|
2001
|
|
|
Bada, niri orobat gertatu zitzaidan delako ertainekin, Bizkaian nonbait erabiltzen omen den eta Erkiagak behin bederen idatzi zuen hitz ezezagun horrekin. Hobe nukeen mediano edo esan balidate, erdaraz ere
|
bai
baitakit ezinbestean eta horrela esanik adituko bainuen esanahia. Adituko nukeen, gainera, Agirreren modutsuan  (2, 330) adierazi balidate:
|
|
|
Irakurle trebatuarentzat(" el lector ejercitado") erraza denak, nekagarria izan behar, nahitaez, haur trebe gaiarentzat, hots, irakurtzen ikasi behar duenarentzat. Ikastoletako haurrek irakurtzen eta idazten ikasi behar baitute euskaraz, ez mintzatzen,
|
bai
baitakite mintzatzen gehienetan gurasoei eskerrak. Eta la letra con sangre entra delako hura, ez dut euskal ordainik ezagutzen?
|
|
|
bai Arantzazu Argitaldariak. Ongi merezi ere,
|
bai
baitakigu neke askoren semea izan dela liburu eder hau. Aita A.I. k ipini dion hitzaurrea egokia da benetan, bizia eta argitasunez ongi jantzia; Iriondoren apaingarriak, azal eta barren, oraingoak eta nire gogorako biziro ederrak.
|
|
2002
|
|
|
Zeren itzuli, gehienetan bederen, erdarara itzultzen baita, gaztelaniara, eta idazleak badu orduan arrisku bat ederra: euskaraz idatzi bai, baina aldi berean idazten duen horrek gaztelaniaz zer soinu izango duen kontuan harturik idaztea euskaraz, berak ere
|
bai
baitaki erdaraz, eta etengabe egon baitaiteke irudikatzen lerro horiek erdaraz nola agertuko liratekeen. Besterik litzateke idazleari burutik pasatuko balitzaio testu hori beste norbaitek suedierara, demagun, jarri behar duela, gaztelaniarekin gertatzen ez den bezala suediera [13] ez baitu hain etxeko:
|
|
|
Garai ilunak ziren haiek gero! Orduan
|
bai
bagenekien ongi zer zen faxismoa, zer askatasun falta, hori baitzen orduan, hain zuzen ere, esan ezin zitekeen zerbait: askatasunik ez zela alegia.
|
|
|
Edo sinpatikoek ez ote dute ikusiko hau? Diot nik, adiskide gazte, honekin bat etorriko zarela,
|
bai
baitakit zuregan ere oraindik akademiak baduela itzala, hala erakutsi dizute-eta eskolan, eman dituzun urteetan. Edo ez?
|
|
|
Jatetxe mexikar batean afaldu eta Coronita batzuk edan ostean, lotara joatera deliberatu ginen. Inguruko deserosotasunak ahaztuta, ahal izan genuen bezala loa biltzen saiatu ginen,
|
bai
baikenekien hurrengo egunean Los Angeles gure zain genuela.
|
|
|
Jatetxe pare bat eta MacDonalds kenduta, ezer gutxi zegoen herri hartan ostiral gaua pasatu ahal izateko. Zinema bazegoen, bai, baina Independence day edo El jorobado de Notre Dame ikusteari uko egin nion, ikusi gabe ere,
|
bai
bainekien gabonetan pelikula horiekin matraka ederra emango zigutela. Polizia etxea ere bazegoen, baina, aterpeko morroiak esandakoaren arabera, ez zuen ematen lan handia zutenik.
|
|
|
Ostera ere barreak eta ziriak ziren nagusi. Nik, ordea, ezin nion barruan senti  tzen nuen mingostasun puntuari itzuri egin,
|
bai
bainekien bidaia amaitzen ari zela eta laster hegazkin batean egongo ginela Euskal Herrirako bidean.
|
|
2003
|
|
|
Horregatik, neure artean pentsatu nuen bidaia hartan lasai egoten ahal zela, seguruenik ez bainion kezkatzeko arrazoirik emango, seguruenik inor ez baitzitzaion lapurreta salatzera joango, eta berandu gabe heldu ahal izango zen Hendaiako amorantearengana. Hori ere
|
bai
bainekien, eta horrexegatik gogoko zuela Hendaiaraino joaten ziren espresetan bidaiatzea. Baina hiru bagoiak zeharkatu arte ez nuen argi izango iluntze hartan lanik egingo nuen ala ez, egunari koipea aterako nion ala ez.
|
|
|
Gauzak horrela, Teresari olerki bat errezita  zezala eskatu nion,
|
bai
baitakit poesiak dohain taumaturgiko eta indarberritzaileak dituela. Irribarre bat piztu zitzaion nerabe aurpegian.
|
|
|
Arandar gizajoak, nik keinu nabarmenen bidez telefonoa eskatzen niola ikusirik, ezulertuarena egin zuen. Haren ezezkoa ulergarria egin zitzaidan,
|
bai
baitakit jubilatuek nekez uzten  dituztela horrenbeste nekeren ondoren erositako euren goi fidelitateko tresnak; baina  larrialdia halakoa zenez, ez nion men egin.
|
|
2006
|
|
|
Nobelak izaten ziren ekartzen zizkidan liburu gehien gehienak, eta horrek asko harritzen ninduen, nik
|
bai
bainekien Umberto poeta zela, ordurako irakurriak nituen-eta haren poema batzuk. Behin, liburu denda itxian idazten aurkitu nuenekoa gogoan, lantzen ari zen liburuaz galdetu nion.
