Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak
Formularioa garbitu

Emaitzak: 87

2000
‎Egoerak bere zertzelada adierazgarrienetan azaltzen ditu, eszenifikatu egiten ditu eta elkarrizketak ere labur laburrak izaten dira. Hitz justukoa eta lakonikoa da pertsonaien mintzaira, narrazio Borges zaleei dagokien moduan, baina egileak metafora eta sinboloen erabileraz hedatzen ditu, prosalan horietan mintzaira poetikoari hurbilduz. Horrela egoera horien dimentsioak eta atmosferak sortzen dituelarik, sarritan izialdura, malenkonia edo nostalgia sakonak eragin arren, irakurlearentzat beti hausnarketarako bidea bilakatzen dira.
‎—Oraino ez gaudek hipotesi bakarrik ere baztertzekotan, baina egilea bat bakarra izan zela erraten zidak sumak.
2001
‎ Baina egilearen betiko obsesioak hizpide direla esateak, halaber, egilearen obra desberdinen arteko loturak ere zehaztera garamatza. Ene Jesus eko J.J. Lasa psikiatra edo pertsonaiak zazpinaka kontatzeko duen joera berriro ere liburu honetan dugu; Bihotz bi-ko protagonistek istorioa beste modu batera gerta zitekeela frogatuko digute...
‎maitasuna. Maitasun lurtarra, ez aingeruzkoa, arimaz eta gorputzez oratua, baina egilearen eta irakurlearen bihotza batera esku leunez ukitu duen maitasuna hala ere. Eta heriotzak harrapatzen duenean, aurkitu berriak ditu helburu balioz  koagoak urrikian, hurkoaren eta sorterriaren maitasunean, bere buruari uko egitean.
2004
‎ Baina egile eskubideen zaintzan aritzen direnen begirada zabalak ez du mugarik eta unibertsitateen ondoren, P2P programen erabiltzaileei iritsi zaie ordua.
2005
‎" Barkatu gure zorrak, guk gure zordunei barkatzen diegunez gero". Baina egilea ez da barkatzean zentratu, zorretan baino. Common Dreams web guneko kazetariei honela argitu die gauza:
2006
‎2002tik aurrera aldaketak eta atzera pausoak gertatu dira borroka horretan. Baina egilearentzat gauzak garbi daude. Lan denborari buruzko eztabaida, aberastasun banaketari buruzkoa bezala, oraindik beharrezkoa eta posiblea da.
‎Dena ez da hitza, jolasa eta lana. Baina egileak horiexek hautatu ditu. Hitza aipatzea, tira, logikoa dirudi, hizkuntzaz ari garenez.
2008
‎Ez dute egiaren erdirik esaten krimenei buruz, eta iruzur egiten diete nazioarteko iritzi publikoari eta biktimei. Ekintza eta sarraski gutxi batzuen berri ematen dute, baina egile material gutxi batzuk soilik salatuz, eta atzeko guztia ezkutatuz: egile intelektualak, Gobernuko kideak, enpresak, multinazionalak, hilketa eta biztanleriaren aurkako terrorismo prozesu horren atzean egon den guztia ez da ageri.
‎Baimen mota hori duten lanak (CC siglak eraman ohi dituzte) kopiatu eta zabaldu daitezke, baina egileak jarri dituen ohar eta mugei jarraitu behar zaie beti (atributu edo ezaugarriak deitzen zaie).
‎Karlos Ibarguren Donostia Ospitaleko Larrialdiak saileko mediku adjuntua da gaur egun, eta Felix Zubia, berriz, ospitale bereko Zainketa Intentsiboen Unitatekoa. Baina egileak ez dira bakarrik egon erronka honetan, eta honako profesional hauen laguntza izan dute liburua idazteko: Cristina Agirre, Mendaroko Ospitaleko medikua; Jose Jesus Artaetxebarria, Donostia Ospitaleko erizaina; Karlos Reviejo, Gipuzkoako Poliklinikako medikua; eta Rikardo Arrue, Izaskun Azkarate, Lucia Elosegi, Haritz Iraeta, Marta Iriarte, Angel Mendia eta Arantza Mugialdai, Donostia Ospitaleko medikuak.
‎Hipotesi desberdinak, zentzuzkoenetatik bitxienetara, garatu dira azken urteotan. Luzeegi joko luke bere azalpena hemen egiteak, baina egile nagusien zerrenda bederen aurkeztuko dugu, osoa izateko asmorik ez badu ere: Crick, Edelman, Searle, Dennett, Chalmers, Varela, Penrose, Churchland, Eccles, Damasio...
‎VII 13 atalaren garapenetik abiatuta, aditu askok formaren edo esentziaren izaera partikularra, indibiduala aldarrikatu dute. Baina egile horiek arazo batekin egiten dute topo: VII 13 atala, esentzien unibertsaltasunaren kontrako doktrina esplizituki baieztatzen duena, ez dator bat VII liburuaren atal gehienetan baieztaturikoarekin.
2009
‎Argitaraldi harek Aita Luis Villasanteren hitzaurre argia ekarren aurretik, ipuinon iturriak eta orduan frailegai gazte zanaren konteta eta idazte doaiak ondo agirian ixten zituana. Baina egileak berak autortu deusku, batez be Azkue eta haren Euskalerriaren Yakintza izan ebala iturri.
‎Garai berean (1978an, hain justu) heldu zen marrazki bizidunetako lehen euskal filma ere, Ekialdeko Izarra, Juanba Berasategiren eskutik. Goitik behera artisau modura egindakoa izan zen lan hura, baina egilea apurka apurka teknika garatzen joan zen, eta baita, ondorioz, fruitu berriak sortzen ere. Elkarlanean sorturiko Jaizkibel ekoiztetxearen proiektua izan zen, berbarako, 1981ean pantailaraturiko Fernando Amezketarra film laburra.
‎ Baina egile askok azpimarratu dutenez, nazioen arteko espezializazio horrek zuhurtasun muga batzuk errespetatu lituzke.
‎27ko belaunaldiko idazleen artean ere arraroaren fama zuen Larreak, baina egile estimatua zen, izan: Bera gabe ezin da azaldu Sobre los ángeles, ezta Poeta en Nueva York ere.
‎Proiektu beretik sortutako sei ipuin luzek osatzen dute bilduma eta izenburuak aurreratu bezala, bizilekuaren gaiak lotzen ditu ipuinak euren artean. Etxebizitzarena egungo gure gizarteko arazoetako bat izanik, esan daiteke aukeratutako gaiak baduela halako kutsu oportunista, baina egilearen asmoetako bat egungo garaiei lotutako literatur lana eskaintzea izan den neurrian, ezin bestela izan. Gaurkotasuna helburu izanik, gaurkotasunetik abiatu behar.
‎Denak, baina, bizi dira hiriko eraikin honetan eta, tarteka, multzo batak bestearengan dauka eragina, gainera, auzokide diren neurrian? (barka horren aipu luzea hona ekartzea, baina egilea beste edonor baino zuzenago arituta, ez du merezi zeharkako aipuetan galtzea).
2010
‎Iritzi horrekin batera, Tubingengo (Alemania) Unibertsitateko Ulrike Fritz irakasle eta Egiptoko arkitekturan adituak idatzi zuen hainbat grafitotan agertutako ikurrak ezagunak egiten zitzaizkiola, baina egileak egipziera zaharraren benetako ezagutza ez zuela aitortu zuen. Alegia, ikurrek edo hieroglifoek ez zituztela osatzen irakur zitezkeen esaldiak edo izenak.
‎... Ezaguna da eta nabaria, AEBko iparraldean industriak izan duen gainbehera. Baina egile gehienek beste modu batez azaltzen dute gainbehera hori, ez horrenbeste AEBko industriaren gainbehera orokor moduan, baizik eta geografiaren araberako barneko birbanaketa moduan, industria, neurri handi batean, AEBko hegoaldeko estatuetara mugitu delako.
2011
‎Kiropraxian, batzuetan, oso mugimendu bortitzak erabiltzen dira, eta hildako gutxi batzuk izan dira teknika lepoan aplikatu ondoren. Oso kasu gutxitan izan dira heriotzak, baina egileen arabera, terapia horrekin arriskuan jartzen ari zara zeure burua, trukean onurarik eskuratu gabe.
‎Oso da deigarria kapitain hauen legenda, ez baita inolako aipamenik aurkitzen ahal 47 kapitain hauei buruz ezagun dugun historiografian. Cachopinek Hernando de Zarate eta Gaspar de Peña y Galdocha ditu gai honi buruzko iturri nagusi, baina egile hauen lanak ezezagunak zaizkigu eta oraingoz galduak.
2012
‎Hori salbu, gizon protagonisten inguruan zertzeladaka agertzen dira emakumeak, beren bahetatik paseak. Koadroaren osagarri horien falta suma dezake irakurleak, baina egileak aita semeen ikuspuntua hautatu duenez, haien bitartez narratzen du. Gainerakoan, hainbeste urte korritzen dituenez, azpigai asko ageri dira.
‎Eskegita, lau koadro. Abstraktuak, baina egile ezezagunenak. Hari musikala ere bazuen harrerak.
‎Poeren poesiak, oso bakuna baita, oso erritmo markatuko lelo baten efektua eragiten du, eta sentimendu sakon eta primitiboak azaleratzen ditu. Poemen musikaltasuna agerikoa da, baina egileak sarritan belarrira ondoen jotzen duen hitza hautatzen du, ez poemaren zentzuak behar duena. Izan ere, hitzen esanahiek ez zuten Poe bereziki arduratzen, ezta poemaren beraren esanahi orokorrak ere.
‎Bilboko S. Frantzisko komentuan bertso paperak sarritan argitaratzen zirenez gero, bere eskukoak zuzenean izan ez arren, bere ideietan oinarritutakoak behintzat izan daitezke. Baina egile zuzena aurkitu ez arren, koplak zentzu korala hartzen dute, Bilboko San Fraiskuko komentuan ohikoak zirelako. Laburbilduz, Antxinako euskaldunen alabantzek garai bateko manifestuaren tonua ere badute.
2013
‎Arriagako ekitaldiaren aurretik, Atxagak berak hartuko du hitza. Hitzaldiaren eguna zehaztu gabe dago, baina egileak berak emango du bere ikuspegia Obabakoak liburuaz zein egoki iruditzen zaionaz. Atxagaren hitzaldia nahiz Arriagako irakurketa jarraitua iragartzeko, Jose Luis Zumetaren 1984ko margolan bat erabiliko dute.
‎Misa agurearen istorioa dakarkigu; haren gurasoak Belgradeko kontzentrazio esparruan zendu zirela deskubrituko du gutun bati esker. Iragana arakatzeari ekingo dio orduan, baina egileari gaurkotasuna interesatzen zaio. Nazismoa aitzakia gisa erabiltzen du egun Europak dituen arazoen inguruan mintzatu ahal izateko.
‎M gaia bezala da. Egileak nor diren bai, baina egile intelektualak nor izan ziren jakitea falta da. Marey eta Lasa Zabala auzietan lortu zen.
‎idatzi izan banu, nire ustez, indarra galduko zukeen? Badakit diskutigarria izan daitekeela, baina egileak eskubidea behar du lizentzia horiek hartzeko.
‎Filmak munduko leku askotan izan zuen arrakasta, eta liburu dendak ere bizi izan zituen arrakasta horren hondarrak. Bai, arrazoi duzu, liburu denda hau ez da zehatz mehatz Notting Hill filmean agertzen dena, baina egileek batean ez, birritan edo gehiagotan esan dute The Travel Bookshopen oinarritu zirela film horretako liburu denda diseinatzeko orduan. Eta denda ikusita konturatzen naiz badirela ateak zabalik dituzten dendak, eta ateak zarratuta dituztenak.
2014
‎Azken mendean 25.000 lanetik gora argitaratu dira gatazkaren inguruan, eta mendeurrenaren tiraldi komertziala aprobetxatuz, interpretazio berriez eta ez hain berriez bete dira. Baina egileak ez datoz bat gerra zerk eragin zuen azaltzerakoan.
2015
‎Batzuetan dokumentala da dantza horretan agintzen duena, eta bertzetan errealitatea da pausoak markatzen dituena. Egilearen presentzia zenbaterainokoa den, hor jarriko nuke nik langa, baina egilearen presentzia beti dago.
‎Egile hauen esanetan, GIDS ereduaren estadioak estatikoak ziren, hizkuntzen balizko estatus guztiak ez zituen kontutan hartzen eta faktore jakin batera mugatzen zen Fishman (Lewis and Simmon, 2010: 106). Horretaz gain, estadio horiek garatuagoak daude hizkuntzaren egoera hobea denean, baina egileek (ibid. 107 orr.) gogoratzen dute 1) egoeren ezberdintasuna handiagoa dela beheko mailetan eta 2) biziberritzeari ez diola lekurik egiten.
‎Ordorika oraindik diskorik atera gabea zen, 1980an argitaratuko zuen 80 estreinakoa, Hautsi da anphora. Kritikak Caorena musika zeltaren baitan kokatzen zuela esaten zuen testuak, baina egileak ez duela bere burua, bete betean behintzat, hor kokatzen. Izan ere, neurri batean artikulua zehar estiloz idatzitako elkarrizketa batek osatzen zuen, eta hala jakin zitekeen galiziarraren ikuspegia bere obraren inguruan zein musikaren inguruan oro har.
‎Industria kexu azaldu da, halere, legeak are gogorragoa behar lukeela argudiatuz.Kopia pribatuen konpentsazioari buruzkoa da beste nobedadea. Disko edo film bat erosten duenak etxerako haren kopia bat egiteko eskubidea izango du aurrerantzean ere, baina egileak kopia horren truke jasotzen ez duen dirua konpentsatzeko modua da aldatuko dena. Grabatzeko baliatzen ziren gailuen prezioaren ehuneko bat bideratzen zen horretara lehen; baina aurrerantzean Espainiako Gobernuko Aurrekontu Orokorretatik aterako da diru hori.
