|
2010
|
|
|
Gerrak kultur jendearen heriotza ekarri zuen (Aitzol, Lauaxeta, Martin Lekuona...), lagun ugariren erbesteratzea (Lopez Mendizabal, Altube, Arteta, Riezu, Tellaetxe.) eta gehienen bortxazko isiltasuna. Ondoren, Franco buru zuen diktadurak, Hegoaldea normalizatzeko
|
sortu
erakunde, abiatu ekimen eta prestatu egitasmo guztiak deuseztu zituen. Dena hasteko zen berriro. zegoena eta, bigarrena, Vichy hirian gobernu laguna zuena, Petain mariskala buru.
|
|
2013
|
|
|
Pena da alde batetik, horretan ispilu on faltan nondik ikasia ere gutxitzen delako. Kontua da, beste gai batzuetan bezala, euskal komunitatearen nerbio soziala aipagarria dela, eta nahiko ezohikoa nerbio sozial horretatik
|
sortutako
erakundeek horrelako protagonismoa izatea hizkuntzaren garapenean.
|
|
|
Gizarte antolatutik euskararen hausporako
|
sortutako
erakundeak artikulatzea da mende berriko zereginen adarrek behar duten adar enborretako bat.
|
|
|
Gehienak, esan dezagun. Hedabideen arloan, corpusaren arloan, hezkuntzaren arloan, kulturgintzaren arloan, euskalduntzearen arloan eta beste hainbatetan
|
sortutako
erakundeak hor daude, elkarrekin. EGE hauen artean irudi juridikoaren aldetik badira enpresak, elkarteak, fundazioak eta hauen baitako modalitate desberdinak, baina ez dira sortu kapitalaren bulkada lukratibo batek bultzatuak:
|
|
|
Badu, ordea, berezitasun bat, handia: euskararen hauspoan berariaz
|
sortutako
erakundeak biltzean, hizkuntza komunitatearen zentro sinbolikoa osatzen duela, nolabait. Itzuliko naiz gai horretara.
|
|
|
Gizarte antolatutik
|
sortutako
erakundeen eta erakunde publikoen arteko paper banaketa da galdegai nagusietakoa.
|
|
|
Ze egiteko dagokio gizarte antolatuaren espazioan
|
sortutako
erakunde sareari. Ze zentraltasun edo albokotasun dagokio hizkuntza komunitatearen gidaritzan?
|
|
|
Jeltzaleek, eta oro har erakunde autonomikoen apustua egin dutenek, instituzio ofizialen zentraltasuna defendatzen segitu badute ere, beren diskurtsoan gero eta gehiago nabarmendu dute gizarte ekimenetik
|
sortutako
erakundeen garrantzia.
|
|
|
Ez da gauza makala: hiztun komunitatetik berariaz hizkuntzaren hausporako
|
sortutako
erakundeen saretze zabala.
|
|
|
Formulazio horri neurria hartzen ez da erraza gurea bezalako herri astindu, ezindu eta beroan. Ezker abertzalearen estrategia armatuak eta erakundeei buruzko eten politiko sakonak iraun duten aroan, gizartetik
|
sortutako
erakunde eta mugimenduek zabaltasunaren ideia erabili dute ur gainean ibiltzeko.
|
|
|
Esanguratsua dena da ohartzea gurean neska mutikoak estatuaren eta kapitalaren esparruko artefaktuen eragina duten moduan gizarte antolatutik
|
sortutako
erakundeen eraginpean ere badaudela beren eguneko jardun gehienean. Ikastolek, herriko hezkuntza ez arautuko taldeek, euskalgintzako mugimenduek, inguruko kooperatibek, herriko elkarteek eta beste hainbat ahalmen gunek sortutako eraginak neurri handi xamarrean ukitzen dute beren bizitza eta heziketa.
|
|
|
Corpusa, hedabideak, kulturgintza, hezkuntza, helduen euskalduntzea, tokian tokiko hiztun komunitatearen artikulazioa, enpresen euskalduntzea, aisialdia... Garabide multzo bakoitzean, berariaz horretarako
|
sortutako
erakunde sorta. Horietako% 80 taupada zibiletik sortu eta hala kudeatutako gizarte erakundeak.
|
|
|
Consejo de Organizaciones Mayas de Guatemala. Hizkuntza eta identitate maiaren alde
|
sortutako
erakunde sozialen bilgune izan nahi zuen kontseilua zen.