|
|
|
Eta lanpostuari gainera funtzionarioaren usaina badario, are okerrago.
|
Bai
baitakigu funtzionarioak direla kritika gupidagabe guztien jopuntu, populazio ia osoaren kritikagai, nahiz eta gero ia denok funtzionario izan nahi dugun.
|
|
2008
|
|
|
" Jakin ez, bizi, bizi, bizi baizik ez". Barrutiarekin harremanetan hasi naizenetik gezurra esateko irrika nabaritu dut, beno... gezurra esateko irrika... egia bakarra ez delako adakera dut, egia eta gezurra jolasaren parte direlako ustea, baina aitari ezin esanen nioke,
|
bai
baitakit aitarendako egia inportantea dela. Ama, hala ere, mindurik erretiratu dela iruditu zait.
|
|
|
–
|
Bai
badakit, eta zer...?
|
|
|
Hark ez zuen itxura onik, irensten hasita nengoen uko egingo ziola bi bat hilabete lehenago hasia genuen gure arteko jardunari. Eta pena ematen zidan, pena handia,
|
bai
bainekien bere istorioa kontatzeak on egingo ziola Rosaren auto-estimuari, agian haren nortasuneko defizit handienari.
|
|
|
Literatoentzat bai (haientzat hitz ederrek zernahi dute zuritzen). Neri hitz ederretatik libre ibiltzea dagokit, eta hori oso errez egiten dut, zeren, filologotxoa naizen partetik,
|
bai
baitakit hizkuntza naturalean ez dagoela hitz ederrik (eta ezta itsusirik ere).
|
|
|
holatsu bukatu izan dituzte beren esplikazioak giza-aldi guztietako aditzaile ez adituek. Holakorik batere gabe bukatu izan dituzte beren esplikazioak aldi guztietako azti, sorgin, apez, jakintsu, tekniko eta gainerako aditu ez aditzaileek, eta guk geuk ere bai, gizaki orogaraikideok, eta ni neu aurrena naizela gainera, zeren
|
bai
baitakit hori hola dela, inori deus aditu gabe.
|
|
|
Izango al genuen ezusterik? Galdera makurrak ziren zeren guk, jakin,
|
bai
baikenekien oso familia arrunta ginela, zentzu handirik gabeko zalantzak zirela gureak baina zain zaudenez eta beste egitekorik ez duzunez... hamabost bat egun joan ziren harik eta psikologoak bere txostena bidali zigun arte, eta bai, aurrez genekiena irakurri ahal izan genuen.
|
|
|
Baina gure nahiak ezin gaitzake itsutu zeren
|
bai
baitakigu jakin justu kontrakoa gerta litekeela. Gerta liteke, esaterako, bere motxilaren zamari ezin aurre egitea, gure sentimenduak eta bereak bat ez etortzea, munduarekin erresuminduta bizitzea.
|
|
2009
|
|
|
Balitekek hori izatea Krishnamurtik saihestu nahi zuen kontraesanetako bat,
|
bai
baitzekien ontasunean sineste hutsak ez dakarrela berez ontasunik. Baina esango nikek bera ere lakioan erori zela; azken batean, jarraitzaileak sortu zitian, eta hori sineskera bat edo eskola bat sortzea baino ez duk; haren idatziak ebanjelioen pare edo autolaguntza liburu gisa saltzen ditiztek; sineskizun batzuk beste batzuez ordeztu baino ez ditek egiten, alienazio droga huts dituk, hara.
|
|
|
zure aita beste gizon guztiak bezalakoa zen, bazituen grinak, ahuleziak, denok bezalako egoa, besteok ez bezala mozorrotua agian, inozoak liluratu eta bereganatzen baitzituen; galdetu al diozu inoiz zeure buruari ea benetan hilik ote duzun ama, ez ote zuen ihes egin senarraren etengabeko desleialtasun" mistikoak" jasan ezinik, beharbada Aurovillen ere efeboak eta dontzeila samurrak limurtzen ibiliko zen yoghi zintzoa. ...emen eta orain bizi gara, geure gurari eta ametsekin, eta ezin dugu amildegian behera bota geure nortasuna, ez iezadazu eskatu ni neu izateari uko egiteko, hori inoiz ez, izan ere modu ezkutu bat baino ez da emakumearen zapalkuntza puta hau luzatzeko, ulertzen, polit horrek?; zeu zara, Sara, ezer ulertzen ez duena, emakumearen zapalkuntza diozu benetako askatasun osoa eskaintzen ari natzaizularik,
|
bai
