|
2000
|
|
|
«pertsona baten inguruko pistak ematen ditut, non jendeak ez duen parte hartzen, erantzuna berehala ematen dut-eta. Euskal Herriko zein kanpoko den norbait izaten da,
|
azken
batean, kultura unibertsala dela erakusteko» EITB
|
|
|
«salmenta errazteko gehienbat, hori baita hemen dugun arazo nagusia. ETBri bost axola zaio kanpora saldu ala ez,
|
azken
batean, salmenta bulegoan dagoenak berdin kobratuko duelako; 9:00etatik 17:00ak arte lan egin eta kito. Gai anitz dago kanpoan saltzeko, `Euskal sortzaileen' dokumentalak adibidez, ez dira atzerrian saldu, nahiz eta egundoko maila eduki, bai itxuran, bai mamian.
|
|
|
MOTIBAZIO politikoa duen indarkeriaz gain, Euskal Herriko egitasmo eta etorkizunari buruzko elkarbizitza arazo sozio-politiko bat baldin badugu (gero eta ukaezinagoa dena) gutxienez, erabaki prozedura demokratikoak konpartitzea du lehentasuna. Hauxe da,
|
azken
batean, demokrazian sakontzea. Beti izango gara etorkizun nazional polemikodun gizarte bat.
|
|
|
|
Azken
batean, lehendakariak dio proiektuak mahaigaineratu behar direla eta gero hitza herriari eman. Eztabaidarako, EAJk oraindik zehaztasun osoarekin egin ez duen proposamen zehatza egingo luke.
|
|
|
Eta azkenik, gizarte mailan etika pertsonala eta soziala garatzea da helburua.
|
Azken
batean, programa honekin prozesu bat ireki nahi da, sexualitatearen tratamendua normalduko duena, eta programa helburu hori lortzeko bitarteko bat besterik ez da.
|
|
|
Ukatu gabe oso baldintza handia dela, borroka armatuak ez du gure agenda erabat markatu behar.
|
Azken
batean konpondugabeko gatazkaren ondorio mingarria dugu aurrean, ez gatazkaren sorburua. Horregatik, pairatzen dugun gatazkaren ondorio guztiekin bukatzeko hain zuzen ere, gatazkaren muinari erantzun diogu.
|
|
|
|
Azken
batean beste edozein lanbide izatea bezala da hori.
|
|
|
Kilometroak eta kilometroak gaztainondoen itzalpe goxoan barrena," skalextria" baino bide bihurgunetsuago batean, zeinetan txerri koadrilak ziren jaun eta jabe, autoekin askorik larritu gabe, bide erditik pasioan zebiltzala.
|
Azken
batean, behin Asterix eta Obelix pasa ondoren, zer beldur behar zuten ba... Zuhaitz arte itxi hartan, inoiz mendi kaxkoren bat bistara azaltzen zitzaigun eta tontorrean, monasterio giroko herrixka hustu itxurako, misteriotsu eta desolatu bat.
|
|
|
Dena den, beldurra eta aurreiritziek ere zerikusi handia dute oraindik. Alde batetik beti da aberasgarria gizonezko gehiagok izena ematea, modu horretan bat baino gehiagoren sexualitatea ere ezagutuko genukeelako; baina bestetik, ez da ezinbestekoa,
|
azken
batean, ikastaroaren muina norberaren sexualitatea atzematean datza-eta".
|
|
|
Urtain zeritzan boxeolari hura, ospe handiko gizona orduan, Estatu espainiarrean behintzat. Eta horregatik, ahobero xamarra zelako, Francok harrera egin ziolako (ospetsua izaki,
|
azken
batean) edo auskalo zergatik, aldeko zein kontrako asko zituen. Bada, ingeles batekin boxeo rrokaldi bat izan eta, galtzaile atera!
|
|
|
Agian izan liteke gizartean zenbait joera politikok ez dutela beste batzuk duten erraztasunik beste erabakigune batzutan egoteko. Proiektuak denei irekitzen dizkie ateak baina horretan ere badu zeregina Elkarteak, hoztuta dabiltzan horiei sinistarazten, denentzako,
|
azken
batean bertsoaren eta bertsolaritzaren proiektua baita.
|
|
|
Burua nekatu beharra dago bai antolatzaile eta baita bertsolarien aldetik ere, hauek ere protagonismoa ezin baitute jaialdi hutsera mugatu, agian berek proposatu lituzkete formula berritzaileak.
|
Azken
batean gauza beretsua egiteko jantzi berriak asmatzea baino ez da. Erreza dirudi baina ez da hain erraza.
|
|
|
Orduantxe sortu zen euskal literatura modernoa deitu ohi dena baita ere.
|
Azken
batean, Euskal Herriko bizimoduko esparru guztietan gertatu zen aldakuntza. Ikaragarrizko hazkundea izan zuen euskarak bitartean, baina, ni neu, hazkunde hori itsu itsuan eta bururik gabe egin ez ote zen nago...
|
|
|
Nik uste dut esperantza hor jarrita dagoela, oso zehatz esan gabe, baina
|
azken
batean hirugarren dimentsio horretan esperantza bada zorion klase bat edo izateko esperantza. Nik behintzat hori ezin dut ulertu inplikazio sozialik gabe, hau da, mugimenduetan inplikaziorik gabe, eta gero, noski, norberak bere inguru pribatuan eraikitzen dituen... bueno uste dut garbi dagoela adiskidetasuna dela salbazio soka bakarra, edo behintzat, sendoena.