‎Amedy Coulibaly, ostegunean ustez Montrougen polizia bat hil zuen jihadista. Gertaera horrengatik bi lagun atxikita dauzkate segurtasun indarrek, baina egilearen bila zebiltzan. Beltzez jantzirik, burua estalita eta arma luzeak eskutan. Kouachi anaiak Charli Hebdo ko erredakziora sartu ziren gisan?
‎Anaiak, Ramon Usandizagak, oso gertutik jarraitu zuen sortze lan neketsu haren prozesu osoa, eta hura arduratu zen azken konpas haien sorreraz. Mendi mendiyan eta Las golondrinas operek izandako harreraren ondoren, pentsatzekoa zen La Llama k ere zirrara handia sortuko zuela, baina egilearen heriotza goiztiarrak itzalean utzi zuen haren azken obra. Atzo, ordea, haren heriotzaren mendeurrena gogoan, Jose Maria Usandizagaren La Llama opera berrestreinatu zuen Euskadiko Orkestra Sinfonikoak, kontzertu bertsioan, Gasteizen.
‎Halaxe da edozein istoriotan, baina are lazgarriago nork bere historia kontatu nahi duenean; azken batean, asmaturiko kontakizun batean, alde batera utzitako pasarte nahiz pasadizoak ez dira inon existitu egilearen buruan ez bada, eta, horrenbestez, ez dira ezer, ez dira deus. Urte haietako neure bizialdia azaltzen hasita, berriz, irakurleari ez dakit baina egileari behintzat begi bistakoa egiten zaio bazterrean lagatako aukeren zabala; ez horrenbeste hasieran, nonbaitetik hasi beharra baitzegoen ezinbestean, baina orain, aurrera egin ahala eta bukaera ere sumatzen hasita nagoela, alderdi adierazgarriagoen mesedetan ilunean geratu direnak sentitzen ditut neure baitan deika. Adibidez, asko hitz egin dut liburuez baina oso gutxi musikaz, eta garai hartan hauxe zen arterik inportanteena gazteontzat, ia ia derrigorrean; ni lehenago rock sinfonikoaren atzamar likatsuetan nengoen harrapatua, eklektiko samarra nintzen arren, eta 80 urte hartan uste dut hasi nintzela jabetzen musikaren mundua astindu zuen mugida bortitzaz, nahiz eta, esan dudanez, Montyk urte batzuk lehenago famatu Sex Pistolesekoak, eta koadrilako Pello lehendik ere Ramoneszalea izan; Radio 3 deskubritu nuen garaitsu horretan, eta Madrilgo movida n jakitun bihurtu nintzen Jesús Ordovás en. Esto no es Hawai?
‎mito e identidad?. Urte asko dira Jonek galdera filologikorik egin ez didala, laster batean lortu baitzuen nik baino gehiago jakitea, baina egileak bidalitako liburua irakurriz ohartu ahal izan naiz duela hamabi hamabost urteko kezkak dituela oraindik ere eta, miragarriago dena, orduko hipotesi ausartei eutsi diela funtsean, corpus bibliografikoa zabalduta eta tresna akademikoak zorroztuta noski.
‎Hori dela eta, globalizazioaren joera kultura guztiak nahastea dela esaten da; kriollizazioa, alegia, Friedmanen esanean. Baina egile honen ustez, globalizazioaren joera ez da kriollizazioa, balkanizazioa baino; hots, etengabeko zatiketa prozesua (1994: 41).
‎Bertan azaltzen diren iritziak egilearenak dira, eta ez dira Unescoren iritzi ofizialak. Bigarren argitalpenean, gainera, zuzenketa batzuk sartu nahi omen zituzten (tartean euskararen egoerari buruzkoak), baina egilea hil zenez, bere horretan berrargitaratu zuten.? 2001ean eginiko euskararen kale erabileraren ikerketa jorratu zuen Larrunen 56 zenbakiak (2002ko ekaina).
‎Euskal Herriko ekialdeko eta Nafarroako euskaldun anitzek ere bigarren silaban kokatzen dute azentua, baina eskuinetik hasirik. Bultzatzen den ahoskeran doinu batzuk hobetsi dira liburuan, baina egileak ez du hautuaz arrazoirik agertu; beharbada ikasteko pausu zehatzak direlako eta eredu honek arrakasta ukan dezakeela pentsatzen delako. Baldin aholkuak honela plazaratzen badira, hurranen urratsa izan liteke euskaltzale batzuek pentsatzea egokitasuna eta batasuna Beterriko era horietan dagoela eta ez besteetan.
‎Rita Vieira doktoreak eta haren laguntzaileek Annals of Oncology aldizkarian argitaratu dituzten proba zientifikoen azterketa zorrotza da, gaur arte frutak, barazkiak eta biriketako minbiziaren prebentzioa direla eta. Tabakismoa desagerraraztea, biriketako minbiziaren prebentzioan askoz garrantzitsuagoa baita Azterketa berri horrek egiaztatu du fruta eta barazkien kontsumoak biriketako minbizia agertzetik babestu dezakeela, baina egileek hau azpimarratzen dute: «Tabakismoa desagerraraztea da biriketako minbizia prebenitzeko estrategiarik onena».
2016
‎Ez da, ordea, kronologia aldetik behintzat artearen historia klase bat izango: aurkituko ditugu XX. mende hasierako artistak bezala gaur egungoak, baina egilearen iritzira denboran aurrera eta atzera ibilita. Arteak" eskemak mugitzeko" balio duela esan digu Gantzarainek, eta berari interesgarri zaizkion obrak aztertuko dituela, edo ezezagun samarra den artista baten lana, edo oso ezaguna den artista baten obra ezezaguna.
‎Hekimenen egiten diren bilerak eta formakuntza saioak onuragarriak izango dira guretzat.Erronka batzuei aurre egiteko baliagarria izan daiteke. Bai, kolektibo baten parte izateak ekartzen dituen laguntzak positiboak izango dira Zinea.eus entzat.Zinemaz informatzen du atariak. Baina egileen, produktuen eta ikusleen bilgune ere izan nahi duzuela diozue webgunean.Hedabide interaktibo bat izan nahi dugu. Hau da, ez soilik guk gurea hartzaileei ematea.
‎Genero desberdinak jorratzen dituen arren, zuzendaria egunerokotasunean oinarritu da istorioa sortzeko garaian. Argi dago film guztiek esaten digutela zerbait errealitateari buruz, baina egile askok generoen konbentzioei jarraitzea, edo apurtzea, beste helbururik ez dute izaten.
‎Baina ikuspegi nagusietan sartu ordez, nahiago nuke oraingoan hiru pieza txikitan jarri arreta eta berriz irakurri. Hiru poema seinalatu, niretzat; agian ez nagusiak, baina egilearen mundua deskribatzen dutenak.
‎Berez, bien arteko harreman zailak nahikoa emango zukeen antzezlan osorako, baina egileak beste faktore batzuk txertatu ditu hasierako egoera horretan, eta horrela hasi gara ikusten dena ez zela zirudien bezain argia.
2017
‎liburuan zehar alemaniarren azpijokoak gaitzesten dira, eta britainiarren portaera noblea eta zuzena agerian geratzen da. Baina egilearen asmo propagandistikoak ez zion liburuaren kalitateari kalterik egin, ezta irakurleen plazera oztopatu ere.
‎Iritsi da inoiz ez zela iritsiko ematen zuen eguna, esan zion editoreari. Oso une hunkigarria izan zen.»Biltegi handi batera eraman zituzten nire ale fisiko gehienak editorearen autoan, baina egileak hogei bat eraman zituen etxera kartoizko kutxa batean.»Handik astebetera prentsaren aurreko aurkezpena egin zuten, kriptan, Donostiako Udal Liburutegiko sotoan, bospasei kazetariren eta egilearen dozena bat adiskide eta ahaideren aurrean. Editorearen laudorio suharren, egilearen azalpen eta aitorpen hunkituen eta bildutako jendearen mirespenezko iruzkin goxoen artean, hazita eta puztuta sentitu nintzen, euskal literaturaren historian leku garrantzitsu bat bereganatzera deitua.»Bezperako egunkarietan dotore agertu nintzen.
‎ Baina egile ugarik azpimarratzen dute arrisku bat: haur liburuen ikuspegia utilitaristegia izan daitekeela.
‎Obra bat erregistratzea ez da derrigorrezkoa, baina egilearen aitortza eta onurez gozatzeko Jabetza Intelektualaren Erregistroan edo online erregistro pribatuetan egitea komeni da
‎Ulergarria da, egileak eskubidea dauka inoizkoak lantzeko. Baina egilearen eskubide moralen eta politikoen gainetik, literaturan behintzat, literaturaren eskubideak daude: testuak sortu ziren garaian kokatzeko eta ulertzeko eskubidea lehenik, eta egileak berak egindako aldaketak onartzeko edo gaitzesteko eskubidea bigarrenik.
‎Robinsonek urte bi behar izan zituen Espainiako erregearen espetxeetatik alde egiteko eta hiru bere bizipenak eta oroitzapenak Filadelfian argitaratzeko. Harrezkero, liburu hori bilakatu zen ikerketa eta argitalpen askoren ezinbesteko iturria; baina egilearen ikuspuntutik, liburu hura izan zen Robinsonen azken ekintza Espainiako Gobernuaren kontrako borrokan.
2019
‎Protagonista kontalariaren eta emaztearen arteko harremanak genero indarkeriaren argitan azterturik, ez genuke protagonista gaixo mental edo, zehazkiago esanik, psikopata klinikotzat sailkatu ahal izango, pertsonaia honen atzean askoz ere profil psikologiko konplexuagoa eta ezagunagoa baitago, hots, egunero gure artean ezagutzen ditugun matxisten antzekoagoa. Bestela esanda, tipo arrunta da Senarra, baina egileak gizon matxistaren munstrokeria agertzeko asmoa izan du, bere kontraesanak eta zikoizkeria agerian jarriz. Bereziki gogoan hartu behar da Saizarbitoriak euskal gizartean kokatzen duela pertsonaia eta, elkarrizketetan adierazi zuen moduan, gure artean arrunta den tipoa islatu nahi izan zuela, nolabaiteko errepresentagarritasuna duela iradoki zuen egileak, euskaldun matxista arrunt bat:
‎Lehena Itxaro Bordak idatzi" Gerezien denbora" Baionan, ekainaren 29an, jokatuko dena; eta bigarrena Pier Pol Berzaitzek idatzi" Betti bühamea" izenekoa, uztailaren 27an eta agorrilaren 3an, Garindaine herriak jokatuko duena. Hiru hautu ezberdin, zalantzarik gabe, baina egileen balioa ezaguturik, arrakasta bermatuta dutenak.
‎Marrazkia berrogeita hamar euro ziren. Erostera joan naiz, baina egilea ez zegoela eta ondo ulertu ez dudan beste zerbait esan dit tabernariak. Nire frantsesa oraindik narras dabil.