baitakit nora noan, behin izan nintzen-eta hantxe, Kailas mendian, nire izatearen gailurrik gorenean, nortasun oroz harago, eta gailur hura bion artean iraunkor bihur dezakegu, hantxe geratu betiko, eta handik euskal arraza berria hedatu mundura, eguzkiaren errainuen antzera, fida zaitez nitaz; erabili egin nahi nauzu, Ananda, igo zaitez zeu bakarrik mendi arraro horretara, behin han izan bazara ... Gogamen lohia duzu, Sara, ez zara konturatzen haizeak nondik jotzen duen ere, zertarako landu ditugu hainbeste yoga liburu, honetarako?, ez duzu zipitzik ere ulertu; zeu zara, Ananda, ezer ulertzen ez duena, yoga liburuek ezin dituzte ezabatu sentimenduak eta giza grinak; horixe da, ordea, kontua, Sara, egoaren uholdeei eusteko sortua baita yoga; baina, Ananda, nola sinets ditzakezu oraindik horrelako asmakeriak, gertatu den guztia gertatu eta gero, zer uste duzu, liburu horiek maitagarrien ipuinak direla?, eta zure aita sentimendu ororen nagusi, ipotxen errege balitz bezala?; berriro iraintzen nauzu, Sara, eta nire aita ere bai, hura gizon betea zen, behin eta berriz erakutsi zuen hori; ez dizut esaten hala ez zenik, Ananda, baina hark ere zakil tentekorra zuen, ar gehienek bezala, eta neska eta mutil gaztetxoak atsegin zituen, pederastiaren mugaraino, eta ez dakit zuon bion arteko harremana bera ere oso sanoa izan ote zen, intzestuaren usaina hartzen diot...; urde halakoa, zerria, zerria, zure gogoa gorotzez beterik dago, berriro iradokitzen baduzu aitak bortxatu egiten ninduela, hil egingo zaitut; nik ez dut halakorik esan, Ananda; hil egingo zaitut, Sara, jainkoa, zer gertatu zaigu, hain ondo zihoan dena; ez mehatxurik niri, gero, Ananda, dena ondo zihoan nik guztiari men egiten nion bitartean, baina ni neu izan nahi dut orain, eta begira zer esango dizudan, prest nago yogaren bidean sakontzeko eta Iñigok eta Xabierrek proposatzen duten zorakeria hori ere errespetatuko dut, muga bateraino behintzat, baina aldi berean ni neu izan nahi dut, jende guztiak bezala gozatu sexuaz, larrua aurretik eta atzetik jotzen didazula sentitu, zergatik da hori zikina, orgasmoak izatea, gozamenez eztanda egitea, zure sabelaren gainean lokartzea eta esnatzean zakila miazkatu eta berriro gure gaztetasunaren sua berpiztea, ekin, bizi, eta ez soilik zure zakila barruan dudala geldirik iraun, tantra meditazioan, otoitzean, eta garbiketa praktika amaigabeak eginez larrutan egin behar dugun bakoitzean, pentsatuz ez dakit zer eroriko zaigula zerutik, gauzarik ederrena balitz ere ez leukake zertan ito gure grina eta gure egoa, bai, egoa, Ananda, ni neu izan nahi dut, ego hutsa; zu zeu, Sara, zu zeu, zeurekeria horretan itoko zara, ez duzu ikusten lakioan erortzen ari zarela, ez duzu ikusten liluramenduaren infernura arrastatzen nauzula; eta gustura asko irristatzen zara nirekin batera, memelo alaena, baina onartu egin behar duzu, obsesionaturik bizi zara, naturalago jokatu behar dugu, normalago, Ananda, hainbeste nahasmen mistikorik gabe; nahasmen mistikoa diozu, milaka urtean milaka pertsona zintzok eta hainbat santuk ondutako jakintzari nahasmen mistikoa deritzozu; beharbada ez dira irakaspen okerrak, Ananda, agian dena egia da, baina gu hemen eta orain bizi gara, geure gurari eta ametsekin, eta ezin dugu amildegian behera bota geure nortasuna, ez iezadazu eskatu ni neu izateari uko egiteko, hori inoiz ez, izan ere modu ezkutu bat baino ez da emakumearen zapalkuntza puta hau luzatzeko, ulertzen, polit horrek?; zeu zara, Sara, ezer ulertzen ez duena, emakumearen zapalkuntza diozu benetako askatasun osoa eskaintzen ari natzaizularik, bai baitakit nora noan, behin izan nintzen-eta hantxe, Kailas mendian, nire izatearen gailurrik gorenean, nortasun oroz harago, eta gailur hura bion artean iraunkor bihur dezakegu, hantxe geratu betiko, eta handik euskal arraza berria hedatu mundura, eguzkiaren errainuen antzera, fida zaitez nitaz; erabili egin nahi nauzu, Ananda, igo zaitez zeu bakarrik mendi arraro horretara, behin han izan bazara berriro ere igoko zara, nahi duzun denbora guztian geratu, lagunduko dizute Iñigo eta besteek euskal zera horretan, eta ni hemen behean zain geratuko natzaizu, bihotz zabalik, ez zaitut gorroto, Ananda, nire bizitzako gauzarik onena zara, baina ezin dizut jarraitu amildegira; amildegi deitzen diozu gailurrari, burugabe horrek, baliteke bakarrik berriro igotzea lortzea, baina zuri loturik nago, zutaz maitemindurik, eta nuke bakarrik egin bidaia hori zurekikoa eten gabe, zu nire bizitzatik ezabatu gabe, eta ez zaitut galdu nahi, maite izan dudan emakume bakarra zara, eta bizitza osoan dudan bakarra; hori desira da, Ananda, hara; ez, Sara, maitasuna da; desira, Ananda, ego hutsa, niri aurpegiratzen didazun berbera.
