Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 70

2007
‎Hala ere, La, tte ez zen inoiz izan Euskaltzaindiaren 1920 eta 30 hamarkadetako bileretan. Badirudi behin agindu ziola Azkuek La, tteri grekera eta latinezko testuak euskarara itzul zitzan295, baina ez dugu La, ttek lana burutu zuelako berririk. Piarres Xarrittonen aburuz:
‎Eta besteak Ybarnegaray eta La Rocque, horien alderat itzuli ziren. Eta hor beste gehientsuenak, ez bakarrik abertzale garbi zirenak, oso gutxi baitziren, heiek ez zuten hortan interesik bainan beste guztiekin behar ziren konpondu; La, tte bat, ez zen, baitezpada, ez doriotista ez larrocquista, baina ez zuen lagunik, bakarrik gelditu zen643.
‎Aldizkari hartan taldearen helburu eta ekintzen berri eman zuten euskaltzaleek. Ordurako Piarres La, ttek denbora zeraman Eskualduna> eta Gure> Herrian idazten, baina ez zuen egoki ikusi aldizkariotan euskaltzaleen berri ematea (je nai jamais voulu engager les types dans les journaux où jai écrit) 835 Dena dela, zail izango zitzaien Eskualdunaz baliatzea euskaltzaleen berri emateko, garai hartan Eskualdunaren zuzendaria zen Soubelet frantximantak ez baitzituen gogoko euskaltzaleen ekintzak.
2008
‎Gauzak horrela, hiztegiotan aditz bakoitzaren erabilera bakoitzerako laguntzai le mota eta adiera sorta bat dugu, baina ez dugu inolako aditz sail semantiko esplizi turik topatzen.
Baina ez dugu arau hori aginpidea duen erakunde batek' kanpotik' ezarri digun zerbait denik pentsatu behar. Guk behinik behin ez dugu horrela ikusten.
‎35 Hartan hedatu zen zinez Hasperue apezaren fama, kaseta batzuek hura deitu ere zutelarik. Urteko pilotaria?. Bainan ez zuen berak urgulurik hartzen hortaz, ziolarik jendea pilotarat heldu zela, edo neguan errugbirat, beste jos tetarik ez izanez, ez eta dantzarik ere, gerla egun haietan.
Baina ez zuen kultura aldaketarik nahi, aurrean zuena maitatzearekin nahikoa zuen, alferrikakoa ikusten zuen munduaren, berezko? –
‎–Obras de J. d. Etcheberri?,. De Re bibliographica?, eta horrelako erran moldeak baliatzen ditu. Sarako medikuaren hizkuntza xeheki aurkezten du bainan ez du. Escual Herrico gazteriari, bezalako testu baten alde litera rioa batere azpimarratzen.
‎Campionen ohartxoa, ikusten denez, Jemeinen interpretazioa ukatzera mugatzen zen, baina ez zuen batzarreko gorabeheren bere bertsioa ematen, baizik hain zuzen diskrezio beharra eta ez pertsonalizatzeko komenientzia berresten zituen. Hitzotan antzeman daitekeenez, Campioni (eta Azkueri, berehala ikusiko denez) ez zion bat ere graziarik egin Euzkaditik akordioaren inguruko kontuak eskatzen ibiltzea, azken finean horrek inplikatzen baitzuen jeltzaleek ez zutela onartzen hirukoaren erabakia, eta beraz beren batzarrak ez zuela ezertarako balio izan.
‎Beste aukera Diputazioak ziren, baina ordura arte egindako saioetan ez zuten prestutasun handirik agertu. Donostiako Euskal­itz­jostaldien Batzarrea (Consistorio, de. Juegos. Florales. Euskaros) ere inoiz aipatzen zen erakunde babesle gisa, baina ez dut horren inguruko datu gehiagorik.
‎Moderazioz eta posibilismoz jokatuz. Baina ez zuen estatutik eta hura sustengatzen zuten euskal agintari eskuindarrengandik inolako kontzesiorik lortu.
