|
2001
|
|
|
Izan ere, Estatu propioa duten nazioetara doazen etorkinek, bertan gelditzeko asmoa dutenean behintzat, hartara moldatzeko eta integratzeko joera garbia erakusten dute eta hizkuntza, ohiturak etab. berenganatzen ahalegintzen dira eskuarki. Hori normala izaten da, adibidez, Estatu Batuetara, Erresuma Batura, Frantzia, Espainia edo Alemaniara joaten direnekin;
|
baina
estatu propiorik ez duten nazioetara doazen etorkinek, eta areago metropolitik helduak direnean, maiz bizileku berrietan beren jatorrizko hizkuntzak eta ohiturak mantentzen dituzte, eta sarritan estatuak berak erabiltzen dituzte bertako jendeen homogeneotasun nazionala desegiteko (Frantziak Aljerian eta Kaledonia Berrian, Errusiak estatu baltikoetan, Txinak Tibeten...). Toki horietako hizkuntzak eta kulturak babesik gabe egon direnean, gainera, anitzetan etorkinen kolono funtzioa sendoagoa izaten da, guztiok dakizkigun ondorioekin.
|
|
2004
|
|
|
Gainera, hizkuntzarenerabilera zabaldu eta herria ren izaerari estuago lotze horrek herriari ideiak argiago adierazteko ahalbidea eskainiko dio. Horregatik, Nazio Batuen aurrekariaz hitz egiten duenean, estatu federalen batasunaz hitz egiten du,
|
baina
estatu bakar bat eratzea guztiz gaitzesten du.
|
|
|
Lehenengo begiratuan, zerrenda luzea dirudi aurrekoak, eta bat baino gehiago harrituta ere geratuko da jakitean halako telebista lokal kopurua dagoela Hego Euskal Herrian.
|
Baina
estatu mailan edo beste autonomia erkidego batzuetan dagoen telebista kopuruarekin alderatuta, alderantziz, laburtzat ere jo daiteke. Izan ere, AIMC elkarteak 2002ko urrian argitara emandako erroldan, 897 telebista jaso zituen estatu osorako:
|
|
2005
|
|
|
Trafikoa ezkerretik, dirua difere ntea, neurriak ere bai... Europakoei ez,
|
baina
Estatu Batuetakoei begirunez begiratzen diete, eta beraiek baino maila goragoan daudela aitortzen dute. Eurak, ordea, Europako beste nazio guztiak baino gorago daudela uste dute.
|
|
2008
|
|
|
Estatu horiek benetako boterea dutenez, eta babes sozial handia dutenez, abantaila dute euskararen normalizazioaren eta urte askotan identitatea eta helburu demokratikoak gutxituta ikusi eta berezko esparru baten aldeko apustua egin dutenen aldean.
|
Baina
estatu horiek halako botere eta indarra edukitzeak ez du esan nahi beren estrategiak inposatu ahal izango dituztenik, baldin eta autodeterminaziorako prozesu baten alde gaudenok bi estrategiari eusten badiegu abileziaz.
|
|
|
www.plataformasinc.es/. Informazio interesgarria argitaratzen da bertan,
|
baina
Estatuaren eleaniztasuna ez du kontuan hartzen eta informazioa gaztelania hutsez publikatzen da. Ministro anderea eta Juan Tomas euskal herritarrak izanik Estatuaren izaera eleanitza FECYTen jardueretan isla egokiagoa izan dezan espero dut.
|
|
2012
|
|
|
Baga, tuaregen epopeiari buruz idazten genuen aurrekoan eta gaia mikaztu da, nolabait komedia bilakatu ere. Kontatzen genuen betidanik lurralde zehatz batean
|
baina
estaturik eratu gabe mugitu den herriak oraingoan azkenean pausoa eman eta Azawad sortu duela Mali eta Libiaren artean. Baina bilaturiko aliatuek —Al Qaeda inguruko islamistek—, ostera ere, boteretik baztertu dituzte tuaregak, euren lege erlijiosoak inposatu dituzte eta Tonbuktu hirian historian zehar sortutako hainbat sinbolo kultural eta erlijioso ez islamikoak suntsitzen hasi dira, eta jendea zigortzen euren kode fundamentalisten arabera bizi nahi ez dutelako.
|
|
2013
|
|
|
|
Baina
estatu berrien irudiak sortzeaz gain, arteak duen gaitasuna mundua desberdina izan daitekeela imajinatzen laguntzean datza. Eta beste mundu bat imajinatzeko gai bagara, aldaketak burutzeko lehen pausoak eman ditugu.