|
|
|
Bigarrena, Nafarroako egoeraren aurrean EAEko euskaltzaleek zer egin? galdetzen dutenean; EAEn euskararen berreskurapena, hizkuntzaren normalizazioa eta gizartearen arlo guztietan benetako ofizialtasuna lortu,
|
azken
batean euskara Euskal Herri osoan berreskuratu nahi badugu hau baita bidea: guztion artean elkartasunez arituz baina bakoitzak berean dituen aukera, ingurune eta baliabideekin ahalik eta urratsik eraginkorrenak ematea.
|
|
|
1987ko Joseba Sarrionandiak idatzi zuen Marinel zaharrak betirako kondenatu bat besterik ez dela badakien bezala, eta" Tren luze bat" ean" Trena beti infernurantz doa" la badakien bezala. Coleridge ez ezik, Kafkaren narrazioen absurdua eta ulertu ezinaren oihartzuna sumatzen da, zein oker egin duen ez dakien kondenatu horren patu gogorrean,
|
azken
batean giza patuaren ezinbestearen eta ulertezinaren sinboloa baita.
|
|
|
trena. Izan ere, trena eta tren geltokiaren inguruan mugituko dira pertsonaiak eta
|
azken
batean, honek emango dio bizitasuna Izurkiz herriari. Trenak eta trenbideak haustura bat dakarte herri honen bizimoduan.
|
|
|
Badira gogoetak ere, gogoeta nagusia pausoaren ingurukoa da. Pausoa noiz luzatu du izenburua ere, eta
|
azken
batean fraile honen teoria nagusia da edo bere bizipenen gaineko nire interpretazioa berak frankismoari aurre egiteko era jakin eta pertsonal bat hautatu zuela: herriko gazteei lan prestakuntza ematea.
|
|
|
Itxuraz, bidaia izpiritual honek indar gehiago bereganatuko du narrazioak aurrera egin ahala. "
|
Azken
batean, bidaia honetan pertsonaia konturatu egiten baita bidaiekiko bere zaletasuna, zer den ez dakien baina bilatzen duen zerbaiten lasterketa dela. Baina mutila ez dago bakarrik, neska du itxoiten, bidaiak noiz amaituko." (Egunkaria III) Baina, istorioan aurrera egin ahala, ordura arteko narrazioaren zenbait ezaugarri hankaz gora utziko dituen beste pertsonaia batekin topo egingo dugu:
|
|
|
Askotan gairik absurdoenak seriotasun handiz tratatzen ditut eta garrantzitsuenak berriz, ironiaz.
|
Azken
batean, bizitza ere horrelakoa da. Gauza absurdo batengatik eztabaida gogorra sor daiteke eta beste batzuetan gauza serioak arin tratatzen ditugu.
|
|
|
Dirudienez, lehen eleberriko giro lausotu hori Euskal Herriko egoeran ere txerta daitekeela erakutsi nahi izan du.
|
Azken
batean, eleberri hauen bidez, Canok bizitzari buruzko estetika baten berri ematen du, eta hori hemen nahiz atzerrian deskriba daitekeela frogatu nahi izan du. Dena den, beheraxeago bi eleberri hauen arteko ezberdintasunak ere izango ditugu hizpide.
|
|
|
Prisa taldeak bestelako egitura multimediatiko osatuagoa du. 1977an sortu zen ElPais egunkaria argitaratzeko, eta denborarekin lotura estuak eratu dira bera eta Santillana argitaletxearen artean, zeina,
|
azken
batean, bere hedapen estrategiaren oinarriaizan den. Gaur egun kultur industria gehienetan dihardu, esan bezala, nagusitasun posizioetan guztietan ere, nahiz eta horretarako kanpoko hainbat enpresaren laguntzaere behar izan duen.
|
|
|
aipaturiko eztabaidaren baitan, Amsterdam goHitzarmenean, Europar Batasunarena egokitzen duen itunean alegia, protokoloberezi bat sartu zen, non, zerbitzu publikoaren defentsan, Estatu bakoitzariaukera ematen zaion horren finantzaketa ezarritako zerbitzu publikoko eskakizunak betetzeko moduan antolatzeko, betiere merkatuaren baldintzetan etakonkurrentzian eragin okerrik izan gabe. Honek,
|
azken
batean, finantzaketamistoa erabili ahal dutela esan nahi du, nahiz eta finantzaketa publikoa, zerbitzupublikoak finantzatzera joango dela ziurtatu den. Europako Batzordearen Ebazpenean, bide beretik, zerbitzu publikoaren garrantzia berretsi etagarai digitalean ere zerbitzu publikoek kalitatezko zerbitzuak eskaintzen jarraitzeko kapazitatea izan behar dutela zehazten da; halaber, publiko guztientzako zerbitzuak eskaintzean, legitimotzat jotzen du ebazpen horrek zerbitzupublikoek ere entzuleria zabal batera heltzeko ahaleginak egitea76.