‎Zuzentzaileak esan zuen, Bai, zeinu honen izena deleatur da, zerbait kendu edo desagerrarazi behar dugunean erabiltzen da, hitzak berak adierazten duen bezala, eta letrentzat zein hitz osoentzat balio du, Bere buztanari ausiki egiteko unean damutu den sugea ekartzen dit gogora, Bai jauna, ongi begiratzen bada, biziari oso atxikiak egonik ere, sugeak ere zalantzak edukiko lituzke eternitatearen aurrean, Egidazu marrazkia berriz ere, baina poliki poliki, Oso erraza da, neurria hartzea baino ez, arretarik gabe begiratzen duenak, eskuak zirkulu beldurgarria osatuko duela uste izango du, baina ez, kontura zaitez ez dudala mugimendua bukatu berau hasi dudan puntu zehatzean, saihetsetik igaro naiz, barru aldetik, eta orain beherantz segituko dut kurbaren azpiko aldea moztu arte, Q letra larriaren antzekoa da, izan ere, besterik ez, A zer pena, marrazki horrek gauza onik iragartzen zuen, Antzekotasunaren ilusioarekin konforma gaitezen, hala ere, bene benetan esango dizut, eta barkatu profeten antzera mintzo banaiz, biziaren interesa diferentzietan egon ohi da beti, Zerikusirik ba al du horrek zuzenketa tipografikoarekin, Egileak zeru goienetan bizi dira, ez dute euren jakinduria baliotsua txikikerietan edo eta axolagabekerietan xahutzen, letra zaurituak, aldatuak, alderantzikatuak, eskuz konposatzen genuenean horrelaxe sailkatzen genituen akatsak, orduan diferentzia eta akatsa, dena zen bat, Nire deleatur hauek ez direla hain zorrotzak aitortu behar dut, zirriborro bat nahikoa zait, tipografoen abileziaz fio naiz, tipografoak, botikarien familia edipiko eta ospetsuaren zehar tribu hori, idatzi egin ez zena ere deszifratzeko gauza, horiek, Eta gero zuzentzaileek etorri dute arazoei konponbidea bilatzera, Gure aingeru guardakoak zarete, zuekin fio gara, zuk, adibidez, nire ama ezin artatsuagoa ekartzen didazu gogora, amak behin eta berriz egiten zidan ileko marra, marrazketa lumaz eginda bezala gelditzen zen arte, Mila esker konparazioarengatik, baina, zure amatxo dagoeneko hilik bada, hobe duzu zure kabuz hobetzen hasten bazara, lehen edo beranduago sakonago zuzendu duzu-eta, Zuzendu, neronek zuzentzen dut, baina zailtasunik handienak zirt edo zart kitatzen ditut, hitz bat beste baten gainean idatziz eta horrela, Konturatu naiz, bai, Ez ezazu tonu horretan esan, zeren, nire apalean, ahal dudan guztia egiten baitut, eta ahal duen guztia egiten duenak, Ez du gehiagorik egin behar, bai jauna, batez ere, zure kasuan gertatzen den bezala, eraldatzeko gusturik ez dagoenean, aldaketaren plazera falta denean, zuzentzeko sena, Egileek beti zuzentzen dute, aseezin eternoak gara, Ezin besterik izan, perfekzioa zeruko erresuman baizik ezin daiteke bizi, baina egileen zuzentzea bestelakoa da, arazoez beterikoa, gure zuzentzeko modutik oso bestelakoa, Zu, nola edo hala, zuzentzaileen kuadrilla bere lanarekin gozatzen dela esaten ari zara, Ez naiz horren urrutira joaten ausartuko, norberaren bokazioaren araberakoa da, eta bokazioaz zuzentzailea denik ezagutzen ez den fenomenoa da, eta hala ere, badirudi frogaturik dagoela ezen, gure arima sekretuen alderik sekretuenean, gu, zuzentzaileok, boluptuosoak garela, Hori sekula entzun ez dudana da, alajaina, Egun bakoitzak bere poza eta bere pena ekartzen ditu, baita bere ikasgai probetxuzkoa ere, Zure esperientziatik mintzo al zara, Ikasgaiaz ari al zara, Boluptuosotasunaz ari naiz, Jakina, nire esperientziatik mintzo naiz, neuk ere esperientziarik badut, zer uste zenuen ba, baina besteren jokabideak behatzeaz ere baliatu naiz, hori ere bestea bezain zientzia moral probetxugarria da, Zure irizpidearen arabera juzgatuz gero, iraganeko zenbait egile espezie horretakoa da, zuzentzaile izugarriak, alegia, Balzac-ek berrikusten zituen probez oroitzen ari naiz, hura zuzenketa eta gehitzeen piroteknia itsugarria, Beste hainbeste egiten zuen gure etxeko Eçak, esan dezadan gure herriko adibiderik aipatu gabe geldi ez dakigun, Burura etortzen ari zait une honetantxe bai Eça eta bai Balzac gaur egun gizonik zoriontsuenak izango liratekeela, ordenagailu baten aurrean, gauzak tartekatuz, gauzak lekuz aldatuz, lerroak ibiliz, kapituluak aldatuz, Eta guk, irakurleok, ez genuke sekula jakingo zer bide korritu zituzten, zer bidetan galdu ziren behin betiko formara iritsi aitzin, behin betiko formarik bada, Tira, gizona, balio duena emaitza da, Camoensen edo Danteren zalantzak eta saioak ezagutzeak ez du ezertarako balio, Zu gizon praktikoa zara, modernoa, dagoeneko hogeita bigarren mendean bizi zara, Ea, esadazu, gainerako zeinuek ere izen latinoak al dauzkate, deleatur horrek bezala, Hala bada, edo hala izan bazen, ez dakidana da, nire zientzia ez da horren urrutira heltzen, agian hain ziren ahoskatu ezinak ezen galdu egin baitziren, Denboraren gauean, Barkatu aurka egiten badizut, baina nik ez nuke esaldi hori erabiliko, Denentzako toki bat delako, noski, Ezta pentsatu ere, denentzako tokiek, esaldi eginek, makulu hitzek, betegarriek, almanaketako atsotitzek, esaera zaharrek eta erranairuek, denek eduki dezakete berri itxura, horretarako horien aurrean eta horien atzean dauden hitzak egoki erabiltzea da baldintza bakarra, Orduan, zergatik ez zenuke zuk denboraren gaua esango, Denborek beren buruaren gaua izateari utzi ziotelako jendea idazten hasi zenean, edo zuzentzen hasi zenean, nahiago baduzu, zuzentzeak beste finezia eta beste antzaldatze bat eskatzen baititu, Esaldia gustatu zait, Baita niri ere, batez ere esan dudan lehen aldia izan delako, bigarrenean grazia gutxiago edukiko du, Bigarrenean denentzako toki bihurtuko da, betiko lelo, alegia, Edo topiko, hitz jasoa erabilita, Zure hitzetan nolabaiteko mingostasun eszeptikoa sumatzen dudala iruditzen zait, Suma ezazu areago eszeptikotasun mingotsa, Bata esan edo bestea esan, gauza bera, Ez, ez da gauza bera, erabat bederen, egileek entzumen fina eduki ohi zuten honelako diferentziak harrapatzeko, Agian tinpanoak gogortzen ari zaizkit, Barkatu, ez dut asmo gaiztoz esan, Ez naiz horren erretxindua, ea ba, esadazu zergatik zauden mingosturik, edo eszeptiko, nahi duzun bezala, Egin ezazu kontu nolakoa den zuzentzaileen eguneroko bizitza, pentsa ez ote den tragedia liburu bat behin, eta birritan, eta hiru, lau, bostetan irakurri behar izatea, liburuak, Liburuak, nonbait, irakurketa bakar bat ere merezi ez zuenean, Garbi gera bedi ez naizela ni izan horren hitz larriak esan dituena, ederki dakit, jakin ere, zein den letren gizartean dudan tokia, boluptuosoa bai, baina begirunez beterikoa ere bai, Ez dakit zertan datzan nik esan omen dudan izugarrikeria hori, nik uste dut zuk hasi duzun esaldiaren berezko bukaera dela, zure etenpuntu adierazgarri horien berezko bukaera, adierazgarriak baitziren, errezeloa oso agerian ikusten ez bazitzaien ere, Ez badakizu zertan datzan, eta jakin nahi baduzu, zoaz egileengana, nik esandako esaldiaren erdiari gehitu zurearen erdia eta proboka itzazu, ikusiko duzu Apelesek zapatariari eginiko alegia txalotu horrekin erantzungo dizutela, zapatariak irudi bateko sandalian okerren bat zegoela ohartarazi omen zuen, eta gero, artistak okerra zuzendu zuela ikusi zuenean, belauneko anatomiaz iritzia ematera menturatu zen, Orduan Apelesek, haserre mihiluzearekin, zera esan zion, Zapatari, ardura hadi heure zapatez, esaldi historikoa, Inori ez zaio gustatzen beste inork sorbalda gainetik begiratzerik, Kasu honetan Apelesek zuen arrazoi, Litekeena, baina margoa anatomiako aditu batek ikusten ez bazuen, bakarrik, Eszeptikoa zara, izan ere, Egile guztiak dira Apeles, baina zapatariaren tentazioa gizakion artean arruntena da, tira, zuzentzaileak baizik ez zuen ikasi bere lana, zuzentzea, alegia, munduan sekula bukatuko ez den bakarra dela, Askotan izan al duzu zapatariaren tentazioa nire liburua zuzendu duzunean, Adinak gauza txarra den gauza ona ekartzen digu, baretu egiten gaitu, eta tentazioak, are eta gogorrenak ere, ez zaizkigu hain premiazkoak, Beste hitzetan esanda, sandaliako okerra ikusi eta isildu egiten zara, Ez, baina ez naiz belaun kontuan sartzen, Gustatu al zaizu nire liburua, Gustatu egin zait, bai, Kemen askorik gabe esan duzu, Ez zait iruditu zure galderak ere kemen handirik zuenik, Taktika baizik ez da, egileak, kostata ere, nolabaiteko apaltasuna erakutsi behar du, Zuzentzaileak, ostera, apal izan beharra dauka, eta egunen batean apal izatea ahaztu bazuen, horrekin behartu zuen bere burua giza itxurazko perfekziorik gorena izatera, Ez duzu esaldia zuzendu, hiru aldiz erabili duzu izan aditza arnasaldi bakarrean, barkaezina da, aitor ezazu, Utzazu sandalia bakean, ahozkoak dena barkatzen du, Konforme, baina barkatzen ez dizudana da iritziaren zekenkeria, Orduan gogorarazi dizut zuzentzaile jendea jende urria dela, soila, literatura eta bizi asko ikusitakoa, Nire liburua, gogoan eduki, historiari buruzkoa da, Hala dela esango zuten, noski, generoen tradiziozko sailkapenaren arabera, baina, bestelako kontraesanik aireratu nahi ez badut ere, nire iritzi apalez bizitza ez den guztia literatura da, Historia ere bai, Historia batez ere, eta ez zaitez haserre, Eta pintura, eta musika, Musikak jaio zenetik itzuri nahi dio, batzuetan badoa, bestetzuetan badator, hitzetik askatu nahi du, inbidiaz, uste dut, baina beti itzultzen da men egitera, Eta pintura, Bon, pintura pintzelez egiten den literatura baino ez da, Gizateriak idazten jakin baino askoz lehenago ekin ziola pintatzeari ez duzula ahaztu espero dut, Ezagutzen al duzu atsotitz hau, «zakurrik ezean katuarekin egin ezazu ehizan», beste hitzetan esanda, idatzi ezin duenak pintatu egiten du, edo marraztu, horixe egiten dute umeek, Zuk esan nahi duzuna da, beste hitz batzuekin, literatura, jaio baino lehen ere, jaioa zela, Bai horixe, gizona, gizona izan baino lehen, gizona zen bezala, Nahikoa ikuspegi originala iruditzen zait, Ez pentsa, Salomon erregeak, hain aspaldi bizi izanagatik, bere denboran esan zuen ez zegoela ezer berririk eguzkipean, eta hain aspaldi esaten bazuten horrelakorik, zer ez dugu gaur esango, hogeita hamar mende igaro eta gero, entziklopediaren oroimenak huts egiten ez badit, Bitxia da, nik, historialaria banaiz ere, ez nukeen gogoratuko duela hainbeste urte bizi izan zela, inork bat batean galdetu izan balit, Horixe du denborak, badoa eta ez gara konturatzen, nor bere eguneroko gauzetan dabil, bat batean konturatu eta oihu egiten du, Jainko maitea, zer azkar doan denbora, edonork esango luke Salomon gaur bertan zegoela bizirik, eta hiru mila urte pasatu dira, Iruditzen zait bokazioaz erratu zarela, zuk filosofo izan behar zenuen, edo historialari, arte horietarako behar den talentua eta planta badauzkazu, Baina prestakuntza falta, jauna, zer egin dezake prestakuntzarik gabeko gizajo batek, genetika guztia ongi antolatua munduratzea nahikoa, ongi antolatua izanagatik, nolabait esan, gordinik badaukat ere, lehen ikasketek ematen dutena beste leunketarik gabe, nire kasuan lehenak ez ezik, bakarrak, Autodidakta zarela esan zenezake, zure ahalegin propio eta duinaren fruitu, ez da batere lotsagarria, lehen gizartea harro zegoen bere autodidaktez, Hura bukatu zen, aurrerakuntza etorri eta hura bukatu zen, autodidaktok gaizki ikusita gaude, bertsoak eta denbora pasatzeko istorioak idazten dituztenek baizik ez dute autodidakta izateko eta izaten jarraitzeko baimena, hura zoriona, haiena, nik ordea, sormen literariorako trebeziarik ez dut inoiz izan, aitortu behar dut, Ba filosofo egin zaitez, gizona, Hagitz umorista izpiritu finekoa zara, jauna, ironia ezin hobeki menderatzen duzu, galdetzekoa litzateke zer dela-eta aritzen zaren historian, hain zientzia larria eta sakona izaki, Bizitza errealean baizik ez naiz ironikoa, Arrazoia nuen, beraz, historia ez dela bizitza erreala esaten nuenean, literatura da, besterik ez, Baina historia bizitza erreala izan zen artean historia ezin dei zekiokeen garaian, Ziur al zaude, Galdera hankaduna eta zalantza besoduna zara, izan ere, Burua baino ez dut falta, Gauza bakoitza bere momentuan, burmuina asmatu zen azkena izan zen, Jakintsua zara zu, jauna, Ez da hainbesterako, adiskide maitea, Azken probak ikusi nahi al dituzu, Ez du merezi, egilearen zuzenketak eginik daude, gainerakoa azken zuzenketaren errutina baizik ez da, hori zure esku, Eskerrik asko konfiantzarengatik, Ongi merezia, konfiantza, Orduan, benetan uste al duzu historia bizitza erreala dela, Baietz uste dut ...orretan esan, zeren, nire apalean, ahal dudan guztia egiten baitut, eta ahal duen guztia egiten duenak, Ez du gehiagorik egin behar, bai jauna, batez ere, zure kasuan gertatzen den bezala, eraldatzeko gusturik ez dagoenean, aldaketaren plazera falta denean, zuzentzeko sena, Egileek beti zuzentzen dute, aseezin eternoak gara, Ezin besterik izan, perfekzioa zeruko erresuman baizik ezin daiteke bizi, baina egileen zuzentzea bestelakoa da, arazoez beterikoa, gure zuzentzeko modutik oso bestelakoa, Zu, nola edo hala, zuzentzaileen kuadrilla bere lanarekin gozatzen dela esaten ari zara, Ez naiz horren urrutira joaten ausartuko, norberaren bokazioaren araberakoa da, eta bokazioaz zuzentzailea denik ezagutzen ez den fenomenoa da, eta hala ere, badirudi frogaturik dagoela ezen, gure arima sekretuen alder...