|
|
|
etxea margotu nahi dugu, baina oraindik etxea ez dugu egin. Nire iritzia da gaur egun Euskal Herrian ez daukagula estatu zentzurik, daukagula alderdi zentzua
|
baina
estatu zentzurik ez daukagula.
|
|
|
Gerra Hotzaren amaierak biolentzia politikoaren deslegitimazioa ekarri zuela esan dugu, jarduera armatua erabiltzen zuten taldeen kontra.
|
Baina
estatuena ere zalantzan jarri zen, eta haren kontra zerbait egin zitekeelako ustea ere zabaldu zen. Herriek euren barruko gatazkak euren artean bakarrik konpondu behar zituztelako aurreko ustetik, esku hartzea legitimoa izan zitekeela pentsatzera pasatu zen berriro (historian askotan pentsatu den bezala), batez ere elementu berri bat agertzen bazen:
|
|
|
Indargunea ere izan daitekeena ahulgune argia da: gatazkak modu baketsuan konpondu behar dira, baina biolentzia erabiltzen jarraitzen da; gatazka konpontzeko alde inplikatuen elkarrizketa eskatzen da, baina egoera horretara biolentziaren bidez heldu nahi da; herritarren ahotsa entzun nahi da,
|
baina
Estatuarekiko negoziazio zuzena bilatzen da. Era horretara, jarduera armatuaren ezinbestekotasuna frogatzea gero eta zailagoa da.
|
|
2020
|
|
|
Erasotuak justizia bere esku hartzea justifikatzeko egoera zaila suertatzen zaigu. Kontuak edozeinek eska ditzake,
|
baina
estatuaren aurrean gaude soilik kontuak ematera behartuak. Kontuen norabidea beti estatura bideratuta dagoela dirudi, nolabait.
|
|
|
[...] Kontzeptu hain orokor abstraktuak baditu abantaila batzuk, Sarrionandiak seinalatzen ditu, h. d., alderdi positibo dinamikoa nabarmentzen du errealitate nazional linguistiko, kultural, politikoan.
|
Baina
estatua eta nazioa bereizteko, adibidez, ez digu balio. (Ibid.:
|
|
|
Bi dibisioren inguruan artikulatzen dira honako lau espaziotan: ezkerrekoak eta estatu mailakoak (Ahal Dugu, PSN); eskuindarrak eta estatu mailakoak (PP); ezkerrekoak
|
baina
estatu mailakoak ez direnak (I E); eta eskuindarrak baina estatu mailakoak ez direnak (UPN). Frantziar alderdiei dagokienez, begi bistakoa da NFEn ez dutela ordezkaririk lortzen.
|
|
|
Bi dibisioren inguruan artikulatzen dira honako lau espaziotan: ezkerrekoak eta estatu mailakoak (Ahal Dugu, PSN); eskuindarrak eta estatu mailakoak (PP); ezkerrekoak baina estatu mailakoak ez direnak (I E); eta eskuindarrak
|
baina
estatu mailakoak ez direnak (UPN). Frantziar alderdiei dagokienez, begi bistakoa da NFEn ez dutela ordezkaririk lortzen.
|
|
|
Espainiako konstituzio sistemak ez dio erantzun nazio aniztasunaren garapenari (eskubideen berdintasun klabean),
|
baina
estatuak, denbora honetan guztian, euskal nazioaren hegoaldeko aldearen gaineko eragina eta kontrola areagotu ditu. Adibide mediatiko, judizial, ekonomiko eta politiko ugari daude.
|
|
2022
|
|
|
Legearen aginteak, nahiz eta indarkeria eta denak denen kontrako gerra desagerrarazteko antolatua izan, indarkeriazko tresnen premia izaten du beti bere existentzia segurtatzeko, eta modu berean gerta daiteke gobernu bat, bere iraupena eta legeen iraupena segurtatzeko xedez, gehienetan delitutzat jotzen diren egintzak egitera beharturik. Halakoetan oinarriturik zuritzen dira gerrak maiz,
|
baina
estatu egintza kriminalak ez dira nazioarteko harremanen esparruan bakarrik gertatzen, eta nazio zibilizatuen historiak nazio barneko estatu delituen adibide asko ematen du: Napoleonek eraildako d’Enghien dukearengandik hasita, Mussolini bera errudun izan bide zen Matteotti buruzagi sozialistaren erailketaraino.
|
|
2023
|
|
|
Izan ere, estatuek bi kontzeptuok parekatzera jotzen dute: batetik, estatu barruko eskubide eta betebeharrekin dago harremanetan,
|
baina
estatuaren identitatea sendotzeko ere balio du. Nahaste horretatik hainbat galdera sortzen dira:
|