|
|
|
eta, aldiberean, merkatu kometzialean lehiatzen diren enpresak zerbitzu mota batzuen eta besteen kontuak moduberezituan ematera. Erabaki honek,
|
azken
batetan, kolokan jartzen ditu aipatu xedapenetako zenbait asmoeta printzipio ere.
|
|
|
|
Azken
batez, Txillardegik. Huntaz eta hartaz, liburuarekin edo JoxeAzurmendik. Gizona Abere hutsa da?
|
|
|
Gure historiaren berraztertze kritiko batetik abiatuta, konstruktibismoaren haritik, gure potentzialitate soziopolitikoetan oinarrituz, txikitasunakematen digun aukera guztiez baliatuz.
|
Azken
batean, gure asmo politiko horiekbilduko dituen konstituzioaz ari naiz: gure herria, inperioen hondar hauen aldean, konstituzionalismoaren proiektu politikoa berme osoz aurrera eraman dezakeensubjektu politikoa delako.
|
|
|
Puntu honetan mitoen, identitatearen, elementu subjektiboen eta,
|
azken
batean, kulturaren gaineko eztabaida sartu da. Honez gain, razionaltasun/ irrazionaltasunaren dialektikaren markoan kokatu izan dute batzuk eztabaida eremua, hori guztiaulertzeko modu bitxiak ere azaltzen direlarik9 Nazionalismoari irrazionaltasunaegozten dioten diskurtsoek kontzeptu hori argiki definitzeko gaitasuna agertu behardute, filosofian jokabide eta izaera desberdinak dituzten razionaltasun modu desberdinak daudela gauza onartua baita.
|
|
|
Hots, azkenik, subjektua berriro ere gizartearentzat probetxugarribihurtzea? Zeren,
|
azken
batez, ez baitago sendaketa psikikoari buruzko beste definiziorik. Esparru psikikoan sendatzearen ideia psikismoa gorputzaren atal izatearen nozioan, psikismoa garunaren funtzionamenduarekin nahastearen nozioan oinarritzen da.
|
|
|
Nahikoa da neutralizazioareninguruan izandako eztabaidez gogoratzea.
|
Azken
batean, hori ez konpontzeaizan zen generatibistak, Halle ren eskutik, fonemaren balioa ukatzerainoeraman zituena (ik. Hurch/ Oñederra, 1988).
|
|
|
hori, hizketaaldi bakoitzean berritzen dugu: pentsatzen duguna hots bihurtzeko denborarekin uztartzen dugunean doinu eta erritmoaren bidez. Donegan ek etaStampe k esaten duten bezala esanda, hitz egitea,
|
azken
batean, hitzakmusikan jartzea da.
|
|
|
Izatez, prentsa eta irratiaren erabilera politikoaz zalantzarik egiten ez bada ere (are gutxiagoFranco ren garaian), zinemaren esparruak askoz ere aseptikoagoa lirudike ikusle arruntaren aurrean. Ezinahaztu, alabaina, eta kulturaren mozorro neutroa erakusten zuen zine hark interesespainolen eta amerikarraren hedapenerako baliabiderik garrantzitsuen bezala funtzionatzen zuela, herriarengana iristeko bide zuzenenetakoa eta,
|
azken
batean, hainbat balore eta sinbolo, interesatu, jendexeheari ustekabean irentsarazteko tresna hobezina baitzen.
|
|
|
Beste gauza bat da eaespainiar frantziar euskaldunok gaur de facto ditugun burubide (mentalitate) historikoak, neuronak eta geneak zuzenak ala okerrak diren, ea nazio arazoarengatik baiespainiarrek bai frantziarrek bai euskaldunok borrokan aritzeak merezi duen ala ez, eaborrokagaia txoroa den eta ea denok, euskaldunak, frantziarrak eta espainiarrak, erotuta gauden. Kasu honetan txoroak ez ginateke euskaldun, frantziar eta espainiarrakbakarrik izango, mundu osoa baizik;
|
azken
batean, orain txinatar, errusiar, indonesiar, judutar, palestinar, irlandar, ingelesak eta beste hamaika arazo nazionalagatik aribaitira borrokan. Historikoki, berriz, zein herrik ez du gerrarik egin arazo nazionalagatik?
|
|
|
...dute ikusten klase sozialen epifenomeno bat modura, eta, are gutxiago, ez dute beren estrategia klase sozialen borroka modura lekuratzen.Zergatik guk, euskaldunok bakarrik, borroka nazionala klase sozialean urtzen duenerredukzionismo horretan erori behar ote dugu, beste inor erortzen ez denean. Gainera, gatazka muga sozio-ekonomikoetan ezarri nahiko luketen espainiarrek berekere, IUkoek adibidez,
|
azken
batean, espainiar nazionalismoan kokatzen dira, aitortzenez badute ere.
|
|
|
Europako estatuak konkistaren emaitza dira neurri handibatean. Beraz,
|
azken
batean, Europako Herri askok eta askok, beren Herriekin identifikatzeko, konkistarekin identifikatu beharrean aurkitzen dira nolabait.
|
|
|
Nire ustez, konkistatzaileekiko identifikazioa, boterearekiko identifikazio motabat da eta,
|
azken
batean, krimenarekiko identifikazioa. Denaz ere, ez dugu ahaztubehar harrapakaritzaren zibilizazioa ez zela ezinbestez sortu.