‎...orretan esan, zeren, nire apalean, ahal dudan guztia egiten baitut, eta ahal duen guztia egiten duenak, Ez du gehiagorik egin behar, bai jauna, batez ere, zure kasuan gertatzen den bezala, eraldatzeko gusturik ez dagoenean, aldaketaren plazera falta denean, zuzentzeko sena, Egileek beti zuzentzen dute, aseezin eternoak gara, Ezin besterik izan, perfekzioa zeruko erresuman baizik ezin daiteke bizi, baina egileen zuzentzea bestelakoa da, arazoez beterikoa, gure zuzentzeko modutik oso bestelakoa, Zu, nola edo hala, zuzentzaileen kuadrilla bere lanarekin gozatzen dela esaten ari zara, Ez naiz horren urrutira joaten ausartuko, norberaren bokazioaren araberakoa da, eta bokazioaz zuzentzailea denik ezagutzen ez den fenomenoa da, eta hala ere, badirudi frogaturik dagoela ezen, gure arima sekretuen alder... Zuzentzaileak esan zuen, Bai, zeinu honen izena deleatur da, zerbait kendu edo desagerrarazi behar dugunean erabiltzen da, hitzak berak adierazten duen bezala, eta letrentzat zein hitz osoentzat balio du, Bere buztanari ausiki egiteko unean damutu den sugea ekartzen dit gogora, Bai jauna, ongi begiratzen bada, biziari oso atxikiak egonik ere, sugeak ere zalantzak edukiko lituzke eternitatearen aurrean, Egidazu marrazkia berriz ere, baina poliki poliki, Oso erraza da, neurria hartzea baino ez, arretarik gabe begiratzen duenak, eskuak zirkulu beldurgarria osatuko duela uste izango du, baina ez, kontura zaitez ez dudala mugimendua bukatu berau hasi dudan puntu zehatzean, saihetsetik igaro naiz, barru aldetik, eta orain beherantz segituko dut kurbaren azpiko aldea moztu arte, Q letra larriaren antzekoa da, izan ere, besterik ez, A zer pena, marrazki horrek gauza onik iragartzen zuen, Antzekotasunaren ilusioarekin konforma gaitezen, hala ere, bene benetan esango dizut, eta barkatu profeten antzera mintzo banaiz, biziaren interesa diferentzietan egon ohi da beti, Zerikusirik ba al du horrek zuzenketa tipografikoarekin, Egileak zeru goienetan bizi dira, ez dute euren jakinduria baliotsua txikikerietan edo eta axolagabekerietan xahutzen, letra zaurituak, aldatuak, alderantzikatuak, eskuz konposatzen genuenean horrelaxe sailkatzen genituen akatsak, orduan diferentzia eta akatsa, dena zen bat, Nire deleatur hauek ez direla hain zorrotzak aitortu behar dut, zirriborro bat nahikoa zait, tipografoen abileziaz fio naiz, tipografoak, botikarien familia edipiko eta ospetsuaren zehar tribu hori, idatzi egin ez zena ere deszifratzeko gauza, horiek, Eta gero zuzentzaileek etorri dute arazoei konponbidea bilatzera, Gure aingeru guardakoak zarete, zuekin fio gara, zuk, adibidez, nire ama ezin artatsuagoa ekartzen didazu gogora, amak behin eta berriz egiten zidan ileko marra, marrazketa lumaz eginda bezala gelditzen zen arte, Mila esker konparazioarengatik, baina, zure amatxo dagoeneko hilik bada, hobe duzu zure kabuz hobetzen hasten bazara, lehen edo beranduago sakonago zuzendu duzu-eta, Zuzendu, neronek zuzentzen dut, baina zailtasunik handienak zirt edo zart kitatzen ditut, hitz bat beste baten gainean idatziz eta horrela, Konturatu naiz, bai, Ez ezazu tonu horretan esan, zeren, nire apalean, ahal dudan guztia egiten baitut, eta ahal duen guztia egiten duenak, Ez du gehiagorik egin behar, bai jauna, batez ere, zure kasuan gertatzen den bezala, eraldatzeko gusturik ez dagoenean, aldaketaren plazera falta denean, zuzentzeko sena, Egileek beti zuzentzen dute, aseezin eternoak gara, Ezin besterik izan, perfekzioa zeruko erresuman baizik ezin daiteke bizi, baina egileen zuzentzea bestelakoa da, arazoez beterikoa, gure zuzentzeko modutik oso bestelakoa, Zu, nola edo hala, zuzentzaileen kuadrilla bere lanarekin gozatzen dela esaten ari zara, Ez naiz horren urrutira joaten ausartuko, norberaren bokazioaren araberakoa da, eta bokazioaz zuzentzailea denik ezagutzen ez den fenomenoa da, eta hala ere, badirudi frogaturik dagoela ezen, gure arima sekretuen alderik sekretuenean, gu, zuzentzaileok, boluptuosoak garela, Hori sekula entzun ez dudana da, alajaina, Egun bakoitzak bere poza eta bere pena ekartzen ditu, baita bere ikasgai probetxuzkoa ere, Zure esperientziatik mintzo al zara, Ikasgaiaz ari al zara, Boluptuosotasunaz ari naiz, Jakina, nire esperientziatik mintzo naiz, neuk ere esperientziarik badut, zer uste zenuen ba, baina besteren jokabideak behatzeaz ere baliatu naiz, hori ere bestea bezain zientzia moral probetxugarria da, Zure irizpidearen arabera juzgatuz gero, iraganeko zenbait egile espezie horretakoa da, zuzentzaile izugarriak, alegia, Balzac-ek berrikusten zituen probez oroitzen ari naiz, hura zuzenketa eta gehitzeen piroteknia itsugarria, Beste hainbeste egiten zuen gure etxeko Eçak, esan dezadan gure herriko adibiderik aipatu gabe geldi ez dakigun, Burura etortzen ari zait une honetantxe bai Eça eta bai Balzac gaur egun gizonik zoriontsuenak izango liratekeela, ordenagailu baten aurrean, gauzak tartekatuz, gauzak lekuz aldatuz, lerroak ibiliz, kapituluak aldatuz, Eta guk, irakurleok, ez genuke sekula jakingo zer bide korritu zituzten, zer bidetan galdu ziren behin betiko formara iritsi aitzin, behin betiko formarik bada, Tira, gizona, balio duena emaitza da, Camoensen edo Danteren zalantzak eta saioak ezagutzeak ez du ezertarako balio, Zu gizon praktikoa zara, modernoa, dagoeneko hogeita bigarren mendean bizi zara, Ea, esadazu, gainerako zeinuek ere izen latinoak al dauzkate, deleatur horrek bezala, Hala bada, edo hala izan bazen, ez dakidana da, nire zientzia ez da horren urrutira heltzen, agian hain ziren ahoskatu ezinak ezen galdu egin baitziren, Denboraren gauean, Barkatu aurka egiten badizut, baina nik ez nuke esaldi hori erabiliko, Denentzako toki bat delako, noski, Ezta pentsatu ere, denentzako tokiek, esaldi eginek, makulu hitzek, betegarriek, almanaketako atsotitzek, esaera zaharrek eta erranairuek, denek eduki dezakete berri itxura, horretarako horien aurrean eta horien atzean dauden hitzak egoki erabiltzea da baldintza bakarra, Orduan, zergatik ez zenuke zuk denboraren gaua esango, Denborek beren buruaren gaua izateari utzi ziotelako jendea idazten hasi zenean, edo zuzentzen hasi zenean, nahiago baduzu, zuzentzeak beste finezia eta beste antzaldatze bat eskatzen baititu, Esaldia gustatu zait, Baita niri ere, batez ere esan dudan lehen aldia izan delako, bigarrenean grazia gutxiago edukiko du, Bigarrenean denentzako toki bihurtuko da, betiko lelo, alegia, Edo topiko, hitz jasoa erabilita, Zure hitzetan nolabaiteko mingostasun eszeptikoa sumatzen dudala iruditzen zait, Suma ezazu areago eszeptikotasun mingotsa, Bata esan edo bestea esan, gauza bera, Ez, ez da gauza bera, erabat bederen, egileek entzumen fina eduki ohi zuten honelako diferentziak harrapatzeko, Agian tinpanoak gogortzen ari zaizkit, Barkatu, ez dut asmo gaiztoz esan, Ez naiz horren erretxindua, ea ba, esadazu zergatik zauden mingosturik, edo eszeptiko, nahi duzun bezala, Egin ezazu kontu nolakoa den zuzentzaileen eguneroko bizitza, pentsa ez ote den tragedia liburu bat behin, eta birritan, eta hiru, lau, bostetan irakurri behar izatea, liburuak, Liburuak, nonbait, irakurketa bakar bat ere merezi ez zuenean, Garbi gera bedi ez naizela ni izan horren hitz larriak esan dituena, ederki dakit, jakin ere, zein den letren gizartean dudan tokia, boluptuosoa bai, baina begirunez beterikoa ere bai, Ez dakit zertan datzan nik esan omen dudan izugarrikeria hori, nik uste dut zuk hasi duzun esaldiaren berezko bukaera dela, zure etenpuntu adierazgarri horien berezko bukaera, adierazgarriak baitziren, errezeloa oso agerian ikusten ez bazitzaien ere, Ez badakizu zertan datzan, eta jakin nahi baduzu, zoaz egileengana, nik esandako esaldiaren erdiari gehitu zurearen erdia eta proboka itzazu, ikusiko duzu Apelesek zapatariari eginiko alegia txalotu horrekin erantzungo dizutela, zapatariak irudi bateko sandalian okerren bat zegoela ohartarazi omen zuen, eta gero, artistak okerra zuzendu zuela ikusi zuenean, belauneko anatomiaz iritzia ematera menturatu zen, Orduan Apelesek, haserre mihiluzearekin, zera esan zion, Zapatari, ardura hadi heure zapatez, esaldi historikoa, Inori ez zaio gustatzen beste inork sorbalda gainetik begiratzerik, Kasu honetan Apelesek zuen arrazoi, Litekeena, baina margoa anatomiako aditu batek ikusten ez bazuen, bakarrik, Eszeptikoa zara, izan ere, Egile guztiak dira Apeles, baina zapatariaren tentazioa gizakion artean arruntena da, tira, zuzentzaileak baizik ez zuen ikasi bere lana, zuzentzea, alegia, munduan sekula bukatuko ez den bakarra dela, Askotan izan al duzu zapatariaren tentazioa nire liburua zuzendu duzunean, Adinak gauza txarra den gauza ona ekartzen digu, baretu egiten gaitu, eta tentazioak, are eta gogorrenak ere, ez zaizkigu hain premiazkoak, Beste hitzetan esanda, sandaliako okerra ikusi eta isildu egiten zara, Ez, baina ez naiz belaun kontuan sartzen, Gustatu al zaizu nire liburua, Gustatu egin zait, bai, Kemen askorik gabe esan duzu, Ez zait iruditu zure galderak ere kemen handirik zuenik, Taktika baizik ez da, egileak, kostata ere, nolabaiteko apaltasuna erakutsi behar du, Zuzentzaileak, ostera, apal izan beharra dauka, eta egunen batean apal izatea ahaztu bazuen, horrekin
‎Zuzentzaileak esan zuen, Bai, zeinu honen izena deleatur da, zerbait kendu edo desagerrarazi behar dugunean erabiltzen da, hitzak berak adierazten duen bezala, eta letrentzat zein hitz osoentzat balio du, Bere buztanari ausiki egiteko unean damutu den sugea ekartzen dit gogora, Bai jauna, ongi begiratzen bada, biziari oso atxikiak egonik ere, sugeak ere zalantzak edukiko lituzke eternitatearen aurrean, Egidazu marrazkia berriz ere, baina poliki poliki, Oso erraza da, neurria hartzea baino ez, arretarik gabe begiratzen duenak, eskuak zirkulu beldurgarria osatuko duela uste izango du, baina ez, kontura zaitez ez dudala mugimendua bukatu berau hasi dudan puntu zehatzean, saihetsetik igaro naiz, barru aldetik, eta orain beherantz segituko dut kurbaren azpiko aldea moztu arte, Q letra larriaren antzekoa da, izan ere, besterik ez, A zer pena, marrazki horrek gauza onik iragartzen zuen, Antzekotasunaren ilusioarekin konforma gaitezen, hala ere, bene benetan esango dizut, eta barkatu profeten antzera mintzo banaiz, biziaren interesa diferentzietan egon ohi da beti, Zerikusirik ba al du horrek zuzenketa tipografikoarekin, Egileak zeru goienetan bizi dira, ez dute euren jakinduria baliotsua txikikerietan edo eta axolagabekerietan xahutzen, letra zaurituak, aldatuak, alderantzikatuak, eskuz konposatzen genuenean horrelaxe sailkatzen genituen akatsak, orduan diferentzia eta akatsa, dena zen bat, Nire deleatur hauek ez direla hain zorrotzak aitortu behar dut, zirriborro bat nahikoa zait, tipografoen abileziaz fio naiz, tipografoak, botikarien familia edipiko eta ospetsuaren zehar tribu hori, idatzi egin ez zena ere deszifratzeko gauza, horiek, Eta gero zuzentzaileek etorri dute arazoei konponbidea bilatzera, Gure aingeru guardakoak zarete, zuekin fio gara, zuk, adibidez, nire ama ezin artatsuagoa ekartzen didazu gogora, amak behin eta berriz egiten zidan ileko marra, marrazketa lumaz eginda bezala gelditzen zen arte, Mila esker konparazioarengatik, baina, zure amatxo dagoeneko hilik bada, hobe duzu zure kabuz hobetzen hasten bazara, lehen edo beranduago sakonago zuzendu duzu-eta, Zuzendu, neronek zuzentzen dut, baina zailtasunik handienak zirt edo zart kitatzen ditut, hitz bat beste baten gainean idatziz eta horrela, Konturatu naiz, bai, Ez ezazu tonu horretan esan, zeren, nire apalean, ahal dudan guztia egiten baitut, eta ahal duen guztia egiten duenak, Ez du gehiagorik egin behar, bai jauna, batez ere, zure kasuan gertatzen den bezala, eraldatzeko gusturik ez dagoenean, aldaketaren plazera falta denean, zuzentzeko sena, Egileek beti zuzentzen dute, aseezin eternoak gara, Ezin besterik izan, perfekzioa zeruko erresuman baizik ezin daiteke bizi, baina egileen zuzentzea bestelakoa da, arazoez beterikoa, gure zuzentzeko modutik oso bestelakoa, Zu, nola edo hala, zuzentzaileen kuadrilla bere lanarekin gozatzen dela esaten ari zara, Ez naiz horren urrutira joaten