|
2002
|
|
|
Baietz ihardetsi zuen bere kolkorako, merezi zuela alegia, nahiz Manuel eta bera sekula lagun minak ez izan. Paulo eta Txantoi anaiak bai, haiek baziren Manuelen lagun min.
|
Baina
bera ez. Berak askoz lagunago zituen Trauko eta Kandido, esate baterako.
|
|
|
Ba nik hala entzun dinat. Haren tabernaren ondoan droga ibiltzen zela, bai,
|
baina
berak ez omen zinan ezer jakin nahi esaten du aparatudunak, eskua jasotzen duelarik  beste aldetik doan neska bat agurtzeko. Besteren baten bila joan, eta hanka sartu.
|
|
2003
|
|
|
Orain jada ez dago horrekin arazorik, egunero pure nazkagarri hori besterik ez diote-eta ematen.
|
Baina
berak ez du azkar jaten, ez horixe. Hogeita hamar aldiz mastekatzen du ahoan sartzen duen guztia, aitak, nork eta aitak, behin esan zion bezala.
|
|
2006
|
|
|
Chillidari ere forgeron basque deitzen zioten, euskal errementaria.
|
Baina
bera ez zela artisaua esaten omen zuen, bera ameslaria zela aitortzen omen zuen. Hori adierazteko egingo zuen, beharbada, bere Ametsen ingudea eskultura lana.
|
|
|
Airosoa ederra bainoago, geldiezintasun urduri baten jabe zen, beti zeukan zerbait egiteko. Ezin baitzituen desordenua eta zabarkeria eraman, aise urduritzen zen halakoetan eta aiseago urduritzen zituen ingurukoak,
|
baina
bera ez zen horretaz ohar  tzen. Nik uste dut bizitzak ekarri zion arrangura isilarazteko zela hain aktiboa, eta gerrak ekarritako gainbehera soziala, Ingoren heriotza eta aitarekin ezkondu izana sartzen nituen nik, denak batera, arranguraren zakuan.
|
|
|
Nik beti esaten diot hobe duela ikasten jarraitzea, gero ere hor egongo dela armada,
|
baina
berak ez du entzun ere egin nahi horrelakorik!
|
|
2007
|
|
|
|
Baina
bera ez zen lagunaren jarreraz ohartua zen bakarra, Demetriok buelta eman, eta, makilaz apuntatuz, mehatxu egin baitzion, ozen, denek entzuteko moduan:
|
|
|
–Jornaleroak lanean, bai,
|
baina
bera ez. Bera gurdiren baten azpian luze botata egongo duk, mozkorraldia lo pasatuz!
|
|
2008
|
|
|
" A, ba egin".
|
Baina
berari ez zitzaion bururatzen.
|
|
|
Marmar batean ari da,
|
baina
berea ez da jardun erretxin ozena, ia ahapekakoa baizik. Aldian aldian semea aipatzen du, zer da ba prakanasaia, ezin dinat asmatu zer ikusi zinan, ez bada..., baina esaldia bukatu gabe uzten du, airean zintzilik, ateak zabalduta edozein aukerari, eta handik pixka batera errematea ematen dio bere destainari, Tomasek ez beste guztiok zekinagu zertara etorri hintzen hona, baina bere kolkoak bakarrik entzuteko moduan esan ditu azken hitzok.
|
|
|
hilda dago, gozo gozo... . Bai,
|
baina
berak ez daki. –Baina hilda dago; ez dago ukatzerik!
|
|
|
–Baina hilda dago; ez dago ukatzerik! ?
|
Baina
berak ez daki. –Berak?
|
|
2009
|
|
|
Txikitan, Krimeako hiri txikian, han bizi baitzen, ofizial edo saltzaile aberatsen emazteek portua zeharkatzen zutenean, gustatzen zitzaion haiekin topo egitea eta haien atzean joatea, kalezulo ilun estuetatik mezkitaren pareko plaza bakartiraino, hantxe galdu egiten baitzuten, bat batean, emakume haiek segurtasun harro hura, eta, azkenean, Darioganako begirada urduria jaitsi, eta, poltsa tinko oratuta, gonak jaso eta bizkortu egiten zuten pausoa.
|
Baina
berak ez zituen iraintzen, eta ez zen haietaz trufatzen, beste umeek egiten zuten bezala. Atzean ibiltzen zitzaien, isilik, ahal zuen denbora guztian.
|
|
|
Claudio sarritan geratzen zen argi gabe etxean. Inguruan obretan ari zirela esaten zioten argindar konpainiakoek, mozketa txiki bat zela,
|
baina
berak ez zuen ikusten kalean ez aldamiorik ezta antzeko tramankulurik ere. Hartara, liburu dendako jabearen ustez, teknologia berriak ezin ziren esku okerragoetan egon.