|
|
|
Badakigu jakin ez dela beharrezkoa errusinolbat hiltzea bere kontzeptuaren arabera ezagutu eta definitzeko, eta ez dela nahitaezkoahil dadin arte itxarotea bera ulertzeko. Dena den, Kojeve k zuzen nabaritzen duenez, errusinolaren ulerkuntza kontzeptuzkoak edo zientifikoak
|
azken
batean disekzioaeskatzen du.
|
|
|
Ez da hor subertsio eta matxinada gogo berezirik aurkitu behar.
|
Azken
batean, Ebanjelioko agindua eta elizako tradizioa dira babes bila dabilena onartzea, nor denedo zertan dabilen galdetu gabe. Denek ez zuten berdin pentsatzen ordea:
|
|
|
Abeltzaintzaren inguruko bizimodua Bizkaian beste inon ez bezala mantendu da Karrantzan.
|
Azken
batez, ogibide honi lotutako paisaia da haran honen erakargarritasunaren arrazoi nagusia. Bizimodu honen iraupena da, beraz, haraneko turismoa bermatuko duen giltza.
|
|
|
zergatik Estatua?
|
Azken
batez, badirudi Estatu nazioak Estatuari sortzen zaion beharrari erantzuten diola. Badago gai hau argitu dezakeen nazionalismoaren hainbat teoria, eta horietako batzuen irakurketa azkarrari ekingo diogu.
|
|
|
Tivey ek31 ere antzeko analisia egin du: Estatua nolabaiteko komunitate nozioa gauzatu beharrean dago, eta honek elkarkomunikazioaren maila handia eskatzen du, ondorioz hizkuntza komunak eta kultura komunak aparteko garrantzia hartzen dutelarik32
|
Azken
batez, Estatuak bere neurriak hartuko ditu, haur guztiak goizero jaiki eta gero eskolara joan daitezen ziurtatzeko, eta hau bere gobernupean dagoen, edo mantendu nahi duen, herriaren batasunera zuzenduriko gobernu jardueraren testuinguruan kokatu behar da. Alde horretatik hizkuntz/ kultur batasunak Estatuaren politika errazten du.
|
|
|
Eta,
|
azken
batean, nork ez du inor engainatzen?
|
|
|
|
Azken
batean ez da zaila, bururatu zitzaion Txemari, artxibo bakoitza babesten duen kontrazeinua aurkitzea. Eta egia esateko itsasoa zeharkatu gabe ere irekiko zituen arazo handirik gabe, denak ez baziren ere bai behintzat artxiborik gehienak.
|
|
|
egiari aurre egin nahi zion.
|
Azken
batean, Txema bezain hilda daudenek ez dute ezer galtzekorik.
|
|
|
Jabik aise egiten baitzuen bere buruari proposatzen zion guztia: pisua erosi eta Tereren ama limurtu (batek daki zelako amarruak eta hitz ederrak erabili zituen horretarako), lagunak aurkitu mozkortzeko gogoa zuenean, eta,
|
azken
batean, bere bizitzaren jabe izateko balio zuten hariak gogokoen zuen eran mugitu.
|
|
|
Zeren hizkuntza ustez berean mintzatzen diren pobreak eta aberatsak ez baitira, zinez, hizkuntza berean mintzatzen. Baina ezta bertze edozein bi pertsona ere, benturaz, nork bere mundua duelako, propiala eta berezia, eta nor bere mundutik mintzatzen delako,
|
azken
batean. Izan ere, demagun gure edozein konbertsazionetan" sagarra" aipatzen dugula; baina ene sagarra —Elbirak eman zidan sagar ezti ahanztezin hura, zeren eta lehen musua ez baita nehoiz ere ahanzten— ez da zure sagarra —Donejoane bezperan jan zenuen sagar hura, oraino ere gau hartako sua oroitarazten dizuna—, ezta harena ere —otsailean edo sagardo bihurturik nahiko lukeen festazale hordiarena, zeinari txalapartaren hotsak ere oroitaraziko baitizkio— Eta euskaldun guztiok sagar deitzen diogu sagarrari, baina bakoitza bere sagarrak bizi du, bakoitza bere zoroak bizi duen bezalaxe.
|
|
|
Biziak berak ezarri gintuen bakoitza gure lekuan. Ximurra,
|
azken
batez, aitzindari baizik ez zen izan: nik ere familia hazi nuen eta Ttipik ere goiti egin zuen, noizbait ere, bere aferetan.
|
|
|
Bertzelako batean adiskide belztuaren alde eginen nuen.
|
Azken
batez, gure ondoan ordu gozo aunitz egindako laguna zen. Hileta ondoko irudiak etorri zitzaizkidan berriz gogora:
|
|
|
Are gutiago koleran.
|
Azken
batez, Ximurrak adarra galanki jo ziguk behin berriz.
|
|
|
—Esker onekoa bainaiz, aukera bat ematera deliberatua nintzen, zu lagun egiteko prest egonez gero.
|
Azken
batez, une atseginak iragan ditugu elkarrekin hondar hilabeteetan, eta ez nuen dena pikutara bidali nahi azken momentuko zirtzilkeria batengatik. Ikusiak ikusi, ordea, gauzak aldatuxeak dira.
