|
2005
|
|
|
Zabala da Txillardegiren lana, arlo askotan jardun du, bikain jardun ere;(+ 2,) hori nahikoa litzateke beste baten lana justifikatzeko.
|
Baina
bere meriturik handiena beharbada ez da emaitza zientifiko batera mugatzen; askoz harago doa, egiteko era zintzo eta konprometitu bat defendatu eta ikasleak inguruan biltzen jakin du. Bera gidaria, akuilaria eta adore emalea izan da guretariko askorentzat.
|
|
|
Euskalzaleen Biltzarrak, Gure Herriak eta Eskualdunak, Darlan amiralari gutun bat bidali diote adierazteko garbiki zer nahi duten Frantziako euskaldunek: Ez ditzatela bederen Iparraldeko hiru probintziak elkarretarik bereiz eskatzen dute, eta herrialde hau bere gain uzte ko tipiegi balitz, 3 B deitu eskualdean, hots, Pays Basque, Béarn, Bigorre hiru aldeak billitzakeen elkargoan sar dadiela,
|
baina
bere begitarte berezia atxikiz.
|
|
|
ikasle
|
baina
bere burutik ari zenak esan zuenez, Kazeta xume batean agertuizan da kazeta egile handi (Charritton: 1984:
|
|
2019
|
|
|
Kontuan hartuta amaren aldeko aitona amonak Burgosko Montes de Oca eskualdean jaiotako jornalariak zirela, ez da oso sinesgarria F. Krutwigek bere Italiako jatorriaz dioena. zion. Gurasoak Danubioko suabiarrak ziren (hots, aleman hiztunak; bere jatorrizko izena" Franz Herzog" zen),
|
baina
berak, hezkuntzaren bidezko magiarizazioaren ondorioz, hungarieraz baino ez zuen idatzi adin batetik aurrera. István Tisza Hungariako lehen ministroaren jarraitzaile amorratua izan zen, eta austro hungariar konpromisoaren aldekoa, beraz.
|
|
|
A. Tovar Salamancako errektorea. Urrian ikasturtea behar bezala hasteko guztiak bideratuta zirudienean, zuzendaria izendatzeko maniobrak porrot egin zuen.959 Gipuzkoako zenbait agintarik eta euskaltzainek eta A. Tovarrek adostuta, L. Michelena abertzalea proposatu zuten posturako,
|
baina
bere aurrekari politikoengatik, betoa jarri zioten. Kolpe handia izan zen hura, 1946ko atxiloketa gogorarazi ziona, R.
|
|
|
Jendeak eskatuta, Donostiako euskaltzainek berehala lehiaketaren baldintzei buruz azalpen luzeagoak eman behar izan zituzten: adibidez," dialecto central" a erabiltzea gomendatu zuten.1135 Uste baino idazlan gehiago jaso zituzten (hamaika nobela, bost ipuin bilduma eta bi biografia), baina J. Echaide, adibidez, hiru sailetara aurkeztu zen.1136 Besteak beste, Akademiaren Bilboko egoitzara joaten hasi zen Gabriel Aresti artean ezezagunak 1954ko udan gutunez eskatu zuen informazioa,
|
baina
bere idazlanek ez zuten lehiaketan tokirik, eta A. Irigoyenen bitartez Euzko Gogoara bidali zituen (Kortazar 2016). 1137
|
|
|
I. Berriatua Foruko irakaskideak zoriondu egin zuen Cantabria Franciscanako artikuluagatik,
|
baina
berak ere gaitzetsi egin zuen F. Krutwigen bide diktatoriala, eta etsita ageri zen:
|
|
|
1951ko maiatzean F. Krutwigek Nuevo Ateneo ko gorabeherak azaldu zizkion eta teologia sailburu izatea eskaini zion L. Villasanteri.708 Frantziskotarrak uko egin zion, Arantzazuko eskolekin lanpetuta zegoelako,
|
baina
bere doktorego tesiaren bigarren liburukia eta frantziskotar aldizkariak bidali zizkion.709 L. Villasantek jasotako kritiken aurrean, F. Krutwigek argudioz jositako gutun eta dosierrak bidali zizkion, Nuevo Ateneo ko sailkideei ere aurkezten zizkienak. Gaztelaniaren antzeko ortografia fonetiko erraza baztergarria zen, kultura maila apalaren isla zelako, frantses, ingeles eta alemanarekin erkatuta.