|
|
|
2008an hil zen Marie Smith Jones,
|
baina
berak ez ezik berarekin batera azken hatsa eman zuen eyak hizkuntzak ere, Marie baitzen azken hiztuna Alaskako hizkuntza ugarien artean oraindik bizirik zegoen hizkuntza horrena. Halakorik gerta ez zedin, 2008ko udan jakin genuenez, Mexikoko Tabasco estatuko baserritar batek, Manuel Segovia Jiménez indigenak, zoque ayapaneco hizkuntza irakasteari ekin zion, Manuelek berak eta bere lagun batek bakarrik hitz egiten dakiten hizkuntza mesoamerikar horrek bizirik iraun dezan.
|
|
2010
|
|
|
Eztabaidak eta berbetak oso gogorrak ziren batzuetan. Gogoratzen dut behin Izagirre eta Berasategiri euskarazko irakurketa sustatzeko kanpaina bat enkargatu zietela (Gipuzkoako Aldundiak beharbada) eta Saizarbitoriari ez zitzaiola gustatu,
|
baina
berak ez zekien nortzuk ziren autoreak. Bilerara Izagirre eta Berasategi baino lehen iritsi zen Saizarbitoria.
|
|
2011
|
|
|
–Emakume batek hiruzpalau aldiz deitu du telefonoz zutaz galdezka. Esan diot ez zaudela komisarian, eta geroago deitzeko,
|
baina
berak ez du etsi: antza denez, informazio garrantzitsua dauka zuretzat.
|
|
|
Ezezagun horrek bizia salbatu berri zion: auto baten azpian zapalduta hiltzeko arriskutik oso eta bizirik ateratzen lagundu zion,
|
baina
berak ez zuen ezagutzen jarlekuaren beste aldean eserita zegoen gizon hura. Mehatxuaren berri inori eman ez bazion, nola liteke Fran hori jakinaren gainean egotea.
|
|
|
–Irakasleak oniritzia eman zion?. Truman telebistako plato erraldoi batean bizi izan da jaio zen momentutik,
|
baina
berak ez daki ezer. Inguratzen duten guztiak aktoreak dira eta ezkutuko kamerek gertatzen zaion guztia filmatzen dute, 24 orduz, eta zuzenean eskaintzen dizkiete irudiak mundu osoko milioika ikusleri telebistaren bitartez.
|
|
|
Badakit egiaren jabe naizela,
|
baina
berak ez daki oraindik.
|
|
|
Gaur arte mirespena zion, ia ia maitasuna, esan daiteke. Rodolphe beti atzetik segika dabilkio, egia da,
|
baina
berari ez zaio gustatzen. Ez zaio inor gustatzen.
|
|
|
Eta nor agertuko nire eskaria betetzera, eta Zakur Beltz. Ezer egiteko kemena galdu nuen, ozta ozta adierazi nion zer nahi nuen, silabak luzatuz eta hitzak elkarrekin josi ezinik,
|
baina
berak ez konturatuarena egin zuen, eta kortesia militar ondo arautu batez eskaini zuen bere burua zegokion agiria betetzeko. Kanabera bat bezain tente zurruna zen arren, oiloak artaleak jaterakoan bezala idazten zuen idazmakinan, teklei mokoka bezala.
|
|
|
Agustinek gutxitan ikusi nau idazten hain segidan eta hain modu arrapaladakoan. Aspaldi kontatu nion, honetan hasi bezain laster, zertarako ari naizen folioak eta folioak betetzen,
|
baina
berak ez dit ezer galdetu. Ez daki zertzuk ari naizen idazten, eta ez diot (oraindik) esan berak eta nik elkar ezagutu genueneko egunaz dela, neurri handi batean behintzat, idazten ari naizenaren muina.
|
|
|
|
Baina
berak ez daki-eta armatuta nagoen ala ez!
|
|
|
Kantitate handia zen eta zaila zen dena kolpetik saltzea. Gidariak esaten zion arrantzaleari zatika saltzeko,
|
baina
berari ez zitzaion hori interesatzen. Azkenean judu batzuk aurkitu genituen, benetako juduak.
|
|
|
Ordiziakoari esan nion Alemaniara eramango gintuztela eta nik, dena han utzita, ihes egitea pentsatu nuela.
|
Baina
berak ez zuen inora joan nahi maletarik gabe. Soldaduak patruilatzen ari ziren eta geltoki aurretik pasa zirenean bidea hartu nuen eta artasoro batean sartu nintzen.