‎Gela barruan gaiak lantzeko euskara batua darabilte, baina ikasle batek besteari zerbait eskatu behar dionean, ondarrutarrez eskatuko dio. Mintzamenean, Barriola Deklamazio Lehiaketa prestatzen dugunean esate baterako, saiatzen gara bizkaitar literarioko testuak aukeratzen, baina ondarrutarra ez dugu lantzen eta bizkaiera ere gutxi, baina ez dut inolako dudarik hitz egiteko orduan ondarrutarrez moldatzen direla ondoen, horretan dituztela baliabide aberatsenak. (Ibidem)
2009
‎Juntak komenigarri ikusten du Euskaltzaindiak Euskera agerkaria argitaratzea, hiztegia lantzea eta euskararen intereserako diren beste zenbait. Baina ez du
‎Eraso mediatikoak luze iraun zuen, artikulu eta liburu bidez. Beren bitarteko propioez baliatu ziren, hala nola, Kardaberaz bazkuna eta aldizkaria, Euskerazaleak elkartea, edota Zer, Saski Naski eta Agur aldizkariak. Baina ez dute horietan bakarrik argitaratu, kalte gehien egiteko moduan aritu ziren komunikabide handietan, eta erdaraz.
‎Itzal handiko hizkuntzalaria zen Azkue, eta itzala hartzen ari zen Euskaltzaindia, baina ez zuten euskal idazle guztiengan ospe bera. Sabino Aranaren jarraitzaileek, izan ere, ez zioten ez Euskaltzaindiari ez Azkueri aitzindaritzarik aitortzen.
2010
‎B barrutiari dagokionez, hor ere agertzen da aipua iruzkina hurrenkera. Baina ez du estatutu bera, ezta funtzio bera ere. Aipu horien erreferentziala iritzia da, doxa, eta gauzak aldatu egiten dira orduan.
‎–Bizkaitarrek ez zuten ondo hartu Saioka ren fondoa guk hartzea. Haiek gauza bera egin nahi zuten, baina ez zuten baliabiderik, azpiegiturarik??, dio Agirrek.
‎Finean, eredu publikoari begirako hurbilpen hori ez zuen errazten, bi sare mantentzen zirelako; eta bestetik, ez zion ondo erantzuten gure izaerari?. Paulo Agirrek, haatik, uste du garai hartan, irtenbide sakon, sendo eta ona eskaini zietela? baina ez genuen horri irtenbide bat ematen jakin, ordurako zeuden mugimendu eta arazo ideologiko guztiak hor kontzentratu zirelako?.
‎Baina, era berean, bikoizketa modukoa bizi izan zuen. Hau da, oposizioaren jarrerari eutsita, EAJrena jarrera estatalista gisa salatzea interesatzen zitzaion, baina ez zuen, modu berean, posizio tinko eta indartsurik ikastolen planteamenduen inguruan. Horrek ekartzen zuelako federazioek aurretik egindako bidea aitortzea eta onartzea, eta ezin ahaztu Inaxio Oliverirekin gorabeherak izan zirela 1991n, Hezkuntza sailburua zenean?.
2012
‎Armiarmak atera berri duen, euskarari ekarriak? proiektuak itzulpen zaharragoak ere jasotzen ditu, baina ez ditu inondik ere (oraingoz behintzat) historiako euskal itzulpen guztiak biltzen.
‎Baina Dekamerone Tipia ere atsegina da, lapurtera klasikoaren kultismo eta xarma dario ipuin guzietan zehar, baina ez du kultismo honek edertasuna deuseztatzen, aitzitik, zentzu berri bat eta irakurketa berri bat posibilitatzen baitu (Sarrionandia 1980).
2013
‎Laburbilduz, hau da Eskualduna ren irakurleen argazkia: Ipar Euskal Herriko astekari irakurriena zen, baina ez zuen hainbesteko irakurlerik hirian; barnealdean, ordea, prentsa erosten zuten erdiek baino gehiagok Eskualduna erosten zuten. Irakurleak laborariak ziren, hein handi batez, eta igandeetan erosten zuten, eliza aitzinean.
‎Elizgizon horiek euskaltzaleak ziren, baina ez zuten mezu abertzale edo politikorik. Hala ere, Jon Casenavekdioen bezala, Ipar Euskal Herriko euskal kulturgintzako ardura postu funtsezkoenak bete zituzten.
