|
2000
|
|
|
Beasaindar bat ere bai, Mata abizena zuena; neumotorax tratamendua egin zioten, baina hobekuntzarik eragin ez zionez, plastia ebakuntza egin behar; ebakuntzaren ondoren bisitan joan nintzaion, animatua ikusi nuen goiko gelan; hurrengo goizean hil zen. Arruabarrena zeritzan bat ere bazen, marrazten artista zena; Merced egunean jaia antolatu zuten mojek, eta batzuk mozorrotuta ibili ginen marrazkilariari adorea ematen,
|
baina
ez dakit zer atarramentu izan zuen. Mendaroko bat ere hil zen, eta beste asko ere bai.
|
|
|
Ohe ondora etorri eta ea zeren zain nengoen esaten zidan behin eta berriz, hiltzeko behingoz, hil egin behar nuela derrigor, dena prest zegoela eta ni hiltzea baino ez zela falta. Ni hiltzeko prestatu nintzen, amak esaten zidan bezala, eskuak bular gainean gurutzatuta,
|
baina
ez nekien nola hil.
|
|
2002
|
|
|
Bihotza beharbada baietz,
|
baina
ez zekiela seguru sentimenduak non sortzen ote diren, bihotzean ala hesteetan. " Hirekin topatzearen perspektibak bigundu zidan gilborra.
|
|
|
– Hiru bat aste barru izango da eguna,
|
baina
ez dakit seguru, dena Joseluk jokatu behar duen boxeo borrokaren dataren arabera baitago. Jaialdi hori noiz izango den jakin bezain laster, egun horretarako izan dugu prest.
|
|
|
– Bilbora joango zarela esan duzu,
|
baina
ez dakigu nora eroan duten.
|
|
|
Zesarreneko Pilar eskandalizatuta zegoen eliza barruan izan zelako, noraino ailegatu behar dugu eta horrelakoak esaten. da egunkarietan zer edo zer jarriko duela,
|
baina
ez dakit gehiago.
|
|
|
Eta atzo bertan egindako frogan bazebilen. Zer edo zerk huts egin du,
|
baina
ez dakit zerk.
|
|
|
Galder bat zetorren horrekin. Alboratu nahi zituen Bonbardaketa eta bonbardaketak une batez, eguneroko bizitzaren keta guztiak,
|
baina
ez zekien zelan. Caponen gainean edo Gernikaren gainean edo Fernandoren beraren gainean ari zirenean lasaiago sentitzen zuen bere burua.
|
|
2003
|
|
|
Zu zeu zinen bakarra, erantzun dio, eta argazkia nire gutunontzian jarri zuena ere bai, jakina.
|
Baina
ez dakit nor izan daitekeen nire etxeraino hori ekarri duena.
|
|
|
Denak ametsa dirudi,
|
baina
ez daki amesten
|
|
|
|
Baina
ez dakit
|
|
2004
|
|
|
Hesiaren gainetik salto egin eta Harakinen gelako leiho azpian kokatu ondoren, pissska hasi zen. Uluka baleki sikiera!,
|
baina
ez zekien eta pissska jarraitu zuen, harik eta harri bat ikusi zuen arte; harriak kaxk egin zuen kristalean, kaxk bigarrenak. Leihoak itxirik jarraitu zuen, eta hala ere zerbaitek esaten zion Harakin leihoaren zirrikitu batetik ari zitzaiola begira.
|
|
|
|
baina
ez daki,
|
|
2005
|
|
|
Londresko irratia entzuten zutenek, amerikanoak jada Ipar Afrikan plantatuak zirelako zurrumurruak hedatzen zituzten. Berrien arabera laster lehorretaratuko ziren,
|
baina
ez zekiten noiz eta non. Jendeen artean zegoen Janinak irrati bidezko kutzumutzu horiek behatzen zituen, bistan dena, Pannecau karrikako Chadefaud en ostatuko gela handian.
|
|
|
Kontatuko nien gustura
|
baina
ez dakit hori guztia esaten. Uste dut.
|
|
|
|
Baina
ez zekiela garbi. Irudiz entzungo ote zuen.
