|
2004
|
|
|
Eman, zera ematen baitu:
|
azken
hamarkadotan euskarak bereganatu dituen erabilera esparru formal batzuk dituela gogoan isuri duen iritzia isurtzeko. Alabaina, erabilera esparru formal horiek, bakanak eta minorizatuak bide batez esanik, ez al dira euskararen egoera orokorra ikusteko ispilu eskasegia?
|
|
2006
|
|
|
Baina, bereziki, Hegoaldeko euskal gizartean
|
azken
hamarkadetan euskarari buruz zegoen oinarrizko sentimendu konpartitua arrakalaz josia dago. Izango da honegatik, horregatik edo hargatik, baina ez azken lekuan ETAren jarduera armatuaren ondorioz.
|
|
2007
|
|
|
|
Azken
hamarkadan euskara normalizatzeko plangintzak agertu dira indarrez. Gure ustez, hementxe dago, hain zuzen ere, gure motibazio arazoei eta ikas prozesuari norabide berria emateko aukera.
|
|
2009
|
|
|
Bestetik, bizikidetza ere entzun izan behar dugu beste alderdi baten ahotan, baina kontinuismotik,
|
azken
hamarkadetan euskarak jasan duen bazterketa eta zapalketa betikotze aldera. Euskaldunak zokoratuak izaten jarraitu behar dugula iradokitzen digute, hizkuntza politika hutsalak defendatuz eta birus bat zabaltzea helburu duten kanpainak bultzatuz.
|
|
2012
|
|
|
Baina, beste arlotan ere agerian geratu denez, orain arteko hizkuntza politikak eman du eman beharrekoa. Asko, gutxi, nahikoa edota behar bestekoa eman ote duen iritzi kontu bat izan daiteke, baina datu bat da euskarak eta euskalgintzak ziztada eta bultzada sendoa behar dutela,
|
azken
hamarkadetan euskara biziberritzeko eta euskaraz bizitzeko aukera errealak sortzeko egindako ahalegin izugarri hau ez dezan krisialdi latz honek desegin.
|
|
|
Egindako zenbait ikerketaren arabera,
|
azken
hamarkadetan euskarak 300.000 hiztun irabazi ditu, eta horien herena euskaltegiei zor zaie. kezkagarria da, oraindik. Gure hizkuntzaren normalizaziorako bidean, bere garaian indar handia jarri zen haurren hezkuntzan, baina ia batere ez transmisioan, gurasoei begirako euskalduntzean, hau da, Helduen Euskalduntze Alfabetatzean.
|
|
|
Gure hizkuntzaren normalizaziorako bidean, bere garaian indar handia jarri zen haurren hezkuntzan, baina ia batere ez transmisioan, gurasoei begirako euskalduntzean, hau da, Helduen Euskalduntze Alfabetatzean. Egindako zenbait ikerketaren arabera,
|
azken
hamarkadetan euskarak 300.000 hiztun irabazi ditu, eta horien herena euskaltegiei zor zaie. Zein egoeratan geundeke euskalduntze alfabetatzea buru belarri bultzatu izan balitz eta hezkuntzan bezainbeste lagun euskaldundu izan balira?
|
|
|
Trantsizio hizkerak aztertzea interesgarria da hizkuntza aldakortasuna ikertzeko. Gainera, gure kasuan,
|
azken
hamarkadetan euskara batua hedatzeak egoera soziolinguistiko berriak sortu ditu eta Euskal Herrian arlo hori gutxi landu da. Euskara batuaren gizarteratze prozesua ezagutu duten bi belaunaldiren hizkuntza hautuak aztertu dugu:
|
|
|
Gure hizkuntzaren normalizaziorako bidean, bere garaian, indar handia jarri zen haurren hezkuntzan, baina ia batere ez transmisioan; hau da, gurasoei begirako euskalduntzean, Helduen Euskalduntze Alfabetatzean. Egindako zenbait ikerketaren arabera,
|
azken
hamarkadetan euskarak 300.000 hiztun irabazi ditu, eta horien herena euskaltegiei zor zaie, alajaina! Ametsetan hasita, zein egoeratan geundeke euskalduntze alfabetatzea buru belarri bultzatu izan balitz eta, hezkuntzak euskaldundutako umeekin batera, indar berarekin eta neurri berean helduak euskaldundu izan balira. Zalantzarik gabe, erabileran aurrera abiada egokian egiteko, hizkuntzaren ezagutza unibertsal bihurtu beharra dago, ezinbestekoa da ezagutza bermatzea.
|
|
|
Gure hizkuntzaren normalizaziorako bidean, bere garaian, indar handia jarri zen haurren hezkuntzan, baina ia batere ez transmisioan; hau da, gurasoei begirako euskalduntzean, Helduen Euskalduntze Alfabetatzean. Egindako zenbait ikerketaren arabera,
|
azken
hamarkadetan euskarak 300.000 hiztun irabazi ditu, eta horien herena euskaltegiei zor zaie, alajaina! Ametsetan hasita, zein egoeratan geundeke euskalduntze alfabetatzea buru belarri bultzatu izan balitz eta, hezkuntzak euskaldundutako umeekin batera, indar berarekin eta neurri berean helduak euskaldundu izan balira?