|
|
2012
|
|
|
Bekokiko izerdia lehortzeko buelta ematean ikusi zuen arto irinarekin prestaturiko orea; ahaztuta zeukan hura han zegoela. Ez zen ausartu ukitzen; ezagutua zuen halakoa erabiltzen taloak egiteko,
|
baina
berak ez zekien talorik egiten. Supituki, itzal modukoa antzeman zuela iruditu zitzaion sukaldeko atetik kiku egiten; istant bateko kontua besterik ez zen izan.
|
|
|
Nigandik hurbil zegoen, baina oso zegoen nigandik urruti. Biok mundu honetan geunden,
|
baina
bera ez ni bezala.
|
|
|
Nik, ondo gogoan dut, asko hitz egin nion,
|
baina
berak ez zidan hitz erdi bat ere zuzendu.
|
|
2019
|
|
|
Gauaren erdian esnatu nintzen. Amak manta batekin tapatu ninduen
|
baina
bera ez zegoen ohean. Izutu egin nin  tzen.
|
|
|
Job izena zuen. Deabruak ikaragarri torturatu zuen,
|
baina
berak ez zion Jainkoari uko egin. Eta Jainkoak saritu egin zuen.
|
|
|
Diakonoa zen, behartsuen laguntzaz ardura zuena, gaur egungo Caritas erakundearen antzera lan egiten zuena. Bere esku zituen ondasunak kendu nahi izan ziz  kioten,
|
baina
berak ez zuen amore eman, eta han garbitu zuten jazarpen gogorrenetako batean.
|
|
2020
|
|
|
Mariannek basatasun bat zuen, tarte batean Connellengan barneratu zena eta sentiarazi ziona bera ere Marianne bezalakoa zela, esan ezinezko zauri espiritual bera zutela biek, eta ez bata eta ez bestea ez zirela inoiz mundu honetara moldatuko.
|
Baina
bera ez zen inoiz egon hura bezain hondatuta. Hark hala sentiarazi zuela, besterik ez.
|
|
|
Hark zedozeren usaina hartu orduko alde egin aben. Ohea eta arka bat errekisatu eutsiezan,
|
baina
bera ez ei abien harrapau. Munitibarrera juen ei zan, emazteak senarrari, ezezagunek Trojaolatik alde egin zutenean.
|
|
2021
|
|
|
Gabonetan turroia, likoreak, karameluak ere iristen ziren.
|
Baina
berak ez zuen prezioaren sos bat ere jaisten. " Zer gaiztoa zaren, Girò!", esaten zioten emakumeek.
|
|
|
Purrustada baldar bat egin nuen erantzun gisa,
|
baina
bera ez zen adoregabetu eta hizketan segitu zuen.
|
|
2022
|
|
|
Ama batzuk kontent lirateke afera diru kopuru batekin konponduta; ezagutu izan zituen horietakoak.
|
Baina
berak ez zuen horrelakorik egingo. Beraren ustez, gauza batek bakarrik ordain zezakeen alabaren ohorearen galera:
|
|
|
Javier, Catalina, Marco eta ni, eta, hain bakarrik egotez, elkarrekin egiten dugu bizitza ia beti. Bueno, eta Nora, jauna, nire ahizpa ere gaztea da,
|
baina
bera ez, bera ez, bera ez da kontatzen. Herri honetan jaiotzeak konplize egin gaitu, ez dakit oso ondo zerenak, jauna, geure existentziaren konplize, pentsatzen dut.
|
|
|
Dena dela, Catalina gutxi maite izan dute eta orain berak gehiegi maite izaten du. Eta azkarregi barkatzen,
|
baina
bera ez dezaten egiten du hori. Catalinari Marco gustatzen zaio, baina Marcok ez du asmatuko hura maitatzen, zeren Cataliana handiegi datorkion emakumea da.
|
|
|
Berak ere hemen egon nahi ez duelako da Marco horrelakoa,
|
baina
berak ez daki ezer ezertaz. Zeren Marcok nik baino lehenago utzi zuen eskola eta berak ez daki ezer ezertaz.
|
|
|
Baina gorputza aldatu zitzaionean eta aitak lurrak lantzen jarri zuenean, txekor izatetik zezenketako zezen izatera pasatu zen Marco, haserrez betea eta bizkarra odoletan. Beti egon da nirekin gustatuta,
|
baina
berak ez daki maitasunaren berri.
|
|
|
Guapo!". Zeren nik Javierri guapo esaten diot batzuetan, maita nazala nahi dudanean,
|
baina
berak ez dit ezer esaten, berak ez dit hots egiten, berak nire pausoak lanpasean entzun arte itxaroten du atea irekitzeko eta beti esaten dit: " Zer nahi du Lea Txikik orain?".