|
|
|
Artxibo batzuk miatuak nituen,
|
baina
ez nekien ondo zer kontatu behar nuen. Bandera aldarrikatu behar nuen?
|
|
|
Ohore handia litzateke,
|
baina
ez dakit nik egokiena den...
|
|
|
Jakin behar genuen, orduan, gerra garaian, haiek nahi duten eran eta orduan ibiltzen direla trenak,
|
baina
ez genekien. Bera Hans izeneko alemaniar batekin ezkontzear egonagatik, nik gudarostea mihiaren puntaz dastatu izanagatik, ume hankagorri batzuk besterik ez ginen.
|
|
|
Damiani geratzen zaion bizitzaren zatia harekin egiteko.
|
Baina
ez daki. Amets handiegia egitea ez ote den ez daki.
|
|
|
Etxerako bidean, iruditu zait Xenaro zain dudala Rivasi buruz noiz galdetuko, zer dela-eta bisitatzen duen herria. Badaki lehen aho zabalik geratu naizena, eta zelan ez geratu,
|
baina
ez daki zein den benetako arrazoia. Lehenago egona naiz finisterre honetan, Ortigueiran, O Groven, Tuin, Lalinen, Fozen, eta zin egingo nuke inork ez zuela idazlearen berri.
|
|
|
Garazik, berriz, oso besterik ikusten zuen afera eta lantzean lantzean gutunak bidaltzen zituen kartzelara. Geuk ere bidaliko genituen, noski,
|
baina
ez genekien zer idatzi. Hura zen, azken batean, mahaiak eskatzen zuen laugarren hanka.
|
|
|
|
Baina
ez daki.
|
|
|
Burdina atera eta sastakada ematea besterik ez neukaan...
|
Baina
ez zakiat zer gertatzen zaidan, inurriak hartzen naik.
|
|
2006
|
|
|
|
baina
ez dakit aurkituko nauzun.
|
|
|
Nire esna ametsetan Aintzanerekin Urrategiko igoeraz hizketan irudikatzen nuen neure burua. Nire kirol balentria guztiak eskaini nahi nizkion,
|
baina
ez nekien nola.
|
|
2007
|
|
|
Kotxean sartu direnean, barkamena eskatzear egon da senarra.
|
Baina
ez daki zergatik eskatu liokeen. Eta isilik geratu da, gauari begira.
|
|
|
– Bai.
|
Baina
ez dakit ezer. Arratoiak badira katedral zahar honetan, eta arratoi usteldu baten urrina zela ziruditan.
|
|
|
Azalpenen bat zor zion,
|
baina
ez zekien nondik hasi, eta Partagas bat piztu zuen agurra nola egin pentsatzeko. Asmo guziak ongi bideraturik zeuzkalako ustean egona zen, baina huskeriaren eragina aski izan zen harreman guziak hankaz goiti paratzeko.
|
|
|
|
baina
ez dakit zein bulegotara jo
|
|
2008
|
|
|
|
baina
ez dakizue
|
|
|
|
baina
ez dakit
|
|
2009
|
|
|
Zerbait egin behar dudala erabakita irten naiz moldiztegitik,
|
baina
ez dakit non lo egiten duen Estudianteak. Ez dakit non bazkaltzen duen.
|
|
|
Arrapaladaz oroitu zen askazietarik bat Arizonaratu zela mende hasieran artzaintzara, bi mila bururekin, desertu honetako Sigmaren zidor berdinak urratuz. Amak kontatu zionez,
|
baina
ez zekien arras egia zenez, Leizarragaren bibliaren ale purtzilikatua zekarren puskila apurrekin batera.
|
|
2010
|
|
|
– Idazten ari haiz
|
baina
ez dakik xuxen ari ote haizen. Horiek txoriburuen denbora pasa txatxuak dituk, Mikel.
|
|
|
– Ulertu dut galdera, bai,
|
baina
ez dakit zer erantzun. Berak erosi zituen, berak esan dizu zergatik eta zertarako.
|
|
|
" Hara idazle bikain bat".
|
Baina
ez dakite morroi horrek westernak edo nobela arrosak idazten zituen. Mundu guztiak daki, ordea, Beethovenek ez zuela heavy metalik konposatzen.