|
|
|
Gernikako zuzendariaren bidez, F. Krutwigek N. Ormaecheari hautagaitzak izandako oztopoen berri eman eta ez etsitzeko eskatu zion. N. Ormaecheak 1951ko apirilaren 7an erantzun zion uko egiten ziola euskaltzain izateari,
|
baina
bere ordez J. Zaitegui proposatu zuen. Era horretan Akademia eta Euzko Gogoaren arteko istilua baretuko zuten:
|
|
|
Literatura lanak argitaratu zituen, baita Los cantares antiguos del euskera (1924) bilduma ezaguna ere. Urte horretan Unión Pátriotica alderdi primorriveristako kide izendatu zuten,
|
baina
berak uko egin zion 60 urte beteak zituelako.194 Hain zuzen, Akademiak diktaduran (1925) izendatu zuen urgazle. Historia lanetan agertzen zuenez, monarkismo ultrakatoliko eta foruzaleari lotuta zegoen (Estornés Zubizarreta 1983; Esparza Leibar 2005:
|
|
|
...n proiektuan inplikatzen saiatu zen.878 Besteak beste, L. Michelenak 1952ko irailean landa lanak egin zituen, Grupo de Ciencias" Aranzadi" ko kideekin eta M. Garde Uztarrozeko koadjuntorearekin, desagertzen ari zen Nafarroako erronkariera jasotzeko, eta emaitzak BRSVAPen argitaratu zituzten.879 CSICeko agintariek nolabait L. Michelenaren esku utzi nahi zuten atlas linguistikoaren ardura,
|
baina
berak ez zuen eremu ikerketarako joerarik, baizik eta datu eskuragarriak" bulegoan" sistematizatu eta teorizatzekoa, euskal fonetika historikoaz ikasturtean abiatu zuen tesian erakutsiko zuenez.880
|
|
2021
|
|
|
Horrela, donostiarraren mitoak ez du urretxuarrarenaren dimentsio politikorik izango. Bere ezbeharra bai baliatu zuen prentsak gerraren aurkako aldarriak egiteko,
|
baina
bere posizio
|
|
|
454). Hasiera batean" Euzkadi Europa" leloarekin Donostian ospatzekoa zen 33ko Aberri Eguna filmatzea zen zizurkildarraren asmo zehatza,
|
baina
bere irrikak askoz ere proiektu handiago batera bideratu zuen pixkanaka (2008: 455).
|
|
|
1820an, Frantziako Tolosara aldatu zen familia, eta 1828an Parisera. Bertan 1830ean ekin zien zuzenbide ikasketei Antoinek,
|
baina
beraren formazioa ez zen alor horretara mugatu: " Oso ikasle argia izan da, batean gartsua, bestean dastaka zebilena.
|
|
|
Hirugarren eta azken adibide bat ematearren, Jose Antonio Zugasti Ixkina ez da datu basean ez beste inon ere agertzen,
|
baina
beraren heriotzaren berri ematen dute La Libertad eta La Justicia egunkariek 1890/XII/26 datarekin. Bigarren horrek soslai oso bat eskaintzen du gainera" Un hijo del pueblo" izenburuarekin:
|
|
|
batean heziketa eskatu izan digu, eta hurrengoan entretenimendua; derrepente inon ematen ez ziren bertsoak bistaratu behar ziren, eta derrepente kalitatean jarri behar zen fokua... Honek nahasmendua ere sortu izan digu tarteka,
|
baina
bere alde ona ere badauka, ez baitigu utzi inoiz lo hartzen. Etengabeko iraulketa batean bizi izan da programa, onerako eta txarrerako.
|
|
|
322 Helbide honetan dago ikusgai: gaztainkormutxa [2019/VI/15] dituzte bertsolariek, beraren bertsorik ezagunenak abesten dituzte adituek...
|
baina
bere omenaldi egunean jazoriko heriotzari eskaintzen zaio tarterik zabalena. Omenaldi eguneko argazkiak ikus daitezke, audioak ere entzuten dira, eta 38 minutuaren bueltan Lazkao Txikik kontatzen ditu egun hari buruzkoak:
|
|
|
Bertso eskolen mugimendua ez zen Etxanokoarekin hasi, eta bere ekimen pertsonala baino askoz ere prozesu zabalago bat izan zen,
|
baina
bere ekarpenak eta figurak bai balio izan zuten fenomenoaren loraldia hauspotzeko: " Eibar, Eliz ondo, Hernani, Iruñea, Gasteiz, Donostia, Bilbo, Algorta... jendeak ikusi zuen proba zitekeela, material horrekin zerbait egin zitekeela.
|
|
|
Ziklo honetako sinadura garrantzitsuena, eta prentsa historikoan alde handiarekin gaiaz gehien argitaratu duena, Iñaki Eizmendi Basarrirena da. Esan bezala, Zeruko Argian asko argitaratu zuen, Goiz Argi eta Aranzazu aldizkarietan beste hainbeste,
|
baina
bere lanaren zatirik handiena La Voz de Españan argitaratu zuen.
|
|
|
bertsolaritzaz interesatzen ari zelarik garbizalekeria sabindarrak bertsolarien euskara mordoiloari zion mespretxuaren arrastoekin egin zuen topo (Garzia, 2001: 80),
|
baina
bere iritzirako herri xehearen euskarak, euskaraz bakarrik pentsatzen zutenenak, hobea behar zuen erdaraz hezitako jende jantziarenak baino: " Yo me he acercado al pueblo, no para enseñar, sino para aprender[...].
|
|
|
Eta Auspoa jarri zion Zavalak izena bere bildumari. Tolosarraren motibazioek ez zuten, noski, inolako zerikusirik frankismoak euskarari opa zionarekin,
|
baina
bere egitasmoa bai egokitzen zitzaion hark proiektatu nahi zuen kultur politikarekin. Alegia, frankismoak ez zuen euskal kultura jasoa onartzen, eta Zavala herri kultura xumeenaren mailan ari zen lanean; frankismoak euskararen normalizazioa galarazi nahi zuen, eta fraideak euskara arautua ez zuen maite; eta tolosarrak bere bildumari hartzen zion museo etnografiko kutsua ere ondo egokitzen zitzaion garaiko agintarien planteamenduei.
|
|
|
" Antonio Zavalak bizitza osoan eraman zuen kultur urradura sakon horrek eragindako zauria barne muinetan. Ikasketek goi mailara eraman nahi izan zuten tolosarra;
|
baina
berak bizi mundua zuen maite[...]. Eta erabaki sendoa hartu zuen:
|
|
|
Gaia Eusko Legebiltzarreraino iritsi zen, eta Iñaki Zarraoa EITBko zuzendariak onartu zuen agindua Jose Mari Otermin programen zuzendariarena izan zela,
|
baina
bere babes osoa zuela. Bertsoa zentsuratzeko arrazoia, bertsolarien mikrofonoetan ‘Euskal Presoak, Euskal Herrira’ leloa azaltzen zela eta kamerek hartutako irudietan hori argi ikusten zela.
|
|
|
Sarasolak adierazten du lehenengoz gure corpuseko historiografien bilakabidean itzulpenak historiografian txertatzeari buruzko zalantza esplizitua; baina, halaber, justifikatu egiten du txertatu izana: haren ustez, itzulpenek ez dute balio literariorik,
|
baina
bere historiografian txertatu egiten ditu gure literatur sistemaren ezaugarriak direla eta; izan ere, azaltzen du ez dela hala egiten bestelako literaturetan. Orpustanek ere gogoeta esplizitua egiten du, eta itzulpenak txertatu izana justifikatzeko bi arrazoi nagusi ematen ditu:
|