|
2001
|
|
|
Nik ez dut uste Barrutiari edo dena denari zeruko argia hartu eta tximistak jota bezala gogoratu zitzaionik inongo eraginik gabe, Euskal Herriko bertako eraginik gabe esan nahi dut, obra hori egitea. Bistan da obra hori beste askoren aldamenean agertua dela,
|
baina
beste asko horien aztarrenak zeharo galdu dira. Horrenbestez esan nahi dut, Euskal Herria eta euskal literatura urriak izateaz gainera, urritasun horrek baduela arrazoi bat eta arrazoi hori dela, ez berez eta jatorriz urria eta exkaxa izatea, baizik gero urteak etorri eta urteak joan urritu eta pobretu izana neurri handi batean.
|
|
2006
|
|
|
Ondorioz, hiztun eredu horrek eman digun argazkia edo emaitza, askotan, ez da herri horretako hiztun gehienei bete betean dagokiena. Herri jakin horretako hiztun askok antzeko emaitza emanen lukete, akaso,
|
baina
beste askok oso bestelako irudia erakutsiko lukete. Eta zenbat eta gazteagoa izan, orduan eta ezberdinagoa.
|
|
|
Gertatzen da, ordea, horietako batzuk oso erosoak eta ulergarriak direla,
|
baina
beste asko ez direla batere agerikoak. Adibidez:
|
|
2009
|
|
|
Bata, erabileraren gainetik euskararen balio identitario eta sinbolikoa jartzeko arriskua. Jakina denez, abertzale asko dira euskaltzaleak beren hizkuntza jokabideetan,
|
baina
beste askok euskararekiko eginbeharrak egindakotzat ematen dituzte hain zuzen ere abertzale izate hutsagatik. Ahantzi egiten dute euskarak hiztunak behar dituela indartuko bada, ez maitaleak.
|
|
|
Sinplifikatzeko eta, aldi berean, komunitate bat behar baino gehiago goraipatzeko, idazleen komunitatea, kasu honetan?. Izan ere, komunitate horrek ez zuen erakutsi ez batasunik nazioa irudikatzeko eran, ez sendotasunik gerrari aurre egiteko moduan, askok larrua utzi zuten, edo erbestearen latza ezagutu zuten, bai,
|
baina
beste askok ezer gertatu ez balitz bezala jokatu zuten. Idazle batzuek eta besteek gerran eta gerra ondoren izan zuten jarrera desberdin horren harira, egokia iruditzen zaigu Enric Sòria ren hausnarketa hau [70]:
|
|
2011
|
|
|
Ikuspegi hori aldatzen ahalegindu nauk. Espainolen gauza batzuk onak direla esan zieat, eta gauza on horiek gogoan har ditzatela,
|
baina
beste askotan eurenak direla haienak besteko onak, eta horiei eutsi diezaietela. Ez ditzatela gaitzetsi eta galtzen utzi euren izaera eta nortasuna.
|
|
|
Ni hona heldu nintzenean hasi ziren lantzen arotzeria eta errementaritza eta neuk ekarri nituen lanbide horietako berbak; batzuk euskarazkoak eta besteak gaztelaniazkoak. Berba horietako zenbait gaur egun ere bizirik daude,
|
baina
beste asko baztertu eta, haien ordez, bertako berriak sortu dituzte. Garbi geratu da berbeta pobrea, arlotea eta atzeratua ei den horrek bizimodu" berrira" egokitzeko daukan gaitasuna.
|
|
|
Nik badakit baditudala sei zortzi kantu, edo asko jota hamar? nahiko txukunak, ondo eginak, beren burua defenditzen dutenak,
|
baina
beste asko hor geratu dira nahi eta ezinean.
|
|
2012
|
|
|
Colette tximinia zizelatu handiaren oinean jarri eta ni mahaira eseri nintzen. Aurpegi ezagun batzuk ikusi nituen,
|
baina
beste asko arrotzak ziren, edo hala iruditu zitzaizkidan behintzat, beharbada, ni bezalaxe haiek ere zahartu egin zirelako, niretzat ezezagun gertatzeraino zahartu ere. Bazkaltiarren artean zeuden Errota Berriko maizter ohiak, Jean Dorinen heriotzaren ondoren etxez aldatu zirenak.
|
|
2021
|
|
|
Internet oraindik ez zegoen eta prentsa ohar asko gutun azaletan heltzen ziren bulegoetako harrerara. Batzuetan jendeak berak ekartzen zituen,
|
baina
beste asko posta tradizional bidez jasotzen genituen. Anonimoak ere ohiko gauza ziren.
|
|
|
Hau da, Penintsulatik kanpoko hainbat tokitan lasaialdia hartzeko aukera izan zuten bitartean, Penintsularen barruan tinko eta luze iraun zuen Elezahar beltzaren eraginak. Portugal garaiz libratu zen,
|
baina
beste askok oraino nozitzen dugu.
|
|
2022
|
|
|
Hala egin ezean, oroitu Leon, Palentzia eta Asturiasen ikatz meatzaritza deuseztatu zenean 1990eko hamarkadan zer nolako sarraskia gertatu zen langileen bizimoduarekin eta komunitateekin. Pertsona asko goiz eta ekonomikoki ongi jubilatu ziren,
|
baina
beste askorentzat gerokoa ikatza bezain beltza izan zen.
|