|
2010
|
|
|
Beraz, hiru privazio mota hartu ditut hipotesitzat, adibide bezala, lehena ekonomikoa (eta marxismotik haratago joan naiz nire argumentazioan, eta daukat ezen hobeto esplikatzen dudala historia, batez ere formazio klasisten historiaren jatorria ipiniz basamortuetako kulturetan), bigarrena, alferkeria (eta hor sakondu nahi duenak badu historiaren filosofo musulman bat, Ibn Jaldun), eta hirugarrena harrokeria (lehen bekatua dena, eta esplikatzen duena fenomeno universal bat, hierarkiak egiteko joera, batzuetan, askotan ere, arrazismoraino ere joan delarik, degeneratu delarik)? eta horiek suposatuz direla historiaren eragileak nire historiaren filosofiak, oso simpleak, burutu ditut, larregi zabaldu gabe nire hizpìdea, eta ikasten dut ezen badagoela zertan lan egin horiek eta beste guztiak, kombatitzeko, nahiz eta privazio jatorrizko bat dugun, eta horregatik utopiarik ezinezkoa den,
|
baina
bai, bada posible aurreratzea, eta posible baldin bada orduan obligazioa ere bada. Eta atzera egitea ere posibilitate bat da (esan dezadan egia).
|
|
|
Boza ttiki batekin, tta tta ttaEtxe xokotik kantari kantatzen zuen beti.
|
Bainan
bai buruz ernea ta abila? (, 73 or.). Herria aldizkarian, bide beretik:
|
|
|
Gerora, 12 urte beranduago, liburua idazten hasi nintzenean, gaiaz ez nekiela askorik konturatuta, Ferminez gogoratu nintzen eta email bat bidali nion; ez nuen uste nitaz gogoratuko zenik.
|
Baina
bai, galdetu nionean ea Euskal Herriari buruzko galdera batzuei erantzungo ote zion eta, gainera, euskarara itzulita, baiezkoa eman zidan. Zeren eta bera halakoa da:
|
|
2011
|
|
|
Barrutia ez da, berez, klasiko bat,
|
baina
bai antzinako teatrogile euskalduna; zorionez, luzaroan ahaztua izan ondoren, 1982az geroztik gure ikertzaileengan interesa piztu zuena. Aita Linok maite izan zuen eta asko idatzi zuen. Acto para la Noche Buena?
|
|
2012
|
|
|
Esaterako, euskaldun guztiok gaztelera dakigun ezkero, Santa Teresa bere hizkuntzan, gazteleraz, irakurtzea dala normalena, eta euskaraz irakurtzeari zentzun gutxiago aurkitzen neutsan. Ez, beharbada, horretan sentibera garen euskaltzaleontzat,
|
baina
bai gehienentzat. Beraz, Santa Teresa euskaratzeak balio sinbolikoa baino asko gehiagorik ez eukala?
|
|
|
Harrezkero, Benedikto XVI.a Aita Santuaren hiru Gutun Entziklikak euskaratu nituan eta, azken hiru urteok gaixotasun larri baten aurka borrokan emon ditut, ebakuntza bi izan ondoren. Honezkero, nire egoera jakinik, ez neban uste mezulari edo bitarteko ha barriro etorriko jatanik,
|
baina
bai, eta jaun haren, nik ezagutzen ez neban jaun haren, diru-laguntza eta guzti, etorri be.
|
|
|
9 Nire amaren partetik nik banuen osaba bat franziskanoa zena eta Argentinan edo Paraguain zegoen misiolari (nik behin banion karta bat bidali bertara joateko mediku baina ez zidan erantzun) eta harek esaten zuen Vatikanoko bigarren Kontzilioak aldaketak zekartzala, eta oraindik, ekarri behar zituenak??. Ez da Elizaren betiko mezua aldatzen,
|
baina
bai aktualizatzen. Berdin gertatzen da nire filosofiakin, nik esaten dut ajusteren batzuk egiten ditudala, baina termino aristoteliko bat erabiliz ajuste hori (edo horiek) interpretatua izan daiteke nola aktualizatze bat.
