|
2000
|
|
|
|
Baina
beti gertatzen zait ideiak trumilka etortzen zaizkidala, eta hara non hasi naizen hodeien inguruan berbetan, beste hamaika mila konturen bueltan hasi aurretik. Ikaragarria da enroilatzeko modu hau.
|
|
|
Eta zeren agortzen ahal dira gure asmoak eta gure ametsak, agortzen ahal zaizkigu urak eta eguzkiak, eta ahanzten ahal ditugu haiek guztiak,
|
baina
beti geratzen da gure baitan lur puska heze epel bat, non bizitza ez baita nehoiz agortzen... eta egun hartan ere, edo, gau hartan, hobeki, erori zen bertan amorioaren hazia eta loratu ziren ur eta eguzki ahantziak berriro.
|
|
|
Neurriz kanpoan ibili haiz, eta neurriz kanpoan ibiltzeak halako ondoreak ekarri izan ohi ditik... —zuk Salamancan eman zenizkidan arrazoin bertsuak eman zizkidan, jaun André—, zeren oilaskoa ahamen ezin apetitosagoa izan baitaiteke egun batean, baita hurrengoan ere eta hurrengoan,
|
baina
beti zagok muga bat eta, muga haren haustetik heltzen duk oilaskoari eta bertze edozein janariri asearen aseaz hartzen zaion narda... Atse gi na ren atseginaz atsekabetzen baita atsegina, Joanes!
|
|
|
Beti geldi,
|
baina
beti harat hunat. Mahaitik ez mailatik aldatu gabe —erredaktore beti—, Kirolak kenduta, erredakzio batean daitezkeen atal guzti guztietan utzi dut nire sinaduraren lorratza:
|
|
|
Ordu erdiren buruan etxepean izanen gintuan eta jadanik otoitzean ari ninduan, garajean auzo berankorren batekin topo ez egiteko. Haien parean odolusten ari bahintz, tirita bat ere ez liketek eskainiko gutiz gehienek,
|
baina
beti gelditzen duk gizon edo emakume prestu horietarik, hi zamaturik ikusi orduko hire karga partekatu nahi duenik. Horretaz kezkatzeko paradarik ez nuela izanen ohartu nauk, aparkalekura atera eta gure autora hurbiltzean —eskuak dardaritu zitzaizkion— Irekita zegoan, eta hutsik maletategia.
|
|
2001
|
|
|
|
Baina
beti elkarren besoetan bukatzen genuen. Belarretan biraka eta jostari.
|
|
|
Eta hori nahiko sarri joaten naizela etxera bazkaltzera.
|
Baina
beti izaten du azaltzeko aitzakiaren bat: arrain gehiegi erosi duela eta nik aprobetxatuko dudala, hainbeste gustatzen zaizkidan kroketak egitea otu zaiola, hotza egiten duela eta ea berogailua ondo jarria dudan ziurtatzera datorrela, eta abar eta abar.
|
|
|
Hiru egun eman ditut trenetik trenera eta ez nago etxetik oso urrun. Beste hizkuntza bat entzuten da, hori bai,
|
baina
beti hizkuntza bera. Kartelak eta ondo ulertzen ditut gainera.
|
|
|
Batzuek ezaugarri guztiak dauzkate; beste batzuek gutxiago.
|
Baina
beti igartzen zaie nortzuk diren, azkenerako.
|
|
2003
|
|
|
Eta kontzentratuta jaitsi nahi zuela, kantatzen, tango bat kantatzen.
|
Baina
beti hurreratzen zitzaiola norbait, Museokoren bat edo bisitariren bat, eta" Barkatu" esaten ziola eta bertan behera utzi behar zuela jaitsiera.
|
|
2004
|
|
|
(azpimarra nirea). Jota nengoen inkomunikazio egunetan,
|
baina
beti egon naiz oso tinko, Egunero, 2003/3/16.
|
|
|
Sonatuena, duda barik, Cervino mendia, Matterhorn, zeruraino doan orratz hori igo zuenekoa, bakar bakarrik eta gomazko abarkekin. Laino artean, noski, ze Matterhorn beti dago lainotan, tontorrean ez bada hegalean,
|
baina
beti lotsatuta, hain ederra izanda lotsatuta egon badaiteke, behintzat. Di Ruggerok erabaki zuen Suitzara joan behar zuela trena hartuta, marrazki batean ikusi zuelako Cervino, kasualitatez," Cervino" izeneko gaileten metalezko kaxan.
|
|
|
Beti leku berean.
|
Baina
beti ezberdin. Iturri haren marmar etengabea bezala.