|
|
|
Gogamen lohia duzu, Sara, ez zara konturatzen haizeak nondik jotzen duen ere, zertarako landu ditugu hainbeste yoga liburu, honetarako?, ez duzu zipitzik ere ulertu; zeu zara, Ananda, ezer ulertzen ez duena, yoga liburuek ezin dituzte ezabatu sentimenduak eta giza grinak; horixe da, ordea, kontua, Sara, egoaren uholdeei eusteko sortua baita yoga; baina, Ananda, nola sinets ditzakezu oraindik horrelako asmakeriak, gertatu den guztia gertatu eta gero, zer uste duzu, liburu horiek maitagarrien ipuinak direla?, eta zure aita sentimendu ororen nagusi, ipotxen errege balitz bezala?; berriro iraintzen nauzu, Sara, eta nire aita ere bai, hura gizon betea zen, behin eta berriz erakutsi zuen hori; ez dizut esaten hala ez zenik, Ananda, baina hark ere zakil tentekorra zuen, ar gehienek bezala, eta neska eta mutil gaztetxoak atsegin zituen, pederastiaren mugaraino, eta ez dakit zuon bion arteko harremana bera ere oso sanoa izan ote zen, intzestuaren usaina hartzen diot...; urde halakoa, zerria, zerria, zure gogoa gorotzez beterik dago, berriro iradokitzen baduzu aitak bortxatu egiten ninduela, hil egingo zaitut; nik ez dut halakorik esan, Ananda; hil egingo zaitut, Sara, jainkoa, zer gertatu zaigu, hain ondo zihoan dena; ez mehatxurik niri, gero, Ananda, dena ondo zihoan nik guztiari men egiten nion bitartean, baina ni neu izan nahi dut orain, eta begira zer esango dizudan, prest nago yogaren bidean sakontzeko eta Iñigok eta Xabierrek proposatzen duten zorakeria hori ere errespetatuko dut, muga bateraino behintzat, baina aldi berean ni neu izan nahi dut, jende guztiak bezala gozatu sexuaz, larrua aurretik eta atzetik jotzen didazula sentitu, zergatik da hori zikina, orgasmoak izatea, gozamenez eztanda egitea, zure sabelaren gainean lokartzea eta esnatzean zakila miazkatu eta berriro gure gaztetasunaren sua berpiztea, ekin, bizi, eta ez soilik zure zakila barruan dudala geldirik iraun, tantra meditazioan, otoitzean, eta garbiketa praktika amaigabeak eginez larrutan egin behar dugun bakoitzean, pentsatuz ez dakit zer eroriko zaigula zerutik, gauzarik ederrena balitz ere ez leukake zertan ito gure grina eta gure egoa, bai, egoa, Ananda, ni neu izan nahi dut, ego hutsa; zu zeu, Sara, zu zeu, zeurekeria horretan itoko zara, ez duzu ikusten lakioan erortzen ari zarela, ez duzu ikusten liluramenduaren infernura arrastatzen nauzula; eta gustura asko irristatzen zara nirekin batera, memelo alaena, baina onartu egin behar duzu, obsesionaturik bizi zara, naturalago jokatu behar dugu, normalago, Ananda, hainbeste nahasmen mistikorik gabe; nahasmen mistikoa diozu, milaka urtean milaka pertsona zintzok eta hainbat santuk ondutako jakintzari nahasmen mistikoa deritzozu; beharbada ez dira irakaspen okerrak, Ananda, agian dena egia da, baina gu hemen eta orain bizi gara, geure gurari eta ametsekin, eta ezin dugu amildegian behera bota geure nortasuna, ez iezadazu eskatu ni neu izateari uko egiteko, hori inoiz ez, izan ere modu ezkutu bat baino ez da emakumearen zapalkuntza puta hau luzatzeko, ulertzen, polit horrek?; zeu zara, Sara, ezer ulertzen ez duena, emakumearen zapalkuntza diozu benetako askatasun osoa eskaintzen ari natzaizularik, bai baitakit nora noan, behin izan nintzen-eta hantxe, Kailas mendian, nire izatearen gailurrik gorenean, nortasun oroz harago, eta gailur hura bion artean iraunkor bihur dezakegu, hantxe geratu betiko, eta handik euskal arraza berria hedatu mundura, eguzkiaren errainuen antzera, fida zaitez nitaz; erabili egin nahi nauzu, Ananda, igo zaitez zeu bakarrik mendi arraro horretara, behin han izan bazara berriro ere igoko zara, nahi duzun denbora guztian geratu, lagunduko dizute Iñigo eta besteek euskal zera horretan, eta ni hemen behean zain geratuko natzaizu, bihotz zabalik, ez zaitut gorroto, Ananda, nire bizitzako gauzarik onena zara, baina ezin dizut jarraitu amildegira; amildegi deitzen diozu gailurrari, ...emen eta orain bizi gara, geure gurari eta ametsekin, eta ezin dugu amildegian behera bota geure nortasuna, ez iezadazu eskatu ni neu izateari uko egiteko, hori inoiz ez, izan ere modu ezkutu bat baino ez da emakumearen zapalkuntza puta hau luzatzeko, ulertzen, polit horrek?; zeu zara, Sara, ezer ulertzen ez duena, emakumearen zapalkuntza diozu benetako askatasun osoa eskaintzen ari natzaizularik,
|
bai
baitakit nora noan, behin izan nintzen-eta hantxe, Kailas mendian, nire izatearen gailurrik gorenean, nortasun oroz harago, eta gailur hura bion artean iraunkor bihur dezakegu, hantxe geratu betiko, eta handik euskal arraza berria hedatu mundura, eguzkiaren errainuen antzera, fida zaitez nitaz; erabili egin nahi nauzu, Ananda, igo zaitez zeu bakarrik mendi arraro horretara, behin han izan bazara ...
|
|
|
artistak gizakia kilikatu nahi du eta misterioaren aurrean jarri; haatik, erantzun ezin diren galderak, galdera betikoak? modu berriz formulatzen ahalegintzen da artista,
|
bai
baitaki artea, bizitza bera ere bezala, bestalde, erantzunik gabeko galdera bat dela.
