|
2003
|
|
|
Hondarrean, ongi ulertzen baldin badut, Estatuek gerla egiten dutenean kontra zara,
|
baina
Estaturik ez dutenen borrokarako jaidurak baieztatzen dituzu. Uste duzu gerla ideiaren erdiaren sustengatzea eta beste erdiaren gaitzestea egoki dela?
|
|
2009
|
|
|
Ez ote da Arimen maisua" mespretxu burgesaren" satira, honezkero munduko umezurtzen ama abegitsua ez den Frantzia horrena? 1939ko otsailaren 2an, Elizak Irène Némirovskyri bataioa emateko lana hartu zuen,
|
baina
Estatuak ukatu egin zion bertakotzea, nahiz eta Brasillach ek, antisemitismoaren seme desitxuratuak, Frantziako emakume eleberrigileentzat eredu gisa jartzen zuen gure egilearen talentua.
|
|
|
Ez ote da ulertezina Europako Legebiltzarrak eta Kontseiluak elkarrekin adosturik onartzen duten legeria euskaraz ere argitaratzea, baina espainiar Estatuko Aldizkari Ofiziala partzialki bada ere oraindik euskaraz ez argitaratzea? Ez ote da ulergaitza herritarrek Europar Batasuneko hainbat organotara (Europako Batzordea, Kontseilua, Erregioetako Batzordea, Legebiltzarra edo Epaitegira, esate baterako) idatziz euskaraz zuzendu ahal izatea eta erantzunak ere euskaraz jaso ahal izatea,
|
baina
Estatuko erakunde zentralekiko harremanetan bide horrek itxita jarraitzea?
|
|
|
Hortik uler daiteke, nola zeltarrek, erromatarren zibilizazio hain aurreratuarekin topo egitean, algarari eta trufari ematen zioten, Erroma handi mandiko jainkotxoak, urrezko eta zilarrezkoak bai,
|
baina
estatua hain ñaño kaxkarrak ikusi zituztenean. Jainko bat aukeratzen hasi eta horren ttattarra eta estatuatxo batean bil daitekeena aukeratu?
|
|
|
Estatua, haren ustez, deabruaren eremua zen.
|
Baina
Estatua boterearen eta diruaren eremua ere izanik, bai botere politikoa bai dirua deabruaren atributu bihurtzen ziren. Halako aurreiritziekin historiari buruz ikuspegi orekatua eta zehaztua ematea zaila zen, forma, diferentzia eta kolore guztiak zulo mistiko hartan ezabatzen baitziren.
|
|
|
Herrian, barkamena; Estatuan, justizia.
|
Baina
Estatuaren justiziaren izenean herriaren barkamena ukatzen denean, orduan, herrian zehar, barkamenaren ordez, gorrotoa eta mendekua zabaltzen dira eta Estatuaren justizia, espainiar Estatuan gertatzen den bezala, botere eldarnioaren mendean erortzen da.
|
|
|
Estatu hori ez da herriarena elite batena baizik.
|
Baina
Estatu guztien oinarrian iruzur bat dagoela ez ote duzu onartu zuk zeuk. Nazionalismoaren iruzurra erakargarria eta beroa da, behintzat.
|
|
|
Har dezagun Estatua, zioen, eta, ondoren, nazio estatua eta kapitalismoa ezabatuko ditugu.
|
Baina
Estatu hori lakioz josita zegoen, kapitalismoak sortu eta eratutakoa baitzen.
|
|
2010
|
|
|
Urteak eman zituzten galdezka, eta erantzuna eman diegunean, zer bururatuko, eta ate danbatekoa ematea! Konstituzioaren egileetako bat izan zen Miguel Herrero de Miñonek zioen, 2009an Sabino Arana Fundazioan eman zuen hitzaldi batean, alde edo aurka egon zaitezkeela,
|
baina
Estatuaren okerra izan zela ezetz esatea, Diputatuen Kongresuan negoziatzen hasi ere egin gabe.
|
|
2011
|
|
|
Azkenean konpondu zuten telefonoa eta esan zidaten frente gehienak ibaia zeharkatzen ari zirela. Hori komandantziakoek esan zidaten,
|
baina
Estatu Nagusiaz ez nekien ezer; dena dela, telefonoa konpondu berria zen. Hegazkinak bazihoazen pixkanaka eta zaurituak eramateko aprobetxatu genuen.
|
|
|
Herri orok behar du bere lurralderako botere politikoa berreskuratzea, merkatu finantzarioen subiranotasunari kontrajartzea gizartearen erabakimena.