‎Italia, hastapenean, zergatik zen Alemania eta Austria Hungariarekin eta haien arteko harremanak zergatik hoztu ziren xeheki esplikatu zuen. Honen arabera, Italiak Alemaniari hitz eman zion haien alde jarriko zela, Frantziak eraso egiten bazion, baina ez zuela deus hitzemanen alderantzizkoa gertatzen bazen:
‎Etxepareren artikuluek sakontasun bat baldin bazuten, Jean Saint Pierrek alemanei buruzko artikuluak egiten zituenean, trufa eta ironia gehiago sendi zen. Batetik, Alemania aipatzean, gerlaren sustatzaileak zirela erraten zuen, alemanek gerla nola justifikatzen zuten zehaztuz, baina ez zutela arrazoirik erantzunez.
‎Abereekin edo ihiziekin konparatuz baino gogorrago agertu zen otsoekin konparatuz. Alabaina, bildotsa ere aberea da, baina ez du otsoaren erranahi bera gizartearen baitan. Otsoa ihizi gaizto eta arriskutsu gisa ikusten zen.
‎odola jauzten zaio, gaitzitzen zaio solasa, haur ttipi ala jende handi, laido eta eskarnio tzar baten pare. Eskualdunari eder zaio eskualdun agertzea; bainan ez du hala gaizki hartuko frantses edo espainol dela entzutea; hemengoer. Ez aipha aleman direlakorik.
‎Gaichoek etzakiten hatsaren hartzea etzaiotela haizu; ezin dute beren begitharte argia aski goiz gerizatu. Zaharragoetan eritu guziak ez dire hil, bainan ez dukete arrangura eskasik geroko. Pazkak ere orotan aire gaichtoak jo ditu.
‎Ori, tripa iguzkiari arbolapean pausan edo, altcharraztelu bat eskuan, belharretan. Bakhan batzu arraintzarat badoazi, bainan ez dut oraino ikasi nihork ere halako ketarik kausitu duela. Zenbeit zokhoz zokho ikusten ditut, chichparekin, erbi zahar bat kausitu nahiz:
‎Ikuspegi historiografiko batetik ikertu dute gerla Prostek eta Winterrek, eta bi tendentzia horien arteko desadostasun horiek ere aipatu dituzte, baina ez dute baten edo bestearen alde jarri nahi izan, iruditzen zaielako eztabaidaren protagonistek alferrik gogortzen dituztela beren formulazioak eta batek funtsezkotzat dauzkan lekukotasunak besteak baztertzen dituela.
2015
‎Hautatutako objektuak jasoak izan diren osotasuneko ederrenak, onenak, dira. Halakoak badira, uste izatekoa da badutela, bere horretan, edertasun eta ontasun literarioa, baina ez dute, berez,, eder, eta, on?
2016
‎Kanpoko erreferentzia, dominantearen erakargarritasuna, nagusia den kultura, hizkuntza eta praktiken nagusiko ulertzen da Leteren hitzetan. Kasu horretan Larzabal kontraesana da, baina ez dute ongi ezagutzen, ez dute ongi ulertzen, beraz nolabaiteko ezagutza onartzen diote baina ez daki Letek besterik azaltzen:
‎Pazientziarekin hartzen zuen bere lana Larzabalek, mentalitateak aldatu nahi zituen, horretara eraman nahi zuen publikoa, baina ez zituen ateak sobera bortxatzen, diskurtso ulergarriari leial gelditzen zen. Ez zuen eremu irreala lantzen, hurbiltasuna nahiago zuen publikoaren hunkitzeko.
‎Preso sartzen bada ere laguntzera etorriko zaiola erraten dio. Baina ez du apaizak azken hitza. Azken hitza Etxahunek izan du, jujeei buruzko fidagarritasun eskasaren azaltzeko.
