezain ozenki biderkatu zutenerako.
|
|
|
Joxe Zuazalagoitiari eta Abaitua biei txikitan behar bezalako euskaldunak izateko agindu zieten," hau izango da gudaria"," y no te olvides de que eres vasco";
|
baina
ezin dituzte igurikimen horiek bete, ez dute maila ematen, ez dute superniaren exijentzia etikoa asetzen, eta ondorioz, Freudek Egonezina kultura n erakutsitako ezinbestekotasunaren arabera, erru sentimendua pizten zaie. Abaitua ginekologoaren gogoeta:
|
|
|
Jelostuak maite du,
|
baina
ezin du maite. Jelostuaren desira eragotzia dago, maitearen oroitzapen batek, edo irudi batek, maitearen desira beste batengana doala erakusten diona, gogoan trabatu baitzaio.
|
|
|
Harena ez baina Markus filosofoaren burua ageri zaio gandu batean," Zer zabiltza, Gernika, egia beritablearen bila?" adarra jotzen. Espirituzale zintzoen arau, kandela osorik erre arte saiatu behar luke Lorea Gernikak Xaho urrunduari deika,
|
baina
ezin du: Électricité de France ahalgabeak hotzik mantentzen dion frigorifikoa behar lukeena baino lehen zabaldu ohi du, eta haren argitxo artifizialak ezean, gasna edo zozizon puska ederren batek hausten du meditazione giroa.
|
|
|
Airea falta zait. Egin ditut zutik jartzeko ahaleginak, leihoren bat topatu eta bertatik ihes egitearren,
|
baina
ezin dut. Ohera iltzatuta bezala nago.
|
|
|
Laguntza behar dut. Besterik ezean burutuko nuke bakarrik,
|
baina
ezin dut arriskatu. Ez da edozelangoa nire egitekoa.
|
|
|
Etsipen irrazionala eragin dit milaka askotako talde baten partaide sentitu ezinak. Nahi dut,
|
baina
ezin dut. Zergatik ez uko egin indibidualitateari, nortasunari?
|
|
|
Ramonek tarte bat eman du urpean,
|
baina
ezin du gehiago. Airea hartzera atera behar izan du, estu eta larri.
|
|
2016
|
|
|
–
|
Baina
ezin dugu ezer egin –gaineratu zuen Coffin Edek.
|
|
|
Jeepa itxuraz ez zen sobera zaharra, baina filmazio tokira eramateko garabia ote zuten deliberatzen aritu ziren. Portlandekoen autobusa, berriz, mugitu, mugitzen zen,
|
baina
ezin zuen 30 km orduko abiadura gainditu kezko gortina oparoa hedatu gabe. Hirugarren ibilgailua Pedrotxoren jeepa zen.
|
|
|
Martinek eskuak ferekatu zizkion, uros eta bihurri, titiei begirik kendu gabe. Giselek igarri zion zertan pentsatzen ziharduen,
|
baina
ezin zuen susmatu zer kontatu behar zion.
|
|
|
Lasai, abisatua dago, honezkero bidean egonen da. Zapia atera eta garbitu egin behar nituzkeen betaurrekoak,
|
baina
ezin nituen eskuak mugitu. Kateatu egin zizkidatela pentsatu nuen, beti kateatzen dizkizute eskuak.
|
|
2017
|
|
|
Bat batean dena nahasi zaio. Zapatilla gorri batzuk iragan zaizkio paretik, gero zangoak atzetik, sirenak, Bilbo etorri zaio gogora, eta gero sirenak berriz ere, sirenak trostan, Deustuko Erribera, txikitan joaten zirenekoa, EITBko egoitza berria, Miren Akerreta, zapatillak, heldu behar duen toki bat,
|
baina
ezin du iritsi. Antsia.
|
|
|
Eta negarrez hasi da. Mugitzeko gogoa egin zaio,
|
baina
ezin du mugitu. Negarra baino ezin du egin.
|
|
|
Bizilagun gehiago irten dira leihoetara, denak ari zaizkit keinuka eta garrasika, baina ni nirera, nire azal beltzaranduari begiratzen diot harro, bilo horixkek sakonune bat uzten dute hazten diren azal zatian, eta arreta galtzen ez badut nire gorputz barneko hotsak entzun ditzaket. Nire mutiko gorputza maite dut
|
baina
ezin dut nire andre nekatua jasan. Bakarren batek nire amaren izena oihukatu du, inork bere izenik zekienik ere, leihotik leihora.
|
|
|
Adiskidetasuna garrantzitsuegia zela beretzat.
