|
2003
|
|
|
zezenak  ziren baiki Errepublikan. Estatuak bere aldetik, jendaldearen ongia teorian nahiz,
|
baina
Errepublika landerrean zelako ideia buruan ezberdintasunik txikiena kalitzeko etsai bihurtzen zen, jaun berrien interes pribatuen alde jokatzen zuen praktika paranoikoa eramanez. Legea dailu itsua bezala altxatzen zen denetan, legea onartzen ez zutenen oldarra errautsiz.
|
|
2006
|
|
|
Errepublikaren sakralizazio hau aspergarria egiten ari zait, Errepublika da, ona, txarra, erregularra, edo oso txarra izan daitekeen sistema bat. Kobratzeko baino balio ez duen tipo bat edukitzea baino hobeto iruditzen zaizula, konforme,
|
baina
Errepublika berez ez da ezer. Bush ere errepublikarra da.
|
|
2007
|
|
|
Ohiko eginkizunei dagokienez, Konstituzioak Kongresuari ahal legegilea (Oinarrizko Arauaren arabera herrian zetzan, eta horrek Gorteen edo Diputatuen Kongresuaren bidez egikaritzen zuen) aitortu zion. Legegintzako ekimena Gobernuak eta Gorteek elkarbanatzen zuten,
|
baina
Errepublikan parlamentu ekimeneko lege ugari egon ziren. Legeok Gorteetan eztabaidatu eta onetsi ondoren, Errepublikako lehendakariak hamabost eguneko epean aldarrikatzen zituen, salbu eta lege bat Kongresuaren bi herenek presakotzat jotzen zutenean; kasu horretan, lehendakariak berehala aldarrikatuko zuen.
|
|
2008
|
|
|
" Errabino nagusia naizenez, Turkiako juduen komunitateko burua naiz. Antzina gutxiengo talde bakoitzak bere norbanakoak kontrolatzen zituen,
|
baina
Errepublika sortzean desagertu egin zen hori. Erlijio gaiez gain, babes etxea, erietxeak eta lehen hezkuntzako eskola bat ditugu.
|
|
|
Abertzaleek berezko proiektua nahi dutela, ongi, baina Frantziako Euskal Herriko bizilagun gehiengoak ez du Euskal Herriarentzat berezkotasunik nahi. Departamenduaren eskaera, adibidez, eztabaidagarria da, noski,
|
baina
Errepublikaren zuzenbideak eta hemengo biztanleen gehiengoak ez du ideiarekin bat egiten.
|
|
|
Cinca ibaiaren goi haraneko herri gotorrean dago orain mandataria. Ordu gutxiren kontua da,
|
baina
Errepublikaren esku daude oraindik Añisclo, Tella eta Cotiella ko gain esanguratsuenak.
|
|
2009
|
|
|
Platon baitan erlijioak beti dauka gizartearen oinarritzeko funtzioa, Grezian normala denez.
|
Baina
Errepublika n, hor hiri idealaren posibilitatea eztabaidatzen baita, beraz, logiko razionalki gura baita argumentatu, ordena politiko egokiaren edo justiziaren lehenengo euskarria ez da erlijioa, ezpada (argudiamolde tradizionalaren kontrara) arrazoizkotasuna. Hala ere, traktatua injustuaren hilondoko zigorraren mitoarekin bukatzen da.
|
|
2010
|
|
|
Ez zen handienaizan, baina bai errefuxiatu kopururik handienetakoa garraiatu zuena. Pentsatzekoada SERE pleitatze lanetan ahalik eta ontzirik egokienak lortzen ahalegindu zela,
|
baina
Errepublikari gerra denboran gertatu zitzaion antzera, borrokaldiak amaituondoren ere bidaiak egiteko prest agertu ziren armadoreek beren poltsikoeigehiago begiratu zieten errefuxiatuen beharrei baino. Horrela bidaiariak garraiatzeko erabili ziren ontziak ez ziren beti lan horretarako eginak eta bai lasterka, erabatera edo bestera, jendetza handiak hartzeko egokituak.