|
|
|
Pentsakor geratu ziren,
|
bai
baitzekiten hiritik kanpo ez zegoela ezer.
|
|
2010
|
|
|
Hurrengo egunean azterketa leitzeko ordua iritsi zitzaidanean bezperan bizkaitarrari esandakoa egin nuen, Mitxelenari begira,
|
bai
bainekien hark idatzi zuela gaitegia. Nire azterketaren irakurketa bukatu nuenean hauxe esan zuen Mitxelenak:
|
|
|
Tximistak jo, bista galdu, eta berriz atzera mundua ikusten denean bezalatsu ikusi nizun Etxagarai hori, aurretik Iruñeko kartzela eta ondotik diru faltsu kontuak zituela, esaldi berberean! Aldez aurretik ikusitako hamaika auzirengatik
|
bai
bainekien Etxagarai hori Berdabioko zela. Pentsa!... ordura arte sekulan ez bezala, hitz giltzarri horietako bakoitza sutan, nire urtetako enigma ilun hura batbatean argitzen!...
|
|
|
Berdabiotik urrutira gabe, hortxe baitira Urraide izeneko etxea, Urraideko Zubia, edo Urraideko Lepoa zahar askiak, eta horiek bai ez direla elezahar huts, edo letratu liluratuen asmakeria!... Euskal filologia pittinen bat dakienak
|
bai
baitaki Urraide horrek, izatez urrebide [22] esan nahi duela. Urrea merkatura ateratzeko bidea, alegia.
|
|
|
Bekatu larria," mortala" esaten genion lehen, zuona da, kazetariona! Zuek bai, nik ez bezala, zuek
|
bai
jakin behar zenuketela" superstizioan fidatzea eta afera superstiziozkoa" haizatzea bekatu larria dela, ez hainbat Erromako Elizaren Katixima berrian, baina bai gure Unibertsitate Txit Goreneko Norma Jasoenetakoren batean. Baina zuek lasai.
|
|
2011
|
|
|
Amona ez dut batere santu ikusi, esaten nizun batere santu indartuz,
|
bai
bainekien gustatu egingo zitzaizula nik zure ohiko espresio xelebre horietako bat erabiltzea.
|
|
|
Basoerdi batzuk edatera joan ginen eta aipatu nion ea pasako zion pakete bat bere ilobari. Pezetekin joan nintzen propio,
|
bai
bainekien nahiago izaten zituztela, Bentan liberak ez zituzten hartzen eta. Tratua egin ahala mutiko batek lagundu ninduen etxera saski bat hartuta, eta paketea saskian sartuta bueltatu zen.
|
|
|
Ez nuen umeen berririk, baina ez zuen axolarik,
|
bai
bainekien han ongi zainduko zituztela. Egun batean, Joxe ilobaren eskutitz bat iritsi zitzaidan eta esaten zuen denak oso ongi zeudela eta alde batetik bestera zebiltzala lehengusu eta osaba izeba guztiekin.
|
|
|
Orduan, nik dudana da erlijioaren dimentsio hori bizi nahi izatea. ...zi zidan, askarazi zidan sentimendu hori eta atxikimendu hori bilatu eta aurkitu nahia handiagoa den norbaitekiko, Jainkoarekiko, eta bestetik, hori eraman nahi izan dut ingurukoekin batera, solidarizatuz, ez bakarka edo ni bakarrik, baizik eta parte hartuz, mintzatuz horrelako arazoak dituzten jendeekin, herri mailan ere parte hartuz, zenbait liturgiatan, zenbait gauzatan eta partaide izanaz, nik
|
bai
baitakit jende asko dagoela munduan kultura gehiagorekin edo gutxiagorekin fedearen arazo hori horrela bizitzen duena, problema bat bezala, galdera bat bezala, bilatu eta ezin aurkitu bat bezala, eta hori kulturadunek, ezjakinek eta denek bizitzen dute, eta jendea ikusi izan dudanean eta ikusten duzunean krisi larrietan, krisi larriak bizitzan bizitu izan dituen jendea, ba ikusten duzu oso desziu... Jendeak esaten dizu:
|
|
|
Eta hitz egitea kosta egiten zaigu. Alde batetik, beldur pixka bat badugu, baina beldurra baino gehiago da intenperanteak ez izan nahia,
|
bai
baitakigu hitz egiten dugunean, inguruan, hurbil, oso hurbil ditugu pertsonak ba igual mindu egiten ditugula, beraiek ez dituztelako gauzak hain argi eta esaten dizute," hi, baina gauzak hain argi esan behar al zegok. Hi, ba pixka bat erdi isildu, eta hi...".
|
|
2012
|
|
|
" Destinoaren esku dagoela, alegia", pentsatu du, baina hori ez, hori ez du esan,
|
bai
baitaki medikuak esango liokeena:
|
|
|
Nagusiak bizkarra berotu zion, baina txakurrak berean segitu zuen. Kioskoko gizonak,
|
bai
baitzekien zer gertatzen ari zen, nagusiaren gustuko periodikoa jartzen zuen txakurraren ahoan, baina alferrik: nagusiak begien bistan ere ikusi nahi ez zuena hartzen zuen txakurrak hortz artean eta huraxe eramaten zuen etxera.
|
|
|
Bertakoek egiten zuten hizkuntzagatik. Frantsesez hitz egiten zuten lekutan nik banekien Frantzian nengoela, gaztelaniaz egiten zuten tokitan, berriz, Espainian, nire aitak
|
bai
baitzekien gaztelania pixka bat. Artzaina zen bera, baina sos gehienak ipuin kontalari irabazten zituen.