‎Erran nion nahi nuela alokatu sala eta zertako pour une pièce de théâtre a, eta orduan asteartea baizik ez zela jour de relâche erran zautan antzerkiak ez zuela arrakastarik hemen Baionan tropak ekarrarazten zituztela, eta ez zela jendea etortzen, jendea ez zela teatrozalea batere eta noizko duzue primaderako eta asteartea har genezake eta zer teatro zen eta euskal teatroa, baina ez duzue inor izanen, eta orduko arrats bat mila libera zen arrats batentzat eta ni dirudun banintz bezala kopetarekin, bai konforme, zer nahi duzu egitea, nahi genuen absolutoki sinbolo bat bezala erakutsi euskal teatroari eman bere noblezia, erakutsi Baionako bezalako herri batean, kaskoin herri batean, euskal antzerkiak jendea biltzen ahal, bildu ziren abantzu zortzi ehun jende, su hitzaileek ...
‎Lehenik izenburuak azalpena merezi luke, asmakuntza hitzak ezezagun asko garraiatzen baititu eta ondoren izanen ditugun azalpenetan ezezagunak diren elementu horiei buruz, zentzuaren aldetik, ez baitugu beste argibiderik. Baliteke, asmakuntza une garaikideari lotua izatea, erran nahi baita literatura berri batek idazle mota berria ere ekarri duela, edo alderantziz, baina ez dugu xehetasunik, baliteke Atxaga baino lehenagokoak benetako idazleak ez izatea, eta orduan hor merezi luke idazlearen definizioetan sartzea, eta debatea bultzatzea, baina Larzabalen garaian horrelakorik ez zegoen.
‎Hala ere, ikuspuntua interesgarria iruditu zaigu, hizkuntza gutxituan ari den idazle baten lanaren azterketa egiten baitu, horrek daraman traba kontuan hartuz eta gai gisa hartuz. Larzabal kontzientea zen bizi zuen egoera ez zela arrunt normalizatua, defenditzen zuen literatura ez zela nagusia, ez eta instituzioetan, harremanetan, baina ez zuen gaia sakondu, ez zuen ere zalantzan ematen idazlea zenik.
‎Lehenik, oinarrizko printzipioak azaldu ondoren praktikan ematen hasi zen. Parrokiako antzerkitik abiatzen zen, baina ez zuen horretan gelditu nahi, beste bide bat ireki zuen, kalitatearen bidea.
‎Euskal Herrian XIX. mendearen bukaeran pizten ari zen tradizioaren aldeko mugimenduan oinarritzen ziren askotan eta hizkuntzaren babesteko azpi helburua zuten. Baina ez du horrek kentzen literatura genero desberdinak landu zituzten autoreek mundu horri buruz, estetika helbururik ez ukaitea.
2019
‎nnn): , a) Euskaltzain emerituek euskaltzain osoen eskubide guztiak gordetzen dituzte, baina ez dute erakunde ardura betebeharrik; b) Euskaltzain emerituek osoko bilkuretan nahiz batzordeetakoetan parte hartzeko eskubidea dute, ahots eta botoarekin, halaber Euskaltzaindiaren Iker edota Jagon Sailetako egitasmoetan; c) Euskaltzain emerituek erakundearen karguetarako hautagai eta hautesle izan daitezke, baina ahala inori ezin diote eman?.
2021
‎Beltránentzat eta Velazarentzat (2013: 62) ere Oiartzungo patronimoa baskoi multzokoa da. beltesonis, antzinateko beste asko bezala, oinarri bati atzizki bat (edo gehiago) erantsiz eraturiko izendapena da( [Bel+ te]+ so+ [n+ is]), baina ez du etimologia garbirik oraingoz. Hura argitzeko urratsak ematen saiatu aurretik komeni da zenbait gauzari begiratzea, esate baterako, osagaiak eta haien ezaugarri fonetikoak zein jatorkitakoak diren, hau da, euskal enborrekoak, iberieraren sailekoak edota bietarikoak.
‎Bestalde, laburbiltzaile guztiek ez dute tradizio bera, ezta lexikalizatze maila bera ere: laburbilduz (laburbilduta), esaterako, ikaragarri zabaldu da egungo euskaran birformulatzaile gisa, baina ez du tradizio luzerik. Hitz bitan esateko k ere esapide berria dirudi eta oso maiztasun apala du, are gaurko euskaran ere.