|
|
|
Gurutzearen egiturari begiratuz gero, badirudi XVII. edo XVIII. mendean egina dela, eta Hendaiako aitatxi zahar bati galdetuta jakin dudanez, hasiera batean Beltzeniako hilerrian kokatu zuten hildakoen betiko loa zain zezan eta gero1842 urtean, gurutzea hilerritik Jondoni Bixintxo eliza ondora eraman eta elizaren hormatik biziki gertu ezarri zuten. Ene ustez hargina ez zen oso trebea
|
baina
bai ezaguera kosmografikoz jantzia.
|
|
2013
|
|
|
–Entzungo zenituzten, nonbait, zeta nola egiten den azaltzean haren gauza harrigarriak, Berak egin baitezake soilik halako asmakaria, eta nola piperbeltzaren ale txikien antzekoak omen diren hazi batetik (nik sekula ez dut ikusi,
|
baina
bai entzun; eta horrela, zerbait oker esaten badut, errua ez da nirea), beroarekin, masustondoetan hostoa irteten hasi ahala, hasten da hazi hau bizi izaten; mantentzeko behar duten elikagai hau izan arte, hilik dago; eta masustondoaren hostoekin hazten dira, handi egin ondoren, abartxo batzuk ezartzen dizkiete eta han ahotxoekin beren baitatik zeta ehoz doaz eta kusku estu estuak lantzen dituzte... Baina hau ikusi ez, eta beste garai batzuetakoa kontatuko baligute, nork sinets dezake?
|
|
|
Ez zekiten frankistek Bizkaia eta Gipuzkoan 2100 gora afusilatu zituztela 1936 eta 1943 bitartean, orain gutxi egindako zerrenda batek dionez.
|
Baina
bai han, hor eta hemen batzuk afusilatzen zituztela, frontea ez zegon herrietan. Naparroan ez zuten jakingo 3200dik gora hil zituztela herrietan.
|
|
|
Gero datorkigu Kant bere galdera famatuarekin, nik hainbeste buel ta ematen dizkiodana, eta filosofia naturaletik ez da juizio sintetikorik a priori antzematen inon ez inoiz. Baina ikasten bada Jesusek bazituela egiten juizio klase horiek, signoak dira, orduan Harek bazuen metafisikaren berri, filosofia naturala baino gorago dagoen kosmos baten berri, ez dagoena kosmos honetan, eta halako juizioen a prioritasunak erakusten digu badagoela ezagutza unibertsalik, kosmos honetan ez
|
baina
bai beste kosmos goragoko horretan, inbisiblea zaigu baina ezagutza unibertsalaren esistentziak jaso egiten du eskolastikaren hoberena, tomismoa, eta egiazkoa dela erakusten digu. Ez dira izenak bakarrik, gure definizioak gure esentziaz hitz egiten du, eta badago esentzia horren ezagutza unibertsalik beste kosmos batean, Zeruetako Erresuman.
|
|
2014
|
|
|
Kaputxoinoek sakabanatuagoa dute informazioa, hiru argitalpen ezberdinetan, eta ez zehaztasun berarekin(,,). Frantziskotarrek XX. mendeaz ez dute lan buruturik,
|
baina
bai XIX. mendeaz nomenclator a eta biografiak batera emanda: Solaguren, C., Los franciscanos vasco cántabros en el siglo XIX. Vicisitudes y nomenclador bio bibliográfico.
|
|
|
Gotzainen episkopologioak ez du lekurik hiztegi honetan, eta, hortaz, XX. mendean gotzain euskal herritarrak ugari izan diren arren, Gandasegi, Artze Otxotorena, Bereziartua, Egino, Beitia edo J. Argaia gotzainak ez ditugu aurkituko orrialde hauetan;
|
baina
bai Baltasar Argaia jalonjea edo Klaudio Gallastegi San Antongo parrokoa. Eliz botere piramideko erpina eta zoru apala falta dira hemen.
|
|
|
horietako bi jakin aholkatuko nizkioke hiztegiaren erabiltzaileari, L. Lobo Canónigo madrildarrarena eta J. M. Gallegos Rocafull kordobatarrarena, biak Errepublikaren aldekoak gerrakoan eta ondoko esbestealdian. Ez ziren euskal herritarrak
|
baina
bai euskal apaizen antzeko drama etiko politikoa bizi izan zute
|
|
|
Bestalde, ha hil barri zala komunikabideetan agertu ziran gauzatxu bi ez dira zuzenak: bata, gorago be esan dogu, Arrazolan 1959ko ekainaren 21ean euskaraz eta bizantziar melkita errituan emon zan meza ez eban Jose Antoniok emon,
|
baina
bai antolatu. Bestea, hau da, Jesukristoren Barri Ona eta Eguneroko meza liburuak emon zituala argitara be ez da guztiz zuzena.