|
|
|
Ondoren, zabaltzen hasi ziren Hegoalde guztian barna. Primo de Rivera diktadore espainolak mugimendu hau geldiarazi zuen bere agintaldian, 1923 urteetan,
|
baina
errepublika garaian (193136) indarrez bersortu ziren.
|
|
|
Natiboak ezjakinak, fanatikoak, ez-gauza ziren artean, frantziar inperialismoak legitimitatea izan zezakeen.
|
Baina
errepublika moderno batek guziz absurdo bihurtzen zuen inperialismoak babesle papera bere gain hartzea.
|
|
2012
|
|
|
Radio Euskadiko Ganbara saioan egindako elkarrizketan, Meesek esan du Kondor Legioak gerrako aire eraso guztiak zuzentzen zituela,
|
baina
Errepublikaren aurka matxinatutakoekin estu kolaboratuta.
|
|
2014
|
|
|
Karlos X.ak abdikatu egin zuen bi urte lehenago, Uztaileko Iraultzak behartuta.
|
Baina
errepublika ikusi beharrean beste Borboiko bat agintean ikusteak sutu egin zituen errepublikanoak. Ekonomiaren krisi larriak eta kolera izurriak izan ziren matxinada pizteko azken txinparta.
|
|
|
Baina, aristokrazia defenditzen duenean, argi dago merituaren eta inteligentziaren aristokraziaz baino ez dela ari, eta gizartearen etorkizunean zientziari eta zientifikoei ematen dien mailaren parera ekartzen du? 74 Demokrata ez, aristokraziaren aldeko ez, monarkiko ala errepublikar den ere duzu asmatu75, hemen ere originala aldrebes itzuli dizu eta: . Renanek monarkia liberala defenditu zuenean, frantziar izpiritu errepublikarrari mugak jarri behar ez zizkion «monarkia konstituzionalaz» eta kontserbadoreaz ari zela ulertu behar dugu, izpiritu errepublikar horrek sendoa izan behar baitu monarkiaren iraupena eragozteko,
|
baina
errepublikaren ezarpena ziurtatzeko ahulegia berriz? 76 Konferentzia emailearen posizio politikoaz zalantzaz bete bagaitu, bitxi samarra jazotzen zaigu beste hau ere: tesi alemana honezkero izendatuki inork ez du errepresentatzen, baina tesia bera hor dago, inorena ez eta bai aleman guztiena suposatuki77; kontzeptu frantsesa Renanek ordezkatzen du, baina Renanen nazio kontzeptua ez da batere, frantsesa?
|
|
|
Renan erraz adaptatzen da ondo doakionari.
|
Baina
Errepublikarekin eta espiritu publiko antialemanarekin neurri batean bederen adiskidetua dela erakusteko, bai jendaurrean eta bai bere buruaren aurrean kontuak garbitu beharrean sentitu da. Bere iragan intelektual eta politikoak ezagunegiak dira, nolabait distantziatu beharra dauka betiko bere diskurtso antirrepublikanotik.
|
|
|
Dès que le ton est donné et reçu, c, est lui seul qui gouverne [beraz, autonomia dauka eta eragile da], et tout ce que les souverains, les magistrats, les peuples peuvent faire ou imaginer, soit qu, ils paroissent choquer ce ton, ou le suivre, s, y rapporte toujours, et il domine jusques à la totale destruction? 2152 Erromaren handia herri horren espiritu diziplinatu, gerrazale eta harrapakin goseari zor zaio(, le coeur et l, esprit des Romains?).
|
Baina
errepublikaren hondamena ere espiritu horrixe zor zaio, eta errepublika hautsi eta inperioa ezarri baita,, cette épouvantable tyrannie des empereurs venoit de l, esprit général des Romains? 2153 Erromak eta Espainiak biek izan baitituzte inperio itzelak, Montesquieuk bien epiritu eta jokabide kontrarioa nabarmentzen du. Erromatarrek, konkistaturiko herriak, gorputz batean bildu egin dituzte, Erroma gorputzaren buru paratuz.