|
|
|
Ezagutzen nuen ordurako.
|
Baina
ez nekien euskalduna zenik –abizenaren jatorria ez nuen identifikatzea lortu ez baitzuen, preseski, euskalduna– Bruselako kongresu bazkari batean kointziditu genuen lehenengoz, aurreko urtean. Eta deus gutxi oroitzen dut berak orduan esandakoaz.
|
|
|
" Zergatik ez.
|
Baina
ez dakit, ez nuke neure burua inposatu nahi...". " Ixo, gizona.
|
|
|
Altxatu eta bi musu eman dizkit. Ohartzen naiz ez diodala ezer eraman –lorerik, esaterako–
|
Baina
ez dakit eraman beharra neukan ere. Ziurrenik ez.
|
|
|
Institutuan greba orokorra deitu dugu. Langileekin batera mobilizatzea proposatu da,
|
baina
ez dakigunez zein asmo duzuen, bihar goizeko lehen orduan institutuan biltzea erabaki dugu, zuen deialdiaren zain.
|
|
2011
|
|
|
Urkiza, luze gogoetatu ostean, laburrago erantzutera deliberatu zen: Horixe uste dut nik ere, nekronimoa dela nire izena,
|
baina
ez dakit seguru.
|
|
|
– Bolada bat frigorifikoan pasatu dut, enpresa pribatuan baditut bizpahiru eskaintza. Fundazioan sartzea eskaini didate,
|
baina
ez dakit... Aspergarriegi gure adrenalina jario mailan ohituta gaudenontzat, ez duzu uste?
|
|
|
Jakin izan balute,
|
baina
ez zekiten, bestela begiratuko zioten gelari, etxea utzi dieten lagunei besarkada bat eman edo ohar polit bat utziko, zoroa, anaia, zoroa: " idazten geratu behar nian, redios, etxean gozo, nork esan zidak Uztaritzeko jai horretara joateko, baina bizi ere egin beharra zagok, ezta?
|
|
2012
|
|
|
Norak galdera asko egin nahi dizkio
|
baina
ez daki nola. Konturatzerako, mahaitik altxatu da Manuel.
|
|
|
– Uste dut mendekua osasuntsua dela; ni zalea naiz,
|
baina
ez dakit une honetan zer egin behar nukeen.
|
|
|
Eskerrak neskak gaztelania pixka bat badakien. Mutilarekin oso ondo moldatzen naiz,
|
baina
ez dakit nola egiten dugun elkar ulertzeko! Frantsesa ikasi dut, bai.
|
|
|
Istant bat geroago emakume bat atera da auto txikitik. Autoetako ateak ixterakoan egindako zaraten oihartzunak bete du gaua, bi tiro balira bezala, pentsatu dut,
|
baina
ez dakit tiroek nolako zarata egiten duten. Behin bakarrik izan dut bat eskuartean eta oihal batean bilduta zegoen.
|
|
|
|
baina
ez dakit ondo ematen ote didaten.
|
|
2013
|
|
|
– Bai, ama.
|
Baina
ez nekien parkean ibili zalea zinenik. Umetan ez ninduzun sekula hona ekartzen.
|
|
|
|
baina
ez dakit nire gogoeten pindarrak diren
|
|
|
Badakit ahula naizela, ez izanak izatera bultzatzen nauela, eta salneurriari ez diodala begiratzen.
|
Baina
ez dakit beste era batera jokatzen. Nik ez dakit borrokan egiten, Marko; hik bai, hik ondo erantzun hion pretorianu mozkor hari biotako zein erdituko zen galdetu zigunean:
|
|
2014
|
|
|
Eta amak barre urduri bat eginez eskerrak ematen zizkion. Gehiago esan nahi ziokeen,
|
baina
ez zekien zer. Esan ziezaiokeen etxe zoragarria zeukala, han gera zitekeela berarekin bizitzen, hori esatea (egia izan arren) erokeria beldurgarria izan ez balitz.
|
|
|
Neska ukitu nahi zuen, bai.
|
Baina
ez zekien nola, eta ez zekien non.