|
|
|
Baina ofizioz irakasle diren guztiak ez dira afizioz izan ohi. Nik arrainak uretan legez ikusten dut Jabier herri literaturaren ikerketan murgildurik; hori duela bere berea esango nuke. Horrekin ez dut esan nahi unibertsitateko lana noraezean edo erdi beharturik egingo duenik, bai zera!,
|
baina
bai ariko dela ofiziotik bere burua nola askatuko, noiz handik tartetxo bat hartuko bere afizioan murgiltzeko?
|
|
2015
|
|
|
Nire iritziz, [orduan ulertu banu] orain ulertzen dudanez, nire arimaren jauregi txikitxoan hain Errege handia sartzen dela, ez nukeen hainbeste aldiz bakarrik utziko, batzuetan Berarekin egongo nintzakeen, eta hain zikin egon ez zedin saiatuko nintzatekeen.
|
Baina
bai gauza miresgarria dela, hain gauza txikian sartzea! Egia esan, Jauna denez gero, berarekin dakar askatasuna, eta maite gaituenez gero, gure neurrira moldatzen da.
|
|
|
Ez dira kontsultarako erabili ohi ditugun autore bakarrak,
|
baina
bai bizkaierarako ezinbestekoak. Hartan ere, bizkaierako aberastasunak baztertu barik jagoteko, zeren edozein euskaltzalek baitaki euskara batuko testurik gehienetatik datorren moldea, forma batzuetan mehaztuta etortzen dena.
|
|
|
Ezkutuko diru usaina hartzen zuen eta gehiago jokatu ez izanaren damuak ziztatu zuen. Errentan eta xume bizi bazen ere, garai batean egindakoak gordeak behar zituela sinetsita zegoen, ez koltxoiaren azpian,
|
baina
bai baserriko zirrikituren batean. Irabazi beharra zeukan, garai batean egin ohi zuen bezala, eta diruarekin zer egin ere pentsatzen hasia zegoen.
|
|
2016
|
|
|
Esaterako, euskaldun guztiok gaztelania dakigunez gero, Santa Teresa bere hizkuntzan, gaztelaniaz, irakurtzea dela normalena, eta euskaraz irakurtzeari zentzu gutxiago aurkitzen nion. Ez, beharbada, horretan sentibera garen euskaltzaleontzat,
|
baina
bai gehienentzat. Beraz, Santa Teresa euskaratzeak balio sinbolikoa baino askoz gehiagorik ez zuela zetorkidan burura?
|
|
|
Jesus Zerura igo denez gero, nik ezin niezaioke hari jarraitu utzi dituen oinatzetatik izan ezik.
|
Baina
bai argitsuak, bai lurrintsuak direla oinatz horiek! Ebanjelio santuan begiak ezarri orduko, berehala hartzen dut Jesusen bizitzaren usain gozoa eta badakit zein aldetatik korritu?
|
|
|
Bigarren kapituluak gaurko familien errealitatea eta erronkak ditu aztergai. Ez ditu arazo guztiak aipatzen
|
baina
bai gordinenak. Kultura aldetik bistan dagoz aldaketak.
|
|
|
Laguntza hau Santaren testuak ongi ulertu eta interpretatzeko zen batez ere, haren zenbait pasartetan ongi ulertzeko zailtasunak eta ilunguneak sortzen baitira. Ez, beharbada, irakurtzeko eta hariaz jabetzeko,
|
baina
bai itzultzeko. Teresa nahiko sintetikoa da; berari oso ezagun zaion testuinguruan ari da idazten; guri, ordea, falta zaigu testuinguru hori eta gaztelaniatik urruti den alemaneko itzulpenean bilatu izan dugu Julen Urkizaren bidez; hala ere gauzak argitzen ez zirenean, Burgosko Tomas Álvarezerengana jo izan dugu, bera baita ziur asko Santa Teresaren gaietan aditurik handiena gaur egun.
|