|
|
|
–Umore onez hagoenean, umore onez hitz egin behar diok Jainkoari, eta umore txarrez hagoenean, txarrez,
|
baina
beti maitasunez. Halaxe hasi ninduan ni egun batean, eta halaxe segitzen diat, anai Benitok esanda.
|
|
|
Maisutza industrialeko ikasketak zituen, tornularitza arloan,
|
baina
beti gora begira bizi zen, gizon anbiziosoa baitzen, esan dut lehenago. Hala ere, nahiz eta betidanikoa zuen bere joera hura, zekiena baino gehiago zekiela erakustera bultzatzen zuena, bolada hartan are nabarmenago egin zitzaion.
|
|
2005
|
|
|
–Ondo –Mateoren amak erantzun zidan, besteak egingo ez zuela konturatzean–, hezur batzuk hautsita izango ditu,
|
baina
beti izan da mutil gogorra; gaindituko du.
|
|
|
–Ez dugu elkar asko ezagutzen,
|
baina
beti izan zaitut estimuan –esan zuen begirada bere edalontziko aparrera jaitsiz; nik baietz egin nuen, neure edalontzikoari begira.
|
|
|
Kontatu zien irlandarrei afizio handia dagoela hemen, baina jendeak telebistaz ikusten duela errugbia, bestela ezin dela, eta telebistan ere beti futbola eta tenisa, eta errugbia oso gutxitan, eta karitatez, eta auskalo nork egiten duen telebistako programazioa,
|
baina
beti futbola, eta tenisa askotan, eta hipika errugbia baino gehiago.
|
|
|
Horrekin esan nahi duena da apur bat kantsagarria dela Carmen andrea, oso berandura arte geratzen delako beti josteko gelan. Carmen ez dagoenean esaten du izeko Martinak hori guztia, klaro, eta grazia handiz esaten du, eta barre egiten du izeko Rosak, eta nik ikusten dut amak ez duela barrerik egin nahi,
|
baina
beti egiten duela azkenean.
|
|
|
Eta umeentzako oheak baziren, zaldiak egiten zituen igual, erliebean, edo katuak, eta ezkontzeko oheak baziren, hostoak egiten zituen igual, batzuk erliebean eta beste batzuk ez. Eta diferente egiten zituen ohe guztiak, eta hiru aulki egiteko eskatzen bazenion, berdin egiten zituen hirurak,
|
baina
beti zeukaten gauza diferenteren bat, hanketan, edo bazterretan, beti gauzaren bat diferente aulki bakoitzean. Hori zen zuen aitite Julian egurrarekin.
|
|
|
Batzuetan eskuak siku dauzkagunean hasten gara eskalatzen. Hasten gara masta igotzen, ni lehenengo,
|
baina
beti egoten da pertsonaren bat Eldo eskoletan. Beti egoten da eskoletako zaindaria, edo polizia bat, edo kaleko andre bat.
|
|
|
Bera bakarrik etorriz gero, ni pozkariotan.
|
Baina
beti bere ondoan dauzkan Arantza eta Arrosa adiskide minekin bisita egitea erabakiz gero, oso pozik.
|
|
2006
|
|
|
Nik ez dut uste Erromak eskubidea duenik fedea munduko bazter bakoitzean nola bizi behar den era dogmatikoan esateko. Gida ditzake kontzientziak eta zabal dezake doktrina,
|
baina
beti era errukitsu batean eta jendearen kultura ere errespetatuz. Modernitatearen kultura, adibidez, edo arrazoiaren humanismoa.
|
|
|
Volksgeistaren pentsamendu espainol bat seguruenik ez dago. Dagoena, Volksgeistaren pentsamendu kadukatuaren probetxamendu espainol bat itzelezko itzela eta ustela da, nazionalista eta gudakoia, erreakzionarioa,
|
baina
beti bere buruaren moderno eta aurrerakoi ustezko harrokeriaz puztua: Espainiaren arimaren mitologia.
|
|
|
Hori bera, Estaturik ez edukitzera bihur daiteke apika: euskaldunek (Okendo, San Inazio) hainbat proeza egin dute,
|
baina
beti besteren historian – ez dute beren historiarik. Unamuno Bilboko publikoaren aurrean, estudiante gazteak Unibertsitatean harrapatu zuen sukar intelektual krausopositibista ari da garatzen, Madrilgo Ateneoan Espainiari eta historia espainolari buruzko gogoeta kritikoa zena (monarkiaren kritikoa, populista, etorkizun berri berri moderno baten iragarlea), berak" El Sitio" n Euskal Herri postforalari aplikatuz, kritikoa erregeekin, kritikoa liberalismoarekin, kritikoa orobat bere aurrekariekin, bera baino lehen euskara, euskal herri edo jende (orain arraza), historia, erlijio, foru edo politikaz jardun izan direnekin, apologista, historialari hala literatoak (Garat, Xaho, Navarro Villoslada), hala euskaltzaleak.