|
|
|
Nire ahizpa ez da iragana, jauna, nire ahizpa inoiz ez da izango iragana. Baina ez dakit inporta zaidan, zeren nik burua garbi daukat eta beste leku bateko emakume bat izaten naizenean, alaba batekin, zeinari loreak etxeko lanpasean utzi eta esango baitiot amonarenak direla, nik ez dudala haren amonarekin hitz egiten, landan heredatu egiten direlako herrak,
|
baina
berak ez du ezer jakingo horretaz eta pentsatuko du amonak Lea Txiki maite ez badu ere, maite duela bera, maite duela bera.
|
|
|
Harrituta pentsatu zuen nolatan jo ote zuen beldur haize hark Frantzia eta are Europa utzi nahi izan zituenean. Bere adiskideetako batzuek hala egin zuten,
|
baina
bera ez zen sekula aritu politikan, eta ez zuen ikusten arrazoirik bakean utz ez zezaten. Gizon gaixo bat, hain lasaia, hain kaltegabea, inori ezer txarrik egiten ez ziona, munduan bere portzelanak beste ezer maite ez zuena...
|
|
2023
|
|
|
|
Baina
bera ez zen inondik ere beldur. Larruz larru, gozatua hartu zuen.
|
|
|
Sor Angustiasek damutuak esaten die.
|
Baina
berak ez du ezeren damurik, eta inondik inora ez du izan nahi bisitatzaileak Galera Etxea deritzon presondegiko mirabea. Hori ez da etxe bat, pentsatu ere ez, ezta pobreena izanik ere.
|
|
|
Luzdivinak, Encarnak bezala, Monelos errekan lixibatzen zuen.
|
Baina
berak ez du gogoan: latsariak, orduan, elkarren berdinak ziren, lantzean behin losintxaren bat egiten zioten, beharbada garbitzaileetan, sei urterekin, gazteena zelako.
|
|
|
Jantokian esandakoaren arabera, hain zuzen ere irakurgai erlijiosoaren aurretik, asteartea da gaur, apirilaren hamalaua. Mihilua bidezidorretan gainezka dago,
|
baina
bera ez da gai honaino ekartzeko, haren lurrina honaino erakartzeko. Oharkabean zapaldua du, sarritan zapaldu ere, lurrinari erreparatu gabe, errekako uraren murmurioaren antzera; baina zer ez ote lukeen orain eskainiko hura berriro entzuteko.
|
|
|
Amerika urruneraino iristen ziren haren kontaktuak; kapitainek atsegin zuten harekin tratuak egitea; emakumearen gogortasuna eta irmotasuna dibertigarri zitzaien Su¨ak urrun eta bitxi hartan, eta jakin minez hurbiltzen ziren itsasertzera, han egoten baitzen emakumea harro harro, urrezko bitxiz apaindurik, takoi altuekin, bere soinekorik ederrenarekin, inori ziria sartzen utziko ez ziola deliberaturik. Saiatzen ziren, bai saiatu ere,
|
baina
berak ez zien aukerarik uzten: Ba, orduan, beste batzuei salduko diet, esaten zien; bihar datoz Finlandiakoak; hain merke ez dizuet salduko ez perretxikorik, ez babarrunik; eramaitzazue mahaspasa zikin horiek nahi duzuen lekura.
|
|
|
Eta hala lortu zuen Ameriketara itzultzea, eta gero bisitan itzuli zen etxera. Ameriketan egindako denboran irabazitako dolarrak Stob eko bankura igorriak zizkion bere buruari; bankuan arduratsuak ziren eta, orduan egiten zenaren arabera, Rozinari jugoslaviar dinar etan itzuli izan nahi zioten dirua,
|
baina
bera ez zen aldentzen leihatilatik eta ahots ozenez esaten zuen berak dolarrak bidali zituela eta dolarrak nahi zituela bueltan, bere lanarekin irabazi eta hara bidali zituela eta bidalitakoak nahi zituela, bereak zirelako, behiala dena galdu zuela eta orain ez zuela amore emango; iskanbila atera zuen eta berearekin irten zen; inork ez zuen lortzen halakorik, baina berak bai....
|
|
|
Pleiadeak eta Orion elkarren ondoan daude ortzian; hori dela-eta, antza denez, izendapenak nahasten dira biokin. Hartz Nagusia dela-eta, Asierrek aipatu du etxean zartaña berba entzun izan duela,
|
baina
berak ez duela erabiltzen, gainerakoek barre egingo ziotelakoan: irudi ederra eibartarrena, zartagina eta Hartz Nagusia erkatzea!
|