|
|
2013
|
|
|
azaltzen direla batik bat. Ildo horri jarraiki, ikerlan honetan, birformulazioaren eta birformulatzaileen erabilera aztertu ditugu,
|
azken
hamarkadan euskaraz eman diren lege testu eta zuzenbideko testu akademiko esangarrienei erreparatuz, betiere, birformulatzaile esplikatiboek diskurtso juridikoan duten erabilera inguramendu zabalagoan ezaugarritzeko.
|
|
|
2006an Bizkaiko Bertsolari Txapelketa irabazi nuen, batik bat Labayruko bizkai euskeraren jarraibide liburua lanetik ikasitako bizkaieraz kantari, txapeldunaren agur erdia gaztelaniaz kantatu banuen ere.
|
Azken
hamarkadan euskara eta beste zenbait gairen irakasle jardun dut Euskal Herriko unibertsitate bitan, eta Ingalaterrako eta Frantziako unibertsitate banatan, baita 4 Hizkuntza Eskakizuneko eskoletan ere. Bizimodua hainbat hizkuntzatan eginagatik, nire bizitzako hizkuntza nagusia euskara da.
|
|
2015
|
|
|
48).
|
Azken
hamarkadotan euskararen taxutze eta gaitze arloan egundoko urratsa eman bada ere, Gandiagak azaldutako asegabetasuna ez da oraindik gogobete.
|
|
|
|
Azken
hamarkadetan euskararen ezagutzazein erabilera mailek izan duten igoera gertatzeko nahitaezko baldintza izan da batua, euskara jardungune guzti guztietan hau da, diglosiak euskara familia eta lagunarteko eremuetan ixten zuen hesi funtzionala haustekoibiltzeko doituta, eta euskaldungo osoarentzat izan da baliagarri. Euskara batuaren onurez oportunismoz jabetu direnak, ordea, hasi dira haren garrantzia hutsaltzen, nola eta lege huts batenarekin parekatuta:
|
|
2016
|
|
|
Garai bat agortuta sumatzen da, urtetan garatutako tresnak, kontzeptuak, leloak..., agortuta sumatzen direlako. Aipatutako aldaketa makrosozialez gain, agertoki soziopolitiko berria sortu da Euskal Herrian,
|
azken
hamarkadetan euskarak ezagutu ez duen egoera batean utziz. Horretaz gain, haur eta gazteen belaunaldi berriek aro soziolinguistiko oparo bat ekarri dute, eurei esker euskaldunen kopurua nabarmen handitu delarik.
|
|
|
" Mintzajardunaren egoera eta azken urteetako bilakaera. Aurrera begirako erronkak" izenburua duen testuak, sakonki aztertzen ditu
|
azken
hamarkadetan euskarak izan duen eboluzioa, Euskal Herri osoa kontuan hartzen duen analisi sinkroniko eta diakronikoa eginez horretarako. Horrekin batera etorkizuneko desafioak identifikatzen ditu eta horiei erantzuteko zenbait proposamen ere iradokitzen ditu, testuan zehar bereziki azpimarratuz euskarak bere etorkizunerako ere beharrezkoak dituela harnasguneak.
|
|
|
Denok dakigu zein egoera kaxkarretan dagoen gure mintzaira Iparralde osoan. Frantses boterea, behin eta berriz, ahalegindu da gure hizkuntza eta kultura mapatik ezabatzen, eta neurri handi batean lortu duela erran daiteke,
|
azken
hamarkadetan euskararen gibelatzea izugarria izan baita. Zuberoan, ikastolak, AEK eta Xiberoko Boza irratiarekin batera, maskaradak eta pastoralak izan dira euskararen sugarra pizturik iraunarazi dutenak.
|
|
|
Eta azken urteetan Foru Aldundia batu zaigu. Horiek guztiak norabide berean jartzen ari gara, eta horrek etorkizuneko egitasmoetan garrantzia handia izango du”. Bigarrena,
|
azken
hamarkadotan euskarak izan duen garapena: “Gurea hizkuntza minorizatua da, eta oraindik ere lan asko dago egiteko.
|
|
2017
|
|
|
Gurasoak hizkuntza biziberritze prozesuan aktore ipar euskal herrian
|
azken
hamarkadetan euskararen familia bidezko transmisioaren etena gertatu da. ordea, azken aldian hiztun kopuruaren hazkunde apala gertatu da eta horretan izan dute zerikusirik seme alabak euskarazko murgiltze eskoletara eramateko erabakia hartu duten gurasoek. izan ere, euskararen jarraipenaren aktore gisa jokatzen dute eta bere egiten dute" moztu" dena" josteko" zeregina, lekukoa... Jakitun dira euskarazko murgiltze ereduaren aldeko hautua eginda ahalegin kolektibo baten partaide direla.