|
|
|
Nereak pentsatu du beraien arteko harremanari plateraren sobrak baino ez dizkiotela uzten. Lan eta eginbehar guztiak bukatzean indar pixka bat geratzen bazaie, bikoteari eskaintzen diote,
|
baina
beti da soberako denbora, beti da soberako energia, beti dira soberako irribarreak. Platereko sobrak dira.
|
|
|
Azken hilketa Espainian gertatua zela eta, Polizia Nazionalaren esku utzi zuten afera. Brisson eta biok beste hainbat kasutan aritu ginen,
|
baina
beti izan genuen itzal hura bihotzean.
|
|
|
Gustatu ere ez zait egiten, eta honezkero berdintsu izango da.
|
Baina
beti geratzen zaizu barruan halako arantza bat: beste bizimodu bat eraman izan banu...
|
|
|
Autoak, jakina, bata bestearen atzetik, kaleetan zehar. Kaleak aldatu egiten ziren, eta autoak eta gidariak ere bai,
|
baina
beti egoten ziren auto lasterketak eta esplosioak azkenean. Etxeko lanak egiten nituen bitartean ikusten nituen, eta hantxe geratzen nintzen, telebistaren aurrean.
|
|
|
–Beldur hori menderatzen duena.
|
Baina
beti ez duk erraza izaten.
|
|
|
–Lantokietako hutsuneak betetzea erraza dela ematen du, baina gizonezkoek ez dute nahi gu soldatapeko lanpostuetan aritzerik. Haien ordezko eskulana izatea bai,
|
baina
beti erreserban.
|
|
2007
|
|
|
–Bai, hori esaten dut nik ere, Iraitz, aurrera egin behar dudala,
|
baina
beti ez da erraza. Zuk esaten zenidan, ba, hain ongi eta zoriontsu genbiltzanean, denbora gelditu egin behar genuela?
|
|
|
Murguía, izan, Manuel Martínez Murguía zen.
|
Baina
beti. Manuel Murguía, sinatzen zuen.
|
|
|
Baina bere garaipenak xaloak ziren, iragankorrak, eta, pilotakadak pilotakada, Asierrek ez zuen inoiz mutil horiekin inongo arrakastarik lortu. Beren alboan onartzen zuten batzuetan, tonto erabilgarriaren gisa, bitxikeria gisa,
|
baina
beti tarte motz batez, eta inork ez zuen berarekin luzeegi hitz egin nahi, besteak trufaka hasiko ez baziren1.
|
|
2008
|
|
|
Galderak erraza dirudi,
|
baina
beti ez da hain erraza izaten gauza logikoenean pentsatzea. Ura da arrainek deskubrituko luketen azkeneko gauza.
|
|
|
Ez zituen pianoa jotzeko baino kentzen,
|
baina
beti zituen zuri; garbi beti. Inoiz kentzen bazituen, jendea isildu egiten zen.
|
|
|
Nire ilobetako batekin ibiltzen da beti, eta bikote aparta osatzen dute.
|
Baina
beti gauza bera esaten dizut, eta ea noiz ikusten dituzun ekitaldi serio batean?
|
|
|
Lehenago ere etorri izan zen, urtean pare bat aldiz edo, bost urte eginak zituen etxetik kanpo, Dobaingo labe garaian?,
|
baina
beti bakarrik. Nazariok, beraz, bazekien Beñardoren portaeraren berri.
|
|
|
–
|
Baina
beti ahoz. Idatzian frantsesa baino ez da ageri.
|
|
|
Tarte batzuetan hotz dator haizea, bizkar zorrotik arropa apur bat atera eta gustura goaz, erdi lo. Kontroletan erabat etzaten gara laurok poliziek ikus ez gaitzaten, ez dugu uste debekatuta dagoenik goian joatea,
|
baina
beti da kalterako ikustea. Pasaportea eskatu eta dena luza liteke, edo ustel hauek gai dira isuna asmatzeko segurtasun uhalik ez daroagula eta.
|
|
|
Palmondoen gainetik harro altxatzen diren kristalezko etxe orratz parea dago, baita hiriko hotelik garestienak ere. Zuriekiko abegia erabatekoa da, hotel guztietan hurbildu zaigu zer gura dugun galdezka behargin adeitsua,
|
baina
beti erantzun bera: desolée.
