|
2002
|
|
|
Ez da hori.
|
Baina
elizen barruan gustura egoten omen da. Sarritan, beste herri batzuetara joaten garenean, bertako elizak ikustera alde egiten du.
|
|
2003
|
|
|
Laster etorriko da belaunaldi berria, ez bakarrik sinesgarritasunik ez zuen eliza
|
baina
eliza oro arnegatuko duen belaunaldia: –Euskaltzaleen Jainkoa hil behar dugu!?
|
|
|
Eta denetarik zegoen sakristian, sakristia guztietan bezala.
|
Baina
eliza hartako sakristian denetarik egoteaz aparte, beste gauza bat ere bazegoen: Tabucchi entziklopedia oso bat.
|
|
2005
|
|
|
Eta iman harriak burdina harrapatzen du eta elizako orratzak harrapatzen ditu oinaztuak.
|
Baina
eliza ez da apurtzen. Ze oinaztua etxe normal batean jausten bada, apurtu egiten du etxea.
|
|
|
|
Baina
eliza ezin du apurtu, ze elizak etxe magikoak dira, eta elizak ezin ditu inork apurtu. Eta abadeak ere pertsona magikoak dira.
|
|
|
Eta jendea, hemengoa, herrikoa, beldurrez egoten zen Beatriz andrearekin. Diruagatik egoten zen jendea beldurrez, badakizu, diruari beti beldurra,
|
baina
elizara askotan joaten zelako ere bai, tratu handia zeukalako abadeekin eta gotzainarekin, eta etxe barruan ere kapera handi bat zeukatelako eurentzat bakarrik, eta esaten zutelako gotzainaren laguna zela. Horregatik egoten zen jendea beldurrez Beatriz andrearekin, eta tratua ematen zion gotzainari bezala.
|
|
2006
|
|
|
Berean jarraitu zuen apaizak,
|
baina
elizaren aginduak gogorarazten zituen modu berean: sinetsita baino gehiago ohituraz, hala egin beharra zeukalako, ikusi ikusten baitzuen otsoen ipuinek ez gintuztela askorik izutzen.
|
|
2008
|
|
|
bekatu mortala ere bada? . Reginak lurrera begira ahoskatzen zituen hitz multzoak, baita, tarteka egiten zituèn pausetan, begiak markesa anderearen norabidean jaso ere, bizi senak edo eragindako erreakzioan?,
|
baina
Elizak, betiko ezkontza agintzen du?
|
|
|
–Senarrak berorri egin dionak... ez du izenik... bekatu mortala ere bada... –Reginak lurrera begira ahoskatzen zituen hitz multzoak, baita, tarteka egiten zituèn pausetan, begiak markesa anderearen norabidean jaso ere, bizi senak edo eragindako erreakzioan–,
|
baina
Elizak... betiko ezkontza agintzen du... eta ez dut desiratzen... markes jaunaren damua baizik.
|
|
2009
|
|
|
–Nik ere maite dut Eliza, aizu, eta igandero kantatzen dut meza emakumez osatutako parrokiako koruarekin, neure bizitzako mementorik ia ederrenetan,
|
baina
Elizak ez ditu gauza guztiak ongi egiten. Hasteko, emakumeok koruan kanta dezakegu, bai, baina ez goian koruan, gizonezkoak bakarrik igo daitezke-eta.
|
|
|
–Jesus errebelde bat izan zen batez ere, Eliza haren irudi ezin ordenazaleago bat ematen saiatu den arren; baina horrek bere esplikazioa du; izan ere, Eliza botere egitura da eta Jesusen errebeldia bahitu du; izan ere, Jesusek aberaskumeen aurka predikatu zuen,
|
baina
Eliza aberaskumeen instituzioa da; izan ere, Jesusek beste masaila jartzen zuen, baina Elizak ez du inoiz berea jartzen; izan ere, kristauek kristau izateari utzi zioten aginte zibilarekin bat egin zutenetik, Konstantino enperadorearekin.