|
|
|
Nolanahi ere, Ripodasek ez omen zioan berehala baiezkorik eman.
|
Azken
batez, Soriarekin sekulakoa izan berri zian atsoa zela kausa, eta Urtxipia estimuan zian. Lana ematen zioan, nahiz eta, iduriz, gaizki eta berandu ordaindu honek ere...
|
|
|
—Badakik nirekin neurri tikia erabili duela beti. Militarkume bat,
|
azken
batez, bere planta anarkoak eta guzti! Hirekin gauzak bertzelakoak dituk.
|
|
|
Neure buruari debekatu nion, bertzerik gabe.
|
Azken
batez, gertatuak gertatu, jende zibilizatuen gisara jokatu behar. Eta gu, oroz gain, jende zibilizatuak gara.
|
|
|
Askatu beharra zeukala esan dit, eta pozten dela nik aitorlearen (hitz hori esatean, eskuekin komatxoak marraztu ditu airean) lana egin izanaz. Ni, ordea, ez naiz hain lasai geratu,
|
azken
batean aitortu gabe atxiki baititut neure egoera eta arazoak, eta azkenean hauxe besterik ez diot azaldu: " Egia esan, New Yorken Saint Patrick katedralean otoitzean ikusi zintudan eta harrigarria egin zitzaidan".
|
|
|
Baina batez ere, zaindu heure burua, kontu egin hire gorputzari eta hire autoestimuari. Eta gero,
|
azken
batean eskerrak eman behar banitu bezala, eransten zidan: Gainera, zorte ona izan dun krisialdi hau udan gerta  tzean.
|
|
|
Karmelo eta biok barreka hasi ginen, eta niri une horretan on egin zidan neure burua barreka ikusteak, Teresa ez, beste norbaitekin barreka ikusteak; eta niri une horretan on egin zidan Karmeloren presentziaren hurbiltasunak; eta hartan ari ginela(" Ea bada, esan ezan behingoz!", entzuten dut neure baitan Teresaren ahotsa), hartan ari ginela, Karmelori tinko begiratu (une hartan den dena ulertu nuen: zergatik etorri zen hegazkinean nire alboan, zergatik etortzen zen furgonetan nire alboan, zergatik sartu zen ni nengoen pub ean, zergatik kontatu zidan astronautarena bezalako istorio,
|
azken
batean, lizuna.....: maite ninduen, Karmelok maite ninduen!; ordu arte, nik uste, Ruben zitzaidan gustukoen egokien, izan ere adinez eta bizipenez hurbilago sumatzen bainuen, baina behingoz aspaldiko partez arriskatzea, txinpartak piztea erabaki nuen), tinko begiratu, eta, kasik buruko ileetatik behatzeko atzazaleraino zeharkatu ninduen hotzikara bat senti  tzearekin batera, suge baten antzera inguratu nintzaion eta, haren eskuak nireetan tinkaturik, indargabeturik, musu izatera heldu ez zen keinu batez, doi doian laztandu nizkion ezpainak......
|
|
|
Ez dakit nola esan. Nire bidaia hau erretrasmititzen ari direlako sentsazioa izan dut, intimitaterik ez banu bezala, eta, Karmelo oraindik ere aski atsegina zaidan arren(
|
azken
batean, berak nire berri duen neurri berean dut nik harena, edo hortxe hortxe, eta, bestalde, mezuan sumatzen zaio ez dela gaiztoz ari, ez dela gustura ari), ez zait batere atsegina egiten beraren begiradapean ibili behar izatea, eta are gutxiago Teresa etxean ez topatzea eta harekin askatu ezin izatea. Eta orain ere Dabidek ere dena kontrolpean...
|
|
|
Kontuak kontu, garbitzaileak korridoreetan zebiltzala ikusirik, koadernoa hartu, eta irentsi egin dut kanpoko kafetegi batean. Egunerokoa, hegazkinek eraman ohi duten kutxa beltz horietako baten antzekoa egin zait, ze
|
azken
batean Rakelek bertan jasotzen ditu bere azken orduko istripu sentimentalak; zuk egin zeniona tiro egitearekin konparatzen du, hortik atera kontuak. Edozein modutan, azken egunotan esandakoa baino askoz gehiago ezin dizut esan:
|
|
|
Nik hasieran sinetsi egin diot:
|
azken
batean, taldeko guztiak baino dotoreago eta pinpirinago jantzia zegoen. Baina ez da egia.
|
|
|
Orduan nik neuk aholkatu nion nazioaren onerako egia osoa ez esatea.
|
Azken
batean, bekadunarekin izan zuen harremanak batez ere gure bikoteari eragiten zion eta nik barkatu egin nuen; barkatu egin nuen bera maite dudalako eta damutu zelako; barkatu egin nuen gure familia aurrera atera nahi dudalako. Barkamena amodio bizitzan ezinbesteko gakoa da, barkamena eta, jakina, egia...
|
|
|
pentsatu dut izara garbietan lo egitea bezalakorik ez dagoela (nahiz eta haizeak lehortutakoak izan ez), eta pentsamendu horrekin berriro ere lokartu naiz, eta Luisen antzera ihes egitea amestu dut;
|
azken
batean, inbidiagarria egin zait hari gertatu zaion: norbait ezagutu, txoratu, eta ihes egin eromena amaitu arte, zeren, lehenago edo geroago, eromena amaitu egingo baita.
