|
2009
|
|
|
Egur totoaren barruan sartzen zen erregai eta azpietarako ote eta iren mailegua.
|
Baina
XX. mendearen erdialderako, partzela bidezko baso pribatuen sistemak egur totoa desagertze bidean ipini zuen. Egurrik, erregairik, edo azpietarako ote edo irarik ez zeukanak erosi behar izaten zituen.
|
|
|
Badakigu XX. mendearen bigarren erdira arte gutxienez, erlea zegoen etxeetan argizaria kandelak egiteko erabiltzen zutela.
|
Baina
XX. mendean aurrera egin ahala ohitura hori galduz joan zen, eta kandelak erosten hasi ziren. Luto arropak saldu, luto arropa bihurtu gura zirenak belztu edota kandela aproposak saltzen zituzten denda batera joaten ziren Bilbora.
|
|
|
Eta seme alabek, lekukoek diotenaren harira, gehienetan ontzat ematen zuten gurasoen erabakia.
|
Baina
XX. mendean zehar ezkontzak naturalago izaten hasi ziren. Mutila neskatilaren gurasoengana joaten zen" haren eskua" eskatzera, ezkontzeko baimena, esan nahi da.
|
|
|
Eta lan honi bide horretatik lar barneratzea ez dagokion arren, ugariak izan dira nekazal gizartea baldintza berrietara egokitzera behartu duten garapen historikoak.
|
Baina
XX. mendearen bigarren erdikoa, industrializazioa, abeltzaintza bigarren mailan utzi zuen basogintza politika eta merke erosiz garesti saltzen duten bitartekarien ondorioz, hondoratu egin da aldea etxea.
|
|
|
Etxegintzan ez da mugimendu lar egon atzeneko urteetara arte. Orain dela gutxi hasi dira txaletak eraikitzen,
|
baina
XX. mendean zehar, akabuko urteak kenduta, pentsa liteke urriak izan direla etxegintzan egindako aldaketak. Gerra aurrean 900 biztanle ei zituen Jatabek, hori esaten zuen orduko sekretario edo idazkariak, behinik behin.
|
|
2011
|
|
|
Gure lekukoen artean hondino artaldea daukienak, gipuzkoar jatorrikoak dira gehienak. Busturiko ardiak burugorridxek izan dira gehien bat,
|
baina
XX. mendearen bigarren erditik aurrera burubaltzak agertzen hasi ziran eta besteakaz nahastau. Urtean urtean kanpoko pastoriek etorten ziran Busturira euren artegiakaz.
|
|
2015
|
|
|
Gure denporan eskola asko egoan Zeanurin.
|
Baina
XX. mendearen hasieran, Zeanurik eukan ume piloagaz, eskola bi bakarrik egozan: bata plazan eta bestea Undurragan.
|
|
2019
|
|
|
XIX. mendeko idazle errealistek (Balzac, Dostoievski, etab.) eleberriak errealitatea esplikatu eta erakutsi zezakeela uste zuten.
|
Baina
XX. mende hasierako idazleek konfiantza galdu dute gero eta konplexuagoa deritzaten errealitatea azal daitekeenik. Horren ondorioz, munduaren konplexutasuna eta azaltzeko zailtasuna iradokitzen duten teknikak asmatzeari ekingo diote, narratiba estrategien ildo esperimentalean aurrera eginez.
|
|
2021
|
|
|
Herria trabes gurutzatzen dauen Ibaizabal errekaren ganeko zubitik igaroko gara, bestekaldeko auzoetara heltzeko. Gaur egun, erraz erraz joan gaitekez beste aldera,
|
baina
XX. mendearen erdira arte, ostera, jenteak txanelean igaroten eban errekea, bai hor bai Asteitzan.
|