|
|
|
–Jesus errebelde bat izan zen batez ere, Eliza haren irudi ezin ordenazaleago bat ematen saiatu den arren; baina horrek bere esplikazioa du; izan ere, Eliza botere egitura da eta Jesusen errebeldia bahitu du; izan ere, Jesusek aberaskumeen aurka predikatu zuen, baina Eliza aberaskumeen instituzioa da; izan ere, Jesusek beste masaila jartzen zuen,
|
baina
Elizak ez du inoiz berea jartzen; izan ere, kristauek kristau izateari utzi zioten aginte zibilarekin bat egin zutenetik, Konstantino enperadorearekin.
|
|
|
–Nik anarkistatzat diat neure burua, bai, Chaplin,
|
baina
elizak erretzeko kontu horretan nahiago diat su-hiltzaile su emaile baino.
|
|
|
Gure helburua da, hala ere, hiru meza horiek bi eta batera murriztea lehenengo fase batean eta desagerraraztea gero.
|
Baina
elizarekin kontu handiagoz jardun behar da; gure epaileak, hortaz, lege figura berrien bila ari dira orain, hiru meza horiek deskalifikatu eta legez kanpo uztea errazagoa izan dadin. Kontuan hartu behar da biztanleen% 70 baino gehiago dela fededuna Eskualde honetan.
|
|
|
Kilkerren hotsak eko Elenak, gerra zibilaz ari dela, Jainkoa bi aldeetan dagoela dio; beraz, ez batean ez bestean. Jainkoa agian ez,
|
baina
Eliza bai, Eliza bi aldeetan egon zen. Agintari politikoek umemoko inuzenteak dirudite jendeak, ama?
|
|
|
–Nik ere maite dut Eliza, aizu, eta igandero kantatzen dut meza emakumez osatutako parrokiako koruarekin, neure bizitzako mementorik ia ederrenetan,
|
baina
Elizak ez ditu gauza guztiak ongi egiten. Hasteko, emakumeok koruan kanta dezakegu, bai, baina ez goian koruan, gizonezkoak bakarrik igo daitezke-eta.
|
|
|
–Jesus errebelde bat izan zen batez ere, Eliza haren irudi ezin ordenazaleago bat ematen saiatu den arren; baina horrek bere esplikazioa du; izan ere, Eliza botere egitura da eta Jesusen errebeldia bahitu du; izan ere, Jesusek aberaskumeen aurka predikatu zuen,
|
baina
Eliza aberaskumeen instituzioa da; izan ere, Jesusek beste masaila jartzen zuen, baina Elizak ez du inoiz berea jartzen; izan ere, kristauek kristau izateari utzi zioten aginte zibilarekin bat egin zutenetik, Konstantino enperadorearekin.
|
|
|
–Jesus errebelde bat izan zen batez ere, Eliza haren irudi ezin ordenazaleago bat ematen saiatu den arren; baina horrek bere esplikazioa du; izan ere, Eliza botere egitura da eta Jesusen errebeldia bahitu du; izan ere, Jesusek aberaskumeen aurka predikatu zuen, baina Eliza aberaskumeen instituzioa da; izan ere, Jesusek beste masaila jartzen zuen,
|
baina
Elizak ez du inoiz berea jartzen; izan ere, kristauek kristau izateari utzi zioten aginte zibilarekin bat egin zutenetik, Konstantino enperadorearekin.
|
|
|
–Nik anarkistatzat diat neure burua, bai, Chaplin,
|
baina
elizak erretzeko kontu horretan nahiago diat su-hiltzaile su emaile baino.
|
|
2010
|
|
|
Eta apaizak: . Zeruko ura ez dago diruz ordaintzerik,
|
baina
elizan aurki hasiko gara obretan, eta AEGk lagun diezaguke hainbat kontutan, beharbada??.