|
Baina
estatuarekin, berau garrantzitsua izanik ere, ez dago bermaturik ez hizkuntza komunitatea ez garapen eredu arrazoizkoa. Herri gisa aurrera egin behar genuke txapel juridiko politikoan aurrerakuntzak gertatu edo ez, bulkada komunitario enigmatiko bezain indartsuari ohore eginez.
|
|
2012
|
|
|
Espainiako erresuma adibidez, inperio transozeanikoa zen.
|
Baina
Estatu nazioaren eremua penintsulara, Antilletara eta Filipinetara mugatu zen. Inperio transnazionala izanik, nazio berria egituratzeko egitasmoa sortu zen.
|
|
|
Legislación centralizada y la administración federalizada. Gehienez, administrazioaren deszentralizazioan sakontzeari ekingo zion,
|
baina
Estatu osoan legedi berdina izanda. Estatutu Regional horren arabera, euskal Aldundiek zerabiltzaten zenbait eskumen administratibo galdu egingo ziren.
|
|
|
Aldi berean, buruzagi guztiak espainiar nazionalismoaren baitako kide sentitzen ziren. Espainia zen nazioa,
|
baina
Estatua, filosofia politiko kantianoaren lerroan euskal herrialde bakoitza ere bazen eta elkarren arteko lotura euskal estatua bihurtzen zuen. (1860) Espainiar Nazio Estatuaren baitan.
|
|
|
Beraz, Konstituzioak Batzar Nagusien gaitasuna mugatu arren, nola edo hala Batzar Nagusietan erakutsitako gaitasunaren eta borondatearen ondorioz, eskumenak zabaldu egin ziren, berezko Estatu nazio liberalaren eragin administratibo publikoa euskal herrialdeetan indartuz.
|
Baina
Estatu egitura ez zen Espainiarra, euskal Aldundien bidezkoa baizik. Euskal Aldundiak Estatu nazio berrien egitura eta zerbitzuak betetzen saiatu ziren.
|
|
2019
|
|
|
Baita Korsika irlako labarretara ere.
|
Baina
Estatu frantziarraren baitako sakonera Maupassantek ez du lurralde baten gisa neurtzen, giza mentalitate baten mundua pisatuz baizik, eta mundu horrek ez du geografia jakinik, ez bada gure baitako mapan. Hori da Maupassanten meritu agian nagusia:
|
|
2022
|
|
|
Jatorrizko herrien eskubideak aitortzeko borondaterik sendoenean oinarrituta, Nazio Batuen Batzar Nagusiak, Giza Eskubideen Kontseiluaren gomendio batez baliatuz, Herri Autoktonoen Eskubideei buruzko Nazio Batuen Adierazpenaren (HAENBA) 147 aldeko iritzia eman zuen 2007ko irailaren 13an. Adierazpen hori ez da denerako konponbidea, jakina,
|
baina
estatu subiranoei aukera ematen die egindako okerrak zuzentzeko bai aitortza politikak, bai konpentsazio neurriak eta bai era askotako laguntza programak onartuz, komunitate horiei erabat emantzipatzen eta konfiskatu zaizkien lurraldeak berreskuratzen laguntzeko. Batzar Nagusiko kideek adierazpen horren atariko oharretan azpimarratu zutenez," herri autoktonoek bidegabekeria historikoak sufritu dituzte, besteak beste lurrak, lurraldeak eta baliabideak kolonizatu eta kendu baitizkiete, eta horrek, hain zuzen ere, beren burua beren behar eta interesen arabera garatzeko eskubidea erabiltzea eragotzi die" (2007:
|
|
2023
|
|
|
Baina justiziarik gabe, bakerik ez. Zeren hemen kristo guztiak egin baititu barrabaskeriak,
|
baina
estatuaren bidegabekerien aurka borroka armatua erabili dugunok bakarrik ordaindu dugu larrutik. Jazartuak, torturatuak eta espetxeratuak izan gara.
|
|
|
Hori adiskide batek esango balit, adarra jotzen ari zaidala pentsatuko nuke.
|
Baina
Estatu Batuetako presidenteak, nola ba. Hala ere, Bidenek baino askoz lehenago, pandemiaren hasieran, esan zuen arma biologikoetan aditua den Francis Boyle doktoreak sars cov ezaugarriak arma biologiko batenak zirela, eta laborategitik ihes egindakoa behar zuela izan.
|