|
2005
|
|
|
George Rieke Arizonako Unibertsitateko astronomoak esan du teleskopio berria hobea, handiagoa eta uhin luzera berri batean funtzionatzeko gaitasuna izango duela. Hala, Riekeren arabera, “Webb” k aukera berriak irekiko ditu Unibertsoaren esplorazioan,
|
azken
hamarkadan gertatu zen bezala, “Hubble” k egindako aurkikuntzekin. Ia 15 urteko operazioen ondoren, Hubble bere baterien higadura jasaten hasi da, eta hainbat kalte izan ditu bere giroskopioetan.
|
|
2006
|
|
|
Horrelako establezimenduen ugaltze masiboa joan den mendeko
|
azken
hamarkadan gertatu zen: artean, zentro horietara bezeroen %80 gaitz kronikoak sendatzeko helburu terapeutiko bakarrarekin zihoan.
|
|
|
Mendebalde garatuari dagokionez, eta
|
azken
hamarkadetan gertatutako ugalkortasunaren beherakada aztertzean, estatistikak bi aldagai azpimarratu ditu bereziki: antisorgailuen zabalkundea eta emakumezkoen parte hartzea lan merkatuan.Baina erantzun horiek gero eta sinpleagoak dirudite.
|
|
|
Orangutanen populazioa azken mendean murriztu da. Zehazki,
|
azken
hamarkadetan gertatu da, eskualde horretako deforestazioa bizkortu zenean, Cardiffeko Unibertsitateko (Erresuma Batua) zoologoek egindako txostenaren arabera. Benoit Goossens animalia genetikako adituak esan du txostenean lehen aldiz frogatu eta kuantifikatu dela “gizakiak eragindako primate handien populazioaren murrizketa kezkagarria”.
|
|
|
Gainera, medikuek ere ez daukate horren inguruko informazioa, nahiz eta ikerketa nahiko dagoen elektromagnetismoa ez dela kaltebakoa probatzeko, eta auzokideek izan ditzaketen sintomak tratatzeari ekiten diete, arazoaren oinarriari heldu gabe. Horregatik, antenen zabaltze etengabekoari “munduko esperimenturik handienaren aurrean gaudela” deritzo, eta tabakoarekin
|
azken
hamarkadetan gertatukoarekin parekatu zuen.
|
|
2008
|
|
|
Beraien bazkideek kooperatibaren jardueran duten interesik ezak azterketa sakonago bat luke. Horrelako kooperatiben ezaugarri orokorra da hau, eta, zalantzarik gabe, lehen esan dugunez, oinarrizko ondasunen banaketaren merkatuan
|
azken
hamarkadotan gertaturiko aldaketen ondorioa da.
|
|
|
Horiek dira elikadura ohitura berrien ezkutuko arrisku batzuk. Dieta mediterraneotik urruntzea Espainiako gizartearen maila sozioekonomikoak aukera ematen die familia gehienei mota guztietako elikagaietara iristeko, baina
|
azken
hamarkadetan gertatzen ari diren aldaketa sozialak haurrek jaten dutena ahalik eta gutxien kontrolatzeko arrazoietako bat dira. Gaur egungo elikadura ohituren itzalpean daude bitaminatan eta mineraletan aberatsak diren janarien kopuru txikiak, eta horiei lotutako urritasunak eta gaixotasunak sor ditzakete.
|
|
2009
|
|
|
Defizita finantzatzeko biderik ohikoena zor publikoa da. Defizitak mantentzen badira, gero eta handiagoa izango da gobernuaren zor publikoa, herrialde askotan
|
azken
hamarkadotan gertatu den moduan.
|
|
|
Gasteizkoak kolektibo antimilitaristak eman du datu horien berri, Zapateneo Kultur Elkartearekin batera argitaratu duten Mercaderes de la muerte made in Euskadi; la industria militar en Euskal Herria liburuan (Euskadin egindako heriotzaren merkatariak; arma industria Euskal Herrian).
|
Azken
hamarkadan gertatu diren aldaketak aztertu dituzte liburuan eta, bide batez, erakunde publikoek sektore horretako enpresei ematen dizkieten diru laguntzak aztertu dituzte, baita kutxa eta bankuen parte hartzea ere.
|
|
2010
|
|
|
Batzuetan pobreziak nazioarteko egonkortasunean izan ditzakeen arriskuei buruz ohartarazi nahi izan duten ahotsak entzun izandiren arren, inoiz ez zen segurtasun estrategien atalen baitan barneratu. XX. mendeko
|
azken
hamarkadan gertatu da segurtasun agendaren eta garapen agendarenfusio hau, gobernantza globalaren kontzeptuaren ikuspegi globalaren haritik.
|
|
|
Bestaldetik, industri politiken
|
azken
hamarkadetan gertatutako berpiztearekin batera, gero eta gehiago azpimarratzen hasi da, batez ere erregio politiken barnean, gobernuen eta enpresen arteko elkarlan estrategikoaren garrantzia, enpresa kudeaketaren arlo anitzetan (Elsner eta Groenewegen, 2000).
|
|
|
Europar ikerlariez gainera, unibertsitate mailako hizkuntzalari amazigak sortu dira.1024 Horixe da berberologian
|
azken
hamarkadetan gertatu den mudantzarik agerikoena. Mendebaldeko instituzio eta ikerlariek gaia abandonatu ez arren, jatorri amazigeko ikasleak ugaritu dira.
|
|
2011
|
|
|
egia da hori. karl w. deutsch en azalpenak ez dira, xehetasunak gora-behera, batere okerrak13 Azken berrehun urtean zer gertatu den argi dagoelarik gatozen hurrengo puntura: zer ari da
|
azken
hamarkadotan gertatzen eta orain bertan, egunetik egunera, zer joera ari da gailentzen? 1800etik 1950 ingurura arteko joera hura al da europan, orain ere, gidari?
|
|
|
Itsu egotea da Euskal Herriko musika herrikoiari
|
azken
hamarkadetan gertatutakoa gertakari horren parte gisa ez ikustea. Gure partikulartasunen arteko bat da sentitzea gauzak oso eremu txiki eta nahasietan gertatu direla, batzuentzat azkarregi, besteentzat geldoegi edo beranduegi.
|
|
|
Ordutik honako grabaketa guztiak, estudioan ere, zuzenean egindakoak izan dira. Eta hautu hau erabakigarria da
|
azken
hamarkadetan gertatutako aldaketen artean Ordorikak hartu duen jarrera ulertzeko eta grabaketa produkzio mailan albumaren zentraltasunaren amaiera igartzen den honetan— Jarrera hori kantuaren autonomia azpimarratzen duenarena da; hau da, kantua, hein handi batean," nonbaitetik datorren" edo berez gauzatzen den zerbait da eta, bere barne eta kanpoko hainbat berezko osagaiak sortzail... Azken lan honi buruz hitz egin duenean, uste dut arlo honetan egon dela azpimarra, eta hautu honi lotuta dauden sorkuntzaren ondorioetan:
|
|
2012
|
|
|
Euskal Herria bere osoan hartuta,
|
azken
hamarkadotan gertatzen ari den bigarren iraultza soziolinguistikoa ren aurrean gaude: aztertutako eremu guztietan euskara zaharren hizkuntza izatetik gazteena izatera pasatzen ari baita.
|
|
|
Aurrera jarraitu aurretik, gogorarazi nahi dugu Euskal Herri osoko datuekin ari garela orain, eta joera orokorra hori izanda ere, fenomeno hau ez dela toki guztietan gertatzen (Ipar Euskal Herrikoa dugu salbuespen esanguratsuena). Guztiarekin, eta Euskal Herria bere osoan hartuta,
|
azken
hamarkadotan gertatzen ari den bigarren iraultza soziolinguistikoaren aurrean gaude: aztertutako eremu guztietan euskara zaharren hizkuntza izatetik gazteena izatera pasatzen ari baita.
|
|
|
Bestalde, azken aldiotan, Euskal Herrian
|
azken
hamarkadetan gertatutakoaren errelatoa egin behar dela aipatu ohi da. noski, egin behar da.
|
|
2013
|
|
|
Espainiako egoera 2010ean, OMEk adierazi zuen haurrak dauden inguruneek libre egon behar dutela gantz saturatu, trans motako gantz azido, azukre aske edo gatz ugariko elikagaiak sustatzeko. Argitalpen berrian egiaztatu du ez daudela,
|
azken
hamarkadan gertatu diren aldaketak aztertu ondoren. Inguru horietan publizitatean agertzen diren produktu gehienek «mantenugai gatazkatsuak» gainditzen dituzte.