|
|
|
Jainko infinituki zuzen batek berdin zeruratu bailituzke nola kristau herri batean hiltzen den haur bataiatua, hala munduaren beste puntan hiltzen den indiokume bataiatu gabea, erru izpirik ere ez duena. Baina orduan, dilemari erantzun bat emateko. Elizatik kanpo ez zegoen, ez, salbaziorik,
|
baina
Elizak ezin zezakeen errugabetasuna betiko suarekin zigortu?, zer asmatu zuten teologoek. Linboa:
|
|
|
baina kontzilio berriarekin gauza asko aldatu dira, eta jakizu eliztar askok eta askok geure egiten ditugula Berengario Tours-ekoaren ideiak, Elizak bere garaian kondenatu zituenak, eukaristia sinbolikoa baztertuz eta haragizkoa, kanibalismoa, ondorioz? hobetsiz; esan ere, esango didazu, nola gutxiets ditzakedan Elizaren dogmak,
|
baina
Elizaren barruan beti egon izan dira bi eliza: bata arauzalea, gehiengo batek osatua eta Erromarekin guztiz lotua; bestea, ebanjelioari atxikiagoa eta libreagoa; nire bilakaera, berriz, batetik besterainokoa izan da, muturretik muturrera, alegia?, ez nire buruhausteak izan gabe, bolada batean. Euskal Herriko hainbat apaiz eta fraidek karta ezagun hura sinatu genuèn garaian, non Zamorako espetxean preso zeudèn apaizei geure baldintzarik gabeko elkartasuna adierazten baikenien?
|
|
|
aitak idatzia utzi du karta bat, non argi eta garbi adierazten dituen gertatutakoaren motiboak, haren ohorea eta izen ona zalantza txikienetik gordetzen dituztenak.
|
Baina
Elizaren ordezkaria ere hemen dugu, eta aita kalonjeak berrets dezake nik esandakoa?. Eta don Anizetok buruaz bospasei aldiz baietz esan, eta Teofilo Mariak aurrera ekin zion:
|
|
|
entzuna bainago Pontxi delako hori arotza dela, eta lan batzuk egin nahi dituela, eliza bat eraiki ere bai, beste jainkozale sutsu batzuekin batera.
|
Baina
eliza eraikitzeko horrelako batzuk ditu. Jainkoak beste mana euri bat bidaltzen ez badu behintzat, txanpon euri urrezko bat edo??; zu harpa jotzen ari zintzaizkidan, Damaso, eta nik banekien; beste askotan ez bezala, baina, gogor egin nizun:
|
|
|
Entzuna nago lurrikarak eta izaten diren lekuetan, txakurrak, segundo batzuk lehenago, urduri jartzen direla eta zaunkan hasten, zergatik ez, haien pertzepzio eremua eta gurea ez badira beti bat!?, eta ez dut dudarik halako zerbaiti antzeman ziola, ai, Galileok eta Giordano Brunok txakur bat lagun izan balute, Inkisizioak eragindako lurrikarei antzemateko?!,
|
baina
Elizak, heretikoak ez ezik, txakurrak ere kondenatuko zituzkeen orduan sutara, seguru baietz??, txakurra negarrez hastearekin batera, lurrikara bat bezalakoa sentitu bainuen neure baitan, bertigo bat, oinen azpian nuèn euskarria bat batean desagertu eta hutsean zehar, neure hutsaren hutsean zehar, amiltzera banindoa bezala:
|
|
|
Zertara datorren hau guztia??; zaude lasai, Damaso, ez bainabil, aspaldiko partez, iparra galduta; buruan dauzkat, izan ere, zuk zeurean zuzendutako hitzak, zeinetan, zure umorearen berri jakinarazi ondoren. Marx anaien umoreak zurean izan zuèn garrantziaz mintzatzen zatzaizkit, besteak beste?, kritika latza egiten baitidazu: ?
|
Baina
Eliza eta umorea, dogma eta umorea, bestela esanda, termino kontraesankorrak dira per se?
|
|
|
izeba eta arreba Amanda baino mistikoagoak baitira, nolabait esatearren. Aitor dut arras bestelakoa izango litzatekeela Elizari buruz dudan ikuspegia, baldin eta eliztar gehienak haiek bezalakoak balira,
|
baina
Eliza den bezalakoa da: gorrotagarria, handinahia, zer harrokeria da hori, Elizak aita santuaren hutsezintasuna aldarrikatzera eraman zuena, Vatikanoko I. kontzilioan!?, arrisku hutsa?
|
|
|
|
Baina
Eliza eta umorea, dogma eta umorea, bestela esanda, termino kontraesankorrak dira per se?