|
|
|
Erotzeraino erakarri izan nau ardan koloreko piku melatu horrek. Jaunartzera banindoa bezala, belauniko jarri, begiak itxi eta mingainak gidatzen ninduela egin izan dut itsumustuan zapore gazi geza duen hartzulo horretan aurrera eta, urpekari lanetan aritu izan banintz bezala, arnas bila burua atera izan dudan bakoitzean beti sentitu izan dut ondoez, zorabio eta mozkorraldi bera,
|
baina
beti itzuli izan naiz berriro, meatzari zintzo baten moduan, emakumearen sexuak ezkutatzen dituen sekretu eta estalaktitak arakatzera. Nadiaren ile horail ñimiñoak kontatzen eman nuen denbora horretan zirrara bai, sentitu nuen, baina apenas nabaritzen nuen sabel barrenean minik.
|
|
|
Denbora apur bat izan balu, mingainarekin garbituko zuen platera.
|
Baina
beti dauka norbait zain, beti dabil presaka. Seguru asko bizitza bera da kale izkinan edo ondoko tabernan itxaroten daukana.
|
|
|
Nire ilobetako batekin ibiltzen da beti, eta bikote aparta osatzen dute.
|
Baina
beti gauza bera esaten dizut, eta ea noiz ikusten dituzun ekitaldi serio batean...
|
|
|
Lehenago ere etorri izan zen, urtean pare bat aldiz edo –bost urte eginak zituen etxetik kanpo, Dobaingo labe garaian–,
|
baina
beti bakarrik. Nazariok, beraz, bazekien Beñardoren portaeraren berri.
|
|
2009
|
|
|
Beste inor fijatzen ez den gauzei erreparatzen die berak beti. Galtzerdiak estreinatu badituzu ere, ez dakit nola
|
baina
beti lortzen du zure galtzerdi berriak ikustea eta, nola ez, nobedade, interesgarri, horren berri eman behar mundu osoari.
|
|
|
Zentzua erlazioen kategoriaren determinazio bat dela esan liteke (eta unibertsoan dena da erlazioa): ez da zeinu bat,
|
baina
beti gauza edo gertakariaren agerpena bera baino barnago, eta aldi berean kanporago, harago, igortzen, zeinu giten, irekitzen du. Hala, orainaldiaren (edo oraingo egintzaren, aktibitatearen) zentzua ez zaizu orainaldi horretantxe bertan agertuko; iraganera edo etorkizunera, edo bietara, igortzen du:
|
|
|
Eta, handik hara, etika bat, agian politika bat ere bai, ordena sozial bat, arte bat, pentsamendu bat, bideratzen ditu, zauriaren, erremedio? gisa,
|
baina
beti hura mantenduz. Edo bil naiteke nire erlijio kolkora, neure burua gizartetik askatuz, gizartea askatzen permatu ordez bere kateetatik.
|
|
|
. Liburu horrek bigarren atalean existentzia eta heriotzaren analisiari lehen kapitulu osoa eskaintzen dio (§§ 46). Hor ikusarazten den legez, gizon emakume arruntaren existentzian heriotza gertakari ohikoa eta aski hurbilekoa da,
|
baina
beti, besteena, bezala, inoiz ez neurea.
|
|
|
Joseba Intxausti, Agirrebaltzategi, Torrealdai, M. Pagola, P. Huizi, Aduriz. Poesia, literatura, filosofia, artea, asko interesatzen zitzaigun,
|
baina
beti Euskal Herrian pentsatuz. Guretzat Euskal Herria euskararen herria zen, ordea:
|
|
|
Seguruena sinestun askok berak jakin du, haurretan hainbat gauza estrainio ikasi eta gero, behin adineko, ez zekiela doi doi zer egiten zuen sinesten zuenean, eta zer zen doi doi sinesten zuena.
|
Baina
beti jakin du, istorio sinbolikoetan kontaturiko mezuak, adierazgailuak baino ez izan arren bestela ezin esaniko zentzu (ar) enak edo misterio batenak, esanahi osobetekoak zituela bere barrubizitzan. Eta sinetsi egiaz ez zuela istorio horietan sinesten, ezpada horien atzeko beste zerbaitetan; edo, horiek, sinetsiz?, nahi bada, beste zerbait ulertzen zuela istorioa baino harago:
|
|
|
Burdinazko borondate batez egin zien aurre oztopo guztiei. Eroriko ugari izan ziren,
|
baina
beti zutitu zen. Itsu itsuan jarraitu zuen aurrera.
|
|
|
Eliasek hasieran irribarre txoroa egiten du, ezin dela izan, ez dela posible, umea. Baina hantxe dago, Venezia, Dublin. Pertsona berbera sartu da nahi gabe, batzuetan desenfokatuta,
|
baina
beti bertan, hamaika argazkitan.