|
|
2018
|
|
|
Baina, beren kalkuluen arabera, litekeena da oso, egun batzuen buruan katakonbetara bidaltzea, eta ez zuen nahi Lorea agurtu gabe gertatzea. Hori entzutean, Brunok, berez oldarkorra izaki, eztanda egin du,
|
bai
baitaki sastada jasangaitza dela Lorearentzat hori entzutea:
|
|
|
Hartzeko prest datozen ontzietan ez ditu aurkitzen sekula zapore haiek. Beharbada hemendik aurrera amore emango du, zaporea aldatzeari utziko dio, orain
|
bai
baitaki ontzietako zukuetan ez duela sekula aurkituko bila zebilena. Zukua gozatuko luke, benetan goxoa dago, baina, era berean, egoera osoa ezerosoa da beretzat...
|
|
|
Apenas ikus zezakeen metro batzuetara zeukan gizona, ez baitzen erraza iluntasun hura urratzea kandela ziztrin batez. Beldurrik ez zeukan bat ere,
|
bai
jakin mina; eta gizon hura ez zuen munstrotzat hartzen, gaixotzat baizik. Presoaren aldamenean lurrezko plater txiki bat zegoela iruditu zitzaion, eta baita aluminiozko katilu bat ere.
|
|
|
–Ostalariaren semeak ez daki, artean, mutila ala neskatxa den, ez daki mutil batez ala neska batez maitemindu den. Hargatik, ez dira elkarri gozamen ematera ausartzen,
|
bai
baitakite urkamendi bat dagoela katedral atzean fraide doktrinoak perturbatio antinatura deituetara prestatzen direnentzat. Baina, izuak uxatuz, elkarri gozamen ematera ausartuko balira...
|
|
|
Ez dut barkamenik espero. Are gutxiago justizia,
|
bai
baitakit errekako uraren pare dela hura ere, nolakoa zerua, kolore bertsukoa ur gaina. Agintariaren izerdi usain berbera du beti justiziak.
|
|
2019
|
|
|
Atzean, Martinek, eskuak elkarri helduta, burua ezkerretara biraturik zeraman. Leihatilatik pasatzen zen paisaiari so, barrena nahasia zuen, urduri,
|
bai
baitzekien Sergeik nola konpontzen zituen horrelakoak. Ez zuen gustuko ikuskizunik espero, eta haserre zegoen, zigor hutsa iruditzen zitzaiolako bera han egotea.
|
|
|
–Me
|
bai
badakit... aspergarria zara!
|
|
|
bezperatik lainoz eta hodei arrez jositako zeru ilun goibelak ez digu inolaz uzten, enbarazu galanta egin bai, hurrengo zeru oskarbia, halaxe zela atzo ere imajinatzen, guri tartean pasatu zitzaizkigun hodei oldartu haiek parean tokatu ez balira! Gaizto portatzen hasita,
|
bai
baitaki, eta bai asmatu ere, gaizto portatzen asmatzea ez den arren beti erraza.
|
|
|
Ni Erramuren beldur, egin dezan zizorkarekin elur. Negu belaxkak, han pizten ditu beldurrak, eguraldiak
|
bai
baitaki, neguan ekarri ez duena Erramu inguruan eta Pazkotan kazkabar edo zizorka eta elurretan ere bidaltzen.
|
|
2020
|
|
|
Prest nengoke horko diru horrengatik baita deabruarekin berarekin ere lapa  dantzan hasteko. Ez daukat hainbesterainoko eskrupulurik,
|
bai
baitakit horko ontza horien urrea ez dela neguan hormatzen, ez duela udako beroak urtuko. Baina, arren, pas de blagues!
|
|
|
|
Bai
baitaki lagun zaharrak irakurlearen apetak ardo berriaz asetzen.
|
|
|
Ana aurrean jarri da,
|
bai
baitaki bera dela hiruen arteko indartsuena. Ilaran atera dira bata bestearen atzean.
|
|
|
Hain zaio kontsolagarria pentsamendu hori ezen segundo batzuetan Mariannerekin begirada gurutzatzea saihesten baitu, beste pixka batean eutsi nahirik uste horri.
|
Bai
baitaki, Marianneri begiratzen dionean, ez dela gauza izango uste horretan jarraitzeko.
|
|
|
I live by the river eta horrelako esaldi xinpleekin arituko ginen, litekeena da... Beharbada, are I live by the river daraman kantu osoa abestuko nion, Londresera abiatu aurretik London Calling kantuaren letra jada buruz
|
bai
banekien, horixe baietz, ereserki bat zen-eta. I live by the river abestiaren leloaren parte bat zen...
|
|
|
Carlos ez nuen afera horretan sartu nahi,
|
bai
bainekien neba zintzoa nuela, baina aitarekin borrokatuko zen eta etxea nahasiko.
|
|
2021
|
|
|
Baina, jakin ez. Eta nik
|
bai
jakin progrearen itxura egiten klaseetan eta eztabaidetan. Alde horretatik, aurrea hartzen nien, neu jartzen nintzen buru, neuk bultzatzen nituen emakumeen ikerketak, neuk sartzen nuen feminismoaren ikuspegia, gerora generoaren ikuspegia bihurtuko zena?