|
|
|
Hatzak mugitzen ditu aitak, esku ahurretan azkura balu bezala. Xabi gelan sartzen sumatu duenean begiratu du,
|
baina
ez daki zer den esan nahi diona.
|
|
|
Pala jokoa egiten ari da aita kabinan, eta Xabik ez du halako une zorionekorik oroitzen.
|
Baina
ez daki zergatik, ez du irribarrerik egin nahi. Zerk ematen dio beldur, edo zerk ematen dio lotsa.
|
|
|
Hau bai, hau ez, kito.
|
Baina
ez zekien hori egiten eta eskale baten pare sentitu zen, munduko gauza goxoen domeinutik makilaka kanporatutako arlotea. Zereal eta kruasan horiek bere bizitzan mamitutako sentimendu gaiztoen ondorio eskematikoa ziren.
|
|
|
Mitrallusekin, aldiz, zorte poxi bat izanen du menturaz, ez dute ehizatuko menturaz; su hegiko soldaduei lotuko zaizkie menturaz. Hor beherean, ezkerrerat, lehen ikusi duen meta horretarat gerturatzerik balu, berrogei metrotan izanen luke salbazioa, bide erdiak eginik,
|
baina
ez daki; ez daki; ez. " Amore gauean intzirien elizkizun gaizoa gerlako denboran eta granada meta zutik:
|
|
|
|
baina
ez dakigu
|
|
|
Usaina Ordonakoa baino gogorragoa... Zapia haginen artean erabili nuen,
|
baina
ez dakit ezertarako balio izan zidan.
|
|
2015
|
|
|
Zuazok ezagutzen zuen Mahatserria, noiz edo noiz ibilia zen han, hilerria ere koka zezakeen, ondoan baitzegoen metroko igogailua,
|
baina
ez zekien ezer Purgatorioaz. Gogoratzen zuenagatik, bekatu arinak garbitu gabe hildakoen arimek egonalditxo bat egin behar izaten zuten purgatorioan, purgatzen noski, zerura iritsi aurretik.
|
|
|
" –Eta hiltzeko prestatu nintzen, esaten zidan bezala, eskuak bular gainean gurutzatuz,
|
baina
ez nekien nola hil.
|
|
|
Lehenbiziko hiru eleberrietan ez bezala, Hamaika pauso tik aurrera Saizarbitoriak esaldi luze bihurgunetsuak idaztera joko du. (Apalategik" tortueuse" darabil,
|
baina
ez dakit nola itzuli" luze bihurgunetsu" esanahia ez ezik" memoriak torturatutako idazleari dagokion esaldi mota" ñabardura ere gorde dezan.)
|
|
2016
|
|
|
– Garajean ez diagu horrelakorik. Tira, hor daukak Portlandekoen autobus zaharra, kamioi baten tankerako muturrarekin –Urangak aparkalekuaren bazter batera so egin zuen–,
|
baina
ez zakiat martxan jarri ahal izanen dugun.
|
|
|
– Bai,
|
baina
ez dakigu zertara –esan zion Luisek.
|
|
|
– Bai, bazagok,
|
baina
ez zakiat ez ote den arriskutsuegia. Estherrek giltza joko bat gorde ohi dik etxetik kanpo.
|
|
|
Noski gozatu zenuela.
|
Baina
ez dakizu biharamunekoa, hori ez dizute jakinaraziko. Izugarri tristea izan zen.
|
|
|
– “Txekaria”.
|
Baina
ez zekiten zer esan nahi duen...
|
|
2017
|
|
|
Hantxe daude Joseba eta bera. Badago antsia eragiten dion zerbait
|
baina
ez daki. Kafe kikara hutsik.
|
|
|
Horregatik ari da negarrez. Josebak zerbait esan dio
|
baina
ez daki zer.
|
|
|
Josebak badaki Txatok eta Kennethek badutela noizbehinkako harremana, Txatok duela urte batzuk San Frantziskora egindako bidaia baten ondoren kontaktua berreskuratu zutela,
|
baina
ez zekien hainbesterakoa zenik. Jeloskor nabaritu du bere burua eta urrundu egin da Txatorengandik, Begorengandik adina.
|
|
|
Unibertsoaren mugimendu harmonikoa burlaize bihurriz urratzen ariko banintz bezala.
|
Baina
ez nekien zer egin nezakeen egoera hartan irauteko, nire ihesari arnasa ematen jarraitzeko. Horregatik, errepide ertzeko klubeko argi gorriak ikusi orduko sartu nintzen barrura.
|
|
|
Bakartia naiz,
|
baina
ez dakit ezetz esaten. Bakartia baldin banaiz, izan ere, inor ez molestatzeko da, ezin dudalako eraman inori traba edo kalte egiten diodalako irudipena edo kontzientzia, eta bakarrik egotea delako hori saihesteko modu seguruena, bakarra ez bada.
|
|
|
Begiratu, neurtu eta konparatu egiten zizkidaten. Bi haragi puska haien erruz nonbaitetik betiko egotzi nindutela sentitu nuen,
|
baina
ez nekien esaten zehazki nondik.
|
|
|
arriskutsua zela gaixoarekin igerileku berean bainatzea, edalontzi beretik edatea, zapatila berak janztea... Amak gogor kritikatzen zituen kaleko txutxu mutxuak; jendeak errazegi hitz egiten zuela esaten zuen,
|
baina
ez zekien, bere alabaren kasuan, zentzuzko distantzia zein zen. Karmenek ni laztantzea, musukatzea, gela itxi hartan egunez egun aire bera arnastea... gehiegizkoa egiten zitzaion.
|
|
|
Oldeka dator, sarkor, gutxien espero dudanean. Ongi bizia egon zen zerbaitek baino ezin du horrela usaindu,
|
baina
ez dakit zer den. Itsasoa, fruitu galdua eta haragia.
|
|
|
Nire gorputzak bizitza propioa hartu du, hanketatik eta besoetatik tira egin izan balidate bezala gerriaren jaiotza ekarriz, eta bularretan pilatuz sobrante nuen haragia eta grasa,
|
baina
ez dakit zer egin atal berri horiekin. Ileak gantz usaina hartzen du dutxatu eta gutxira, baina ez dut asmatzen xarma pixka batekin jasotzen.
|
|
|
Erdi xuxurlan hitz egiten zion Ametsi, muturra estutuz irriak irten bezain agudo. Zerbait esan nahi nion
|
baina
ez nekien zer. Aldi hartan, lanera bidean, egun hura gogora ekartzen ahalegindu nintzen, pisuzko arrazoi bat behar nuen eta aurrera jarraitzeko, baina geroz eta maiztuago zetorkidan, usain mordoilo bat, distirarik gabeko gorputza, eta ordurako ezustean harrapatzen ez ninduen hoditeria eta burdin hotsa.
|
|
2018
|
|
|
Edo nahi baldin bazuen ere, ez zen gai bere burua biluzteko. Agian orain da horretarako momentua,
|
baina
ez daki nondik abiatu ere. Letrak marrazteari ekin dio.
|
|
|
– Bai, badakit.
|
Baina
ez dakit ideia ona den. Gauean bueltaka ibili natzaio atzo esan zenidanari, eta ez dakit.
|
|
|
" Bihar Dianarekin hitzordua dut. Auskalo zer esango didan,
|
baina
ez dakit terapiak askorik balio duen. Behintzat norbaitekin hitz egiten dut."
|
|
|
Bere bizitzarekin liluratuta, mundu guztiarekin gaizki moldatzen zela ikusita, eta Walterren arabera txundigarriena zena, bere senar ohia zen Enrike Nafarroakoari, ondorengo Enrike IV.a Frantziakoari gerra deklaratzera iritsi zela, ba pentsatu zuen bere bilobari Margot izena jarri behar zitzaiola. Nire amari gustatu zitzaion,
|
baina
ez zekien atzetik zuen istorio guztia. Eta aitari berdin zitzaion, egia esan.
|
|
|
– Utopien inguruko lan bat egin behar dut.
|
Baina
ez dakit nola planteatu. Étienne Cabet en Voyage en Icarie hartzea pentsatu dut.
|
|
|
Hori onartzen dut.