|
|
|
Ehunka, beharbada.
|
Baina
beti deitzen diot eta ahaztu egiten zait irratiaren uhinean beste lagun batzuk ditugula. Berak gogoratzen dit, batzuetan.
|
|
|
Teresa bilatu nuen nesken artean, eta haren aldamenean jarri nintzen. Ni baino zazpi urte zaharragoa zen,
|
baina
beti hartzen ninduen ondo, eta gustatzen zitzaidan ematen zidan tratua. Nagusiago sentitzen nintzen berarekin nengoenean, eta seriotan hartzen ninduela banekien.
|
|
|
Berak ezkutatua zuen lekutik. Gordea
|
baina
beti begien aurrean edukitzeko bururatu zitzaion kako hartatik, arrosario zahar haren erdi erdian jarrita. Orduan, izuaren ordez amorrua gailenduko zitzaion Mieli seguruena.
|
|
|
historia horrek ez zaitu lotsatu behar, harrotu baizik. Adak irri batekin hartu zituen medikuaren hitzak, honek aurrera ekiten zion bitartean?:
|
Baina
beti airean bizitzea zaila da, Ada, eta ez zenioke itsu heldu behar zeure maitasun horri, ezinbesteko patua balitz bezala. Domingo ere ibili izan da beste emakume batzuekin, esan didazunez, eta zu ere, nork daki!
|
|
|
Jakingo duzu, jauna, noski, irakaslea izandakoa zela Vera. Ez dakit nolako eskarmentua izango zuen,
|
baina
beti esaten zuen ez zela ikasleekin fidatzen?
|
|
|
Bizitzan dena errepikatzen da,
|
baina
beti da diferentea. Askotan, gauzek betiko bidetik joan behar dutela uste duzunean, sorpresa hartzen duzu, egoerak aldatzen direlako, eta zeu ere aldatzen hasten zarelako.
|
|
|
Horretaz konturatzen garen egunetik aurrera, dena aldatzen da. Gure txikitasunaren sekretua daramagu harrezkero, eta saiatzen gara ezkutatzen,
|
baina
beti ez da posible. Carmenen sekretuek eztanda egin diote.
|
|
|
Sei urte hauetan askotan saiatu da Mirari ni kalera ateratzen,
|
baina
beti erantzun diot nahikoa dudala egongelako leihotik begiratzearekin. Hiru pisutako altuerak urruntzen nau kaletik, eta gainditu ezinezko muga iruditzen zait, belauna gaiztotu zitzaidanetik ezin baitut jaitsi laguntzarik gabe.
|
|
|
historia horrek ez zaitu lotsatu behar, harrotu baizik –Adak irri batekin hartu zituen medikuaren hitzak, honek aurrera ekiten zion bitartean–:
|
Baina
beti airean bizitzea zaila da, Ada, eta ez zenioke itsu heldu behar zeure maitasun horri, ezinbesteko patua balitz bezala. Domingo ere ibili izan da beste emakume batzuekin, esan didazunez, eta zu ere, nork daki!
|
|
2010
|
|
|
baita hesiak eta harresiak, nork bere barrua babesteko eraikitzen dituenak, eraistera ere!; egun gogor haietan, nik, tarteka, neure egiak botatzen nizkion, eta berak ez zituen bereak isiltzen: inoiz haserretzen ginen, jakina,
|
baina
beti izaten ginen egoera menderatzeko eta minak eta suminak gozatzeko gai; hala, bada, joan nintzen egun batean Bibirengana, eman nion amarekin nituèn zailtasunen berri: amak gurekin (Helena eta biokin) bihozgabe jokatu zuela, hau eta beste?
|
|
|
eta bustia eta lehorra? eta aurrera eta atzera bat diren, zeren hutsak hartu dituen; izebak, izan ere, espirituaren haizeak nonahi eta noiznahi jo zezakeela aitortzen zuen,
|
baina
beti modu isilean, nabarmenkeriarik gabe; eta orduan ere ildo beretik mintzatu zitzaidan, ez arrazoi gutxirekin, haren arrazoiak ulertzeko denboraren joan etorri batzuk behar izan baditut ere, Jainkoa zinez agertzen baita, inon agertzekotan, gauza txikietan, hutsaren ertzean eta hutsaren hutsean, ezerez bat bezala?