|
|
|
Hots antzerkiak inposatzen duen konfliktoen legean ez da auzia trabesa. Istorio politikoetan ere badakigu prokuradorea ez dela pertsona
|
baina
errepublika jakobinoaren boza. Berriz diot antzezte oso ederrak izan ziren bi tobera haietan baina funtzioak dira aldatu eta orduan antzerkiak aldatu behar du.
|
|
2015
|
|
|
" Karabinerorik, apezik eta eulirik gabeko Bidasoako Errepublika" ere imajinatu zuen.
|
Baina
errepublika imajinario horri muzin egiten zion errealitatean, euskal nazio batek euskaldun guztiak behartuko lituzkeelako politikari bihurtzera. Hau da, Euskal Herria bere buruaren jabe izateko, beren buruaren jabe egin lirateke euskaldunak.
|
|
|
—Nagusiek, dudarik gabe, beren soldata jasotzen dute!
|
Baina
Errepublikako jabeok, hots, langileok, ez! Lau hilabete soldata jaso gabe!
|
|
|
Gure ustez, gobernuak zuen delako irri maltzurra geldiarazi, tenore zeno.
|
Bainan
Errepublikaren lema lehena zoaz, zu, zangopilatzera... Urtarrilaren 11n, izan dira, bai, omenaldi hunkigarriak Frantzia guzian, jendea trumilka karriketan.
|
|
2016
|
|
|
Mikhailek erreportajearen nondik norakoak azaldu zizkion. Bartzelona zauritua, zigortua,
|
baina
errepublikari eusten diona islatuko duen jendea bilatu nahi dut. Eurekin osatu erreportajea.
|
|
|
Hala, oro har eta oso gainetik bada ere, ez dirudi arazo nagusia denik herritarren gaeliko gaitasuna eskola bidez handitu beharra, nahiz hori ere bai izan ziur?.
|
Baina
Errepublikako gobernuen bultzada ere ez da gero eta handiagoa izan Errepublikako herritarrak gaelikorantz mugitzeko. Edo ezin izan du.
|
|
|
|
Baina
Errepublika arduratuko da.
|
|
2017
|
|
|
Saretik deskargatu Baltimoreko ekitaldiaren grabaketa pirata zen. Kemena piztu zitzaidan,
|
baina
Errepublika Plazan merkatuko txabolak altxatzen ari ziren saltzaile senegaldarrak agurtzera atrebitzean, absentzia baino ez nintzela susmatzen nuen. Kasko zokoan perpaus mainguak dantzari zebilzkidan:
|
|
|
Gustatzen zitzaidan, sobera.
|
Baina
Errepublika Plazan krisia suaren antzera hedatu zen, gazteak txori txepelen moduan eta laurogei urtekoak ahal bezala barreiatzen segitzen nituen bitartean: ikusgarria karrikan dago beti.
|
|
|
Katalanak hizkuntz ofizialaren statusa lortu zuen.
|
Baina
errepublika katalanaren aldarrikapena ez zen gehiegi atzeratuko, 1934ko urriaren 6an, Lluis Companys presidenteak, 20: 10etan, Generalitateko egoitzaren balkoitik hori baieztatzeko hitzaldia eman zuen.
|
|
2018
|
|
|
Iraultzarik ez zen, legeak betearazi besterik ez.
|
Baina
Errepublikaren aurka jotzeko nahikoa izan zen.
|
|
|
Hainbat arrazoi tarteko amildu zen Ezkerra 1933an, hemen eta herrialde osoan; adibidez, langile aunitzen atsekabeak eraginda, lehen biurtekoan gizarte eta nekazaritza politikak porrot egin izanaren ondorioz, eta koalizio errepublikano eta sozialista hautsi izanak eragindako nahasmenduaren ondorioz. Bi joaera horiek bazuten tradizioa hirietan, hasieran gutxiengoan zegoena,
|
baina
Errepublika ezartzearekin batera, gizartean oso nabarmen zabaldu ziren, eta politikako talde berrietan txertatu ziren (errepublikano federalak, erradikalak, erradikal sozialistak, Izquierda Republicana, Union Republicana, etab.). UGTk ere kide gehiago izan zituen, bai eta aurreko aroan sortu ziren gainerako sindikatuek ere (CNT anarkista, ELA STV katoliko nazionalistak, 1911n sortuak). 208 Iruñe...
