|
2007
|
|
|
Ingurune eta jarduera jakinetan zeregin (ataza) batzuk bete behar baititu.
|
Baina
bere eragile izate horretan elementu askok hartzen dute parte, denak ere elkarri lotuta: hizketa ekintzak hizkuntzaren jardueretan gauzatzen dira.
|
|
|
ONDORIOAK EDO a. Euskara i (ra) kastea bera ere euskararen alde asko egiteko modua izan daiteke. b. Helduen euskalduntzeak funtzio argia dauka normalizazioan,
|
baina
bere jarduera horretara begira jarri behar du, eta horretarako bere lana euskalgintzaren barruan ondo integratu behar da. c. Erabilera sustatzea eta praktika sustatzea ez dira nahastu behar.
|
|
2008
|
|
|
Elebila beste dokumentu bilatzaile bat da,
|
baina
bere esparrua zabalagoa da, Internet osoan bilatzen du eta. Web nabigatzaile oso bat eraikitzea lan erraldoia denez, bide berri bat urratu behar izan da euskaraz ondo moldatzen den web bilatzaile bat sortzeko.
|
|
|
Erramun Baxokek historia horretan parte hartu, aitzindarietatik bat izanez (ikus bere biografia), eta hori buruz asko idatzi du. deetako hizkuntzak, bizi publikotik kasik baztertuak izanez, familietan gutxi transmititzen direla. Irakaskuntza eredu hori garatzen da Iparraldean (Seaska elkartearen ikastoletan),
|
baina
bere onarpena zalantzan dela esan dezakegu.
|
|
|
• Euskara normalizatuko balitz, bere merkatua ez litzateke inguruko hizkuntzena bezain handia izango, ezta hurrik eman ere,
|
baina
bere iraupenari eusteko nahikoa litzateke.
|
|
|
Euskara normalizatuko balitz, bere merkatua ez litzateke inguruko hizkuntzena bezain handia izango, ezta hurrik eman ere,
|
baina
bere iraupenari eusteko nahikoa litzateke.
|
|
2009
|
|
|
" Elite mailan, ez da egon izan irlandar arazoaren identifikazio objektibo eta eraginkorrik, irlandar kultura bereganatuz eta ingelesa benetan zapuztuz, organizazio mailan behinik behin; baizik eta badirudi gaeleradun herria giro irlandazaleetan komunitate arrotz bat bezala hartua izan dela. Begi onez ikusia,
|
baina
berarekin identifikatzeko erabaki sendorik gabe" 4.
|
|
|
Euskaltzaleen Biltzarren parte hartu zuen Gandiagak bere hitzaldi eta guzti. Txillardegi, ordea, ez zen batzarre hartan izan, Galizian baitzegoen soldadu;
|
baina
bere gutun irekia —" Karta idigia" — bidali zuen (ik. Euskera, 1956, I:
|
|
|
Euskaltzaleen Biltzarren parte hartu zuen Gandiagak bere hitzaldi eta guzti. Txillardegi, ordea, ez zen batzarre hartan izan, Galizian baitzegoen soldadu;
|
baina
bere gutun irekia –" Karta idigia" – bidali zuen. bait zabaldu berria zuen Txillardegik Egan aldizkarian argitaraturiko" Ez bat eta ez beste" artikuluan ere (1956, 3 zenb., 44 or.) —.
|
|
2010
|
|
|
Glokalizazioa globalizazioaren eta lokalizazioaren kontzeptuak nahastetik datorren terminoa da, eta ikuspegi ekonomikotik eta kulturaletik defini daiteke. Termino ekonomiko modura, maila globalean pentsatu eta maila lokalean ekiteko gai den pertsona, taldea edo erakundea dela esan ohi da,
|
baina
bertako ingurunearen ezaugarrietara egokituta, bere produkzioa eskaera lokalen arabera bereiziz. Kultur termino modura, elementu lokalen eta mundializatuen artean sortzen den nahasketa da, mugak desagertuz baina oztopo kulturalak handituz, eta ondorioz identitatea balioa eta indarra hartzen ari dira.
|
|
|
1989an sortua, kulturaren ministeritzari lotu den erakunde arin horrek, 30 langile baino gutiago dauzka aurrekontu txiki batekin, Frantses hizkuntzarako ordezkaritza izena zuen. 2001ean Frantsesa eta Frantziako hizkuntzetarako ordezkaritza orokorra (Délégation générale à la langue française et aux langues de France) bilakatua da," estatuak gure herriko aniztasun linguistikoaren onarpena marka dezala" (www.dglf.culture.gouv.fr/).