ausartuko, norberaren bokazioaren araberakoa da, eta bokazioaz zuzentzailea denik ezagutzen ez den fenomenoa da, eta hala ere, badirudi frogaturik dagoela ezen, gure arima sekretuen alderik sekretuenean, gu, zuzentzaileok, boluptuosoak garela, Hori sekula entzun ez dudana da, alajaina, Egun bakoitzak bere poza eta bere pena ekartzen ditu, baita bere ikasgai probetxuzkoa ere, Zure esperientziatik mintzo al zara, Ikasgaiaz ari al zara, Boluptuosotasunaz ari naiz, Jakina, nire esperientziatik mintzo naiz, neuk ere esperientziarik badut, zer uste zenuen ba, baina besteren jokabideak behatzeaz ere baliatu naiz, hori ere bestea bezain zientzia moral probetxugarria da, Zure irizpidearen arabera juzgatuz gero, iraganeko zenbait egile espezie horretakoa da, zuzentzaile izugarriak, alegia, Balzac-ek berrikusten zituen probez oroitzen ari naiz, hura zuzenketa eta gehitzeen piroteknia itsugarria, Beste hainbeste egiten zuen gure etxeko Eçak, esan dezadan gure herriko adibiderik aipatu gabe geldi ez dakigun, Burura etortzen ari zait une honetantxe bai Eça eta bai Balzac gaur egun gizonik zoriontsuenak izango liratekeela, ordenagailu baten aurrean, gauzak tartekatuz, gauzak lekuz aldatuz, lerroak ibiliz, kapituluak aldatuz, Eta guk, irakurleok, ez genuke sekula jakingo zer bide korritu zituzten, zer bidetan galdu ziren behin betiko formara iritsi aitzin, behin betiko formarik bada, Tira, gizona, balio duena emaitza da, Camoensen ...orretan esan, zeren, nire apalean, ahal dudan guztia egiten baitut, eta ahal duen guztia egiten duenak, Ez du gehiagorik egin behar, bai jauna, batez ere, zure kasuan gertatzen den bezala, eraldatzeko gusturik ez dagoenean, aldaketaren plazera falta denean, zuzentzeko sena, Egileek beti zuzentzen dute, aseezin eternoak gara, Ezin besterik izan, perfekzioa zeruko erresuman baizik ezin daiteke bizi, baina egileen zuzentzea bestelakoa da, arazoez beterikoa, gure zuzentzeko modutik oso bestelakoa, Zu, nola edo hala, zuzentzaileen kuadrilla bere lanarekin gozatzen dela esaten ari zara, Ez naiz horren urrutira joaten ausartuko, norberaren bokazioaren araberakoa da, eta bokazioaz zuzentzailea denik ezagutzen ez den fenomenoa da, eta hala ere, badirudi frogaturik dagoela ezen, gure arima sekretuen alder... Zuzentzaileak esan zuen, Bai, zeinu honen izena deleatur da, zerbait kendu edo desagerrarazi behar dugunean erabiltzen da, hitzak berak adierazten duen bezala, eta letrentzat zein hitz osoentzat balio du, Bere buztanari ausiki egiteko unean damutu den sugea ekartzen dit gogora, Bai jauna, ongi begiratzen bada, biziari oso atxikiak egonik ere, sugeak ere zalantzak edukiko lituzke eternitatearen aurrean, Egidazu marrazkia berriz ere, baina poliki poliki, Oso erraza da, neurria hartzea baino ez, arretarik gabe begiratzen duenak, eskuak zirkulu beldurgarria osatuko duela uste izango du, baina ez, kontura zaitez ez dudala mugimendua bukatu berau hasi dudan puntu zehatzean, saihetsetik igaro naiz, barru aldetik, eta orain beherantz segituko dut kurbaren azpiko aldea moztu arte, Q letra larriaren antzekoa da, izan ere, besterik ez, A zer pena, marrazki horrek gauza onik iragartzen zuen, Antzekotasunaren ilusioarekin konforma gaitezen, hala ere, bene benetan esango dizut, eta barkatu profeten antzera mintzo banaiz, biziaren interesa diferentzietan egon ohi da beti, Zerikusirik ba al du horrek zuzenketa tipografikoarekin, Egileak zeru goienetan bizi dira, ez dute euren jakinduria baliotsua txikikerietan edo eta axolagabekerietan xahutzen, letra zaurituak, aldatuak, alderantzikatuak, eskuz konposatzen genuenean horrelaxe sailkatzen genituen akatsak, orduan diferentzia eta akatsa, dena zen bat, Nire deleatur hauek ez direla hain zorrotzak aitortu behar dut, zirriborro bat nahikoa zait, tipografoen abileziaz fio naiz, tipografoak, botikarien familia edipiko eta ospetsuaren zehar tribu hori, idatzi egin ez zena ere deszifratzeko gauza, horiek, Eta gero zuzentzaileek etorri dute arazoei konponbidea bilatzera, Gure aingeru guardakoak zarete, zuekin fio gara, zuk, adibidez, nire ama ezin artatsuagoa ekartzen didazu gogora, amak behin eta berriz egiten zidan ileko marra, marrazketa lumaz eginda bezala gelditzen zen arte, Mila esker konparazioarengatik, baina, zure amatxo dagoeneko hilik bada, hobe duzu zure kabuz hobetzen hasten bazara, lehen edo beranduago sakonago zuzendu duzu-eta, Zuzendu, neronek zuzentzen dut, baina zailtasunik handienak zirt edo zart kitatzen ditut, hitz bat beste baten gainean idatziz eta horrela, Konturatu naiz, bai, Ez ezazu tonu horretan esan, zeren, nire apalean, ahal dudan guztia egiten baitut, eta ahal duen guztia egiten duenak, Ez du gehiagorik egin behar, bai jauna, batez ere, zure kasuan gertatzen den bezala, eraldatzeko gusturik ez dagoenean, aldaketaren plazera falta denean, zuzentzeko sena, Egileek beti zuzentzen dute, aseezin eternoak gara, Ezin besterik izan, perfekzioa zeruko erresuman baizik ezin daiteke bizi, baina egileen zuzentzea bestelakoa da, arazoez beterikoa, gure zuzentzeko modutik oso bestelakoa, Zu, nola edo hala, zuzentzaileen kuadrilla bere lanarekin gozatzen dela esaten ari zara, Ez naiz horren urrutira joaten ausartuko, norberaren bokazioaren araberakoa da, eta bokazioaz zuzentzailea denik ezagutzen ez den fenomenoa da, eta hala ere, badirudi frogaturik dagoela ezen, gure arima sekretuen alderik sekretuenean, gu, zuzentzaileok, boluptuosoak garela, Hori sekula entzun ez dudana da, alajaina, Egun bakoitzak bere poza eta bere pena ekartzen ditu, baita bere ikasgai probetxuzkoa ere, Zure esperientziatik mintzo al zara, Ikasgaiaz ari al zara, Boluptuosotasunaz ari naiz, Jakina, nire esperientziatik mintzo naiz, neuk ere esperientziarik badut, zer uste zenuen ba, baina besteren jokabideak behatzeaz ere baliatu naiz, hori ere bestea bezain zientzia moral probetxugarria da, Zure irizpidearen arabera juzgatuz gero, iraganeko zenbait egile espezie horretakoa da, zuzentzaile izugarriak, alegia, Balzac-ek berrikusten zituen probez oroitzen ari naiz, hura zuzenketa eta gehitzeen piroteknia itsugarria, Beste hainbeste egiten zuen gure etxeko Eçak, esan dezadan gure herriko adibiderik aipatu gabe geldi ez dakigun, Burura etortzen ari zait une honetantxe bai Eça eta bai Balzac gaur egun gizonik zoriontsuenak izango liratekeela, ordenagailu baten aurrean, gauzak tartekatuz, gauzak lekuz aldatuz, lerroak ibiliz, kapituluak aldatuz, Eta guk, irakurleok, ez genuke sekula jakingo zer bide korritu zituzten, zer bidetan galdu ziren behin betiko formara iritsi aitzin, behin betiko formarik bada, Tira, gizona, balio duena emaitza da, Camoensen edo Danteren zalantzak eta saioak ezagutzeak ez du ezertarako balio, Zu gizon praktikoa zara, modernoa, dagoeneko hogeita bigarren mendean bizi zara, Ea, esadazu, gainerako zeinuek ere izen latinoak al dauzkate, deleatur horrek bezala, Hala bada, edo hala izan bazen, ez dakidana da, nire zientzia ez da horren urrutira heltzen, agian hain ziren ahoskatu ezinak ezen galdu egin baitziren, Denboraren gauean, Barkatu aurka egiten badizut, baina nik ez nuke esaldi hori erabiliko, Denentzako toki bat delako, noski, Ezta pentsatu ere, denentzako tokiek, esaldi eginek, makulu hitzek, betegarriek, almanaketako atsotitzek, esaera zaharrek eta erranairuek, denek eduki dezakete berri itxura, horretarako horien aurrean eta horien atzean dauden hitzak egoki erabiltzea da baldintza bakarra, Orduan, zergatik ez zenuke zuk denboraren gaua esango, Denborek beren buruaren gaua izateari utzi ziotelako jendea idazten hasi zenean, edo zuzentzen hasi zenean, nahiago baduzu, zuzentzeak beste finezia eta beste antzaldatze bat eskatzen baititu, Esaldia gustatu zait, Baita niri ere, batez ere esan dudan lehen aldia izan delako, bigarrenean grazia gutxiago edukiko du, Bigarrenean denentzako toki bihurtuko da, betiko lelo, alegia, Edo topiko, hitz jasoa erabilita, Zure hitzetan nolabaiteko mingostasun eszeptikoa sumatzen dudala iruditzen zait, Suma ezazu areago eszeptikotasun mingotsa, Bata esan edo bestea esan, gauza bera, Ez, ez da gauza bera, erabat bederen, egileek entzumen fina eduki ohi zuten honelako diferentziak harrapatzeko, Agian tinpanoak gogortzen ari zaizkit, Barkatu, ez dut asmo gaiztoz esan, Ez naiz horren erretxindua, ea ba, esadazu zergatik zauden mingosturik, edo eszeptiko, nahi duzun bezala, Egin ezazu kontu nolakoa den zuzentzaileen eguneroko bizitza, pentsa ez ote den tragedia liburu bat behin, eta birritan, eta hiru, lau, bostetan irakurri behar izatea, liburuak, Liburuak, nonbait, irakurketa bakar bat ere merezi ez zuenean, Garbi gera bedi ez naizela ni izan horren hitz larriak esan dituena, ederki dakit, jakin ere, zein den letren gizartean dudan tokia, boluptuosoa bai, baina begirunez beterikoa ere bai, Ez dakit zertan datzan nik esan omen dudan izugarrikeria hori, nik uste dut zuk hasi duzun esaldiaren berezko bukaera dela, zure etenpuntu adierazgarri horien berezko bukaera, adierazgarriak baitziren, errezeloa oso agerian ikusten ez bazitzaien ere, Ez badakizu zertan datzan, eta jakin nahi baduzu, zoaz egileengana, nik esandako esaldiaren erdiari gehitu zurearen erdia eta proboka itzazu, ikusiko duzu Apelesek zapatariari eginiko alegia txalotu horrekin erantzungo dizutela, zapatariak irudi bateko sandalian okerren bat zegoela ohartarazi omen zuen, eta gero, artistak okerra zuzendu zuela ikusi zuenean, belauneko anatomiaz iritzia ematera menturatu zen, Orduan Apelesek, haserre mihiluzearekin, zera esan zion, Zapatari, ardura hadi heure zapatez, esaldi historikoa, Inori ez zaio gustatzen beste inork sorbalda gainetik begiratzerik, Kasu honetan Apelesek zuen arrazoi, Litekeena, baina margoa anatomiako aditu batek ikusten ez bazuen, bakarrik, Eszeptikoa zara, izan ere, Egile guztiak dira Apeles, baina zapatariaren tentazioa gizakion artean arruntena da, tira, zuzentzaileak baizik ez zuen ikasi bere lana, zuzentzea, alegia, munduan sekula bukatuko ez den bakarra dela, Askotan izan al duzu zapatariaren tentazioa nire liburua zuzendu duzunean, Adinak gauza txarra den gauza ona ekartzen digu, baretu egiten gaitu, eta tentazioak, are eta gogorrenak ere, ez zaizkigu hain premiazkoak, Beste hitzetan esanda, sandaliako okerra ikusi eta isildu egiten zara, Ez, baina ez naiz belaun kontuan sartzen, Gustatu al zaizu nire liburua, Gustatu egin zait, bai, Kemen askorik gabe esan duzu, Ez zait iruditu zure galderak ere kemen handirik zuenik, Taktika baizik ez da, egileak, kostata ere, nolabaiteko apaltasuna erakutsi behar du, Zuzentzaileak, ostera, apal izan beharra dauka, eta egunen batean apal izatea ahaztu bazuen, horrekin behartu zuen bere burua giza itxurazko perfekziorik gorena izatera, Ez duzu esaldia zuzendu, hiru aldiz erabili duzu izan aditza arnasaldi bakarrean, barkaezina da, aitor ezazu, Utzazu sandalia bakean, ahozkoak dena barkatzen du, Konforme, baina barkatzen ez dizudana da iritziaren zekenkeria, Orduan gogorarazi dizut zuzentzaile jendea jende urria dela, soila, literatura eta bizi asko ikusitakoa, Nire liburua, gogoan eduki, historiari buruzkoa da, Hala dela esango zuten, noski, generoen tradiziozko sailkapenaren arabera, baina, bestelako kontraesanik aireratu nahi ez badut ere, nire iritzi apalez bizitza ez den guztia literatura da, Historia ere bai, Historia batez ere, eta ez zaitez haserre, Eta pintura, eta musika, Musikak jaio zenetik itzuri nahi dio, batzuetan badoa, bestetzuetan badator, hitzetik askatu nahi du, inbidiaz, uste dut, baina beti itzultzen da men egitera, Eta pintura, Bon, pintura pintzelez egiten den literatura baino ez da, Gizateriak idazten jakin baino askoz lehenago ekin ziola pintatzeari ez duzula ahaztu espero dut, Ezagutzen al duzu atsotitz hau, «zakurrik ezean katuarekin egin ezazu ehizan», beste hitzetan esanda, idatzi ezin duenak pintatu egiten du, edo marraztu, horixe egiten dute umeek, Zuk esan nahi duzuna da, beste hitz batzuekin, literatura, jaio baino lehen ere, jaioa zela, Bai horixe, gizona, gizona izan baino lehen, gizona zen bezala, Nahikoa ikuspegi originala iruditzen zait, Ez pentsa, Salomon erregeak, hain aspaldi