|
2009
|
|
|
Ikaskuntzari dagokionez, alderdi gramatikalak eta ortografia azpimarratzen dituzte garatu beharreko gaitasun gisa. Ikasle horiek bereziki nabarmendu dute norberak bere euskalkia hitz egiten duela,
|
baina
eskolan euskara batua ikasi behar izan dutela. Ikasle horien aburuz, euskalkiak eskolan ikasitako euskara arautua baino jatorragoak dira.
|
|
2012
|
|
|
Ama euskalduna zen eta euskaraz egiten zigun
|
baina
eskolan hastean, erdaraz hastean, amak erdaraz egiten zigun(...) eskola garai horretan galdu genuen, eta etxeko guztiak gainera (Laura, 7 FG). hala bada, eskolako hizkuntza, harreman eszentrikoak (adinkideen artekoak) eta familiakoak (belaunaldien artekoak) ez dira hizkuntza jarduera erabat bereiziak. haurtzaroko hizkuntza sozializazioaren prozesu zabalagoan txertatzen dira eta elkarri eragiten d... Familiaren mintzairari dagokionez, gurasoen jarrerak funtsezkoa dirudi etxe barneko harremanetan euskara atxikitzeko. ego belaunaldiaren haurtzaroan herriguneko hainbat familiatan euskararen transmisioa etena zen, erdara hutsezko eskola zegoen eta plazako sozializazioan gaztelania zen araua.
|
|
|
Egiteko hori ez dagokio eskolari bakarrik,
|
baina
eskolari ere bai.
|
|
2014
|
|
|
|
Baina
eskoletatik egiten al dira jarduera eta programa zehatzak kulturak lantzeko, artean aldea nabaria da euskararen erabilerari dagokionez, azken horien kasuan nabarmen jaisten baita euskararen erabilera.
|
|
|
Gure ikerketan ikusi dugu kultura ezagutza zein praktikak duen garrantzia hizkuntzen eta zehazki euskararen erabilerako.
|
Baina
eskoletatik egiten al dira jarduera eta programa zehatzak kulturak lantzeko. Galdera horri erantzutea litzateke lehengo pausoa, baina erantzuna ezezkoa den kasuetan, neurriak hartu lirateke eta tokian tokiko programa zein jarduerak diseinatu.
|
|
|
Etxean darabilten hizkuntzarekin ere gauza bera gertatzen da, hau da, etxe batean (zehazki aita erdalduna den etxe horretan) bi hizkuntzetan hitz egiten da, baina beste guztietan euskaraz. Lagunartean euskara darabilte guztiek,
|
baina
eskolan 3 pertsonek bi hizkuntza erabiltzen dituzten eta besteek euskaraz soilik hitz egiten dute. Musika bi hizkuntzetan entzuten dute, baita telebista ikusi/ entzun ere.
|
|
2015
|
|
|
Hainbat zailtasunek eragin dute sarri eskolan ahozkoa ez ebaluatzea, hala nola, objektibatzeko, lana sistematizatzeko edo helburu zehatzak ezartzeko zailtasunak (Schneuwly et al., 1997), eta horrek eraman du eskola ahozkoa askotan tailerren bidez egitera (antzerkiak, azalpenak, debateak...), baina berariaz landu gabe, beste helburu batzuetarako bitarteko gisa eta ahozko gaitasunak ebaluatu gabe.
|
Baina
eskolak ikaskuntza garrantzitsu guztiak ebaluatzen baditu, ahozkoa ere ebaluatu egin behar du (Garcia Debanc eta al. 2004). Izan ere, eskolan landu ala ez, ahozkoa ebaluatu egiten da lan elkarrizketa edo azterketetan, eta ugariak dira ahozkoa menderatzen dela erakusteko erronka sozialak.
|
|
|
Hiriak, herriak, ghetoak eta espazio hibridoak. Ba al dugu boterea eta interakzio ereduak birpentsatzeko beharrik?" Fishmanek diona gogoan hartuz, argi dago eskola arnasgune bat dela
|
baina
eskolarekin ez dela nahikoa eta hori erakusten digute berriki argitaratu diren Arrue ikerketako datuek. Hala, esparru guztietan eragin behar da, benetan eskolan inbertitutako indarrak gero beste testuinguruetan isla daitezen.
|
|
|
Garbi dago eskola euskararentzako arnasgunea bakarrik ez, baizik eta euskaraz ikasteko esparru nagusia dela hiztun berrientzat, batez ere ikasleen sozializazio goiztiarrean.
|
Baina
eskolaz gain, eta Salcesek idaNaiara Berasategi, Jone Goirigolzarri, Ibon Manterola, Gorka Salces eta Xabier Landabidea – Euskararen hiztun eta erabiltzaile berriak: normalizaziorako gakoak tzitakoaren ildotik, tokiko hedabideak ere halako inguru erdaldunetan euskararen arnasgune izan daitezke, euskaraz aritzeko aukera eman dezakete-eta.
|
|
|
Garbi dago eskola euskararentzako arnasgunea bakarrik ez, baizik eta euskaraz ikasteko esparru nagusia dela hiztun berrientzat, batez ere ikasleen sozializazio goiztiarrean.
|
Baina
eskolaz gain, tokiko hedabideak ere halako inguru erdaldunetan euskararen arnasgune izan daitezke, euskaraz aritzeko aukera eman dezakete-eta.
|
|
2016
|
|
|
Manxeraren biziberritzearen osagai garrantzitsuena Bunscoill a da,
|
baina
eskola horretara joatea ez dute haurrek erabaki, beren gurasoek baizik. Yan Marquis ek" urrutiko hezkuntza" izena eman dio:
|
|
|
Perspektiba soziologiko murritzaz jokatzen dugu horrelakoetan, batzuek eta besteok. Legeak nahi duena esango du,
|
baina
eskolak bakarrik, bere baitarik, ezin du halakorik lortu. Hori lortu nahi bada, paradigmaz aldatu behar dugu guztiok:
|
|
2021
|
|
|
Hori ere euskarako irakasleen gain uzten da. denbora formal eta informalak sortzen ditu.
|
Baina
eskolatik kanpo beste denbora informalik ez bada euskaraz zer. Zinez norbaitek zintzoki pentsatzen ahal du txinatar eskola bat pausatzen bagenu Baiona erdian, denak txinatarrez mintzatuko zirela bai aire hartzeetan bai eskolatik kanpo haien artean?
|
|
|
Oro har, eskola izan da hizkuntzari buruzko ideiak, irudiak eta baloreak jasotzeko gune nagusia.
|
Baina
eskola, eremu formal hori, ez da aski. Gazteek bestelako hizkuntza eragileak ere behar dituzte, adibidez, aisialdian edo adinkideen artean, hau da, gertuko eta garrantzitsu zaizkien eremuetan.
|
|
|
Azkenik, setoera hiztun gehienak Estonian bizi dira, baina 100 pertsona inguru Estoniarekin muga egiten duten Errusiako lurraldeetan daude. Familian gero eta gutxiago hitz egiten dute setoeraz,
|
baina
eskola batzuetan badago setoera ikasgaia hartzeko aukera.
|