|
|
|
Mobilizazio erabatekoak teoria politiko honen prozedurak eta jokabideak deskribatzen ditu. Herriko mekanismo guztiak abian jartzen ditu
|
baina
beti etsaiaren aurka. Mekanismo hauek gerra eta Estatu totaletara zuzenduta daude sustraietatik, masen eta makinen garaian, bai barruko etsaiaren aurka bai kanpoko arerioaren kontra.
|
|
|
Hauxe da teknikak eraginiko bortxa bere azken estadioetan, intsektuen larba aldien eklosioan bezala. Hauxe da, horrorea eta atsegina nahastuz,
|
baina
beti mirespen handiz, Jüngerrek behatzen zuen naturaren mobilizazio erabatekoa, intsektu Estatu eratzaileena, inurri Estatugileena.
|
|
|
Garbiketa kimiko eta etnikoa sakondu zuten, Rifeko eskualde osoak bonbarda zitezkeen, hala gudarien babeslekuak nola zibilen lurraldeak eta herrixkak, metodo ezberdinetan, orduko bonba kimikoen eskasiagatik?
|
baina
beti gerra totalaren estrategia kolonialaren barruan:
|
|
|
Batetik nire arbasoen eta pertsona maiteen laztan eta ferekak sumatzen nituen mila koloretako unibertsoan hegaz, bestetik hamaika suge gaizto eta beldurgarriren mehatxuek larritzen ninduten?
|
baina
beti zirkuluaren babesa sentituz.
|
|
|
Eta orduan kontatu zuen ez zirela asko urrundu, Ander bere baldetxoa harri koskorrez betetzen eta harri metak egiten entretenitua ibili zela luzaroan. Gero Martaliren katuarekin ere ibili zela, hara eta hona,
|
baina
beti bere inguruan. Don Antoniorekin berbetan jardun zela pixka batean; hark ere ikusi zuela umea, gozoki bat eman ziola, gainera.
|
|
|
Harrezkeroztik, hilean pare bat aldiz joan izan ziren aita ikustera. Leku diferenteetatik joaten ziren, eta toki desberdinetan elkartu,
|
baina
beti gurutzatu behar izaten zuten Espainia eta Frantziaren arteko muga, eta alde bietako zaindari armatuen aurrean begiak eta ukabilak itxita egoten zen Oihana, hura dena noiz pasatuko zain.
|
|
|
Bion onarena zalantzazkoa zen,
|
baina
beti eduki nuen argi bion ona eta bion onespena behar zuela harremanak, aurrera egitekotan. Bati komeni ez bazitzaion, edo nahi ez bazuen, edo min egiten bazion, hobe bertan behera uztea.
|
|
|
Izeba, baina, bere tokia orduantxe berreskuratu balu bezala, ez zitzaidan erresuminetik ez etsipenetik mintzo, Jainkoaren borondatea onartzeak sorrarazten ziòn sentimendutik baizik: toki hartatik, non argia eta itzala... eta bustia eta lehorra... eta aurrera eta atzera bat diren, zeren hutsak hartu dituen; izebak, izan ere, espirituaren haizeak nonahi eta noiznahi jo zezakeela aitortzen zuen,
|
baina
beti modu isilean, nabarmenkeriarik gabe; eta orduan ere ildo beretik mintzatu zitzaidan, ez arrazoi gutxirekin, haren arrazoiak ulertzeko denboraren joan etorri batzuk behar izan baditut ere, Jainkoa zinez agertzen baita, inon agertzekotan, gauza txikietan... hutsaren ertzean eta hutsaren hutsean, ezerez bat bezala...
|
|
|
heriotzaren itzal beltza beti mehatxu— mozorroak kentzera behartu baikintuen maiz... baita hesiak eta harresiak, nork bere barrua babesteko eraikitzen dituenak, eraistera ere!; egun gogor haietan, nik, tarteka, neure egiak botatzen nizkion, eta berak ez zituen bereak isiltzen: inoiz haserretzen ginen, jakina,
|
baina
beti izaten ginen egoera menderatzeko eta minak eta suminak gozatzeko gai; hala, bada, joan nintzen egun batean Bibirengana, eman nion amarekin nituèn zailtasunen berri: amak gurekin (Helena eta biokin) bihozgabe jokatu zuela, hau eta beste... eta arrebak esan zidan:
|
|
2011
|
|
|
Desagertuko ote zaigun pentsatzera ere iritsi gaitezke inoiz, neguan batez ere.
|
Baina
beti edo ia beti erantzun ohi du benetako ardurak eskatzen zaizkionean.
|
|
|
Batzuetan entzun dut berbaroa hormaren bestaldean, jendea entzuten balego bezala.
|
Baina
beti heltzen da bozen bat ene deiak gezurtatzera, oihuak ez direla hemendik sortzen zin eginez edo, errazago, ez entzuteko aginduz.