|
Baina
ezin zuen hitzik egin.
|
|
2018
|
|
|
–
|
Baina
ezin dut onartu –galduta eta nahasita sentitzen da. Bat batean, arratsalde hartan ezagutu duen andre batek bere lepokoa oparitu dio– Gainera, ez al duzu esan oso preziatua dela?
|
|
|
Ohean bueltaka eta bueltaka, eskuen laztanez gain maindireek ere laztan zezaten. Eta azkenerako, kulero haien pean sartu nahi zuen,
|
baina
ezin zuen, ez zen ausartzen han sartzera, debekatuta balu bezala.
|
|
|
nahiko nuke,
|
bainan
ezin dut ordea.
|
|
2019
|
|
|
Bada beste gauza bat. Badira beste gauza asko,
|
baina
ezin ditugu guztiak komentatu, ez dizut hainbeste ordaindu. Ala bai?
|
|
|
Leihoa ixtera altxatu nahiko luke Rosak,
|
baina
ezin duela sentitzen du, zuritasun horretan.
|
|
|
Alabaren aurpegiari ez dio begiratu harik eta aurre aurrean jarri den arte. Badirudi hitz egin nahi duela, alabari zerbait esan nahi diola,
|
baina
ezin ditu ezpainak guztiz bereizi, apur bat baino ez, ezin du. Alaba aitaren hitzen zain dago, hainbeste denbora eta gero, ez du berak lehen hitza esan nahi, ume sentitzen du bere burua.
|
|
2020
|
|
|
(Gutxinaka gutxinaka LAIA txisteaz ohartzen da. Ez du barrerik egin nahi
|
baina
ezin du irribarrea ezkutatu.)
|
|
|
Denbora badoa.
|
Baina
ezin dut hutsik egin. Semental, querido Watson.
|
|
|
Denborarekin ñabardurak topatu dizkiot sentsazioari: nik neuk erradikaltzat dut neure burua,
|
baina
ezin ditut jasan batzuen jarrera intoleranteak. Askotan topatzen dut neure burua benetan adiskide ditudanekin, ideologiaz ezberdin diren horiekin, neure ideia erradikalak defendatzen.
|
|
2021
|
|
|
Agustin Arrieta filosofo eta irakaslearentzat, umoreaz ari garelarik ezinbestekoa bilakatzen da testuinguruaren azterketa. Bere aburuz, “testuingurugabetzea da umorearekin egin daitekeen akatsik larriena” eta akats horrekin lotzen du egun sare sozialekin gertatzen dena; “txiste bat egin dezakezu
|
baina
ezin duzu testuingurua ondo finkatu” (Argia,).
|
|
|
Aurkezpen orrietan, esaterako, “literatura unibertsalaren obra gorenetariko bat” dela saltzen digute. Eta sentitzen dut,
|
baina
ezin dugu esan horrelakoa denik. Denok dakigu egile beraren beste titulu batzuk direla askoz unibertsalagoak, eta testu honetan behintzat garbi dago garai hartako politikariei eskainitako komentario ugariak azaldu, moldatu edota hobeto kendu egin behar direla lokalista eta desfasatuta gera ez dadin.
|
|
|
Batzuetan nahiagoko nuke arbola izan, erroak lurrean barna landaturik eta abarrak aire eta berotasun bila zerura luzatuak.
|
Baina
ezin dut, oinutsik nabil, soziopata baten moduan, ez dut beti erraten dudana kontrolatzen, eta egundainokoan lanjer batetik bestera pasatu naiz, salbatu baiko, hurrengo putzu ilunera erortzeko. Sekula ez naiz gorde.
|
|
|
Lubakian. Badakit batzuek begiratzen nautela,
|
baina
ezin dut, ezin dut tirorik egin. Eta, bitartean, liburu hau irakurtzen dudalako itxurak egiten ditut.
|
|
|
elkar ezagutzen dugu
|
baina
ezin dugu onartu
|
|
|
Agian biekin egon zaitezke.
|
Baina
ezin duzu ezkutaketan jarraitu. Ez eurengatik, ez zugatik.
|
|
|
Masailetan jarri dizkit eskuak eta negar egin dut aspaldiko partez. Begiak ixteko agindu dit,
|
baina
ezin dut, beldur handiegia ematen dit, atezuan egoteko beharra dut zer gerta ere. Begiak zabalik egitea adosten dugu.
|
|
|
Amak nolabait aurpegiratzen zion Eslovakiako bazter galdu hartan bakarrik utzi izana. Bazekien ez zela alabaren errua, bazekien alde egin behar izan zuela Chicagora, aitak hala eskatu ziolako,
|
baina
ezin zuen jasan. Alabarengandik urrun egotea oso gogorra egingo zitzaion, eta bere ezintasunean komentario itsusi hori egin zion.