‎Funtsean atzizki bera dela esan daitekeen arren, ondoren ikusiko ditugun adibideek ez dute izen baliorik. Baina ez dute adjektibo erabilera beterik ere; ez dira izen baten ezkerrean azaltzen, predikatu sintagma osatzen dute. Ez dugu, esaterako, bekatu barkakizunak esaten, baizik barkakizun zaizkizu bekatu horiek.
‎Dena den, oso adibide gutxi ditugunez hemen aipatzea iruditu zaigu egokiena; Emakunde da euskara estandarrean bide horretatik sortu den bakarra (erakunde baten izen propioa): aitakunde, Emakunde, gizakunde; Azkuek jaso zituen bere hiztegian, baina ez dute ia lekukotasunik testuetan.
‎Euskal gramatikariek jaso dituzten atzizki adberbio sortzaileak bildu ditugu atal honetan. Baina ez dute guztiek hedadura eta emankortasun bera. ka eta ki3 dira orokorrenak, literatura tradizioan eta gaur egun ere maizenik aurki ditzakegunak.
‎Aditzei lotzen zaie ber/ bir, baina ez du edozein aditzek onartzen ber/ biraurrizkia, telikoak izan behar dute aditzok (Gràcia et al. 2000); hau da, amaiera jakina duen gertaera adierazten dutenek bakarrik har dezakete bir. Horrek esplikatzen du* berregon edo* berribili modukorik sortu ezina.
‎Juntaturiko perpausak ez badaude besteren mende, orduan, jakina, aditza bere osotasunean, inolako eranskinik gabe agertuko zaigu: Berandu iritsi dira baina ez dute errurik.
‎43.10.3b Erabilerari dagokionez, bi hauek nabarmentzen dira. Batetik, birformulakizunak bi aukera adierazten ditu, bata zein bestea hauta daitezke, baina ez du horrek eraginik atal birformulatzailean gailentzen den ideian:
‎Partitiboa marka morfologiko bat baizik ez da (ik), eta determinatzaile mota bat izan daiteke (oihanik), edo adberbioak sortzeko bidea (zutik). Baina ez dugu kasuen artean sartzen, determinatzaile zehaztugabea denean berez absolutiboaren aldaera bat baizik ez baita (§ 18.2.4).
‎Hortaz, batzuetan nolabaiteko izenordain gisa ere agertzen da. Baina ez dugu horrelakorik ekialdeko euskalkietan erabiltzen duten bakoitza ren baliokidearekin, batbedera rekin alegia (§ 13.11). Hau beti izenordaina dugu eta beti singularrean doa:
‎ekarri aditzak norbaitek zerbait ekartzea eskatzen du (beraz, nor eta zer argumentuak ezinbestekoak ditu, eta anitzetan nori ere). Baina ez du aditzak berez eta ezinbestean eskatzen nola ekarriko duen, noiz, norekin edo zergatik, horiek guztiak gertaera posibleen konstanteak baitira. Gertaerak beti gertatzen dira noizbait, nonbait, nolabait... zirkunstantzia batzuetan alegia.
‎Zabala). Entzundakoari buruzko argibidea ematen da, urruntasunez, omen ekin baino ziurtasun gutxiagoz (entzun dudala uste dut...; esaten da baina ez dut ziurtasun handirik...) 22.
‎22.5.3b Lekua zein denbora adierazteko erabiltzen diren berformei dagokienez, esan dezagun berton/ bertan ditugula, batetik, eta bereon/ berean, bestetik, euskalkien arabera bereiziak. Baina ez dute horiek erabilera bera. Berton/ bertan batez ere mendebaldeko testuetan ageri dira eta oso forma zaharrak dira.
‎Argi geratzen da amaierarik gabeko jarduera adierazten duten eta amaiera duen aditz predikatuaren arteko aldea: Jonek bi orduan lan egin du, baina ez du lana amaitu/* Jonek bi orduan harrikoa egin du, baina ez du harrikoa bukatu (Zabala 2004; Martinez 2015). Aditzak bere baitatik dakarren aspektuari aktionsart edo aditzen aspektu lexikala esaten zaio (ikus § 26.1.4.1).