|
|
|
...ta gizonak homosexualtzat ere, ez nolanahiko argudioekin... baina kontzilio berriarekin gauza asko aldatu dira, eta jakizu eliztar askok eta askok geure egiten ditugula Berengario Tours-ekoaren ideiak, Elizak bere garaian kondenatu zituenak, eukaristia sinbolikoa baztertuz eta haragizkoa —kanibalismoa, ondorioz— hobetsiz; esan ere, esango didazu, nola gutxiets ditzakedan Elizaren dogmak,
|
baina
Elizaren barruan beti egon izan dira bi eliza: bata arauzalea, gehiengo batek osatua eta Erromarekin guztiz lotua; bestea, ebanjelioari atxikiagoa eta libreagoa; nire bilakaera, berriz, batetik besterainokoa izan da —muturretik muturrera, alegia—, ez nire buruhausteak izan gabe, bolada batean —Euskal Herriko hainbat apaiz eta fraidek karta ezagun hura sinatu genuèn garaian, non Zamorako espetxean preso zeudèn apaizei geure baldintzarik gabeko elkartasuna adierazten baikenien— zalantzan ibili bainintzen, Eliza utzi ez utzi...
|
|
|
Entzuna nago lurrikarak eta izaten diren lekuetan, txakurrak, segundo batzuk lehenago, urduri jartzen direla eta zaunkan hasten —zergatik ez, haien pertzepzio eremua eta gurea ez badira beti bat! —, eta ez dut dudarik halako zerbaiti antzeman ziola —ai, Galileok eta Giordano Brunok txakur bat lagun izan balute, Inkisizioak eragindako lurrikarei antzemateko...!,
|
baina
Elizak, heretikoak ez ezik, txakurrak ere kondenatuko zituzkeen orduan sutara, seguru baietz... —, txakurra negarrez hastearekin batera, lurrikara bat bezalakoa sentitu bainuen neure baitan, bertigo bat, oinen azpian nuèn euskarria bat batean desagertu eta hutsean zehar —neure hutsaren hutsean zehar— amiltzera banindoa bezala: zer egin behar nuen nik, izan ere, Madril bezalako hiri handi batean, etxerik eta babesik gabe, eta zer, txakurrik gabe eta txakurrak eskaintzen zidàn euskarri psikologikorik gabe?
|
|
|
" Arrain txikiak ehun, handiak berrehun... entzuna bainago Pontxi delako hori arotza dela, eta lan batzuk egin nahi dituela, eliza bat eraiki ere bai, beste jainkozale sutsu batzuekin batera.
|
Baina
eliza eraikitzeko horrelako batzuk ditu... Jainkoak beste mana euri bat bidaltzen ez badu behintzat, txanpon euri urrezko bat edo..."; zu harpa jotzen ari zintzaizkidan, Damaso, eta nik banekien; beste askotan ez bezala, baina, gogor egin nizun:
|
|
|
izeba eta Bibi bezalako pertsonak salbuespen dira Elizan, Amanda ere salbuespen den bezala, beste era batean bada ere... izeba eta arreba Amanda baino mistikoagoak baitira, nolabait esatearren. Aitor dut arras bestelakoa izango litzatekeela Elizari buruz dudan ikuspegia, baldin eta eliztar gehienak haiek bezalakoak balira,
|
baina
Eliza den bezalakoa da: gorrotagarria, handinahia —zer harrokeria da hori, Elizak aita santuaren hutsezintasuna aldarrikatzera eraman zuena, Vatikanoko I. kontzilioan! —, arrisku hutsa... nahiz eta zuetako batzuek esperantza berreskuratu duzuen, Vatikanoko II. kontzilioak bidea zuzenduko duelakoan:
|
|
|
|
Baina
Eliza eta umorea —dogma eta umorea, bestela esanda— termino kontraesankorrak dira per se... eta nola ulertuko duzu, bada, nire umore hau, Erromako Elizako ministroa ere bazara-eta!
|
|
|
Jainko infinituki zuzen batek berdin zeruratu bailituzke nola kristau herri batean hiltzen den haur bataiatua, hala munduaren beste puntan hiltzen den indiokume bataiatu gabea, erru izpirik ere ez duena. Baina orduan, dilemari erantzun bat emateko —Elizatik kanpo ez zegoen, ez, salbaziorik,
|
baina
Elizak ezin zezakeen errugabetasuna betiko suarekin zigortu—, zer asmatu zuten teologoek. Linboa:
|
|
|
Eta apaizak: ‘Zeruko ura ez dago diruz ordaintzerik,
|
baina
elizan aurki hasiko gara obretan, eta AEGk lagun diezaguke hainbat kontutan, beharbada... ’.