|
baina
bere jarduera nagusia frantsesaren alde doa. urtero, irailaren 15eko, 1994ko Frantsesaren erabilerari buruzko legea aplikatuz, erakundeak frantsesaren erabilerari buruzko txosten bat parlamentuari eman behar dio. eskualdetako hizkuntzak 3/ 4 orrialdetan aipatuak dira. euskaldetako hizkuntzen aldeko jarduerak hemen ere xehetasunetan sartzea luze luzea litzateke, beraz egoerabalantze motz bat baizi... 72). halere, murgiltze eredua gutxien garatu den eredua da irakaskuntza pribatuan izanez. irakaskuntza publikoaren parekotasuneko elebidun eredua gehiago garatu da baina oztopoak ez zaizkio faltatzen ere (Coyos, Bat 70:
|
|
|
2.1 hizkuntza idelogia ofizialaz eta iritzi publikoaz ideologiak legeria baldintzatzen duela erran dugu, baina beste norabidean ere indarrean den legeriak idelogia eragin dezake. ausarta baldin bada, adibidez, indarrean den ideologia aldarazi dezake. oro har ideologia legeria bezain garrantzitsua da, garrantzitsuago behar bada. alabaina badakigu bozkatuak diren legeak ez direla beti aplikatzen edo partzialki, edo batzuetan batere. ideologiak aldiz ekintza bideratzen du, kontzienteki ala ez. ideologia ideia sistema gisa ulertuko da eta ondorioz frantses estatuaren hizkuntzei buruzko ideologia estatuak daukan frantsesari eta beste hizkuntzei buruzko sineste, judizio eta aurreiritzi sistema litzateke. baina eskualdetako hizkuntzen kasuan nola ateratu ideologia ofiziala, frantses estatuaren ideologia nola agertarazi? ...bidez agertaraz dezakegula eta bai ere bere jardueren bidez. beraz, ministro deklarazioetan, gobernamenduak ofizalki galdetu dituen txostenean aurkituko dugu. ideologia horri maila nazionalean eragin soziala duten presio multzo ofizialenak gehi diezazkiogun, frantses akademiarena adibidez estatuaren ideologian eragin baitu. halere, azken hori gutxi gorabehera ofiziala izanik ere ez da estatuarena,
|
baina
bere eragina handia da iritzi publikoan eta herriaren ordezkariengan, hautetsiengan. ildo horretan, deputatuen eta senatarien ideologia estatuarena ez izanik ere garrantzitsua da ere bai, bereziki gehiengokoenak, haiek gobernuaren proposamenei segituz legea egiten baitute. erran behar lurralde honetan hizkuntza hauek baditugu: alsaziera, bretoiera, frankoprovenzera, euskara, katalana, korsikera, oil hizkuntzak, okzitaniera. oro har ideologia legeria bezain garrantzitsua da, garrantzitsuago behar bada.
|
|
|
Euskaldun zaleak gara gazte gehinok, baina gero, erabiltzeko orduan, aunitz kostatzen zaigu, ohitura falta dela eta. Gure ikastetxe publikoan euskaraz ikasten dute haurrek,
|
baina
bertatik ateratzean, erdara da nagusi. Horrek kezkatzen eta haserratzen nau, baina gure garaian gauza bera gertatzen zela aitortu behar dut.
|
|
2011
|
|
|
Bideen gurutzatze honetan elkartu izanak bereziki poztu gaitu, eta, horretan, zeresana izan du zenbaki honen muina garatu duen Mikel zalbide euskaltzainak. Aspaldiko laguna —eta hainbat proiektutan lankide ere— badugu klusterrean Mikel, eta lankidetza emankor horren inguruan sortu zen pablo Suberbiola klusterreko teknikariaren eta bere artean erronka honi heltzeko gogoa eta asmoa. hemen aurkezten dugun zenbakia erronka horri erantzunez lorturiko emaitza da; ez dio aldizkariaren ohiko moldeari jarraitzen egiturari dagokionean,
|
baina
bere helburu nagusiari zuzen zuzenean erantzuten dio, hau da, soziolinguistika esparruko ezagutza teorikoari bulkada ematea eta bozgorailu izatea, horrela, arlo teorikotik praktikarako zubiak egitea erraztuz.
|
|
|
Ideiaren orijinaltasuna aitortuko dizut, Mikel, orain arte halakorik inori ez baitiot entzun. Landa lana egiteko eta datuak batzen joateko abilezia aitortzen diozu Txepetxi,
|
baina
berak eta munduan zehar beste hainbatek jasotako datuekin eraiki duen teoriari ez diozu aparteko ekarpenik ikusten. hortxe zeure iritzia, inondik inora konpartitzen ez dudana. ohartxo bat, bakarrik: Txepetxek ezagutzen ditu Fishmanen lanak eta ekarpenak egin ditu.
|
|
2012
|
|
|
Kopuruaren estrategia izan da. Eta estrategia hau behar beharrezkoa izan da; ondo erantzun diete euskaldunok urteotan izan ditugun beharrei,
|
baina
bere horretan, beraiek bakarrik, agortu egin dira.
|
|
|
Errealitate konplexu bat agertu da nabarmen elkarrizketak egiterakoan, EAEko egoera soziolinguistikoaren eta haren azken hamarkadetako bilakaera konplexuaren isla esanguratsutzat har daitekeena. ...sonalean batez ere gazteleraz aritzen da Oihana Etxebarria; gasteiztarra da Gerardo Armentia, eta orain hasi da euskararen errealitateaz jabetzen Bizkaian bizi denetik (Otxandion); Bilbon jaiotakoa da Gemma Sanginés baina urteak daramatza Valentzian, eta han bizi denetik ikasi ditu katalana eta euskara; euskalduna da eta Gipuzkoako herri euskaldun petopeto batean (Orion) bizi da Iñaki Manterola,
|
baina
bere bizitza pertsonalean oso gutxi erabiltzen du euskara...
|
|
2014
|
|
|
Zer esan nahi dugu? Egiaz, diru laguntza zuzenen beharrak bere horretan jarraitzen du,
|
baina
bere mugen jakitun izan behar dira bai botere publikoak, bai enpresak, bai sindikatuak, eta zer esanik ez baita euskalgintza ere. Ezinbestekoa egiten da pilatutako ezagutza hori guzti hori enpresa planak orokortzearen mesedetan jartzea, eta horretarako beharrezkoa da ezagutza sareei sakonera handiagoa ematea, berauetarako bultzada publikoa egotea, bai leku administrazioetatik, bai foru aldundietatik, bai Jaurlaritzatik ere.
|
|
2015
|
|
|
Jende jantziak garrantzia handiagoa ematen dio euskarari,
|
baina
berak ez omen du asko ulertzen.
|
|
|
Gurasoak Lekeitio eta Markinako baserritarrak ziren,
|
baina
bera gazte gaztetatik hasi zen familiako Bar Santi delakoan lanean; hasieran enkarguak egiten eta gero sukaldatzen eta zerbitzatzen.
|
|
|
Gaur egun euskara" belarritik erraz" ikasten dela esan zuen berak, baina euskara ikastea edo ez" beraien aukera" dela. Bere lehen senarrak Olabiden irakatsi zuen,
|
baina
bere bigarren senarraren semeak kontrako jarrerak zituen. Gaur egun, ikusita atzerritik etorritako familiek euskara ikasi dutela," zergatik ez dute ba hona etortzen direnak eta ez dakitenek ikasi behar?" galdetu zuen.
|
|
2016
|
|
|
Ikerketa kooperatiboa ekintza ikerkuntza metodologiaren modalitate bat da. Ekintza ikerkuntzaren ohiko espiral moduko eskema (planifikatu, egin, behatu, hausnartu) aplikatzen du,
|
baina
bere ezaugarri nagusia da erakunde ezberdinetako pertsonekin osatutako taldean zentratzen dela eta enfasia ikertzaileen eta eragile ‘praktikoen’ artean eraikitako kolaborazioan eta lan bateratuan jartzen duela bereziki (Bausela 2003, Heron 1996, Reason 1999, Sandin 2010). Desgagné k (1997) dioen moduan," la recherche collaborative súpose la co construction d’un objet de connaissance entre un chercheur et des praticiens" (383 or.). Gure kasuan, DiKomA Ikerketaren Garapen Taldea osatu duten partaideak izan dira:
|
|
|
Zenbaki, mapa eta estatistika handietara ohituta, oso zaila, nahasgarri eta etsigarria gerta daiteke horrelako ikuspegi mikro/ indibiduala aplikatzen hastea.
|
Baina
bere alde ona ere, badu: behartzen gaitu txikian pentsatzen, hizkuntzak eta hiztunak bat egiten duen tokian, alegia.
|
|
|
Gure errealitate nabarra egoki islatzeko aukera murritza eskaintzen dute, ordea. Bere alde dute aplikatzeko errazak izatea,
|
baina
bertatik atera dezakegun informazioa aski mugatua da hainbat kasutan, tartean gurean.
|
|
2017
|
|
|
Galdetu zidanean ea zergatik nengoen hor Gaeltacht eremukoa izanda eta ez zidan modu iraingarrian edo txarrera esan ez ezer
|
baina
berak nahi zuen besterik gabe suposatzen dut ni hitz egiten has nendila ere baina bihurtu nintzen pixka bat eh[...]/ ez nuen gogoa galdu baina eh zur eta lur geratu nintzen hor nengoelako eta suposatzen dut ate hori ireki zitzaidala buruan eta eh ni[...] tira lotsatu egin nintzen[...] Beraz gau hartan etxera joan nintzen eta ispiluaren aurrean egon nintzen eh eta nire buruari irlanderaz hasi nint...
|
|
|
31. " Girondakoa den ene amatxik ez du ulertzen,[...] ikusten du [bilobak] alai direla, zoriontsu, eta euskarak ez diela arazorik sorrarazten,
|
baina
beretzat, ez denez guztiok mintzatzen duten hizkuntza, bertzeengandik bereizteko modua da, eta enetzat, berriz, identitate bat emateko modua da azkarragoak izan daitezen eta erosoago egon daitezen bertzeena ere onartzeko".
|
|
|
40. " Ni europarra naiz, finean zinez munduko hiritarra naiz, europarra sentitzen naiz[...], denbora anitz pasa dut Alemanian, espainiar batekin bizi naiz, mundu osoan lagunak dauzkat,[...] nire semea Euskal Herrian jaio da,
|
baina
bera zinez munduko hiritarra da, hara, nik ate zabalzabal ireki nahi dizkiot"
|
|
2018
|
|
|
Kronika horren idazmenean, mahai inguruetan dinamizatzaile modura aritu ziren Nerea Azurmendik eta Garikoitz Goikoetxea kazetariek parte hartu dute, eta Soziolinguistika Klusterreko Uxoa Anduagak eta Belen Urangak. Kronika hori ez da, jakina, artikulu zientifiko moduan sailkatu daitekeen testua,
|
baina
bere edukiak oso interesgarriak direlakoan gaude, gaur egun, euskararen biziberritze prozesuaren perspektiba zuzena izan nahi duen ororentzat, bertan biltzen baitira Erakunde Publikoetako Hizkuntza Politikarako arduradun nagusiak, EAEko unibertsitateko irakasleak eta gizarte eragileko hainbat ordezkari.
|
|
2019
|
|
|
Inpaktu horrek ez du, ordea, gainerako guztia baztertzen eta ezabatzen. eskola garrantzitsua da.
|
Baina
bere neurrian: eskolara sartu aurretik, eskola urteetan (bestelako jardun guneetan) eta eskolatik irten ondoan eskuratzen ditu hiztun arruntak bere hizkeraMikel Zalbide – Arnasguneen hauspoa:
|
|
|
exposureeta interaction orduen perspektibatik nagusitasun argia du orain ere ahozko jardunak, batez ere asteko ordu gehien xahutzen ditugun plano inforEskola garrantzitsua da beraz.
|
Baina
bere neurrian: eskolara sartu aurretik, eskolaurteetan (bestelako jardun guneetan) eta eskolatik irten ondoan eskuratzen ditu hiztun arruntak bere hizkeraaldaera asko.
|
|
|
Sare sozialetan gaztelera darabilten %30, 76k —lau ikaslek— daukate euskara hutsa lehen hizkuntzatzat. honako hau da lau gazte horien erabilera: lehenengoak, Leongo lagun batekin egin du gazteleraz; bigarrenak kanpoko baten mezua jaso du gazteleraz,
|
baina
berak ez du erantzun; hirugarrenak familiako kide batekin egin du gazteleraz —senidea ez da ondo moldatzen euskaraz—; eta laugarrenak Athletic eko gazteen futbol taldeko whatsappean egin du gazteleraz, non lagunen artean gehienak Bilbo ingurukoak baitira. Lau kasuetan kanpoko faktoreek eragin dute gazteleraren erabilera.
|
|
2021
|
|
|
Uharte horretan, euskarak jadanik zangoak urean ditu. Bere izatea freskatzen du,
|
baina
bere alde gainean duen frantses mamua sekulan baino hurbilagoa da. Hots, egoera ahulenean da.
|
|
2022
|
|
|
Rodriguezek (2014) ere ikasleekin soziolinguistika landu behar dela defendatzen du,
|
baina
bere aldarrikapen nagusia ikasleen eskura tresnak jartzearen beharra da, hizkuntzen arteko ukipenen dinamika psikologiko eta soziologikoez jabe daitezen.
|
|
|
Bukatzeko, Rodriguezek (2014) ere ikasleekin soziolinguistika landu behar dela defendatzen du,
|
baina
bere aldarrikapen nagusia ikasleen eskura tresnak jartzearen beharra da, hizkuntzen arteko ukipenen dinamika psikologiko eta soziologikoez jabe daitezen. Soziolinguistika domestikoaz dihardu Rodriguez (2014), eta bere ustetan, hori da ikasleekin landu beharrekoa, ez diglosia zer den, ez Fishmanen edo Txepetxen teoriak.
|