‎Baina aditzaren murriztapen semantikoek adierazten digute, besterik aipatu gabe, aditzak zerbait eskatzen duela, eta zerbait horren izaeraren berri ere ematen digute. Adibidez, zuzenak dira Hiru egunez egon zen (ogia) jan gabe; Hiru egunez egon zen (patatak) jan gabe; Hiru egunez egon zen haragia jan gabe, baina ez luke inork ere ulertuko* Hiru egunez egon zen (zapatak) jan gabe;* Hiru egunez egon zen (burdina) jan gabe eta abar. Ikuspuntu honetatik badirudi benetan zerbait isiltzen dela eta argumentu hori hor dagoela.
‎Zenbatzaileekin ere egiten da alboratzea: Baina ez zuen bere nagusiagandik pauso muttur bat ere alde egiteko ausardiarik: hainbesteko beldurra zeukan bihotzean sartua (Berrondo); Bildur naiz gera nadin burutik galduta:
‎Barkamena eskatzearekin gauza asko konponduko zenituzke. Hauek ere baldintzadun perpausen pareko irakurketak izan ditzakete (Zure laguntza badugu...; Zure laguntzarik ez badugu...; Barkamena eskatzen baduzu...), baina ez ditugu hemen aztertuko1.
‎Garmendia); Beren bizitza guztian aberats izateko lain diru bazeramaten (Etxaniz); Handik goiti eskean ibili zen, gosez ez hiltzeko doia nekez irabazten zuela (Mirande); Euskaraz bazekiten, ihardesteko doia (Larre). Konparazio itxura, bai, baina ez dituzte konparazio perpausen ezaugarriak. Izan ere, horietan ez dira konparazio egiturak dituen perpaus biak, konparazio termino biei dagozkionak.
‎Horrelakoak, ordea, ez dira ohikoak, adjektiboen maila berdintasuna adierazteko bezain forma baita jeneralean erabiltzen dena (bezain{ bastoak/ azkarra/ ona/ txarra...}). Adjektiboa izen sintagmaren barnean denean bezalako eta bezain morfemak erabil daitezke, biak, baina ez dute guztiz esanahi bera. Uzkudun bezalako boxeolari kementsuak gutxi izan dira esaldiko bezalako k boxeolari kementsu izen sintagmari dagokio, eta, hortaz, ‘zenbat boxeolari kementsu’ izan diren ematen da aditzera.
‎Emazu aintzina, zaren bezalakoa, eta gero, zathorzkigula, komentuko athera, gosea zarela, eztuzula [zer jan] (Joanategi); Erregek ere ez lukete [zer jan], laboraririk ez balitz (Almanaka); Topa egin zioten elkarri, bandaren touchéa, ez dugu [zer edanik], ez dugu [zer edanik] (An. Garikano); Altxatuko litzateke, baina ez du [zer janztekorik] gabardinaz aparte (Saizarbitoria). Lau adibideetan zer izenordaina jan, edan eta jantzi aditzen objektu zuzen gisa interpretatua da, hurrenez hurren.
‎39.2.7e nahiz eta+ ba... ere. Era honetako adibideak ere badira literatura tradizioan, baina ez lukete lekurik gaur egungo erabileran. Pagatu didazute bai, nahiz ta Briareo erraldoiaren besoak baino ugariagoak mugitzen badituzute ere (Berrondo); Neuk aginduten dautzut etzarala beragaz ezkonduko, nahiz ta galerazoteko ludi guztija erre ta kiskaldu bihar balitz be (Kirikiño).
‎Har dezagun, esaterako, ondorengo bikote hau: Asko ikasten du, baina ez du irakasgaia gainditzen; Ez du irakasgaia gainditzen, baina asko ikasten du. Lehenengo adibidean hiztunari gehiago axola zaio azterketako emaitza ikasketa prozesua baino; nolabait esatearren, ‘asko ikasten du, eta asko ikasiz gainditu litzatekeela pentsatzen dugun arren, ikasle honen kasuan ez da betetzen, eta ez du irakasgaia gainditzen’ Bigarren adibidean, ordea, ikaslearen ahaleginean jartzen du arreta handiagoa igorleak, eta adierazi nahi du, gutxi gorabehera, ‘azterketak gainditzen ez dituenez, pentsa daiteke ez dela askorik saiatzen, baina kasu honetan, gehienetan gertatu ohi denaren aurka, ez da ez saiatzearen ondorio, ziur bainago ikasleak lan asko egiten duela’.