|
|
|
Euskal Herrian
|
azken
hamarkadetan gertatu diren aldaketa soziolinguistikoek, bestalde, erraztu ez eze exijitu ere egiten dute ETBren paradigma aldaketa bat. Euskal gizarteak esfortzu handia egin du eskola sistemaren bitartez populazioa euskalduntzeko, eta emaitzei egin ahal zaizkien kritikak kritika, ezin ukatu ahalegin horrek lehen ez bezalako testuinguru batean kokatu gaituenik.
|
|
2014
|
|
|
Xabier Arakistain komisarioa izanik, Bilboko Alondegiak erakusketa handi bezain interesgarria antolatu du AEBetan 80ko hamarkadan sorturiko Guerrilla Girls kolektiboari buruz. Ez da ohiko arte erakusketa bat, artearen munduan
|
azken
hamarkadetan gertatutako fenomeno esanguratsu baten aurkezpen eta analisi kritikoa baizik. Artearen eta aktibismoaren artean mugituz, arte feministaren erreferentzia garrantzitsuenetakoa bihurtu da Guerrilla Girls.
|
|
2015
|
|
|
Estatuaren zatiketa. Orain arte boterea estatu zentraletik kontrolatzen zen, baina
|
azken
hamarkadetan gertatzen ari den zatiketaren ondorioz, autoritatezentro berriak sortu dira gizartean. Zenbait analistaren arabera, zatiketa hau gutxienez lau esparrutan antzeman daiteke.
|
|
|
Gai honen ikerketak herri nortasuna eta munduan kokatzeko gakoak eman ahal dituen bitartean, euskaldun ikasiak ezjakinak gara.
|
Azken
hamarkadetan gertatutako aldaketa kulturalek nahasmendua sortu dute, zer nondik datorren eta nola interpretatu gero eta zailagoa zaigu. Gizarte mailako joera eta jarreren esanahia ulertzen lagundu dezakeen beste tresna bat gehiago litzateke mitologiaren gaia, ulertzearekin batera nortasun berritu bat diseinatzeko anabasa honetan.
|
|
|
Onak gaiztoaren gaiztakeriak ikusten ditu bakarrik. Egiteko dago
|
azken
hamarkadetan gertatutakoaren analisia, gerra propagandaz eta botere politikaz apartekoa, begiak apur bat zabalduz eta enpatia apur batekin, gure aldean eta besteen aldean. Badago bizikidetza onuragarri bat izateko gogoa, badago eskarmentu nahikoa alde bietan eta, eskarmentuak akaso, bestearen tokian jartzeko eta hark sentitzen duena hautemateko intuiziozko ahalmen apur bat eman dio jende askori.
|
|
|
Duela 15 urte, Joxe Mari Korta, Zumaiako enpresaburua, hil zuen ETAk. Bere familiak egin dion omenaldian" zintzotasunaren" aldeko deia egin du ETArekin
|
azken
hamarkadetan gertatutakoa" beldurrik gabe" aztertzeko; molde berean," norberaren erantzukizuna onartzea" ere eskatu du. " Herrialde huntan elkarbizitza baketsuaren alde ezer egin ahal izaiteko, asko dago egiteko oraindik, deklaratu du Mugika, Korta fundazioaren buruak, bainan herrarik eta axolagabekeriarik gabe aitzinera begiratu behar da".
|
|
2016
|
|
|
|
Azken
hamarkadetan gertatu diren aldaketa ekonomiko eta sozialek (krisi energetikoa, biztanleriaren zahartzea, langabezia, immigrazioa) kolokan jarri dituzte ongizate estatuaren oinarriak. Autore batzuek diote ongizate estatuaren krisiak bi biztanle mota sortu dituela:
|
|
2017
|
|
|
Hamar urte igaro dira Bilbo Metropolitarraren Lurralde Zati Plana (LZP) 2006an onetsi zenetik, eta berritu egin behar da; batetik,
|
azken
hamarkadan gertatu diren aldaketei erantzuteko eta, bestetik, egungo egoera berrira egokitzeko. Gauzak horrela, Foru Aldundiak haren berrikuspen prozesua sustatu du, eta herritarrek parte hartu ahal izango dute prozesu horretan.
|
|
|
Larrearen arabera klaseen arteko borrokaren arloan koka daiteke hirietan
|
azken
hamarkadetan gertatzen dena: " Baliabide gehiago (errenta eta kapitala) dutenek aukera daukate hirian negozioak egiteko eta hiri bere neurrian diseinatzeko, desberdintasunak izkutatzen dira (Bilbo Berrian ikusten ez den jendea, marginatuak, subalternitateak, eta abar); herritar gehienok ez daukagu eukera hori, jakina.