|
|
|
Gero eta zailagoa da horrelako tradizioa duen funtzionamenduari jarraipena ematea. Baina
|
azken
batean, hori dena gertatzearen arrazoia, erakunde publikoen babes falta da eta, era berean, halako taldeentzako antzoki sare bat ez antolatzea, prestatzen diren lanak eskaintzeko aukera izateko. Horrekin batera, antzerki talde profesionalek eta ikus entzunezko komunikabideek herriz herri maila amateurrean aritzen ziren aktoreak, gazteak zein beteranoak, talde hauei zurrupatu izana ere bada lanerako oztopo, jakina baita horregatik ez direla afizionatuaren esparrutik behin betiko ateratzen.
|
|
|
Biblioteka nazionalaren fundatzea 2000 urteko helburu bihurtu, Herri Biblioteka nagusi bati dagozkion eta ohiko diren funtzio nagusi eta gidari izateko. Horra helburu garbia eta subiranoa, estatutuaren babespean,
|
azken
batean Euskal Herri mendebalean dago herri borondatea horrelako proiektuan abiatzeko. Beharbada ez du izango ondare baliotsu nagusiena baina bai aginte nagusia, biblioteken Herri sare nagusia artikulatzeko eta arautzeko.
|
|
|
...en zehazgabetasunaz; zenbait liburutegiren eta bereziki Nafarroako Liburutegi Nagusiaren egoera kaskarraz; antolaketa eta zuzendaritza egitura urriaz; Foru Erkidegoko arloen arteko desorekaz, liburutegiko dotazioei dagokienez (hiriburuan bertan, Iruñean, defizit nabarmena dago); XXI. mendearen atarian herritarrek jaso behar dituzten zerbitzuak zehaztu eta ba' Biblioteka teratu beharraz; eta,
|
azken
batez, eredu tradizional eta estu baten ordez eredu moderno eta berritzaile bat geureganatzearen egokitasunaz.
|
|
|
izate eta aiurri bateraezintasuna ez da froga zehatz eta legezko baten objektua izan.
|
Azken
batean, halakoan oinarri hartzeak, dibortzioa legeztatzeko, ez dakar besterik ezkontide bakoitzari bere nahieraren arabera ezkontza desegiteko eskubide kaltegarria ematea baino. Ba al dago munduan kontraturik, kontratugile bakar batek bere gogo eta nahierara suntsi dezakeena, beste alderdiaren adostasunik gabe?
|
|
|
Norbanako guztiak ukitzen dituzte, horien bizitzaren egitate garrantzitsuetan nahasten dira, noranahi jarraitzen diete haiei: eurok dira, maiz sarri, herriaren moral bakarra eta beti beti horren askatasunaren zatia;
|
azken
batean, eurek arintzen diote herritar bakoitzari lege politikoek herriaren zerbitzurako ezarritako zama; berebat, sakon babesten dute herritarra, hala behar duenean, bere izate eta ondasunetan, bera, eta ez beste inor, herri osoa izango bailitzan. Hortaz, Kode Zibilaren idatzaldiak antzeman du herriak agintaritzarik gorenean jarri duen heroiaren gogoa.
|
|
|
Xehetasun aldakorregi eta eztabaidagarriegiak ere ez doazkio legegileari, jurisprudentziari baino. Jurisprudentziak ere,
|
azken
batean, baitaratu behar ditu norberak alferrik aurreikusi nahiko lituzkeen objektu guztiak edota iraizean egindako aurreikuste batek barneratuko ez lituzkeenak. Esperientziari dagokio guk uzten ditugun hutsuneak betetzea.
|
|
|
Kantentzat, judizio horiek oinarrizko lege fisikoak ziren —mekanika newtondarrarenak eta masaren kontserbazioaren legea—, dakigunez geroago Einsteinen erlatibitatearen teoriak higatu zituen legeak, azken buruan. Ordezkapen honek —Newtonengandik Einsteinengana—,
|
azken
batez, teoria fisikoen jite ez apodiktikoa azaleratu zuen, eta judizio a priori sintetikoen existentzia kontuan ez hartzera eraman zuen filosofia. Matematikaren judizioen izaera nolakoa zen jakitea baino ez zen falta.
|
|
|
Beldurrez ibiltzen ginen leku guztietan, esatekoekin kontu handia edukiz.
|
Azken
batean, futbola eta ziren elkarrizketa gai bakarra, kito.
|
|
|
Lauaxetarekin bakarrik egon banintz, akaso ez nukeen arazorik izango hari gutuna erakusteko, Lauaxetarekin hartua bainuen konfiantza pixka bat. Gainera,
|
azken
batean, Lauaxeta hildako berpiztu bat baino ez zen. Baina neskari gutun hura erakustea ez zitzaidan kontu erosoa iruditzen.
|
|
|
Ez al dituk gogoan fusilatu hindutenak? Haien oinordekoak dituk hauek
|
azken
batean!