‎frantses, italiano, erruso, ingeles... Horiek ere erabiltzen dira euskaraz (jakina, frantziar, italiar, errusiar, baztertu gabe), baina ez dute denek bide bera segitzen, eta erabilera zalantzak sortzen dira zenbaitetan. Iparraldean arrunta da erruso presidente, erruso jakintsu edo erruso tropa bezalakoak ikustea Herria aldizkarian, esate baterako.
‎23.2.2.4b Eguraldi aditz batzuek formalki du laguntzailea hartzen dute, baina ez dute ez ageriko subjekturik ez objekturik hartzen (ez dute argumenturik): atertu du, berotu du, hoztu du, ilundu du.
‎13.4.2e Horien ordez nik pertsonalki gisako itzuliak entzuten dira batzuetan elkarrizketetan, baina ez dute horiek inolako lekukotasunik gaurko literaturan. Bai, ordea, tradizio klasikoan, Leizarragak, Haranburuk, Mirandek eta Etxaidek erabili izan baitute:
‎Ausartu bezalako gobernatzaile batek perpaus osagarria baino ez du hautatzen. Etorri aditzak, ostera, har ditzake perpaus osagarri jokatugabeak (zertara), baina ez du hori aukera bakarra; mugimendu fisikoa adierazteko nondik eta norengana postposizio sintagma arruntez osa daiteke esaldia. Edo bi batera agertu (nora, zertara), aurreko adibidean bezala.
‎eder+ tasun eta pasa+ kor, hurrenez hurren. Horko tasun eta kor ere ez dira beregainak, beste elementu bati loturik ageriko zaizkigu beti; baina ez dute funtzio gramatikalik adierazten, kategoria lexiko bateko oinarri bati loturik, beste kategoria lexiko bat osatzen dute. Gure adibideetan, mendi (izena)+ tsu> menditsu (adjektiboa); eder (adjektiboa)+ tasun> edertasun (izena); pasa (aditzoina)+ kor> pasakor (adjektiboa).
‎Eta ez zara damutuko; Egin ezazu esaten zaizuna, adiskide, eta ez zara damutuko; (ii) Zerbait behar duzunean beldurrik gabe kasu egiteko esan dizut beti. Baina ez dut inoiz zure berririk izan; Zerbait behar duzunean beldurrik gabe kasu egiteko esan dizut beti, baina ez dut inoiz zure berririk izan; (iii) Saia zaitez ahaleginean hartutako lanbidean, gizona. Edo ekin, bestela, beste lanbide berriren bati; Saia zaitez ahaleginean hartutako lanbidean, gizona, edo ekin, bestela, beste lanbide berriren bati.
‎Eta ez zara damutuko; Egin ezazu esaten zaizuna, adiskide, eta ez zara damutuko; (ii) Zerbait behar duzunean beldurrik gabe kasu egiteko esan dizut beti. Baina ez dut inoiz zure berririk izan; Zerbait behar duzunean beldurrik gabe kasu egiteko esan dizut beti, baina ez dut inoiz zure berririk izan; (iii) Saia zaitez ahaleginean hartutako lanbidean, gizona. Edo ekin, bestela, beste lanbide berriren bati; Saia zaitez ahaleginean hartutako lanbidean, gizona, edo ekin, bestela, beste lanbide berriren bati.
2023
‎Nafarroako erregearen helburu politikoak ez ziren jarraitu Europako beste erregeengandik. Zilegitasuna zeukan, baina ez zuen jarraitzailerik. Alaba bazuen, eta aukera ikusten zuen haren ezkontzaren bitartez Nafarroa berreskuratzeko, baina Frantziako erregeak ez zuen horrelako ezkontzarik onartu.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia