|
2002
|
|
|
Horretaz jabetzeko, bada euskal historiografiaren aztertzaileek jorratuez duten ikuspegia bat; hots, zein den horren eragina hurbileko historiografian eta, zehazkiago, Espainiako Berrezarkuntzari buruzko historialarien artean. Ikuspuntuhori lantzeko,
|
azken
hamarkadan Espainian argitaratu diren zenbait hausnarketaarakatu ditut, eta emaitzak ezin adierazgarriagoak izan dira:
|
|
|
Baina ez da lana bakarrik. Espezialistak kezkatuta daude
|
azken
hamarkadan Espainiako gizarte ereduan azkar aldatzen ari direlako. Familia bakarreko familien eta guraso bakarreko familien tasa% 21etik gertu dago – ehuneko hori bi urtekotan bikoizten da, eta% 28ko dibortzio indize bat.
|
|
|
Substantzia estupefazienteetan soilik, «suntsitzaileak eta, askotan, marjinazioarekin lotuak» kontsumitzen dituzten substantzia estupefazienteetan, kokaina eta, batez ere, heroina, emakumeek ez dute gizonek baino mendekotasun handiagoko indizerik. Roblesek adierazi zuen
|
azken
hamarkadan Espainian 140 pertsona hil direla pilulak eta estasia batera irensteagatik; beste 38 hil ziren, ordea, azken substantzia horren ondorioz. Roblesek Estatu Batuetan egindako azterketa bati buruzko datuak gogoratu zituen, eta garunean kalte «itzulezinak» antzeman zituen, bi urteko droga sintetikoak etengabe kontsumitzea eragiten zuena.
|
|
2004
|
|
|
Proiektuan lan egiten duten ekologisten zereginen artean dago eskura dituzten baliabide guztiak erabiltzea biztanleria horri eusteko eta etorkizunean epe ertainera handitzeko. Igaraba da
|
azken
hamarkadetan Espainian gehien jaitsi den ornodunetako bat. Igaraba populazioek une kritikoa igaro zuten 60ko eta 70eko hamarkadetan, eta, hortik aurrera, egonkortasun aldia izan zen 80ko hamarkadan eta 90eko hamarkadaren hasieran, eta hazkunde txiki bat izan zen hamarkada horren amaieran.
|
|
2007
|
|
|
MUSA proiektua Eskala txikiagoan, Espainiako Kimioterapia Elkartearen (SEQ) MUSA (Antimikrobianoen erabilera hobetzea) proiektua egin da. José Ángel García Rodríguez SEQko lehendakariak eta proiektuaren zuzendariak adierazi duenez,
|
azken
hamarkadan Espainiako biztanlerian antibiotikoen erabilera ereduak nola aldatu diren ikertzea izan da helburua, «antimikrobianoen erabilera arrazionala, arrazoizkoa eta arrazoitua sustatzeko». Azterketa Medikamentuaren Azterlanen Institutuak (INSEMED) egin du, GlaxoSmithKline rekin (GSK) lankidetzan.
|
|
2010
|
|
|
Azken bi hamarkadetan, hirigintza basatiak, azpiegituren eraikuntzak eta poluzioak zortzi futbol zelai adinako azalera suntsitu dute Espainiako kostaldean, Greenpeacek salatu duenez, “Kosta ahala kosta suntsitzea” txostenaren hamargarren edizioan.
|
Azken
hamarkadako Espainiako itsasertzaren egoerari buruzko datuak aztertu eta biltzen ditu dokumentuak, eta oraindik egoera onean dauden eremuak “babesteko” ibilbide orria proposatzen du. Gainera, erakunde ekologistak ohartarazi du Espainiako itsasertza alerta gorrian dagoela, hiru milioi etxebizitza gehiago eraiki baitziren 2007an, eta krisiaren zain daudela.
|
|
2012
|
|
|
Datu horiek Errefuxiatuari Laguntzeko Espainiako Batzordearen (Cear) urteko X. Txostenean jasotzen dira. Txosten horrek erakusten du
|
azken
hamarkadan Espainiara egindako nazioarteko babes eskaerak %65 jaitsi direla. Erakundearen eragin politikoaren arduradunak, José Antonio Rubiok, eta idazkari nagusiak, Estrella Galánek, zifra horiek Espainian asilo eskubidea erabiltzea immigrazioa kontrolatzeko eta mugak kanpora ateratzeko mekanismo gisa egotzi zituzten.
|
|
2013
|
|
|
– XX. mendeko
|
azken
hamarkada Espainiako «bigarren boom
|
|
2015
|
|
|
Greziaren ondoren austeritatearen gerrikoa gehien estutu behar izan duen Europako herrialdea da 1974an krabelinen iraultza egin zuen hura. Hori da
|
azken
hamarkadetan Espainiarekin alderatuta izan duen aldaketa handienetakoa: han iraultza batekin iratzartu ziren diktaduratik, Espainiak diktaduraren triskantzak estaliko zuen trantsizioari ekin zion bitartean.
|
|
|
|
Azken
hamarkadan Espainian izan den gizarte zibilaren ekimen nagusietakoa M edo Suminduen
|
|
|
Grezian komunistak kapitalismoa salbatzen hasi diren bezala, nazionalista katalanek eta euskaldunek ere salbatuko dute, beharbada, Espainia, espazio politiko moduan. Podemosek horixe bideratzeko aukera izango du akaso, jomugan duten botere handiek desegiten ez badute lehenago, zeren PP eta PSOE ez dira gauza izan
|
azken
hamarkadetan Espainia legitimatzeko, ez euskaldunen artean, ez katalanen artean. Podemos neutralizatuko dutela uste dut, eta ezin izango da, baina Espainiari mesede handia egingo genioke estatu plurinazional bat, autodeterminazio eskubideduna, eraikitzen lagunduz.
|
|
2016
|
|
|
|
Azken
hamarkadan Espainian izan den gizarte zibilaren ekimen nagusietakoa M edo Suminduen Mugimendua izan da. DBH1n ikasi bezala, demokrazia parte hartzaileagoa eskatzen zuten elkarte zibil eta herritar askok Madrilgo Sol plaza eta hainbat hiritako beste 58 plaza nagusi hartu zituzten eta bertan kanpatu ziren, 2011ko maiatzaren 15ean hasita.
|
|
2019
|
|
|
«Kaloria, edari azukretsu eta janari ultrprozesatu gehiegi kontsumitzea eta fruta, barazki, zereal integral eta zuntz askoko beste elikagai gutxiegi kontsumitzea ezaugarri duen mendebaldeko dieta gero eta gehiago hartzea da obesitatearen eta horri lotutako gaixotasun ez kutsakorren faktore nagusia». Adierazi dutenez, gainera,
|
azken
hamarkadetan Espainian obesitatearen hazkunde erritmoak eta gehiegizko pisuak «jasanezina egin dezake gure Osasun Sistema Nazionala». Errealitate horren aurrean, autoreek, Carlos III. Miguel Ángel Royo Bordonada Osasun Institutuko mediku eta ikertzailea buru dutela, kontsumitzaileei Espainian inplementatzen laguntzeko bost esku hartze zehatz proposatzen dituzte, «beste herrialde batzuetan arrakastaz aplikatutako jardunbide egoki» gisa kalifikatuak.
|
|
2020
|
|
|
Gallagher eta Thompson en (1983) ekarpen klasikoaz geroztik, adineko pertsonen% 7 nahasmendu depresiboren bat pairatzen duela uste izan da. hñiguez i (2009) jarraikiz, ordea, hizpide den adin taldeko nahasmendu depresiboen prebalentzia% 30 artean legoke.
|
Azken
hamarkadan Espainiako Estatuan egindako zenbait ikerketaren emaitzak ere tarte horretan kokatzen dira (adib., Damian, Pastor Barriuso eta Valderrama Gama, 2010; Sarro et al., 2013). Halaber, sintomatologia depresiboa aurkezten duten adineko pertsonen ehunekoa% 65era hel liteke (Molina Linde et al., 2005).
|
|
2023
|
|
|
Ondoren, gizonezkoen erloju biologikoa, aitatasun berantiarraren arazoak (DNAren mutazioak eta emankortasun txikiagoa) eta hazkuntzan izan daitezkeen zailtasunak azaltzen dira. Gainera,
|
azken
hamarkadetan Espainian izan den aitatasun atzerapenaren erradiografia ere eskaintzen da.
|