|
2023
|
|
|
Kontuen Auzitegiaren zeregina beste auzitegien lanarekin teilakatzen da, hala nola, autonomia erkidegoetako auzitegiekin eta Europar Batasuneko Kontuen Auzitegiarekin. Azken horrek fiskalizazio eginkizuna Europar Batasuneko sarrera eta gastuen gain betetzen du,
|
baina
estatu kideetan ere eskuduna da Europako sarrerak edo gastuak ukitzen diren heinean. Euskadin, fiskalizazio eginkizuna Herri Kontuen Euskal Epaitegiak betetzen du (1/ 1988 euskal Legea), euskal sektore publiko osoaren gainean.
|
|
|
Hiru Lurralde Historikoetan tributu itundua da
|
baina
Estatuak une oro ezarritako arau substantibo eta formazko arauen arabera ezarriko da.
|
|
|
Hiru Lurralde Historikoetan tributu itundua da
|
baina
Estatuak une oro ezarritako arau substantibo eta formazko arauen arabera ezarriko da, aitorpen ereduak eta ordaintzeko epeak izan ezik.
|
|
|
Hiru Lurralde Historikoetan tributu itundua da
|
baina
Estatuak une oro ezarritako arau substantibo eta formazko arauen arabera ezarriko da, aitorpen ereduak eta ordaintzeko epeak izan ezik.
|
|
|
autonomia erkidegoei ordainarazpen parafiskalekin finantzaturiko eskumenak transferitu zaizkie, ordainarazpenok erkidegoetako parlamentuek lege bidez arautu dituztelarik; gainera, Tasa eta Prezio Publikoen 8/ 1989 Legeak ordainarazpen parafiskal guztiak arautu nahi izan ditu, baina ez du helburu hori bete. Beste aldetik, esan behar da gaur egun ordainarazpen parafiskal zahar gehienak konstituzioprintzipioen menpe daudela,
|
baina
Estatuaren esku hartzeak ordainarazpen berriak sortu ditu, prezioak arautuz edo konpentsazio eskubideak ezarriz.
|
|
|
Autonomia erkidegoen finantzaketa nahikoa ez delako, 2012tik aurrera, Estatuak neurri batzuk hartu behar izan ditu Lurralde administrazioen merkataritzako zorraren kopurua murrizteko asmoarekin; horrela, Hornitzaileei Ordaintzeko Plana eta Autonomia Erkidegoen Likidezia Funtsa (FLA) sortu ditu eta diru sarrera gehiago eman ditu Autonomia Erkidegoak Finantzatzeko Funtsetik eta Toki Erakundeak Finantzatzeko Funtsetik. Finantzaketa tresna horien bitartez, Estatuak mailegua ematen die autonomia erkidegoei merkatuko baldintzak baino hobeak ezarriz,
|
baina
Estatuaren baimena behar da kopuru horiek erabiltzeko. Modu horretara lurralde erkideko autonomia erkidegoen finantzaketa osatzen da.
|
|
|
Instituzio horiek funtsezko osagaitzat hartzen dira, eta horiek babestea ezinbestekotzat jotzen da printzipio konstituzionalak ziurtatzeko, eta legegileak ezinbesteko muina edo muga ezartzen du horietan. Bermatutako erakundeak konstituzio ordenaren ezinbesteko egituraren elementuak dira, eta horiek babesten dituzten arauak, zalantzarik gabe, antolaketa arauak dira,
|
baina
Estatuko erakunde gorenekin gertatzen ez den bezala, azken horien arauketa organikoa konstituzio testuan bertan egiten baita, haietan instituzio konfigurazio zehatza legegile arruntaren esku geratu da, eta horri muga bakarra ezartzen zaio: Konstituzioak bermatzen duen erakundearen muin xedaezina edo funtsezko nukleoa" 75, hau da, toki autonomiak, erakunde juridiko bezala, legegileak gainditu ezin dezakeen oinarrizko edo funtsezko edukia du.
|
|
|
|
Baina
Estatuaren esku hartzea udalen jardueran oso handia zen. Udalek hirieta landa poliziari buruzko Ordenantzak egiteko eskumena zuten, baina horiek Gobernadore Zibilaren baimena edo onarpena behar zuten.
|
|
|
" Era berean, toki erakundeek eskumen propio, transferitu edo eskuordetuetan sartzen ez den beste edozein jarduera, zerbitzu edo prestazio garatu ahal izango dute tokiko komunitatearen intereserako, baldin eta, lege honetan azaldutakoaren arabera, bikoiztasun egoerarik sortzen ez bada eta erakundearen ogasun osoaren finantza jasangarritasuna arriskuan jartzen ez bada". Eskema berdina, beraz, Estatuko oinarri legerian eta ETELean,
|
baina
Estatu legeriaren asmoa horien murriztapena den heinean (gogoratu behar da TAOLren 28 artikulu zaharra indargabeturik gelditu dela eta 25.1 artikulua berridatzi egin dela), ETELk horien garrantzia bultzatu egiten du. Bultzada horretan lan egiten du ETELren 16 artikuluak, bertan adierazten delako herritarren bizi kalitatea hobetzeko eta komunitatearen interesak edo beharrizanak asetzeko udalek bestelako zerbitzu edo eskumen ere garatu ahal dituztela.
|