|
2011
|
|
|
Abendañoko leinukoek galdu zuten gudu hori eta Abendañoko jaunak ihes egin zuen. Nafarrek Abendaño herriari su eman zioten,
|
baina
Bizkaitik etorritako lagunei esker zenbait etxe suaren garretatik libratzea lortu zuten.
|
|
2012
|
|
|
J. Hornek, L. Urrengoetxeak eta R. de la Sotak idatzi zuten.
|
Baina
Bizkaiko Aldundian, L. Urrengoetxea gobernazioko batzorde burua zenez gero, bera izan zen arduradun nagusia. Beraz, egitasmo hori euskal jeltzaleek aurrera ateratakoa zen.
|
|
|
Aranguren eta Sobrado Bizkaiko legelari nagusiak, esparru berean, foruen bidezko legedia eta historia juridikoa defendatzeko, hainbat liburu idatzi zituen Llorenteren aurka eta foruzaletasunaren oinarri teoriko berriak asmatu zituen. Jose I erregearen alde egin zuelako atzerrian, Frantzian, egona zen Llorente, eta han zegoela, bere burua eskaini zion Bizkaiko Aldundiari bestelako historia bat, foruen aldekoa, idazteko,
|
baina
Bizkaiko Aldundiak errefusatu egin zuen eskaintza.
|
|
|
Horregatik, 1836ko irailaren 1ean, Komandante Jeneralak Aldundiari 1812ko Konstituzio berria zin egitea agindu zion.
|
Baina
Bizkaiko Aldundiak erantzun zuen ezin zuela inolako zinik egin harik eta bi konstituzioen artean, Foru Konstituzioaren eta 1812ko Konstituzioaren artean, la ninguna incompatibilidad ikusi arte. Komandanteak Foru Aldundia desegin egin zuen eta Diputazio probintziala ezarri zuen.
|
|
|
Badirudi, pentsamolde berbera aplikatzen duela C. Loizagak, Bizkaiko Foru Konstituzioari indarra emateko. Berarentzat Espainia izango zen nazioa,
|
baina
Bizkaiak nazio berrian txertatuz estatus berezia behar zuen. Horregatik galdetu zuen:
|
|
|
justizia arloan Espainiar Konstituzioarena onartu eta kontribuzio fiskalaren arloan kupo ordainketa zehaztu.
|
Baina
Bizkaiko Batzar Nagusietan bestelako filosofia eta pentsamoldea nagusitu zen: Foruen bidezko erakundetzea oso osoari bere horretan iraunarazi behar zitzaion.
|
|
|
Bestalde, ez du onartzen aduanen aldaketa, eta, beraz, Bizkaiko lurraldea merkataritza librerako eremutzat ikusten du. Espainiak behar zuen bai konstituzio berria
|
baina
Bizkaiak bazuen berea.9 Bestalde, aduanak barrualdean kokatu eta kontribuzioak ordaintzea agintzera zetozen 103 eta 104 artikuluak, hurrenez hurren, ez zeuden Bizkaian ezartzerik.
|
|
|
Foruen moldaketarako proiektua, 1848tik aurrera gorpuztuz zetorrena, Arabako eta Gipuzkoako Batzar Nagusietan onartua izan ondoren, Bizkaiko Batzar nagusietan aurkeztu zuten.
|
Baina
Bizkaian erresistentzia zegoen foru moldaketa hitzartzeko, batez ere foru osoa eskatzen zutenek ez zuten nahi. Hau da, moldaketaren aurkako joera nagusitzen joan zen.
|
|
2023
|
|
|
iratxoak euskal mitologiari loturiko pertsonaia ezagunak dira. Euskal Herri osoan hedaturik daude,
|
baina
Bizkaian batik bat ezagutzen dira, eta gauez azaltzen direnean, askotariko itxurak bereganatzen dituzte: emakumea, umea, astoa, ahari beltza, txerria, eta, zenbaitetan, eite magikoa, ahotik sua darion txoria, ia herensuge txiki baten pare.
|