|
|
|
aitak idatzia utzi du karta bat, non argi eta garbi adierazten dituen gertatutakoaren motiboak, haren ohorea eta izen ona zalantza txikienetik gordetzen dituztenak.
|
Baina
Elizaren ordezkaria ere hemen dugu, eta aita kalonjeak berrets dezake nik esandakoa". Eta don Anizetok buruaz bospasei aldiz baietz esan, eta Teofilo Mariak aurrera ekin zion:
|
|
|
Zertara datorren hau guztia...?; zaude lasai, Damaso, ez bainabil, aspaldiko partez, iparra galduta; buruan dauzkat, izan ere, zuk zeurean zuzendutako hitzak, zeinetan, zure umorearen berri jakinarazi ondoren —Marx anaien umoreak zurean izan zuèn garrantziaz mintzatzen zatzaizkit, besteak beste—, kritika latza egiten baitidazu: "
|
Baina
Eliza eta umorea —dogma eta umorea, bestela esanda— termino kontraesankorrak dira per se... eta nola ulertuko duzu, bada, nire umore hau, Erromako Elizako ministroa ere bazara-eta!"; erantzun beharrean bainago, zuk bestela pentsatu arren, aintzat hartzen dudala umorea, gero eta aintzakoagotzat; zer uste duzu, bada, Erdi Aroan bizi naizela, iluntasunaren mende, irririk txikiena egit...
|
|
2013
|
|
|
–
|
Baina
Elizak ez du besterik egin eta, sor Paula! Eta okerrena zera da, gure ebanjelioetako Jesus pobreen alde lerratu zela, eta Eliza aberatsen alde.
|
|
|
Orduan Darcyk etxera sartzeko eskatu zion,
|
baina
Eliza bethek esan zuen ez zegoela nekatuta, eta biak geratu ziren zutik belardian. Bitarte horrek asko esateko beta ematen zuen, eta isiltasuna oso deserosoa zen.
|
|
2014
|
|
|
Jaunak ez dira beti hoberenak, ez.
|
Baina
Elizak denborarekin ikasi du, nagusiak beti jende hoberena ez izan arren, are jende hoberena askotan nagusien biktima izan arren, hierarkia nahitaezkoa dela jendartea ongi joateko; nahitaezkoa dela jende askoren bizitzaren sakrifizioa jende gutxi batzuen bizitza espiritual noblea posible izateko2522 Gizarte bizitzako, lege handi bat, da jaunak eta jaunpekoak egotea eta behean askoek gutxiak gora altxatzeko lan egitea.
|
|
2015
|
|
|
Amari azaldu diot zure amagatik egiten dudala.
|
Baina
elizan. Eta hain gazte?
|
|
|
Miseria indibidual gizatar gizatarregiek baino gehiago, Eliz erakundearen mundutarkeria guztizkoak samintzen du. Artzainen lana ardiak zaintzea da,
|
baina
Elizako artzainek, ardien ardura Kristori berari uzten diote?, beraiek bestelako negozioak zaintzen jarduteko. Gotzainek eta kardinalek eta,, txiro ziren apostoluen ordezko direnek, zertarako behar dituzte ondasunak??.
|
|
|
Begiak itxita, egun guztian oldartsu zebilzkion barneko zurrunbiloak baretuz joan ziren poliki poliki. Ez zen santujalea izan bere denboran, eta apaizak ez zituen oso begiko,
|
baina
eliza barruko giroak on egiten zion beti, euri gozatsu batek lur elkorrari legez. Bat batean, indar ezkutu batek erabiliko balu bezala, bankutik jaiki eta konfesalekura zuzendu zen.
|
|
2016
|
|
|
Testamentua izeneko liburuan, munduko erlijio eta jainko guztiak faltsuak direla frogatzen saiatu zen eta komunalismo anarkista baten aldeko aldarriak egin zituen bidenabar. 1724an, hil zen urte berean, argitaratu zioten liburua,
|
baina
elizak ahalegin guztiak egin zituen isilarazteko. Ateismoaren historian Holbach izan zen bigarren mugarria, eta Feuerbach hirugarrena.