|
|
|
Multzo horietako bakoitzak oinarri desberdineko erakundeak sortzen dituela esan dugu gorago. Logika lukratiboak
|
sortutako
erakundeek jartzen dute gizarte honen eustazpia. Logika administratiboak kudeatzen ditu estatuaren sarea osatzen duten erakundeak.
|
|
2015
|
|
|
Gauzak horrela, ELA ez zegoen prest galeriari begirako elkarrizketa sozialaren itxurak egiteko, ezta, akordioa errazte aldera, lan arazo funtsezkoenak —prekarietatea, diskriminazioa, irabazien banaketa— negoziazio agendatik ateratzeko ere: kontsentsuak ez zuen ELArentzat berezko baliorik, ez lan hitzarmenen negoziazioan, ezta administrazioak parte hartze sozialerako
|
sortutako
erakundeetan ere; edukiek neurtu behar zuten kasuan kasuko adostasunaren balioa eta, ganorazko edukirik ezean, sindikatua ez zegoen itxurakeria eta zurikerietarako.1022
|
|
|
Bere ardura negoziazio kolektiboaren eta lan arazoen kudeaketatik langile klasearen bizimoduan eragiten duten beste eremuetara zabaltzen joan ahala, ELA konfirmatzen joango da politika ekonomiko eta sozialetan sindikatuen intzidentzia ahalbidetzeko
|
sortutako
erakundeak ez direla gauza botereak ezarritako lerrorik txikiena ere zuzentzeko; horrek paradoxa itxurako ondorioa ekarriko du: ELAk politika ekonomiko eta sozialetan eragiteko tresna liratekeen instituzioetatik alde egitea erabakitzen du, hain zuzen ere politika ekonomiko eta sozialetan duen arduran sakontzea erabaki duenean.
|
|
|
Diktadura luzearen ostean irekitako parada historikoa baliatu nahi zuen ELAk, eta horretara jarri zen deliberamendu osoz: marko berrian langileek bere lekua izan behar zuten, sindikatuaren eskutik, nola lan harremanetan, hala erabaki orokorretan ere; beraz, lan harremanen egituraketa negoziazio kolektiboaren eta Lan Harremanen Kontseiluaren bitartez bideratzen ari zen bezala, Autonomia Estatututik
|
sortutako
erakunde publikoek ere sindikatuekiko harremanak egituratu behar zituzten, sindikatuen iritzia eta ekarpenek bere lekua izan zezaten haien jardueran.
|
|
|
3. Garabide kooperazio linguistikoa lantzeko berariaz
|
sortutako
erakundea da. Zortzi urteko ibilbidean, hiztun komunitate minorizatuen arteko arnas trukea egiteko sistema koxkorra sortu du, truke programak, graduondoko formazioak, proiektu zehatzekiko bidaidetzak, aholkulari lanak, bi aldetako egonaldiak eta harreman pertsonalak konbinatuz.
|
|
|
Halaxe, txalo artean, eman zitzaion amaiera 1921eko abuztuaren 30ean
|
sortutako
erakundeari.
|
|
|
Bigarren mailako zerbait balitz bezala. Nafarroako Diputazioak 1921ean
|
sortutako
erakunde batek Caixabanken eskuetan amaitzea bere horretan ona izan lukeen bezala. Nafarroako gizarte osoarena izan behar lukeen erakunde baten erabaki ahalmena lurraldetik kanpo ateratzea zori onekoa balitz bezala.
|
|
2017
|
|
|
Gerraren amaierak eta borboitarren etorrerak erabat aldatu zuen Nafarroako Dibisioaren egoera. Ekainaren 25eko Errege Dekretuak indargabetu zituen frantzestadan
|
sortutako
erakunde eta jarduera administratibo guztiak, hala nola zergen bilketa eta errekrutatze lanak. Erabaki horrek berehala utzi zuen Espoz dirurik gabe Dibisioko soldaduei ordaintzeko.
|
|
2018
|
|
|
Hasiera hasieratik borroka armatua izan zuen ardatza. Aldi berean, ETA izan zen ondorengo hamarkadetan
|
sortutako
erakunde askoren hazia: MCE, Branka, LCR ETA VI, LAIA, ETA (pm), Iparretarrak, Komando Autonomoak, eta abar.
|