|
|
2019
|
|
|
Egitasmo hori aurreko zabalgunearen jarraipena zen, bai kontzeptuz, goi mailako udatiarrentzat pentsatuta baitzegoen, baita arkitektura aldetik ere, lorategi hiriaren ereduari jarraitzen baitzion. Primo de Riveraren diktaduraren garaian eta Francisco Sagartzazu alkatearen iritsierarekin hiri turistiko handia bihurtzeko ameskeriak azken muturreraino eraman ziren,
|
baina
Errepublikaren etorrerarekin, eta udal ogasunaren egoera larria kontuan hartuta, Sagartzazuren asmoak bertan behera geratu ziren.
|
|
|
Correarena, modu leun batean esanda, hamarkada galdu bat izan da. Herritarren sostengu zabal batez ailegatu zen lehen agintaldira,
|
baina
errepublikaren historian izan den gobernurik ustelenetakoa garatu du, saldukeriaz eta modu totalitarioan. Aipatzen duzun testuinguru zabal horretan, esan genezake betiko eskuinak nahiz ezker tradizionalak ez diotela erantzun egoki bat eman jendartearen beharrei.
|
|
2020
|
|
|
S. Velasquez: Diputatuarekin (Sandra) batera 52.78 iniziatibarako mahai teknikoa osatu genuen, aurreiritziengatik edo gorrotoagatik egindako krimenak zigortzeko,
|
baina
Errepublikako Kongresuak atzera bota zuen. Behatokia sortzeak ere lan handia eskatu zuen, baina orain pertsona askok eskertu egiten digu, haien eguneroko bizitzan oso lagungarria baita.
|
|
|
|
Baina
errepublikaren aldarrikapena ez da geldituko. Orain balkoietan, bihar kalean leloa aukeratu du Nafarroako Ezkerreko Batzorde Errepublikarrak (NEBE).
|
|
2021
|
|
|
Beste batzuentzat, urrunago joan behar zen. Errepublika bai,
|
baina
Errepublika soziala eta unibertsala. Hori lortzeko, langileak esplotatzaileen kontra borrokatu behar ziren.
|
|
2022
|
|
|
Hiribarnearen arraberritzeaBestalde, hirierdia zahar-berritzeko helburuarekin, azken urteotan eskola publikoaren aurrealdea eta Gaztelu areto berria eta bere inguruak berritu dituzte.
|
Baina
Errepublika plaza eta inguruko kaleak arraberritzea falta da oraino. Auzoko ostalari eta komertzianteekin adostuta, 2022ko udazkenean hasi eta 2023ko ekaina artean egingo dituzte espaloi, bide eta kaleko altzarien berritze lanak.
|
|
2023
|
|
|
Frantses gobernuarentzat (Daladier erradikala zen gobernuburua), memento horretan, non bake hauskorra ahal bezala atxiki nahi zuen Hitler-ekin, errepublikano errefuxiatuak" behargabeko kanpotarrak" ziren. Errefuxiatuentzat bizi baldintzak zinez gogorrak ziren eta herri mina zinez azkarra zuten
|
baina
Errepublikaren alde borrokatu zirenek ez zuten haien zorteaz auhenka ari izan nahi, Antonio Vilanovak, errefuxiatu horietan zenak," Los olvidados" (ed. Ruedo Iberico, 1969) liburuan kondatu zuen bezala:
|
|
|
Makina bat borroka egin ondoren lortu omen zitean emakume langile haiek ordubete eserita egoteko eskubidea eta lansariak igotzea.
|
Baina
Errepublikak lur jo zian, eta frankistek etxera bidali zitiztean. Haien egitekoa ezkondu eta etxea eta haurrak zaintzea zela esaten zietean.
|