|
2004
|
|
|
Hala, OMEren arabera, Afrikan dentista bat dago 150.000 pertsonako; herrialde industrializatuetan, berriz, bat 2.000 pertsonako. Bestalde, txostenaren arabera, ahoko txantxarraren eragina murriztu egin da gazteen artean,
|
baina
adineko pertsona askorentzat patologia hori da oraindik ere oinazearen eta osasun txarraren iturri nagusietako bat. Herrialde garatuenei dagokienez, OMEk adierazten du karieak eskola populazioaren %60 eta %90 artean eragiten duela, eta helduen “gehiengo handia”.
|
|
2007
|
|
|
Nahiko modu hutsalean, zientziak oroimena galtzea hartzen du gaitasun kognitiboaren funtsezko ezaugarri gisa, eta adinekoen dementzia aztertzen du; beraz, ez dira gai gogoratzeko, kontuan hartu gabe alderdi mental batzuk, zaharrenek gazteenek baino askoz hobeak dituztenak, hala nola esperientzia eta metatutako ezagutzak, zeinak, erreskatatzen errazak ez izan arren, beren buruetan altzariz jantzita jarraitzen baitute. Agian motel doaz,
|
baina
adineko batzuek arazo asko konpontzeko funtsezko ikuspegi orokorra eman dezakete, alde onak eta txarrak ebaluatu, erreferentzia puntu gehiago izan. Adinekoek arrazoia zergatik galtzen duten zehazteko orduan, neurologoek arreta jartzen diote zentzumen gabeziari (ikusmen edo entzumen zolitasun txikiagoa), garun egituretan eta, hedaduraz, portaera kognitiboan aldaketa garrantzitsuak eragiten baititu.
|
|
|
Helikopteroen kasuan, adibidez, bi metro baino gehiago neurtzen dutenek edo 100 kilo baino gehiago pisatzen dutenek ezin izango dituzte bidaia horiek hartu. Era berean, adina ez da oztopo izaten ibilbide horiek egiteko,
|
baina
adinekoak badira, komeni da osasun ona izatea eta bihotz edo bertigo arazorik ez izatea. Hala ere, eta zerbitzu horiek ematen dituzten enpresek ezin dutenez% 100ean bermatu turistaren egoera fisikoa ezin hobea izango dela, kontratuaren barruan klausula bat sartu da, non bidaiariak berak ziurtatzen baitu osasun ona izango duela eta konpainiari aitortu ez zaion edozein kalte fisikoren erantzule egiten baita, hala nola takikardiak, alergiak, gaixotasun neurologikoak eta abar.
|
|
2008
|
|
|
Besteak beste, ingurunea bere beharretara egokitzea gomendatzen du eta bere autoestimua eta autonomia sustatzen laguntzen du.
|
Baina
adinekoen bizi kalitatea hobetzeko interesa partekatua da. Espainiako Geriatria eta Gerontologia Elkarteak zahartzen ikasteko liburuxkak argitaratu ditu.
|
|
2009
|
|
|
|
Baina
adinekoarentzat, etxean egotea da onena eta laguntza zerbitzuak haren etxera joatea.
|
|
|
Koipe saturatua, azukre sinpleak (azukrea, gozokiak, freskagarriak, opilak, pastelak, gozokiak…), kolesterola eta koipe osoa (hestebeteak, urdaia, gazta onduak, gurina edo haragi koipetsuak) dituen elikadura plan batean oinarritzen da. Oso eraginkorra da,
|
baina
adinekoek, baita artatzen dituen medikuek ere, askotan ez dute ezagutzen. Dieta oso zorrotzak Gehien erabiltzen diren “elikadura mitoen” artean, diabetea izanez gero fruta jakin batzuk ez jatea gomendatzen da.
|
|
2013
|
|
|
Posible da Londresera bidaiatzea eta museoetan ingelesa ikastea; italiera Sizilian praktikatzea, Manhattanen, hiru asteko programa batean, Manhattanen; Frantzian pintura edo argazkigintza ikasi eta hiru asteko programa bat egitea. 50 urtetik aurrera hizkuntza bat ikastearen abantailak Hizkuntza bat ikasteak onurak ekartzen ditu beti,
|
baina
adineko pertsonen kasuan, osasunari ere eragiten diote. Beste hizkuntza batean eta hainbat herrialdetan komunikatzeak dituen abantailez gain, garuna lantzen du, eta aldi berean hainbat egoera edo proiektutan hobeto moldatzeko aukera ematen du.
|
|
|
txiletarrak Adineko pertsonen sostengua familietan Aitona amonek familiari eta bilobei laguntza ekonomikoa ematen diete, aurrezkia eta iraunkortasuna errazteko. Uztailaren 26a Aiton amonen eguna egutegi guztietan gorriz markatuta ez dagoen jardunaldia,
|
baina
adinekoek familietan eta, oro har, gizartean duten zeregina gogorarazten duena. Aurten bereziki nabarmendu da haren irudia, krisialdia pisua irabazi du.
|
|
|
seme alaba txikiek denbora gehiago pasatzen dute etxean, batzuetan aspertuta, denbora ez baita joaten kalera ateratzeko eta tresna berriak behar dituzte beren aisialdia birdiseinatzeko. Android duen mugikorra edo tableta, txikienentzat, entretenitzeko eta ikasteko bi iturri interesgarri izan daitezke,
|
baina
adinekoen Gabonak ere atsegin ditzakete. Ondoren, Android sistema eragileak gobernatutako gailuetarako hamar aplikazio zehazten dira.
|
|
2014
|
|
|
Pentsio planen alternatibak Kontuan aurrezteko poltsa garrantzitsua izango da egoera berrira erretiratuta dagoen egoera berrira baldintzarik onenetan iristeko modurik onena.
|
Baina
adineko guztiek ezin izango dute garatu, eta beste eredu batzuk aukeratu dituzte hurrengo urteetarako pentsio gehigarria eskuratzeko. Desio horietako asko pentsio planak ez diren beste produktu batzuen bidez formaliza daitezke.
|
|
2023
|
|
|
Bere adimenak gaitasun handiak ematen dizkio obedientzia entrenamendurako, agilitasunerako eta artzaintzarako; izan ere, Alemaniako granjetan lan egiten zuen. Haurrekiko eta beste animalia batzuekiko harremana Goiz ohituta, oso maitekorra eta ona da haur guztiekin,
|
baina
adinekoentzat gomendagarria da. Kontuan izan behar da haien tamaina eta energia neurrigabeak izan daitezkeela haur txikienentzat, eta, nahi gabe, bat batekoa izan daitekeela edo haiekin jolasean ari direnean min egin diezaieketela.
|