|
|
|
" Ez ezazu sekula erabakirik hartu gogoa sutan izan ezean", zioen Margak aurreneko gutunean, eta ez zen hain beroa nik une hartan Lauaxetari kontra egiteko nuen gogoa. "
|
Azken
batean", esan nuen neure artean," berriro ere nora jo ez dakidala nagok, eta bien bitartean ondo etorriko zaiguk pixka baterako zibilizazio deitzen den horretara jaistea, espaloiak zapaltzera."
|
|
|
– Ezin dok ordea esan, Lizardik legez," beeko bear goriak" haroanik, behekoaz be etsita hago eta. Euren beharretan etsipenetik baino ezin abiatu ei diran egungo poeta eta artista ustez moderno horreen antzekoa haz hi
|
azken
baten.
|
|
|
– Inon gustura ez gaudenok bidea maite diagu –azaldu nion orduan Lauaxetari– Edozein tokitan egonik, okerreko lekuan nagoela irudituko litzaidakek, beste nonbait egon behar nukeelako irudipena izango nikek, eta horregatik nahiago diat bidean egon, bidean egotea inon ez egoteko modu bat delako
|
azken
batean. Ibili dabilenari barkagarri zaiok ez dagokion lekuan egotea, dabilenari iritsi artekoa geratzen zaiok itxaropen, aitzakia eta babes.
|
|
|
Bi andregai izan zituela ere esaten dute biografoek, Nile eta Espe, baina Polixene Trabuduak esaten du oso erakargarria izan arren ez zuela sekula andregairik izan. Kontuak kontu, ez dugu inoiz egia jakiterik izango, eta axola handirik ere ez du horrek
|
azken
batean. Baina ez al zaizue hipotesi polita iruditzen?
|
|
|
Arantxa eta Jean Louis Urruñara joatekoak zirela jakin nebanean pentsatu neuan aukera hartaz baliatu beharra zegoela.
|
Azken
baten, ederki esanda itxi ebaan Lizardik: " Bide berriak.
|
|
|
Zuenen antzekoak, alderdi edo arlo askotan behintzat, gure kezkak, nahiak, ametsak, ezinak eta borrokak. Zuenaren antzekoa,
|
azken
batean, gure galtzailetza. Borroka galduetatik gatoz dik izenburu Urtzi Urrutikoetxea poeta gaztearen lehen liburuak.
|
|
|
Baina ba ote zegoen nork bere burua horrela abandonatzerik, inongo xederik gabeko itzulinguruak eginez bidaiatzerik, erabateko noraezean ibiltzerik? Ba ote zegoen,
|
azken
batean, inongo xederik gabe deus ere egiterik. Ezta nahita ere.
|
|
|
Gainerako arropak eta trasteak Bilboko pentsio batean zeuzkan gordeak, eta ez omen ziren asko guztiak ere.
|
Azken
batean, bi hilabete pasatxo baino ez ziren berpiztu zenetik, eta ez zuen traste asko inguratzeko betarik izan.
|
|
|
– Ez dinozu guzurrik, baina badau oraindino nora jorik bazter ederrez gozatu gura dauenak. Eta antenak, pinuak eta enparauak guztion mesederako izango dira
|
azken
baten. Aurrerakada handia egin dau baserriak.
|
|
|
– Baina ardura zeurea zan
|
azken
baten, ez da halan. Eskerrik asko, benetan.
|
|
|
Zelatunera bakoitza alde banatatik heldu izana ez zen kasualitatea. Zarauztik bide zetorren Txiki, Nuarbetik Otaegi, eta Zelatun,
|
azken
batean, bi herrien erdi-bidean zegoen gutxi gorabehera.
|
|
|
Fernando Pessoak ez zion horretaz ezer aipatu Ricardo Reisi, edota ez zuen behintzat halakorik jaso José Saramagok O ano da morte de Ricardo Reis nobelan, baina abertzale bat hiltzen denean hildako abertzale bat bilakatzen da, abertzaletasun horren izenean –" nire aitaren etxea" defenditzeko Arestik zioen bezala, edo" gure amaren etxea" bestela, guk hogeitaka urte geroago modu politikoki zuzenagoan genioen moduan– zer egin lezakeen jakin ez arren. Tira,
|
azken
batean, egia esanda, nik neuk behintzat bizi nintzelarik ere ez nuen sekula oso ondo asmatu zer egin nezakeen ezeren alde. Inguratzen ninduen mundua gero eta hierarkizatu eta mediatizatuagoa zegoela argudia nezake aitzakia gisa, baina Lauaxeta ez litzateke ados izango.
|
|
|
Kasik ezinbestean, jaio nintzen lekuan eta jaio nintzen garaian jaiota. Ezkertiarra ere bai; aukerakoagoa izanagatik ere,
|
azken
batean horixe izan da beti ohikoena eta errazena nire inguruan. Gaztetan euskaltzale, abertzale eta ezkertiar sutsua izan nintzen, baina ondoren gero eta epelagoa.
|
|
|
Begien aurrean agertu berri zitzaion munduaren nondik norakoek kezkatzen zuten Lauaxeta bizira itzuli berria, eta ez bere patu pertsonalak.
|
Azken
batean, ondo barneratua zuen hila zela. Kezka erlijioso handirik ere ez zuen une hartan.