|
|
|
Zoriona eguzkiaren modukoa dela pentsatzen du, epeltzen gaituela batzuetan, erretzen gaituela aldizka, eta denboraren ia erdian abandonaturik gauzkala.
|
Baina
beti urruna eta atzemanezina dela. Pentsatzen du, baita ere, zoriona ilargiaren modukoa dela, ez duelako ezer epeltzeko ez erretzeko aski indarrik.
|
|
|
Aurkakoak eta etsaiak azken batean berdinak direla, aurkikuntza dirudienez ekialdekoa jatorriz
|
baina
beti eta nonahi berpizten dena?
|
|
|
Orduko kontuak horiek ere. Mojek zeramaten etxe hartako ardura,
|
baina
beti izaten ziren hara erretiratutako hainbat pertsona, mojentzako lan egiten zutenak mantenu truke. Bi behintzat ondo gogoratzen ditut:
|
|
|
Joxe mutilzahar ezkor horietakoa da,
|
baina
beti esan ohi ditu zentzuzko eta itxurazko kontuak, eta horrelako errezoekin hasten den bakoitzean, ni pittin bat beldurtzea lortzen du.
|
|
|
Iradokitzea helburu, ez da pelikuletan elkarrizketak sartu zalea, eta begiradekin, aktoreen gaitasunekin jokatzen du. Batzuetan inplikazio handiagoa eskatzen dio ikusleari, bestetan txikiagoa, edo maila desberdinean,
|
baina
beti nolabaiteko parte hartzea: –Gustatzen zait publikoak ikustea ahalegin bat dagoela lan horren atzean, zuzendariak erronka bat planteatu duela eta erronka horri erantzun bat eman diola, ez dadila ikusle pasiboa izan.
|
|
|
Egile bien filmografian, zaila da umore zantzurik gabeko lanik aurkitzea, ukitu bereziko umorea, gainera. Telmo Esnalek adibidez, tripatik ateratzen den umorea daukala dio Koldo Almandozek,
|
baina
beti daukala zerbait atzean, herri honetan oso errotuta dauden erreferentziak, kutsu oso beltza. Asier Altunak berriz, oinarrizko umorea metaforikoarekin uztartzen duela uste du Almandozek.
|
|
|
«Hik ez presarik izan otoitz egiten hasteko».
|
Baina
beti hasten da irakiten, etxekoandrea otoitzen erdira iristerako. Izan ere, madam, hainbeste jende ezagutzen dugu, eta denak daude otoi tzen premian, den denak.
|
|
|
Oso egoera arrunta dirudi. Uste dut badakidala lortu nahi dudana, noraino den egokia baita ere,
|
baina
beti da zailagoa bideak aukeratzea helburua bera baino.
|
|
|
orain ohartzen gara, orduan ez bezala, zuriarena zurikeria zela eta indioarena benetakotasuna. Konkistatzaileak ondo zuritu ditu bere historia beltzaren orbanak,
|
baina
beti gelditzen da on zuriaren aztarna zikinen bat.
|
|
|
–Maisuak, hizkuntza baten erabilera galarazi nahi duenean, modu ugari dauzka hori egiteko. Errepresioaz balia daiteke,
|
baina
beti geratzen da esparru pribatua, etxekoa edo lagunartekoa. Orduan hizkuntzari buruzko erdeinuari ekingo dio, eta zu zeu amaraun horretan harrapatuko zaitu euli baten gisa.
|
|
|
Hurrengo egunetan mehatxuak, miaketak, eskariak etorri ziren, baina West en gurasoek bazekiten horrek ez zuela ezer lortuko. Euren iloba, West en lehengusina, bost urtez egon zen heroinari lotua; tarte horretan bere familiak kliniketan sartu zuen, terapiak, zigorrak eta sariak agoantatu behar izan zituen,
|
baina
beti itzuli zen heroinara, sekula ez zen egon uztetik hurbil. Harik eta bera etxera joan eta utzi egin nahi zuela esan zuen arte.
|
|
|
Tuercasek baietz egin zuen buruarekin eta lagunak eskua bere iletik pasatu zuen: hazten utziko balu kizkurra izango luke,
|
baina
beti zeraman laburregi inor horretaz ohartzeko?. Orduan nahiago diat hil, benetan zioat, nikek bizi.
|
|
|
Hainbat urte eman zituen han, auskalo zertan. Gero, munduan barrena ibili zen, Argentinan, Mexikon, Japonian... beti sekulako negozioa izan behar zuten kontuetan,
|
baina
beti erreka jota.