|
|
|
Gorenak emandako epaiak argi zioen: bizitzen utziko zioten,
|
baina
ezin zituen herritar baten eskubideak eduki. Eta dena Estatu Batuen alde armaz borrokatzeari muzin egin ziolako.
|
|
|
Sentitzen dut azken orduko desertzio hau, Rosika,
|
baina
ezin dut aurrera egin honekin...
|
|
|
Agundez abokatuak jarraian aipatu zuen epaitutako hamaika emakumeetatik gehienak erlijiozaleak zirela, eta ez zutela beraien burua beren erlijiotik kanpo ikusten,
|
baina
ezin zituztela ume gehiago mantendu, ez zutelako dirurik.
|
|
2022
|
|
|
Bestalde, presio sozialak eragin gutxiago dauka zugan… Gogoan dut behin euria ari zuela eta ni kaputxadun txamarra batekin nindoala
|
baina
ezin nuela inondik inora jantzi nerabea nintzelako. Nahiago nuen goitik behera busti kaputxa jantzi baino… Eta lehengo egunean, aldiz, zirimiri tonto bat hasi zen, ni aterkirik eta kaputxarik gabe, eta esan nuen:
|
|
|
Gorkak soka askatzen du. Tiraka eta tiraka ari naiz,
|
baina
ezin dut jarraitu. Kristoren tiroia sentitzen dut eta arrastaka erortzen naiz lurrera.
|
|
|
Alde batera eta bestera begiratzen dut, baina ez dut mutikoaren arrastorik aurkitzen. Sudurrak zabaltzen ditut,
|
baina
ezin dut bere izerdiaren usaina bereizi. Euria hasten du.
|
|
|
Fabriketako isurkinak, etxeetako leihoetatik jaurtitako zabor poltsak, denak hartu eta garraiatzea besterik ez zaio geratzen, urak duen aurreranzko joera burugogor horretan. Rakelek ere nahi luke hasieratik hasi, iturburu hotzetik salto egin harri malkartsuetan behera, itsasoratze bat aukeratu agian,
|
baina
ezin du. Etxe tarte hau zain dauka beti.
|
|
|
Horretarako prest daude,
|
baina
ezin dute bakarrik egin. Gizonezko nekazariak ondoan behar dituzte, bai eta talde sozialekin egin daitezkeen aliantza guztiak ere, beren espezieak Euskal Herrian irautea nahi badugu, behintzat (Arriola et al., 2009: 154).
|
|
2023
|
|
|
Semeak eta Jabik ile berbera dute, ondulatua, gaztaina kolorekoa, mengela. Orain Jabik ile gutxiago du; izozkailuaren hezetasunarekin lotzen du haren ilearen usaina,
|
baina
ezin du gogora ekarri. Batzuetan Jabi eta semea nahasten dituela uste du.
|
|
|
Ez nago seguru museotik irten naizenean lo edo esna nengoen. Badakit kanpora bidean El Grecoren Deikundea dagoen 8 aretotik pasatu naizela, margolaneko aingeruei begiratu diedalako,
|
baina
ezin dut supermerkaturaino egin dudan bidea gogoratu. Han, halere, erosketak egiteko adina suspertu naiz:
|
|
|
Joseba giltzak ezkutatzeko kapaza dela pentsatu du Inesek. Atzo ile apaindegira joan zen,
|
baina
ezin du kopetako ile sorta gobernatu, eguraldi bustiagatik.
|
|
|
(LUIS, bere trepeta guztiak batu, PANPINA barne, maletan sartu eta gelatik irteteko atera doa. Atea zabaltzen ahalegintzen da
|
baina
ezin du, ez du zabaltzea lortzen. Atea kolpatzen du behin eta berriz, baina barrutik itxita dago.
|
|
|
Arratoi gris erraldoi batzuek, beren bibote tenteekin, igeri egiten zuten berarengana, eta berak uxatu egiten zituen ostiko desesperatuak banatuz eta eskuekin zartakoak emanez.
|
Baina
ezin zuen azantzik sortu, erasotzaileak portuan zeudelako, beren lana amaitzeko zain.
|
|
|
ni zoriontsu nintzateke teatroa egiten okinak ogia egiten duen modu berean.
|
Baina
ezin dugu ahaztu okinak bezeroa irabazten duela ogi ona eginez, hori da nire ilusioa: teatro artisautzaz gozatzea.
|