|
|
|
Bele ere kikilduta zegoen. Guztiarekin, ez zuen Xanek erabat izutu nahi,
|
azken
batean, seinale handirik ez eman arren, bistan baitzen mutilak zerbait esan gura zuela; izan ere, azkenean, urdurixko: " Zu... zerbaiten bila etorri zara, ala?", galdetu zion Belek.
|
|
2001
|
|
|
Barrutik albistegiak beti bezala egiten dira, baina kanpora ezberdinaren irudia ematen da.
|
Azken
batean albistegiak mundu guztian berdin egiten dira: bideoa, aurkezpena, bideoa, aurkezpena...
|
|
|
Nik ipuin hori idazterakoan asko pentsatu dut. Eta
|
azken
batean, hori nahiko genuke, ezta. Maite gaituen pertsonak gugan sinistea.
|
|
|
Beno, ni beti nago idatzi ezinaren eta idaztearen abenturaren inguruan idazten. Eta batzuetan gudariek beren gerra bere historia,
|
azken
batean kontatzeko dituzten zailtasunak agertzen ditut. " Marcel Martinen aitatasun ukatua" n, berriz, alderantzizkoa da, Joe Costelok bere historia erakargarria gertatzeko erabiltzen dituen teknikak agertzen baititut...
|
|
|
Ikasi dezakezu pazientzia," apaltasuna"," tolerantzia"," dotoretasuna"... baina hobeto idazten ez. Kritikaria,
|
azken
batean, irakurle bat gehiago besterik ez da. Bere iritzia idatziz jartzen duen irakurle bat.
|
|
|
Sentsibilitatea, maitasuna, gorrotoa, obsesioak, paranoiak, zeloak, sexua... denetik dago bertan.
|
Azken
batean, bizitzaren soka korapiloz korapilo sortzen saiatu naiz.
|
|
|
Jokoz aldatu behar izan genuen, jokalariz ere bai, baina dagoeneko 2 gol atzetik gindoazen. Pentsa liteke presioak ez zigula hainbeste eragin behar, gazteak gara eta
|
azken
batean partida bat gehiago da. Baina noski eragiten zigula, zelaia jendez gainezka, Liverpool aurrean... horrek hankak dudan jartzen dizkizu.
|
|
|
Eta horregatik diot hiztun adina liburu dagoela liburuan.
|
Azken
batean uste dut hitzen bitartez historiaren eta orainaren jabetza batera iritsi nahia dagoela bertan.
|
|
|
Aipatu den BBVAren txosten horren arabera, kontuan hartu beharreko beste neurri bat" kanporatzeko arrazoiak eta kalte ordainaren zenbatekoa negoziaketa kolektiboetan zehaztasun handiagoz arautu ahal izatea" litzateke.
|
Azken
batean, helburu nagusia enpresa mailako negoziaketa kolektiboaren garrantzia areagotzea litzateke, negoziaketako alderdirik orokorrenak soilik utziz sektore mailarako.
|
|
|
Dena dela, horrek ez du garrantzi askorik.
|
Azken
batean, literatura da niri interesatzen zaidana, eta hori da nik egin nahi dudana.
|
|
|
Alderdi bakoitzak bere zilegizko proposamenak aurkezteko aukera izango du.
|
Azken
batean, eta Eusko Alkartasunan (EA) defendatzen dugun legez, Legebiltzarretan ez bada, non adieraziko dituzte bada alderdi ezberdinetako herri ordezkariek, beren iritziak eta ekarpenak?
|
|
|
Ustiapen teknika oso gai garrantzitsua da,
|
azken
batez ez baita pinua bai edo ez erabaki behar duguna, baizik eta nola uztartu etekin ekonomikoa eta ekologikoa. Eta honetan erabiltzen diren teknikek askotan sartzen den teknikak baino garrantzia handiagoa du.
|
|
|
Beti ere aspaldiko lagunen arteko kontuek eta adiskide berrien ekarpenek izan dezaketen seriotasunaren mugen barruan.
|
Azken
batean horretarako balio baitute honelako ekimenek, lagun zaharrak elkartu eta berriak egiteko. Eta aurtengoari buruzko balorazioa egiterakoan, beharbada, orain artean horrelakoetara hurbildu ez zirenak biltzeko gaitasuna nabarmendu behar da.
|
|
|
4
|
Azken
batean, dikotomia hori gaindituz, nobela kontzeptzio berri bat da gailentzen dena. Jon Juaristik egoki dioskunez:
|
|
|
Nobela honetako protagonistaren antzera, erremediorik gabe ohetik mugi ezinik dagoen Malone beckettiarrak ezin du" ni" esan, baina, aldi berean, ezin du berataz ez den ezertaz hitz egin. Ene Jesuseko protagonistak ezin du istoriorik asmatu,
|
azken
batean, bere buruaz beste ezertaz ez baitu hitz egiten. Existentzialismoaren ondoriorik bortitzena onartu beharrean gaude:
|
|
|
Esan nahi dugu, Ene Jesus-en ikusten dugun etengabeko errepikapen horrek, zenbakietan babesa aurkitu nahi horrek, hutsune nabarmenez beterik dauden orri horiek, antz gehiago dutela irlardarraren beranduagoko edozein lanekin.
|
Azken
batean, desberdintasun hauek literatur testuen autonomia eta berezkotasunaz asko esaten dute.
|