bizi izanagatik, bere denboran esan zuen ez zegoela ezer berririk eguzkipean, eta hain aspaldi esaten bazuten horrelakorik, zer ez dugu gaur esango, hogeita hamar mende igaro eta gero, entziklopediaren oroimenak huts egiten ez badit, Bitxia da, nik, historialaria banaiz ere, ez nukeen gogoratuko duela hainbeste urte bizi izan zela, inork bat batean galdetu izan balit, Horixe du denborak, badoa eta ez gara konturatzen, nor bere eguneroko gauzetan dabil, bat batean konturatu eta oihu egiten du, Jainko maitea, zer azkar doan denbora, edonork esango luke Salomon gaur bertan zegoela bizirik, eta hiru mila urte pasatu dira, Iruditzen zait bokazioaz erratu zarela, zuk filosofo izan behar zenuen, edo historialari, arte horietarako behar den talentua eta planta badauzkazu, Baina prestakuntza falta, jauna, zer egin dezake prestakuntzarik gabeko gizajo batek, genetika guztia ongi antolatua munduratzea nahikoa, ongi antolatua izanagatik, nolabait esan, gordinik badaukat ere, lehen ikasketek ematen dutena beste leunketarik gabe, nire kasuan lehenak ez ezik, bakarrak, Autodidakta zarela esan zenezake, zure ahalegin propio eta duinaren fruitu, ez da batere lotsagarria, lehen gizartea harro zegoen bere autodidaktez, Hura bukatu zen, aurrerakuntza etorri eta hura bukatu zen, autodidaktok gaizki ikusita gaude, bertsoak eta denbora pasatzeko istorioak idazten dituztenek baizik ez dute autodidakta izateko eta izaten jarraitzeko baimena, hura zoriona, haiena, nik ordea, sormen literariorako trebeziarik ez dut inoiz izan, aitortu behar dut, Ba filosofo egin zaitez, gizona, Hagitz umorista izpiritu finekoa zara, jauna, ironia ezin hobeki menderatzen duzu, galdetzekoa litzateke zer dela-eta aritzen zaren historian, hain zientzia larria eta sakona izaki, Bizitza errealean baizik ez naiz ironikoa, Arrazoia nuen, beraz, historia ez dela bizitza erreala esaten nuenean, literatura da, besterik ez, Baina historia bizitza erreala izan zen artean historia ezin dei zekiokeen garaian, Ziur al zaude, Galdera hankaduna eta zalantza besoduna zara, izan ere, Burua baino ez dut falta, Gauza bakoitza bere momentuan, burmuina asmatu zen azkena izan zen, Jakintsua zara zu, jauna, Ez da hainbesterako, adiskide maitea, Azken probak ikusi nahi al dituzu, Ez du merezi, egilearen zuzenketak eginik daude, gainerakoa azken zuzenketaren errutina baizik ez da, hori zure esku, Eskerrik asko konfiantzarengatik, Ongi merezia, konfiantza, Orduan, benetan uste al duzu historia bizitza erreala dela, Baietz uste dut
‎Zuzentzaileak esan zuen, Bai, zeinu honen izena deleatur da, zerbait kendu edo desagerrarazi behar dugunean erabiltzen da, hitzak berak adierazten duen bezala, eta letrentzat zein hitz osoentzat balio du, Bere buztanari ausiki egiteko unean damutu den sugea ekartzen dit gogora, Bai jauna, ongi begiratzen bada, biziari oso atxikiak egonik ere, sugeak ere zalantzak edukiko lituzke eternitatearen aurrean, Egidazu marrazkia berriz ere, baina poliki poliki, Oso erraza da, neurria hartzea baino ez, arretarik gabe begiratzen duenak, eskuak zirkulu beldurgarria osatuko duela uste izango du, baina ez, kontura zaitez ez dudala mugimendua bukatu berau hasi dudan puntu zehatzean, saihetsetik igaro naiz, barru aldetik, eta orain beherantz segituko dut kurbaren azpiko aldea moztu arte, Q letra larriaren antzekoa da, izan ere, besterik ez, A zer pena, marrazki horrek gauza onik iragartzen zuen, Antzekotasunaren ilusioarekin konforma gaitezen, hala ere, bene benetan esango dizut, eta barkatu profeten antzera mintzo banaiz, biziaren interesa diferentzietan egon ohi da beti, Zerikusirik ba al du horrek zuzenketa tipografikoarekin, Egileak zeru goienetan bizi dira, ez dute euren jakinduria baliotsua txikikerietan edo eta axolagabekerietan xahutzen, letra zaurituak, aldatuak, alderantzikatuak, eskuz konposatzen genuenean horrelaxe sailkatzen genituen akatsak, orduan diferentzia eta akatsa, dena zen bat, Nire deleatur hauek ez direla hain zorrotzak aitortu behar dut, zirriborro bat nahikoa zait, tipografoen abileziaz fio naiz, tipografoak, botikarien familia edipiko eta ospetsuaren zehar tribu hori, idatzi egin ez zena ere deszifratzeko gauza, horiek, Eta gero zuzentzaileek etorri dute arazoei konponbidea bilatzera, Gure aingeru guardakoak zarete, zuekin fio gara, zuk, adibidez, nire ama ezin artatsuagoa ekartzen didazu gogora, amak behin eta berriz egiten zidan ileko marra, marrazketa lumaz eginda bezala gelditzen zen arte, Mila esker konparazioarengatik, baina, zure amatxo dagoeneko hilik bada, hobe duzu zure kabuz hobetzen hasten bazara, lehen edo beranduago sakonago zuzendu duzu-eta, Zuzendu, neronek zuzentzen dut, baina zailtasunik handienak zirt edo zart kitatzen ditut, hitz bat beste baten gainean idatziz eta horrela, Konturatu naiz, bai, Ez ezazu tonu horretan esan, zeren, nire apalean, ahal dudan guztia egiten baitut, eta ahal duen guztia egiten duenak, Ez du gehiagorik egin behar, bai jauna, batez ere, zure kasuan gertatzen den bezala, eraldatzeko gusturik ez dagoenean, aldaketaren plazera falta denean, zuzentzeko sena, Egileek beti zuzentzen dute, aseezin eternoak gara, Ezin besterik izan, perfekzioa zeruko erresuman baizik ezin daiteke bizi, baina egileen zuzentzea bestelakoa da, arazoez beterikoa, gure zuzentzeko modutik oso bestelakoa, Zu, nola edo hala, zuzentzaileen kuadrilla bere lanarekin gozatzen dela esaten ari zara, Ez naiz horren urrutira joaten ausartuko, norberaren bokazioaren araberakoa da, eta bokazioaz zuzentzailea denik ezagutzen ez den fenomenoa da, eta hala ere, badirudi frogaturik dagoela ezen, gure arima sekretuen alderik sekretuenean, gu, zuzentzaileok, boluptuosoak garela, Hori sekula entzun ez dudana da, alajaina, Egun bakoitzak bere poza eta bere pena ekartzen ditu, baita bere ikasgai probetxuzkoa ere, Zure esperientziatik mintzo al zara, Ikasgaiaz ari al zara, Boluptuosotasunaz ari naiz, Jakina, nire esperientziatik mintzo naiz, neuk ere esperientziarik badut, zer uste zenuen ba, baina besteren jokabideak behatzeaz ere baliatu naiz, hori ere bestea bezain zientzia moral probetxugarria da, Zure irizpidearen arabera juzgatuz gero, iraganeko zenbait egile espezie horretakoa da, zuzentzaile izugarriak, alegia, Balzac-ek berrikusten zituen probez oroitzen ari naiz, hura zuzenketa eta gehitzeen piroteknia itsugarria, Beste hainbeste egiten zuen gure etxeko Eçak, esan dezadan gure herriko adibiderik aipatu gabe geldi ez dakigun, Burura etortzen ari zait une honetantxe bai Eça eta bai Balzac gaur egun gizonik zoriontsuenak izango liratekeela, ordenagailu baten aurrean, gauzak tartekatuz, gauzak lekuz aldatuz, lerroak ibiliz, kapituluak aldatuz, Eta guk, irakurleok, ez genuke sekula jakingo zer bide korritu zituzten, zer bidetan galdu ziren behin betiko formara iritsi aitzin, behin betiko formarik bada, Tira, gizona, balio duena emaitza da, Camoensen edo Danteren zalantzak eta saioak ezagutzeak ez du ezertarako balio, Zu gizon praktikoa zara, modernoa, dagoeneko hogeita bigarren mendean bizi zara, Ea, esadazu, gainerako zeinuek ere izen latinoak al dauzkate, deleatur horrek bezala, Hala bada, edo hala izan bazen, ez dakidana da, nire zientzia ez da horren urrutira heltzen, agian hain ziren ahoskatu ezinak ezen galdu egin baitziren, Denboraren gauean, Barkatu aurka egiten badizut, baina nik ez nuke esaldi hori erabiliko, Denentzako toki bat delako, noski, Ezta pentsatu ere, denentzako tokiek, esaldi eginek, makulu hitzek, betegarriek, almanaketako atsotitzek, esaera zaharrek eta erranairuek, denek eduki dezakete berri itxura, horretarako horien aurrean eta horien atzean dauden hitzak egoki erabiltzea da baldintza bakarra, Orduan, zergatik ez zenuke zuk denboraren gaua esango, Denborek beren buruaren gaua izateari utzi ziotelako jendea idazten hasi zenean, edo zuzentzen hasi zenean, nahiago baduzu, zuzentzeak beste finezia eta beste antzaldatze bat eskatzen baititu, Esaldia gustatu zait, Baita niri ere, batez ere esan dudan lehen aldia izan delako, bigarrenean grazia gutxiago edukiko du, Bigarrenean denentzako toki bihurtuko da, betiko lelo, alegia, Edo topiko, hitz jasoa erabilita, Zure hitzetan nolabaiteko mingostasun eszeptikoa sumatzen dudala iruditzen zait, Suma ezazu areago eszeptikotasun mingotsa, Bata esan edo bestea esan, gauza bera, Ez, ez da gauza bera, erabat bederen, egileek entzumen fina eduki ohi zuten honelako diferentziak harrapatzeko, Agian tinpanoak gogortzen ari zaizkit, Barkatu, ez dut asmo gaiztoz esan, Ez naiz horren erretxindua, ea ba, esadazu zergatik zauden mingosturik, edo eszeptiko, nahi duzun bezala, Egin ezazu kontu nolakoa den zuzentzaileen eguneroko bizitza, pentsa ez ote den tragedia liburu bat behin, eta birritan, eta hiru, lau, bostetan irakurri behar izatea, liburuak, Liburuak, nonbait, irakurketa bakar bat ere merezi ez zuenean, Garbi gera bedi ez naizela ni izan horren hitz larriak esan dituena, ederki dakit, jakin ere, zein den letren gizartean dudan tokia, boluptuosoa bai, baina begirunez beterikoa ere bai, Ez dakit zertan datzan nik esan omen dudan izugarrikeria hori, nik uste dut zuk hasi duzun esaldiaren berezko bukaera dela, zure etenpuntu adierazgarri horien berezko bukaera, adierazgarriak baitziren, errezeloa oso agerian ikusten ez bazitzaien ere, Ez badakizu zertan datzan, eta jakin nahi baduzu, zoaz egileengana, nik esandako esaldiaren erdiari gehitu zurearen erdia eta proboka itzazu, ikusiko duzu Apelesek zapatariari eginiko alegia txalotu horrekin erantzungo dizutela, zapatariak irudi bateko sandalian okerren bat zegoela ohartarazi omen zuen, eta gero, artistak okerra zuzendu zuela ikusi zuenean, belauneko anatomiaz iritzia ematera menturatu zen, Orduan Apelesek, haserre mihiluzearekin, zera esan zion, Zapatari, ardura hadi heure zapatez, esaldi historikoa, Inori ez zaio gustatzen beste inork sorbalda gainetik begiratzerik, Kasu honetan Apelesek zuen arrazoi, Litekeena, baina margoa anatomiako aditu batek ikusten ez bazuen, bakarrik, Eszeptikoa zara, izan ere, Egile guztiak dira Apeles, baina zapatariaren tentazioa gizakion artean arruntena da, tira, zuzentzaileak baizik ez zuen ikasi bere lana, zuzentzea, alegia, munduan sekula bukatuko ez den bakarra dela, Askotan izan al duzu zapatariaren tentazioa nire liburua zuzendu duzunean, Adinak gauza txarra den gauza ona ekartzen digu, baretu egiten gaitu, eta tentazioak, are eta gogorrenak ere, ez zaizkigu hain premiazkoak, Beste hitzetan esanda, sandaliako okerra ikusi eta isildu egiten zara, Ez, baina ez naiz belaun kontuan sartzen, Gustatu al zaizu nire liburua, Gustatu egin zait, bai, Kemen askorik gabe esan duzu, Ez zait iruditu zure galderak ere kemen handirik zuenik, Taktika baizik ez da, egileak, kostata ere, nolabaiteko apaltasuna erakutsi behar du, Zuzentzaileak, ostera, apal izan beharra dauka, eta egunen batean apal izatea ahaztu bazuen, horrekin ...orretan esan, zeren, nire apalean, ahal dudan guztia egiten baitut, eta ahal duen guztia egiten duenak, Ez du gehiagorik egin behar, bai jauna, batez ere, zure kasuan gertatzen den bezala, eraldatzeko gusturik ez dagoenean, aldaketaren plazera falta denean, zuzentzeko sena, Egileek beti zuzentzen dute, aseezin eternoak gara, Ezin besterik izan, perfekzioa zeruko erresuman baizik ezin daiteke bizi, baina egileen zuzentzea bestelakoa da, arazoez beterikoa, gure zuzentzeko modutik oso bestelakoa, Zu, nola edo hala, zuzentzaileen kuadrilla bere lanarekin gozatzen dela esaten ari zara, Ez naiz horren urrutira joaten ausartuko, norberaren bokazioaren araberakoa da, eta bokazioaz zuzentzailea denik ezagutzen ez den fenomenoa da, eta hala ere, badirudi frogaturik dagoela ezen, gure arima sekretuen alder... Zuzentzaileak esan zuen, Bai, zeinu honen izena deleatur da, zerbait kendu edo desagerrarazi behar dugunean erabiltzen da, hitzak berak adierazten duen bezala, eta letrentzat zein hitz osoentzat balio du, Bere buztanari ausiki egiteko unean damutu den sugea ekartzen dit gogora, Bai jauna, ongi begiratzen bada, biziari oso atxikiak egonik ere, sugeak ere zalantzak edukiko lituzke eternitatearen aurrean, Egidazu