|
|
|
Hemen ere antzerako prozesu batean murgildu gara, hori bai, euskal gatazkak eragin dituen berezitasunekin{ 15}. Horrela,
|
azken
hamarkadan gertaturiko krisi finantzarioak, Estatu espainiarraren trantsizio demokratikoaren porrotak, eta borroka armatuaren amaierak aro berri baten hasiera bultzatu dute, eta sentipen nagusiak, nire ustez, hauek dira: nekea, ziurtasun eza, eta impasse sentsazioa (baina, aldi berean, itxaropena).
|
|
2018
|
|
|
Alabaina, askok uste dutenaren kontra, japoniar gizartea erdibituta dauka Murakamiren obrak. Batzuek, gazteek batez ere, pentsatzen dute beren herrialdeko letrei
|
azken
hamarkadan gertatu zaien onena dela, aire berriak, garaikideak zabaldu dituela. Beste batzuen ustez, aldiz, Murakamiren literaturak japoniarretik ez du ezer, estilo zein eduki aldetik erabat mendebaldarra irizten diotelako.
|
|
|
Helburu horrekin, lehenik testuinguruko datu gutxi batzuk eskainiko dira, geroago Siadecoren inkestak ematen dituen datu batzuk aurkezteko. Geroago analisira joko da,
|
azken
hamarkadetan gertatu diren zenbait aldaketa sakon mahai
|
|
2020
|
|
|
Baina 156 kapituluren ondoren, telebista autonomikoko arduradunek ez zuten One Piece bikoizten jarraitu nahi izan. Kasu partikular horrek ilustra dezake euskarazko bikoizketan
|
azken
hamarkadetan gertatzen ari dena. Alegia, berdin duela zer egiten den, nola egiten den eta zenbat jendek ikusten duen, erabakiak beste irizpide batzuen arabera hartzen direlako.
|
|
2022
|
|
|
Lehen Hezkuntzako batez bestekoa astean bi ordukoa da, Alemaniakoaren erdia. Espainian,
|
azken
hamarkadetan gertatu diren hezkuntza sistemek Gorputz Hezkuntza murriztu dute. Hezkuntza eta Lanbide Heziketako Ministerioak datorren ikasturterako prestatzen duen curriculum berriak —zirriborroa abenduan argitaratu zen— ordu eta erdira murrizten ditu Gorputz Hezkuntzako orduak astean, hau da, gaur egun baino %5 gutxiago.
|
|
|
|
Azken
hamarkadetan gertatutakoak erakutsi digu planetak eta gure osasunak ezin dutela gehiago, eta gas kutsatzaileen isurketak behingoz murriztu behar ditugula. Azken asteetan gertatutakoak erakutsi digu Europako Batasunetik apurtu egin behar dugula gutxieneko portaera etiko eta demokratikoa ez duten herrialdeekiko dugun menpekotasuna.
|
|
|
|
Azken
hamarkadan gertatu dira inoizko krisi finantzariorik latzena, mundu mailako pandemia gogor bat, materialen eta energiaren krisi sakon bat eta planeta osoan eragina duen gerra bat Europan.
|
|
2023
|
|
|
Jeltzaleek zein sozialistek EH Bilduri kritika egiteko baliatu dute legez besteko proposamenaren aurkezpena, eta, webguneen edukietatik harago,
|
azken
hamarkadetan gertatutakoa «bidegabea» izan zela onartu ez izana leporatu diote. Hortik aurrera, EAJko parlamentari Iñigo Iturratek «positibotzat» jo du webguneak itxi izana, «akatsetatik» ikasi behar delakoan.
|
|
|
Gustatu ala ez, gure gizartea digitala da dagoeneko.
|
Azken
hamarkadan gertatu den iraultza teknologikoak eragin sakona izan du gure egunerokoan, zer esanik ez informazioaren eta komunikazioaren esparruan.
|
|
|
Dena den, egun musikaren inguruko ekosistema antolatuta dagoen moduak ea egoera hobetu duen aztertzeko gaude gu hemen. Bada gailendu diren jaialdi handietan aritzea profesionalizatzeko orduan ezinbesteko eginbehartzat jotzen duenik, eta nire egitekoa ez da baieztapen hori zalantzan jartzea; aztertu nahi dudana gehiago da ea eredu horrek musikarien profesionalizazioan laguntzen ote duen, baldintza material egokiak eskuratzeko orduan aurrerapausotzat jo ditzakegun
|
azken
hamarkadetan gertatu diren aldaketak.
|