|
|
|
Ondo ezagutzen zuen Gorriti hura, ondo ezagutu ere. Gure aitaren susmoa zen, nahiz eta egiaztatzerik ez genuen izan, ezen apaizak, Auxtin Ttiki garbitu ez zezaten, Tolosara jo zuela, gero historialari ospetsu bihurtuko zen karlista batengana,
|
bai
baitzekien Tolosan erreketeak sartu zirenean hura ere tartean ibili zela eta Gernikako Arbola kantatzen jardun zirela bailara bereganatu izana ospatzeko. Gure aitaren ustez, hark egin zuen zerbait Auxtin Ttiki hil ez zezaten; Gorritik baino aginte militar gutxiago zeukan historialariak, baina bazen nor karlisten artean, haren familiak bazuen eraginik, eta Gorriti ez zen ausartu bere lana burutzera.
|
|
|
Eta haiek bezalakoa izateko erabakia hartu zuen: inor hiltzat jotzea batere axola izango ez zitzaion norbait,
|
bai
baitzekien ez zitzaiola ezer gertatuko.
|
|
|
–" Jende zauritua arriskugarria da,
|
bai
baitaki bizirik irten daitekeela", esan genuen biok batera.
|
|
|
Potriarkatu normopatari sega egin behar zaio, baina bai, esaten ari hintzen hire bakardadeak eztaukala lekurik inoren ahotan, ezta? â Ez, eta koiteretzi puta honen erdian ezin dudala inolaz adierazi kalera irten beharra daukadala erremedio gabe, eta lasai eta luze eta tranpatan ibili gabe, ze batzuetan pentsatzen dut... nik ere
|
bai
baitakit tarteka poetiko jartzen... pentsatzen dut nere barruan dagoela ume bat amaren altzoa behar duena; xahar bat dena behar duena; espirituko pobreziak erkindutako arima bat... besterik zer?: ume autista bat mundua mugitzen ikusi beharra daukana; bipolar bat egunean zazpi besarkada behar dituena ondo emanak...
|
|
|
–Berriz etorriko dela uste duzu? , galdetu zion Davidek, eta gaizki sentitu zen garbi jokatzen ari ez zelako, berak
|
bai
baitzekien arlotea non bizi zen eta haren izena ere bai. Baina ezin zion Cristinari esan, ez behintzat oraindik.
|
|
2022
|
|
|
eta gauero gauero argi bera ikusten nuen, motela eta berdina. Hilda balego, pentsatzen nuen, kandelen errai  nua ikusiko nuke leiho sare ilunduan,
|
bai
bainekien bi kandela jarri behar izaten zirela hilotzaren burualdean. Askotan esan izan zidan:
|
|
|
Istripuaren xehetasunak lauso gera zitezela nahi zuen; lagunek pentsa zezatela nahasketaren bat egon zela, Harford jaunak eta berak ez zutela elkar ikusi. Lagunak, zeinek
|
bai
baitzekiten nolakoa zen Harford jauna edaten zuenean, isilik geratu ziren. Power jaunak esan zuen:
|
|
|
Ginger Mooneyk bere te antoxina altxatu eta Mariaren osasunari topa egin zion, gainerako emakumeek beren antoxinez mahaia joz erantzuten ziotela, eta esan zuen lastima zela garagardo beltz tanta bat ez edukitzea trago bat egiteko. Eta Mariak barre egin zuen berriz ere, hainbesteraino, ezen sudur puntak ia kokots punta ukitze baitzion eta bere gorputz ñimiñoa ia lehertzear baitzuen,
|
bai
baitzekien Mooneyk asmo onez esaten zuela hori, nahiz eta, jakina, emakume arrunt baten burutaldiak izan.
|
|
|
Baina alabak ez ditu ezagutuko untxiak, ez duelako bizitzaren garratza ezagutu beharrik, ez behintzat nik zaintzen dudan bitartean. Gainera, nire alaba hirian jaioko da eta produktu prozesatuak jango ditu hiriko haurrek hala jaten dituzte-eta eta ni, hiriko ama izango naizen hau, kexatu egingo naiz eta jangelako dieta berrikus dezatela eskatuko dut guraso bileretan, nik, herrikoa naizen honek,
|
bai
baitakit bizi luzeak zerikusia duela janariarekin. Baina dena antzezpen bat izango da, ez pentsa, aktoresa bat banintz bezala, zeren niri ez zait interesatzen alabak bizi luzea izatea, adin jakin batean ulertezin bihurtzen da-eta bizitza.
|
|
|
Eta herren geratu zenean eta eskolako patioan korrika eginarazten ziotenean haren bizkarretik barre egiteko, beti izaten zen inguruan irakasleren bat bereak eta bi esateko hari burla egiten zioten haurrei. Baina ni,
|
bai
bainekien jendeak hitz eginez ulertzen duela elkar, baina ez jende eta ez ezer ez direnak hobe dela behiak bezala tratatu, makilarekin ipurdian emanez behar den bidetik joan daitezen, haien aurrean jartzen nintzen irakasleak begira ez zeudenean eta esaten nien ni eskularruekiko katu bat nin  tzela, ez nuela hiltzen baina bai mehatxatzen, eta mutikoek barre egiten zuten, eta nik orduan asto belt... Behin bati esan nion beraren ama, inondik ere, errutokiko oilo bat izango zela eta eman ahal izan zuen guztia bera bezalako arraultza bat izan zela, zartagian frejitzeko prest, eta mutikoak, amarik ez zuena nonbait, ibai oso baten negarrak egin zituen, zer diot ibaia!, zazpi itsasoen negarrak egin zituen, eta eskolako zuzendariak, sugegorria baino gaiztoagoa bera, esan zidan ezen pentsatzen diren gauzak ez dutela beti zertan ahotik irten, eta nik, nola ez nuen sentitzen kulparik mutikoarengatik, nahigabea baizik Catalinarengatik eta haren begi negartsuengatik, esan nion, txuleriaz, deabruak beste lanik ez duenean isatsarekin euliak akabatzen dituela, gure aitak Dolorestarrengatik askotan esaten zuen esaera bat, eta begira nolakoa den bizitza, jauna, azkenean bera gertatu deabruaren euli.