|
|
2012
|
|
|
Dagoeneko ohituta egon zenuke.
|
Baina
beti dago gauza, sentimendu, emozio berriren bat; aurreko egoeran gertatu ez den zerbait, ohitzea galarazten dizuna. Inoiz ez da modu berean errepikatzen eta ez duzu egunero mozorro ezberdinarekin datorrenari beldurrik gabe erantzutea lortzen.
|
|
|
beti garaile ateratzea. Garaile atera nahia gauza bat da,
|
baina
beti nahi izatea jasanezina da. Zoritxar iturri amaigabea da egoa.
|
|
|
–hegaztiak hirunaka desagertzen dira eguzkitan. Ez dakit zergatik
|
baina
beti hirunaka, mendebaldeko argitan. Orduan pentsatzen dut:
|
|
|
Nahi genituenak galdetu dizkiogu; berak erantzun ere bai.
|
Baina
beti berrituta heltzen zen otordu bakoitzera, misterio berriekin, lilura berriekin, fantasia berriekin, kezka berriekin, haserre berriekin. –Ni egunero hiltzen naiz, eta egunero jaiotzen naiz?, dio berak.
|
|
|
Kale hauetan zabuka ibilia naiz izkinetako lurrunetan desagertzen ziren amodioen atzetik, Puerto Maderoko moiletan izerdia isuri dut, trenetan ihesi joan naiz maitale jeloskorren labanetatik,
|
baina
beti lasaitu izan nau Buenos Airesko euriak.
|
|
|
Pentsamendu askearen oinarri sendoei jarraituz, unean unean berritzen zituen teoriak eta ideiak, gauza berriak aportatuz, nahasmenean edukitakoak zuzenduz. Askotan gai berberak atera izan dira,
|
baina
beti ziruditen berriak. Gogoeta bat hamar minututan borobilduko zuen une batean, eta handik hiru urtera gogoeta harekin hiru ordu laurden luzatuko zen.
|
|
|
11:59 Professor H. Nickelen bulegotik atera eta An dreasen bulegora abiatu zen Martina; Johannesen bulegora ondoren, biak nagusiarengana joan zintezen. Konturatu gabe egiten zuen,
|
baina
beti joaten zen aurrena Andreasengana. Eta goxoago hitz egiten zion, erakargarria iruditzen baizitzaion.
|
|
|
Nirekin egin zenuen etxerako bidea azken aldiz, udan, gurea ez zen ezkontza batera joateko. Lantzean behin baino ez ginen etxera itzultzen,
|
baina
beti batera. Exeterrekoak biak, biona genuen sorterria, biona ere herri-mina.
|
|
|
Patioaren zati handi bat hartzen zuen Marianjelesen terrazak, eta han jolasten zen Leire haren alaba Miriamekin, arropa garbigailu eta lapiko usain artean.
|
Baina
beti pentsatu zuen bera ez zela hangoa, berak ez zuela halako patio bat merezi, ez zuela Marianjelesen amantalen eta etxeko zapatilen munduarekin zerikusirik. Eta Miriamekin jolasten zen, baina herri txiro batera joandako artista famatu bat hango umeekin jolasten den moduan.
|
|
|
Bazekien entzuten eta beti izaten zuen ahoan hitzik aproposena. Batzuetan bere iritzia ematen zorrotzegia zen
|
baina
beti izaten zuen arrazoia, edo gehienetan. Jokinekin hasteak on egin zion, dudarik gabe.
|
|
|
Ezaxola sozialak, komeria politikoek. Urrunduko dira denborarekin,
|
baina
beti itzuliko dira uniforme haiek aurpegi gabekoak, garrasi, agindu, mehatxuak, epailearen idazmahaia, horrorearen liturgiako zeremonia maisu izotzezkoa?, korridoreak, sala, gela, zemai absolutuaren aurpegiak tokiz toki hartu zituen mozorroak eta ahots aldagarriak egun beltz haietan, esesten jarraituko zaizkizu esna nahiz ametsetan.
|
|
|
»Gure arrantza lekuan aurkitzen genituen arazoen hamarrena ere nizuke kontatu. Oso leku txarra da bertan egoteko, baita eguraldia ona denean ere;
|
baina
beti moldatzen ginen Moskoe strömen erronka istripurik gabe gainditzeko, nahiz eta batzuetan bihotza ere estuturik izaten nuen, barealdia baino minutu bat lehenago edo geroago iristen ginenetan. Haizea batzuetan ez zen izaten hasieran iruditu bezain indartsua, eta halakoetan nahi baino bide laburragoa egiten genuen, itsaslasterraren indarragatik ontzia gobernatu ezinda.
|