|
|
|
Izan ere, ni ez naiz kristaua, Jainkoari eskerrak.
|
Baina
Elizari onartu behar zaio bi mila urteko historiak zer edo zer irakatsi diola: aditurik baldin badago bekatu kontuetan, hori Eliza da, eta, ondorioz, horren inguruan mendeetan zehar landutako doktrinak abiapuntu ezin hobea eskaintzen zidan nire remakerako.
|
|
|
zitezkeen Frantzia berrian.
|
Baina
Eliza Estatuaren kontrolpera igaro zen, kleroa Estatuak....................
|
|
2017
|
|
|
Garrasika, alarguna atzeraka hasi zen, bi plegutan okertua, jira egin zuen eta saiatu zen berriro elizara sartzen korrika eta behaztopaka.
|
Baina
elizako atari koxkan Mavrandonis zaharra zegoen, isilik, beso biak ate gainean hedaturik sarbidea mozten.
|
|
|
Mexikon. Kristoren Legionarioak izeneko taldearen fundatzaile Marcial Macielen pederastia kasuak oso ezagunak dira?, Nikaraguan, Costa Rican, Puerto Ricon, Kolonbian, Argentinan, Urugain, Perun, Venezuelan edo Txilen ere salatu dira kasuak.
|
Baina
elizak abusuen berri izan bezain pronto salaketa horien parte izan behar ote zuen galdetu zitzaionean, hala erantzun zuen, esaterako, Txileko Santiagoko apezpiku Francisco Javier Errazurizek: –Apezpikua aita eta artzaina da, ez bakarrik fededunena, baita apaizena ere.
|
|
|
Hori izan da joera elizan, eta erakunde publikoek ere gehienetan ez dute horri aurka egiteko egitasmorik hasi. Informazio faltagatik maiz,
|
baina
elizaren botereari aurka ez egiteko ere bai inoiz.
|
|
|
Hori beste bortizkeria mota batzuekin ere gertatzen da.
|
Baina
elizak badu ardura bat, hierarkia da, beraz gauza batzuk kontrola ditzake. Nik Mendizabalekin hitz egiten nuenean moskeatzen nintzen, iruditzen zitzaidalako uko egiten ziola prozesu bat abiatzeari onartzeko bere ardura, harik eta lagun batek esan zidan arte nik gogoratzen niola berak gogoratu nahi ez zuen zerbait.
|
|
|
Hori da behintzat nik topatu dudan azalpen bakarra. Pertsonek sufritu dezakete,
|
baina
eliza salbatu behar da. Eliza ezin da zikindu.
|
|
|
Arantzazu poema (Golgota, Alberna, Arantzazu; Arantzazuko hiru erreketak, hiru gerra zibilak), Bizi Nai, Guruzbideak, etab. Erlijioari inportantziarik ez ematera lerratuak gara, baina mendeetan eta mendeetan komunitateen, lokalak bezainbat nazionalak? identitate zeinu funtsezkoenetakoa izan da (ermitak eta erromeriak, eliza herriaren erdigune, santu eta debozio eta jai nazionalak, etab.). Merezi luke debozio herritarrak aztertzea, ez erlijioagatik,
|
baina
elizetako santuen irudi eta ermitetan espresatu direlako mendeetan gure jendearen beldurrak eta esperantzak. Persiak Greziari eraso dionean, grekoek ez dute sentitu erasoa hizkuntza grekoari egin zaionik, komunitate grekoari baizik.
|
|
|
elkarren ondoan bizi zitezkeen Frantzia berrian.
|
Baina
Eliza Estatuaren kontrolpera igaro zen,
|
|
2023
|
|
|
Paraje ezaguna zitzaidan: egunez, udaberrian batez ere, Langara Ganboak Suitzako paisaia postalezkoa dirudi,
|
baina
elizaren ingurumarian doi doia hogei etxe egongo dira. Halatan, klub nautikoa atzean utzirik, astiro baino astiroago, errepide estuan jarraitu nuen marka egin berriei segika.
|