|
|
|
2.1 Ikerketaren galdera ipar euskal herrian
|
azken
hamarkadetan euskararen transmisioaren etena gertatu da, eta etxean euskara jaso duten belaunaldiek ez diete gerora beren seme alabei irakatsi. testuinguru horretan, euskarazko murgiltze eredua zabaltzen ari da eta horrek gure arreta piztu du. gero eta guraso gehiagok egiten dute seme alabak euskarazko murgiltze ereduan matrikulatzeko hautua, horietako batzuk guraso erdaldunak izaki....
|
|
2018
|
|
|
Interesatzen zait gaia, batez ere,
|
azken
hamarkadetan euskararen estatusaren planifikazioan erreferentzia izan ditugun egiturek gaur egun duten papera kuestionatzen duelako. Bi aipatuko ditut, gehiago ere badauden arren.
|
|
|
Horregatik garrantzia handikoa da elkarlanean egiten ari garen lana". Hezkuntzaren ekarpenaBingen Zupiriak, Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politika sailburuak, hezkuntzak euskararen erabilera sustatu eta hiztunen aktibazioa bultzatzeko egin dezakeen ekarpena nabarmendu du: "
|
Azken
hamarkadetan euskararen arloan izan den gertakizunik aipagarriena euskal hiztunen areagotzea izan da. 1991az geroztik 223.000 hiztun irabazi ditu euskarak, eta hezkuntza sistemaren euskalduntzea funtsezkoa izan da bide horretan.
|
|
|
Tokiko ekonomia, arlo soziala eta espazioa, herria bera, hiru elementuon arteko oreka bilatuko duen egitasmoa bideratu nahi dute. Udalak argi du; Usurbilek hamaika nortasun ezaugarri ditu munduari erakusteko;
|
azken
hamarkadetan euskararekin eta euskal kulturarekin izan duen lotura nabarmena, balore paisajistikoak, sagar, sagasti eta sagardoaren kultura, angulena... Gertu ditugun hiriburu eta kostaldetik ezberdinduko duen eskaintza du udalerri honek," gure txikitik eskaintza aberatsa" duela dio Udalak eta balore hauei guztiei lotutako esperientzia turistikoak eskaini nahi dituzte.Beti ere, orain arte egindakotik abiatuta.
|
|
|
Tokiko ekonomia, arlo soziala eta espazioa, herria bera, hiru elementuon arteko oreka bilatuko duen egitasmoa bideratu nahi dute. Udalak argi du; Usurbilek hamaika nortasun ezaugarri ditu munduari erakusteko;
|
azken
hamarkadetan euskararekin eta euskal kulturarekin izan duen lotura nabarmena, balore paisajistikoak, sagar, sagasti eta sagardoaren kultura, angulena... Gertu ditugun hiriburu eta kostaldetik ezberdinduko duen eskaintza du udalerri honek," gure txikitik eskaintza aberatsa" duela dio Udalak eta balore hauei guztiei lotutako esperientzia turistikoak eskaini nahi dituzte.Beti ere, orain arte egindakotik abiatuta.
|
|
|
eskola. Duela gutxi EAEko euskaldun berriei buruz argitaraturiko lan interesgarri batean (Ortega, Amorrortu, Goirigolzarri, & Urla, 2016), nabarmen geratzen da
|
azken
hamarkadetan euskara bigarren hizkuntza gisa eskuratzeko moduan gertatu den aldaketa. Horren arabera, eskola izan da gaur egungo euskaldun berri gazteentzat (16 urte bitartekoentzat) euskara ikasteko leku nagusia, nabarmenki.
|
|
2019
|
|
|
Oriotarrok ahalegin handia egin dugu
|
azken
hamarkadetan euskararen egoera hobetzeko herrian, eta aurrerapen nabarmenak egin ditugu arlo desberdinetan: hezkuntzan, administrazioan, elkarteen egunerokoan, euskararen irakaskuntzan, tokiko komunikabideetan…
|
|
2020
|
|
|
Euskarazko hedabideek azken lau hamarkadetan asko aurreratu dute, arrazoi ugarirengatik, besteak beste bere garaian aro digitalari heldu ziotelako. Asko hazi dira, beraz, baina gure inguruko beste hizkuntzak ere bai, euskarazkoak baino gehiago gainera, eta beraz, ezinbestean lortu behar dugu
|
azken
hamarkadetan euskarara ekarritako euskaldun berriak gureganatzea, bereziki ikus entzunezkoen esparruan, hori baita egungo gazteek gehien kontsumitzen dutena eta etorkizunean ere gehien kontsumituko dena.
|
|
|
Eta gauza bera gertatzen da hizkuntza ideologiarekin, nahiz eta hizkuntza guztiek eta horien praktika sozialek, nahi ala ez, beti dakarten dimentsio ideologikoa. Norbaitek uste al du
|
azken
hamarkadetako euskararen indarberritze prozesua gertatuko zela hizkuntza berreskuratzearen aldeko ideologiarik gabe. Eta, bestalde, Katalunian bezala Euskal Herrian ere, estatuek ezartzen duten gaztelania eta frantsesaren aldeko hizkuntza ideologia boteretsurik gabe ez al ginateke egoera hobean egongo?
|