|
|
|
...ren ere zu beste baten batentzat hartu beharraren hartu beharrez, beraz nire burua bakarrik ikusteak ez nau beldurtzen, baina bai bakarrik egoteko aukera ez izateak, jende gehiegi dabil nire inguruan berekin jende gehiago dakartenak aldi berean, eta ezin dizut zuri ezer ezkutatu jaun maitagarri hori, gustura oheratuko nintzateke zurekin baina esan beharrik ez izatea ere gustura hartuko nuke, baina
|
bai
badakit, horretarako gogoa baldin badut da zu nire aita bezalakoa zarelako, sakonean aita bat zaitut, eta zure emaztea, bost axola zure emaztea, zaharra eta zatarra da dudarik gabe, bere adineko emakume guztiak bezainbat, nire ama bezainbat, bestalde seguru nago dagoeneko ez duzula desio, aldizkariak ikuskatzen dituzula eta masturbatu egiten zarela hatza zirrikituan sartua duten neska gazte biluz...
|
|
|
Ados, aingeruzkoa da, kartsua da. Baina nik
|
bai
jakin maskara azal horien atzean zer ezkutatzen duen.
|
|
|
Beraren kontra amorraturik.
|
Bai
baitakit bera berriro ikusi gabe hilko naizela, ez dit emango nire akatsak konpontzeko aukerarik. Frantzia ni baino garrantzitsuagoa da, izan, horixe esan zidan.
|
|
|
Inork ez daki erantzuna. Mehdi, orduan, altxatu egin da, leihoaren beste aldean altxatu ere, berak
|
bai
baitaki. Erantzuna, frantsesez.
|
|
|
Idazkuntzarekin aseguru kontraturen bat ez duen idazleak, bidelagun izango du bertigoa,
|
bai
baitaki bidea iluna eta estropezuz betea izango dela. Nondik jo asmatu ezinik ibili du aldi luzean.
|
|
|
Beste alde batetik, eta beste aldi batetik ere bai, gure aitak ez zekien igerian eta ez zuen egundo ikasi, baina neri harexek erakutsi zidan igerian, zeren
|
bai
baitzekien zer egin behar zen igerian egiteko: besoak" hola" eta hankak" hala" mugitu, besteak beste.
|
|
2023
|
|
|
Baina harakinak
|
bai
jakin zertara joanak ginen. Buru imintzio bat aski izan zen amak atzealdera jo zezan.
|
|
|
Eta a zer babesgabetasuna nirea, zeren
|
bai
bainekien polizia etxean salaketa jarriz gero, ni atxilotuko nindutela eta ez arrombado hura. Horrenbestez, diru guztiak xahutu eta ez bainuen deus aurreratu, atzera favelara itzuli nintzen bezero bila, baina favelako bezeroak inoiz ez dira ordain  tzaile finak izan, eta, horrenbestez, han ibiltzen ginen puta saldo bat kale kantoi guztietan elkarrekin lehia zoroan, zakila ez ezik patrika ere bero bero zuten gringo gehien nork ehizatuko, harik eta puten sindikatu moduko bat sortu zen arte elkarri laguntzeko eta prostituzio autogestionatua bultzatzeko, ikusi baitzen lankideen artean lehian aritzeak eta putazainen mende egoteak gure lan baldintza kaskarrak okerragotu baizik ez zituela egiten, eta nik ez nuen fede handirik kontu hartan, putak beti izan baikara nor bere kontura ibili zale, baina, egia esatera, bazirudien egoera zertxobait hobetzen hasi zela, baina ostiaka esnatu gintuzten pixkanaka gorpuzten ari zen ametsetik, zeren, biltzen eta antolatzen hasi ginenez geroztik, putazainek eta poliziek begiz jota baikintuzten, ez zuten onartzen gure gorputzak haien makilapetik askatzea eta haien diru iturria moztea, eta ez ziguten bakean lan egiten uzten, eta guri mehatxuka eta erasoka hasi ziren, eta gure favelako sexu langile batzuk akabatu zituzten guztion zentzagarri.
|
|
|
Handik denbora batera, gerra ondoren, sistema politiko berria etorri zen, eta Rozinak gorroto zuen erraietatik, zeharo haserre zegoen denekin, destaina zien denei, inori ez zion beldurrik, inor ez zen ausartzen haren etxera hurbiltzera. Halako batean, suhi batek, polizia bera, txantxatan lagun bat bidali zion etxea miatzera, gerra ondoren egin ohi zuten bezala,
|
bai
baitzekiten nekazariek ezkutuan gordetzen zituztela janari eta animaliak; une hartan, hain zuzen, Brinovc en andrea labean ogia sartzen ari zen; poliziak pixka bat izutu besterik ez zuen egin nahi, suhiak esan bezala; hantxe sartu zen esanez: Orain leku hau miatzera gatoz, inspekzio bat egingo dugu.
|