|
Baina
ez dakit, gainontzeko guztia hain “objektiboa” da, edo irudipen hori dut behintzat.
|
|
|
– Barkatuko didazu,
|
baina
ez dakit zer erantzun.
|
|
|
Islari laguntzea bere buruari laguntzea dela uste du.
|
Baina
ez daki nola, ez daki laguntzeko gaitasunik duen ere. Pauso bat ematen saiatu da, baina zerbaitek geldiarazten du.
|
|
|
Sara bakarrik gelditu da une batez. Ongi daki zer gertatu zaion,
|
baina
ez daki zein den zergatia. Berak hori jakin nahi du, ordea.
|
|
|
Urteak daramatzat zurekin, eta hainbatetan ikusi zaitut oso egoera txarrean. Badakit gai zarela zure akatsetatik ikasteko,
|
baina
ez dakit. Ez dakit egia guztia esaten didazun.
|
|
|
“Asko harritzen naiz, ez dut horrenbeste ere ezagutzen...,
|
baina
ez dakit gai izango litzatekeen halako... halako operazioa berak... ”.
|
|
|
“Hemen, Amaran,
|
baina
ez dakit non, zehazki”.
|
|
|
“Hegoaldean zabilek hura,
|
baina
ez zakiat zertan. Ez zidak aspaldi idatzi.
|
|
|
Belarri pribilegiatua izan du beti Pharosek,
|
baina
ez daki oso ongi azaltzen zerk erakartzen duen berrea sasoian. Basatia eta aspaldikoa den zerbaiten lekuko izateak?
|
|
2019
|
|
|
" Egia da askotan andre txarrek ez dutela gizonezkoen irudira egiten eurena,
|
baina
ez dakit hori beti horrela den. Niri sentiarazi didate nire gorputza ikusezina dela, eta nik ahalegin handia egin dut haien begietara sexuatua izaten, haien begietara gorputza izaten, baina sentitu dut ez zaiela interesatu.
|
|
|
Ez daukagu erreferenterik. Galdetzen badidazu ea 50 edo 60 urterekin bertsotan jarraitu nahi dudan, baietz esango dizut,
|
baina
ez dakit nola egiten den hori. Nola egingo dugu guk bertsotan jarraitu nahi izateko eta antolatzaileek gu entzun nahi gaitzaten?
|
|
|
Nola egingo dugu guk bertsotan jarraitu nahi izateko eta antolatzaileek gu entzun nahi gaitzaten? Nik jarraitu egin nahi dut,
|
baina
ez dakit nahiko nauten. Ez dakit plaza prest dagoen emakume helduei eta zaharrei entzuteko.
|
|
|
Bigarren emakumearen kontuarekin sentitu nuen: bigarren emakumea nahi da,
|
baina
ez dakit ni, zentzu horretan, emakume kontsideratzen nauten. Honi buruz ari direnean, ni ere sartzen al naute emakumeen zakuan?
|
|
|
Suma literatura beraz. Suma dezakegu kanpoko familia zer den, nondik datorren, zergatik, zertara,
|
baina
ez dakigu. Seguru ez dakigu.
|
|
|
Baliteke testua bera halakoa izatea, nahasia, txekieraz esan nahi dut. Nahasia izan behar du derrigor, jatorrizkoa berez ez baitago txekieraz, hori aspaldi dakigu,
|
baina
ez dakigu Pedro Iturriak idatzitako jatorrizko hori ingelesez, gaztelaniaz edo euskaraz idatzita zegoen... Pedro Iturriak hizkuntza horietako batean idazten du, ingelesez seguruena, eta beste pertsonaren batek itzultzen dio gero txekierara, alemanera edo behar duen hizkuntzara.
|
|
|
Ondo pentsatu, hartu denbora. Inoiz ez ditugu izekoak zenbatzen, badakigu hainbat direla, kalean ikusten ditugula ikusi nahi ez ditugunean, ilea laburtzen zaiela edadearekin,
|
baina
ez dakigu zenbat diren... Pentsatu, Joseba, inportantea da...
|
|
|
Eta arropak ere bai...
|
Baina
ez dakit nor zaren, barkatuko didazu. Erizain bati esango diogu nahi baduzu...
|