marrazkia berriz ere, baina poliki poliki, Oso erraza da, neurria hartzea baino ez, arretarik gabe begiratzen duenak, eskuak zirkulu beldurgarria osatuko duela uste izango du, baina ez, kontura zaitez ez dudala mugimendua bukatu berau hasi dudan puntu zehatzean, saihetsetik igaro naiz, barru aldetik, eta orain beherantz segituko dut kurbaren azpiko aldea moztu arte, Q letra larriaren antzekoa da, izan ere, besterik ez, A zer pena, marrazki horrek gauza onik iragartzen zuen, Antzekotasunaren ilusioarekin konforma gaitezen, hala ere, bene benetan esango dizut, eta barkatu profeten antzera mintzo banaiz, biziaren interesa diferentzietan egon ohi da beti, Zerikusirik ba al du horrek zuzenketa tipografikoarekin, Egileak zeru goienetan bizi dira, ez dute euren jakinduria baliotsua txikikerietan edo eta axolagabekerietan xahutzen, letra zaurituak, aldatuak, alderantzikatuak, eskuz konposatzen genuenean horrelaxe sailkatzen genituen akatsak, orduan diferentzia eta akatsa, dena zen bat, Nire deleatur hauek ez direla hain zorrotzak aitortu behar dut, zirriborro bat nahikoa zait, tipografoen abileziaz fio naiz, tipografoak, botikarien familia edipiko eta ospetsuaren zehar tribu hori, idatzi egin ez zena ere deszifratzeko gauza, horiek, Eta gero zuzentzaileek etorri dute arazoei konponbidea bilatzera, Gure aingeru guardakoak zarete, zuekin fio gara, zuk, adibidez, nire ama ezin artatsuagoa ekartzen didazu gogora, amak behin eta berriz egiten zidan ileko marra, marrazketa lumaz eginda bezala gelditzen zen arte, Mila esker konparazioarengatik, baina, zure amatxo dagoeneko hilik bada, hobe duzu zure kabuz hobetzen hasten bazara, lehen edo beranduago sakonago zuzendu duzu-eta, Zuzendu, neronek zuzentzen dut, baina zailtasunik handienak zirt edo zart kitatzen ditut, hitz bat beste baten gainean idatziz eta horrela, Konturatu naiz, bai, Ez ezazu tonu horretan esan, zeren, nire apalean, ahal dudan guztia egiten baitut, eta ahal duen guztia egiten duenak, Ez du gehiagorik egin behar, bai jauna, batez ere, zure kasuan gertatzen den bezala, eraldatzeko gusturik ez dagoenean, aldaketaren plazera falta denean, zuzentzeko sena, Egileek beti zuzentzen dute, aseezin eternoak gara, Ezin besterik izan, perfekzioa zeruko erresuman baizik ezin daiteke bizi, baina egileen zuzentzea bestelakoa da, arazoez beterikoa, gure zuzentzeko modutik oso bestelakoa, Zu, nola edo hala, zuzentzaileen kuadrilla bere lanarekin gozatzen dela esaten ari zara, Ez naiz horren urrutira joaten ausartuko, norberaren bokazioaren araberakoa da, eta bokazioaz zuzentzailea denik ezagutzen ez den fenomenoa da, eta hala ere, badirudi frogaturik dagoela ezen, gure arima sekretuen alderik sekretuenean, gu, zuzentzaileok, boluptuosoak garela, Hori sekula entzun ez dudana da, alajaina, Egun bakoitzak bere poza eta bere pena ekartzen ditu, baita bere ikasgai probetxuzkoa ere, Zure esperientziatik mintzo al zara, Ikasgaiaz ari al zara, Boluptuosotasunaz ari naiz, Jakina, nire esperientziatik mintzo naiz, neuk ere esperientziarik badut, zer uste zenuen ba, baina besteren jokabideak behatzeaz ere baliatu naiz, hori ere bestea bezain zientzia moral probetxugarria da, Zure irizpidearen arabera juzgatuz gero, iraganeko zenbait egile espezie horretakoa da, zuzentzaile izugarriak, alegia, Balzac-ek berrikusten zituen probez oroitzen ari naiz, hura zuzenketa eta gehitzeen piroteknia itsugarria, Beste hainbeste egiten zuen gure etxeko Eçak, esan dezadan gure herriko adibiderik aipatu gabe geldi ez dakigun, Burura etortzen ari zait une honetantxe bai Eça eta bai Balzac gaur egun gizonik zoriontsuenak izango liratekeela, ordenagailu baten aurrean, gauzak tartekatuz, gauzak lekuz aldatuz, lerroak ibiliz, kapituluak aldatuz, Eta guk, irakurleok, ez genuke sekula jakingo zer bide korritu zituzten, zer bidetan galdu ziren behin betiko formara iritsi aitzin, behin betiko formarik bada, Tira, gizona, balio duena emaitza da, Camoensen edo Danteren zalantzak eta saioak ezagutzeak ez du ezertarako balio, Zu gizon praktikoa zara, modernoa, dagoeneko hogeita bigarren mendean bizi zara, Ea, esadazu, gainerako zeinuek ere izen latinoak al dauzkate, deleatur horrek bezala, Hala bada, edo hala izan bazen, ez dakidana da, nire zientzia ez da horren urrutira heltzen, agian hain ziren ahoskatu ezinak ezen galdu egin baitziren, Denboraren gauean, Barkatu aurka egiten badizut, baina nik ez nuke esaldi hori erabiliko, Denentzako toki bat delako, noski, Ezta pentsatu ere, denentzako tokiek, esaldi eginek, makulu hitzek, betegarriek, almanaketako atsotitzek, esaera zaharrek eta erranairuek, denek eduki dezakete berri itxura, horretarako horien aurrean eta horien atzean dauden hitzak egoki erabiltzea da baldintza bakarra, Orduan, zergatik ez zenuke zuk denboraren gaua esango, Denborek beren buruaren gaua izateari utzi ziotelako jendea idazten hasi zenean, edo zuzentzen hasi zenean, nahiago baduzu, zuzentzeak beste finezia eta beste antzaldatze bat eskatzen baititu, Esaldia gustatu zait, Baita niri ere, batez ere esan dudan lehen aldia izan delako, bigarrenean grazia gutxiago edukiko du, Bigarrenean denentzako toki bihurtuko da, betiko lelo, alegia, Edo topiko, hitz jasoa erabilita, Zure hitzetan nolabaiteko mingostasun eszeptikoa sumatzen dudala iruditzen zait, Suma ezazu areago eszeptikotasun mingotsa, Bata esan edo bestea esan, gauza bera, Ez, ez da gauza bera, erabat bederen, egileek entzumen fina eduki ohi zuten honelako diferentziak harrapatzeko, Agian tinpanoak gogortzen ari zaizkit, Barkatu, ez dut asmo gaiztoz esan, Ez naiz horren erretxindua, ea ba, esadazu zergatik zauden mingosturik, edo eszeptiko, nahi duzun bezala, Egin ezazu kontu nolakoa den zuzentzaileen eguneroko bizitza, pentsa ez ote den tragedia liburu bat behin, eta birritan, eta hiru, lau, bostetan irakurri behar izatea, liburuak, Liburuak, nonbait, irakurketa bakar bat ere merezi ez zuenean, Garbi gera bedi ez naizela ni izan horren hitz larriak esan dituena, ederki dakit, jakin ere, zein den letren gizartean dudan tokia, boluptuosoa bai, baina begirunez beterikoa ere bai, Ez dakit zertan datzan nik esan omen dudan izugarrikeria hori, nik uste dut zuk hasi duzun esaldiaren berezko bukaera dela, zure etenpuntu adierazgarri horien berezko bukaera, adierazgarriak baitziren, errezeloa oso agerian ikusten ez bazitzaien ere, Ez badakizu zertan datzan, eta jakin nahi baduzu, zoaz egileengana, nik esandako esaldiaren erdiari gehitu zurearen erdia eta proboka itzazu, ikusiko duzu Apelesek zapatariari eginiko alegia txalotu horrekin erantzungo dizutela, zapatariak irudi bateko sandalian okerren bat zegoela ohartarazi omen zuen, eta gero, artistak okerra zuzendu zuela ikusi zuenean, belauneko anatomiaz iritzia ematera menturatu zen, Orduan Apelesek, haserre mihiluzearekin, zera esan zion, Zapatari, ardura hadi heure zapatez, esaldi historikoa, Inori ez zaio gustatzen beste inork sorbalda gainetik begiratzerik, Kasu honetan Apelesek zuen arrazoi, Litekeena, baina margoa anatomiako aditu batek ikusten ez bazuen, bakarrik, Eszeptikoa zara, izan ere, Egile guztiak dira Apeles, baina zapatariaren tentazioa gizakion artean arruntena da, tira, zuzentzaileak baizik ez zuen ikasi bere lana, zuzentzea, alegia, munduan sekula bukatuko ez den bakarra dela, Askotan izan al duzu zapatariaren tentazioa nire liburua zuzendu duzunean, Adinak gauza txarra den gauza ona ekartzen digu, baretu egiten gaitu, eta tentazioak, are eta gogorrenak ere, ez zaizkigu hain premiazkoak, Beste hitzetan esanda, sandaliako okerra ikusi eta isildu egiten zara, Ez, baina ez naiz belaun kontuan sartzen, Gustatu al zaizu nire liburua, Gustatu egin zait, bai, Kemen askorik gabe esan duzu, Ez zait iruditu zure galderak ere kemen handirik zuenik, Taktika baizik ez da, egileak, kostata ere, nolabaiteko apaltasuna erakutsi behar du, Zuzentzaileak, ostera, apal izan beharra dauka, eta egunen batean apal izatea ahaztu bazuen, horrekin behartu zuen bere burua giza itxurazko perfekziorik gorena izatera, Ez duzu esaldia zuzendu, hiru aldiz erabili duzu izan aditza arnasaldi bakarrean, barkaezina da, aitor ezazu, Utzazu sandalia bakean, ahozkoak dena barkatzen du, Konforme, baina barkatzen ez dizudana da iritziaren zekenkeria, Orduan gogorarazi dizut zuzentzaile jendea jende urria dela, soila, literatura eta bizi asko ikusitakoa, Nire liburua, gogoan eduki, historiari buruzkoa da, Hala dela esango zuten, noski, generoen tradiziozko sailkapenaren arabera, baina, bestelako kontraesanik aireratu nahi ez badut ere, nire iritzi apalez bizitza ez den guztia literatura da, Historia ere bai, Historia batez ere, eta ez zaitez haserre, Eta pintura, eta musika, Musikak jaio zenetik itzuri nahi dio, batzuetan badoa, bestetzuetan badator, hitzetik askatu nahi du, inbidiaz, uste dut, baina beti itzultzen da men egitera, Eta pintura, Bon, pintura pintzelez egiten den literatura baino ez da, Gizateriak idazten jakin baino askoz lehenago ekin ziola pintatzeari ez duzula ahaztu espero dut, Ezagutzen al duzu atsotitz hau, «zakurrik ezean katuarekin egin ezazu ehizan», beste hitzetan esanda, idatzi ezin duenak pintatu egiten du, edo marraztu, horixe egiten dute umeek, Zuk esan nahi duzuna da, beste hitz batzuekin, literatura, jaio baino lehen ere, jaioa zela, Bai horixe, gizona, gizona izan baino lehen, gizona zen bezala, Nahikoa ikuspegi originala iruditzen zait, Ez pentsa, Salomon erregeak, hain aspaldi bizi izanagatik, bere denboran esan zuen ez zegoela ezer berririk eguzkipean, eta hain aspaldi esaten bazuten horrelakorik, zer ez dugu gaur esango, hogeita hamar mende igaro eta gero, entziklopediaren oroimenak huts egiten ez badit, Bitxia da, nik, historialaria banaiz ere, ez nukeen gogoratuko duela hainbeste urte bizi izan zela, inork bat batean galdetu izan balit, Horixe du denborak, badoa eta ez gara konturatzen, nor bere eguneroko gauzetan dabil, bat batean konturatu eta oihu egiten du, Jainko maitea, zer azkar doan denbora, edonork esango luke Salomon gaur bertan zegoela bizirik, eta hiru mila urte pasatu dira, Iruditzen zait bokazioaz erratu zarela, zuk filosofo izan behar zenuen, edo historialari, arte horietarako behar den talentua eta planta badauzkazu, Baina prestakuntza falta, jauna, zer egin dezake prestakuntzarik gabeko gizajo batek, genetika guztia ongi antolatua munduratzea nahikoa, ongi antolatua izanagatik, nolabait esan, gordinik badaukat ere, lehen ikasketek ematen dutena beste leunketarik gabe, nire kasuan lehenak ez ezik, bakarrak, Autodidakta zarela esan zenezake, zure ahalegin propio eta duinaren fruitu, ez da batere lotsagarria, lehen gizartea harro zegoen bere autodidaktez, Hura bukatu zen, aurrerakuntza etorri eta hura bukatu zen, autodidaktok gaizki ikusita gaude, bertsoak eta denbora pasatzeko istorioak idazten dituztenek baizik ez dute autodidakta izateko eta izaten jarraitzeko baimena, hura zoriona, haiena, nik ordea, sormen literariorako trebeziarik ez dut inoiz izan, aitortu behar dut, Ba filosofo egin zaitez, gizona, Hagitz umorista izpiritu finekoa zara, jauna, ironia ezin hobeki menderatzen duzu, galdetzekoa litzateke zer dela-eta aritzen zaren historian, hain zientzia larria eta sakona izaki, Bizitza errealean baizik ez naiz ironikoa, Arrazoia nuen, beraz, historia ez dela bizitza erreala esaten nuenean, literatura da, besterik ez, Baina historia bizitza erreala izan zen artean historia ezin dei zekiokeen garaian, Ziur al zaude, Galdera hankaduna eta zalantza besoduna zara, izan ere, Burua baino ez dut falta, Gauza bakoitza bere momentuan, burmuina asmatu zen azkena izan zen, Jakintsua zara zu, jauna, Ez da hainbesterako, adiskide maitea, Azken probak ikusi nahi al dituzu, Ez du merezi, egilearen zuzenketak eginik daude, gainerakoa azken zuzenketaren errutina baizik ez da, hori zure esku, Eskerrik asko konfiantzarengatik, Ongi merezia, konfiantza, Orduan, benetan uste al duzu historia bizitza erreala dela, Baietz uste dut, Historia bizitza erreala izan zela, esan nahi dut, Ez ezazu duda izpirik eduki, Beharrik deleaturrik badagoen, esan zuen zuzentzaileak, hasperenka.
‎Negarti edota erostari haiek, bestalde, unibertsalak ziren eta oso errotuta zeuden. Emakume erostariek samina azaltzen zuten hildakoen bizitza gogoratuz erromantze gisako kantuen bidez. Caro Barojaren esanetan (1972), XVI. mendean desagertu ziren gurean, baina egile berak geroago (2000) adierazi zuen bazirela Bizkaian herriak, XIX. mendearen erdialdean oraindik, negartiak zituztenak. Batzuek negar eta zalaparta baino ez zuten egiten, eta beste batzuek «hiletak» kantatzen zituzten (Ugalde, 2018).
‎«Testu narratibo bati ekiteko orduan beharrezkoa da irakurlearen eta egilearen artean paktu fikzional bat onartzea, Coleridge k horri «sinesgaiztasunaren etenaldia» deitzen dio. Irakurleak irakurtzen dabilena historia imajinario bat dela jakin behar du, baina egileak gezur bat kontatzen dabilela pentsatu gabe. Searle k dioen bezala, autoreak benetako istorio bat kontatzen dabilelako planta egin behar du.
‎Beren garai eta gizartearekin lotura esturik gabe sorturiko obrak ditugu azken talde honetan. Baina egile batek bere errealitatearen eraginik gabe sor dezakeela esatea gezurra da. Ezinbestean, haien bizitza osatzen duenaren eragina ageri da obran.
2020
‎Doktoretza egiteko bidean hasi berria da, plazeboa ikertzeko proiektu batean, IAS Research taldearen barruan. Plazeboa eta plazebo efektuaren arteko harremana ikertzea interesatzen zait; izan ere, intuitiboki, badirudi plazeboak beti sortzen duela plazebo efektua, baina egile batzuek zalantzan jartzen dute hori. Horrez gain, plazebo hitza ezabatzea proposatzen dute zenbait egilek, eta horrek zer ondorio ekarriko lituzkeen aztertu nahiko nuke.
‎Handik astebetera jaso nuen, mail bati erantsita, Sandra Cianik agindutako bigarren artikulu hura. Aurkikuntzari buruz lehen artikuluan emandako informazioa laburbildu eta zabaldu egiten zuen bigarren erreportaje horretan, baina egile ezagunen obren bidebatezko aipamen hutsa besterik ez zuen egiten, eta Vicenzo Vicenziren lanei buruzko xehetasunei heltzen zien bete betean.
2021
‎La ironia cruel luzearekin eskaini zuena. Ez egunkariak eta egileak ez dute zerikusirik euskal diasporarekin, alde horretatik ez dira ezeren erakusgarri, baina egilearen eta testuaren kalitateak merezi dute.
‎Hala, erakusketak Berrio guztiak erakusten ditu, 240 argazki, 50 kartel edo esku orri eta Berriok berak idatzitako liburuxka, koaderno sorta eta liburu oharren bitartez. Baina egilearen intimitatean ere arakatzen du, eta, errezel baten atzean, ikusteko moduan baina ez erabat agerian, haren liburutegi pertsonaleko eta disko bildumako aleak jarri dituzte. Irakurri eta entzuten zuenaren seme zen Berrio, eta bere sormen lanean ere azaleratzen ziren gustuko zituen egileak:
‎Urte horietan belaunaldi asko pasatu dira eta bakoitzak bere zalantzak eta erronkak ditu, eta ibilbide horretan egotea pribilegioa izan da. Niretzako inportanteena izan da artea eta pedagogia batera egitea; izan ere, irakaslea naiz, baina egilea ere bai, eta, ikasleek bezala, nik ere sufritu egiten dut lan berri bat sortzen ari naizenean, eta oso ondo ulertzen ditut zalantza horiek. Gustura egon naiz eta prozesu pertsonalerako ere asko ikasi dut.
‎Bistakoa da garaiko errealitate politikoa garrantzi handikoa dela Besteen odola n, baina egileak gizabanakoen bizitzan kokatuta eta haien bihotzetan eragina duen heinean aurkezten digu errealitate hori. Esate baterako, André Malraux bezalako idazle batek lehenago jorratutako epikotasuna baztertu egiten du Beauvoirrek.
‎Ezin da lerro gutxitan deskribatu maisulan honen aberastasuna: adreiluen jokoaren ostean beste pasarte asko etorri dira, haietariko asko umore handikoak izanik xukaderekin egindako jolas politak, lumak putz eginez airean mantentzeko saialdiak, aulkian beti oker jesartzen zen gizona..., baina egilearen gaitasun psikologikoa agerian geratu da eszena berezi batean, gizonek emakumeak gogaitu eta haiek aurre egin dietenean. Eszena esanguratsu horrek garapen konplexua dauka, eta bikain aztertzen ditu ezkutuko indarkeria, dominazioa eta desioa bezalako kontzeptu korapilatsuak.
2022
‎Ez, gauza jakina da, badira 240 ordu, 86 ordu, zortzi ordu edo bost ordu irauten duten zinema atrebentzia balentriak. Baina egile, sortzaile, irudi esploratzaile artista ahaikatzaile zenbaiten muturreko saiakuntzak edo okurrentziak ditugu horiek, eta egun, arte galerietan ez beste inon, museoetan ez beste inon ez dira ikusgai: Danimarkako Superflex arte kolektiboan bilduta direnek ondutako Modern Times Forever (Stora Enso Building, Helsinki), John Henry Timmis IV.aren The Cure for Insomnia, Filipinetako Lav Diaz maisuaren Hele sa hiwagang hapis (A Lullaby to the Sorrowful Mystery), Andy Warholen Empire eta Sleep...
‎Estiloa da nobelaren ezaugarririk aipagarrienetakoa. Eguneroko kontuez, bizimodu arruntez dihardu Katek, baina egileak haragoko zerbait iradokitzeko gaitasuna du. Konkretuaz idatziz abstraktuena azaleratzea, hortxe idazlearen erronka handienetako bat.
‎Aurretik, Psikologia ikasketak egin zituen Harvarden, eta Medikuntza ikasketak Johns Hopkins Unibertsitatean —aspertuta, bertan behera utzi zituen— William James izan zuen irakasle urte horietan, eta eragin agerikoa izan zuen hark Steinek landuko zuen idazketa esperimentalean. Jamesi egozten zaizkion idazketa automatikoa eta kontzientziaren korrontea teoriei lotuta irakurri izan dira, hala, Steinen zenbait testu, baina egilea bera ez zen inoiz guztiz bat etorri. «Gizaki arruntarentzat idaztea aski konplikatua da modu automatikoan egin daitekeenik pentsatzeko».
‎horri esker zabaldu zaizkit begiak. Nik bakarrik zabaldu ditut, baina egilearen laguntzaz. Eta ez dakit zertan dabilen hori apreziatzen ez dakiena:
‎Morrellek (2001a) gizarte historia etnografikoaren adibide bikaina eskaini zuen, Hego Afrikako Natal eskualdeko mutil zurientzako eskolen agenda maskulinizatzaileak xehetasun osoz berreraikita. Baina egilearen lana etnografia hutsa baino gehiago da. Morrellek sendoki lotzen ditu maskulinitate forma konkretu baten eraikuntza eta konkista eta kolonizazio prozesu geopolitikoa, bai eta munduko ekonomiaren fase konkretu baten inperatibo ekonomikoak ere.
‎ Baina egile edo artista lanetik bizitzea ezinezkoa da ia ia denentzat. Gaur egun ere bada zeregina.
‎Salbu gure kasuan bertan gelditu zela. Bizkitartean lekukoak baziren eta ekintzarako baliatuak izan ziren furgoneta, armak eta hainbat arrasto aurkitu zituzten handik hurbil, Azkaineko bidean, baina egileak ezin atzemanak ziren! Aldiz frantses polizia nire zain egoten zen ospitaleko kanpoaldean, niri galdera pausatzeko asmoz.
‎Adibidez: despertsonalizatutako aditza izango litzateke argitaratu da, baina egilearen marka ageri da argitaratu dugu edo argitaratu dut aditzetan.
2023
‎Etengabean goraipatzen dizkiegu alde onak, baina ondasun horiek eskuratzeko bidean hamaika traba dituzte normalean. Denboran lotuak dira matxinadak eta lapurretak, baina egileen, egin moldeen eta antolaketa moduen artean haustura handiak ere badaude. Matxinadaren sekuentziazioa egin beharra dago, guztia zaku berean ez sartzeko eta arretaren norabidea modu hipokritan ez aldatzeko.
‎«Txostenak dira: ez dute zentsuratzeko moduko ezer, baina egilea ezagututa...», deskribatu ditu Olaziregik.
‎Argitaletxeak poesia sailaren barruan sailkatu du lana, baina egileak jakinarazi du asko duela saiakeratik eta narraziotik ere.
‎Liburu honen asmoa gainditzen duen auzia da hori, dudarik gabe. Baina egileak ez dio bizkar eman, aitortzen du feminismoaren ekarpena, eta handik edaten jarraitzera gonbidatzen gaitu gizarte zerbitzu publikoen berrantolaketa eskatzearekin batera. Abiapuntu zintzoa, errespetuzkoa eta ezin egokiagoa iruditzen zait.
‎Liburu honen asmoa gainditzen duen auzia da hori, dudarik gabe. Baina egileak ez dio bizkar eman, aitortzen du feminismoaren ekarpena, eta handik edaten jarraitzera gonbidatzen gaitu gizarte zerbitzu publikoen berrantolaketa eskatzearekin batera. Abiapuntu zintzoa, errespetuzkoa eta ezin egokiagoa iruditzen zait.
‎96 herrietan barrenako aro bidaia honetan irakurleak egilearen adimen begiak sorturiko zenbait elerekin egingo du topo: arotitz, eguraldiari loturiko hitza; arotiztegi, eguraldiaren lexikoa; Aroterri, Aroaren herria, Euskal Herria, azken batean; ostagi, fenomeno atmosferikoa, Azkuek asmaturikoa, egundo ez erabilia, baina egileak bultzatua.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Aldaerak
Lehen forma
Taula kopiatu
baina 63 (0,41)
Baina 24 (0,16)
Argitaratzailea
Taula kopiatu
ELKAR 19 (0,13)
Berria 19 (0,13)
Argia 8 (0,05)
Alberdania 5 (0,03)
Labayru 5 (0,03)
Consumer 3 (0,02)
Jakin 3 (0,02)
UEU 3 (0,02)
Elhuyar Zientzia eta Teknologia 3 (0,02)
goiena.eus 2 (0,01)
Aldiri 2 (0,01)
Uztaro 2 (0,01)
Euskera Ikerketa Aldizkaria 2 (0,01)
Susa 2 (0,01)
Booktegi 2 (0,01)
Erlea 1 (0,01)
HABE 1 (0,01)
Pamiela 1 (0,01)
Jakin liburuak 1 (0,01)
Maiatz liburuak 1 (0,01)
Bat Soziolinguistika Aldizkaria 1 (0,01)
Bertsolari aldizkaria 1 (0,01)
Konbinazioak (2 lema)
Konbinazioak (3 lema)
Taula kopiatu
baina egile ez 8 (0,05)
baina egile bera 4 (0,03)
baina egile zuzendu 4 (0,03)
baina egile bat 3 (0,02)
baina egile eskubide 3 (0,02)
baina egile asko 2 (0,01)
baina egile asmo 2 (0,01)
baina egile beste 2 (0,01)
baina egile hau 2 (0,01)
baina egile aita 1 (0,01)
baina egile aitortza 1 (0,01)
baina egile apurka 1 (0,01)
baina egile balio 1 (0,01)
baina egile batzuk 1 (0,01)
baina egile behintzat 1 (0,01)
baina egile betiko 1 (0,01)
baina egile bidali 1 (0,01)
baina egile bila 1 (0,01)
baina egile bultzatu 1 (0,01)
baina egile egiptoera 1 (0,01)
baina egile ere 1 (0,01)
baina egile estimatu 1 (0,01)
baina egile ezagun 1 (0,01)
baina egile ezagutu 1 (0,01)
baina egile ezezagun 1 (0,01)
baina egile ezin 1 (0,01)
baina egile gaitasun 1 (0,01)
baina egile gaurkotasun 1 (0,01)
baina egile gauza 1 (0,01)
baina egile gehien 1 (0,01)
baina egile gezur 1 (0,01)
baina egile gizabanako 1 (0,01)
baina egile gizon 1 (0,01)
baina egile haragoko 1 (0,01)
baina egile hauek 1 (0,01)
baina egile heriotza 1 (0,01)
baina egile hil 1 (0,01)
baina egile hogei 1 (0,01)
baina egile horiek 1 (0,01)
baina egile horiexek 1 (0,01)
baina egile ikuspuntu 1 (0,01)
baina egile intelektual 1 (0,01)
baina egile intimitate 1 (0,01)
baina egile iritzi 1 (0,01)
baina egile jakinarazi 1 (0,01)
baina egile jarri 1 (0,01)
baina egile kopia 1 (0,01)
baina egile laguntza 1 (0,01)
baina egile lan 1 (0,01)
baina egile marka 1 (0,01)
baina egile material 1 (0,01)
baina egile metafora 1 (0,01)
baina egile mundu 1 (0,01)
baina egile nagusi 1 (0,01)
baina egile presentzia 1 (0,01)
baina egile sarri 1 (0,01)
baina egile ugari 1 (0,01)
baina egile zuzen 1 (0,01)
Urtea

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia