|
2006
|
|
|
Ixiar Basterretxea (Etxebarria 2000, adibidez), Rosa Miren Pagola, eta Itziar Turrez (Gonzalez 1999, Molina 2001) irakasleen zuzendaritzapean soziolinguistika lanak burutu dira urteetan zehar. Azken urteetan beste ikerketa batzuetan, nahiz eta soziolinguistikari buruz propio egindako
|
lanak
ez izan, aldagai sozialak kontuan izan dituzte azter eremua mugatzeko orduan (esate baterako, Iribar eta Turrez 2001).
|
|
2007
|
|
|
Estrategia ezberdinak erabiliz, azterketak egiten egundoko trebezia lortzen dute eta, gure harridurarako bada ere, gainditu egiten dute. Urte osoan egindako
|
lanak
ez du inolako onespenik edo baliorik lortzen titulurik lortu ezean, izan ere, urtean zehar egindako ibilbideak ez du inolako pisurik emaitzetan, ezta irakasleen ebaluazioak ere.
|
|
|
Gizarte esparru guztietan sustatu behar da euskaren erabilera, hala legez arautu daitekeen horietan nola erabilera askeko guneetan. Biak dira garrantzizkoak baina orain arte gure ustez erabilera askeko guneetan egin beharreko
|
lanari
ez zaio duen garrantzia aitortu.
|
|
2008
|
|
|
Zati hori bururatzeko Joshua Fishmanen teoria aipa dezagun. Fishman Txepetx baino aipatuago da Ipar Euskal Herrian, baina haren
|
lanak
ez dira ezagutuak. Erramun Baxok ez ezik gutxi dira Fishman irakurri dutenak.
|
|
2009
|
|
|
Txillardegiren
|
lanak
ez luke aparteko oihartzunik izango lan hori XXI. mendeko Erresuma Batuan burutu izan balu Londresko hizkuntza komunitateen arteko ukipena eta gatazkak ikertzen. Banku lapurreta edo erret etxean adulteriotan ibili zukeen ezagun egiteko.
|
|
|
Baina Txillardegiren ekarpenaren alderdirik gordinena honen izaera akademikoa da7 Oinarrizko informazioz ongi hornitua eta garapen intelektualari bideratutako lana da berea. Helduleku horiek dituen
|
lanaren aurrean
ez da erraza gertatzen bat egin zein kontra jartzea, ardura handia eskatzen du. Beharbada horregatik, ohituago gaude Txillardegiren aurrean ezikusiarena egiten bere ekarpenen mamian sakontzen baino8 Begiak eta adimena adi izan ditu Txillardegik bere lanean, horri esker ezagutu ditugu munduko hizkuntza gatazken muinak, batzutan gozoak (Quebec, Suomi, Flandria) eta bestetan gaziak (Eire).
|
|
2010
|
|
|
Eta hobe genuke uste horretan oker izatea, gainontzeko giza eta gizarte zientziek bezala, ekonomiak ere zeresan handia baitu euskararen normalkuntzan, Zendoiaren ahaleginak ongi erakusten duen bezala. Areago, kezkatzeko motiboa litzateke egia balitz ekonomiaren ikuspuntua soziolinguistikara ekarriz beste
|
lanik
ez dela egin. Izan ere, gure hizkuntzaren berreskurapenak ez du bide oparorik egingo ekonomiaren legeetatik at, gizarte garaikide honen ardatz nagusia ekonomia baita.
|
|
|
Hala ere, hemen ez da bukatzen zenbaki honen informazio emaria, esandako saritik hartutako
|
lanak
ez ezik, iturri ezberdin batetik edaten
|
|
|
— Ekonomiaz eta euskaraz jarduteak ezaugarri jakinen bat badu, nire ustez, hori da euskaraz ekoitzitako informazio, berri, datu, kanpaina edo ikerketa
|
lanik
ez dagoela apenas. Ezta Euskal Herrian bertan ere.
|
|
|
Ekonomiaz eta euskaraz jarduteak ezaugarri jakinen bat badu, nire ustez, hori da euskaraz ekoitzitako informazio, berri, datu, kanpaina edo ikerketa
|
lanik
ez dagoela apenas. Ezta Euskal Herrian bertan ere.
|
|
2011
|
|
|
" Praktika sistematizatzearen beharra ikusten dugu, baita praktika hori teoria egokiekin hornitzearen beharra ere. Hor kokatzen dugu ekintza ikerkuntza" gauzak egin egiten dira, baina oro har: ez da egindako horien gain sistematikoki hausnartzen, edo ez da teorizatzen, edo egindako
|
lanak
ez dira gero behar bezala zabaltzen, edo hausnarketak egin badira, ez dira gero behar bezala sozializatzen.
|
|
2013
|
|
|
Nahiz eta datarik gabeko ikerlanak ugariak diren eta, hortaz, kopuru horrek bilakaeran eragin zezakeen, ikerketek goranzko joera nabarmena erakutsi dute 2007tik 2013ra bitartean (15etik 32ra). Azken urte horretan abiatu eta hurrengo urteetan burutuak izateko zain dauden
|
lanak
ez dira horren ugariak (12); horiei gehitu behar zaie epe finkaturik ez duten lanen kopurua ere (19).
|
|
2016
|
|
|
7 Kezkei dagokienez, euskararen gaitasun apalean edo ez gaitasunean dautza kezka nagusiak; hots, etxeko
|
lanekin
ez laguntzea da kezketako bat eta, bestalde, haurrek gainditzea guraso erdaldunen euskara maila da beste bat eta, beraz, horrek dakar momentu batetik aurrera gaztelaniaz egin behar izatea.
|
|
|
Euskaraz hitz egiten, irakurtzen edo idazten jakin arren euskaraz egiten ez duena ez da, txosten honetako terminologian, euskal hiztun. a)" bai horixe: etxean, kalean eta
|
lanean
ez dut besterik egiten egun osoan; ametsetan ere euskaraz ari izaten naiz; irakurri eta idatzi ere euskaraz egiten dut oso nagusiki." b)" euskaraz hitz egiten dut maizenik, ia erabat; baina irakurri eta idatzi erdaraz egiten dut gehienetan"; c)" segun non nagoen, norekin ari naizen eta zertaz, batera edo bestera egiten dut: batzuetan euskaraz, besteetan erdaraz"; lekuak, solaskideak eta gaiak erabakitzen dute hori. d)" bietara egiten dut nahas mahas, euskaldunekin11:
|
|
|
ez du lehentasunik ezartzen, ez dakar osagaien arteko barne lotura sekuentzialik edota gertakari horien pisu erlatiboen haztapen saio argirik, eta kanpoan utzitako elementuak zergatik baztertzen dituen ere azaldu gabe uzten du (non theoretical da, bere esanean); b) deskribapenerako badu hainbat elementu interesgarri, baina preskripzio indar argirik ez du: plangintza
|
lanerako
ez du, beraz, balio handirik; c) funtsean, eta hori da gure ustez Fishman-en oinarri oinarrizko erreparoa, BIE EV k ez du aurrez aurreko hizkuntzen funtzio banaketa behar bezala kontuan hartzen. Distribuzio soziofuntzional hori nolakoa den, tartean distribuzio hori egonkorra den (diglosiazkoa) ala ez, kontuan izan gabe ezin da ahuldutako hizkuntza indarberritzeko saio sendorik (hots, teoriaz ongi informaturik) egin254:
|
|
|
taula bakarraren ordez bederatzi irizpide (gehienetan aparteko taulaz) erabili behar dira. Informazio multzo zabala eskatzen du horrek, hasteko303 Horrezaz gainera, eta oso bereziki, bederatzi faktore horien sintesi
|
lana
ez da erraz egitekoa. Dokumentuak argi dioenez" languages cannot be asessed simply by adding the numbers; we therefore suggest such simple addition not be done.
|
|
|
alde batetik adituaren ikuspuntu profesionala eta jakina azpimarratzen du, bere iritzia zein den argi azaltzen duelarik. Eskuartean dugun
|
lana
ez da interes mugatuko eta sakontasun zientifikorik gabeko aurkezpena: ez dira datu hutsak edo hotzak aurkezten, baloraziorik gabekoak.
|
|
2017
|
|
|
Alegia, modu prekarioan jarraituko dugu. Beraz, egindako
|
lana
ez da ezertarako izan. Ezta hurrik eman ere!
|
|
|
...arritzen dira. bertan, jendeak jarduera bakoitzean batez beste zenbat denbora igarotzen duen jasotzen da (Batez besteko denbora deiturikoa) eta, hain zuzen ere, denbora datu horiek erabili dira ikerlan honetan, inkestatuen euskararen erabilera zenbatekoa den neurtzeko. galdetegia erantzun duten guztiek atal guztiak eta berberak bete ez dituztenez, baizik eta bakoitzak dagozkionak soilik (adibidez,
|
lanean
ez baina ikasten ari denak trebakuntza atala bete du, baina ez lan ordaindua atala), bakoitzak betetako atalen batura, zeina kasu bakoitzean ezberdina izan daitekeen zenbaki absolutuetan, denboraren (egun baten) %100 kontsideratu da kasu guztietan. bestela esanda, norberak erantzundako denbora esparruen baturaren osotasunarenaraberako pisu erlatiboa erabili da euskararen erabilera zenbatekoa den ...
|
|
2018
|
|
|
• Udal teknikarien
|
lana
ez da denera iristen. Ezin dute behartu inor emanaldi bat euskaraz egitera, adibidez.
|
|
2019
|
|
|
Badira orain, lehen ez bezala, arnasgune kontzeptuaren lanketa teorikoan zentratu ez arren hartarako oinarri edo erreferentziaelementu sendo direnak[...] besteak beste, Language Maintenance and Language Shift errotulupean zein transmissió lingü� stica familiar intergeneracional izenburupean egindako hainbat lan jakingarri. arnasguneen kontua argitzeko teorizazio
|
lana
ez da, gainera, azken 60 urte ingurukoa bakarrik: Lehendik dator atzerriko hainbat adituren gai horri buruzko gogoeta lana. gauza askotan arnasguneen kontzeptumuinetik urrun gelditzen bada ere, zenbait ezaugarritan duen antz handiagatik ezin baztertuzkoa da, alde horretatik, mundu germanikoak luzaro landutako Sprachinsel kontzeptua eta, horren harira, Sprachinseltheorie, Sprachinselforschung eta Sprachinselkunde12 aztergaiaren forBadakigu gurea bezalako hiztunherrien osasuna ez duela ahuldutako hizkuntza ezagutzen (ulertzen, irakurtzen) dutenen kopuruak ematen, ez eta hitz egiten dakitenen kopuruak ere.
|
|
|
herritarrek lana herrian edo inguruan izatea gero eta zailago bihurtzen ari da. arrisku bizia du horrek: bertan edo inguruan
|
lanik
ez badago beste norabait joango da jendea, gaur ez bada bihar. Beste norabait joango da bizi izatera edota, gutxienez, egunaren ordu gehienak han pasatzera. era batean zein bestean, beste bizi ingurumen dinamikoago baten mirabe bihur liteke herritar asko eta arnasguneko herritarrekin ordura arte izandako harreman sare trinkoak ahuldu egingo dira nabarmen.
|
|
|
Aipatu bezala, euskarak trantsizioa egin du aro digitalera, eta hurrengo erronkatzat bere egoera hobetzea nahiz etorkizuneko erronka berrietara moldatzea izango du.
|
Lanean
ez da zehazki aipatu, baina, adibidez, interneten gero eta garrantzi handiagoa dute eragileek (influencer delekoak), eta euskarak euskal halako eragile digital gehiago behar ditu, oraindik egiteke dagoen bidearen eta agertzen ari diren erronka berrien adierazgarri. Batek daki aro digitalak nora eramango duen gizartea eta zertara egokitu diren hizkuntzak, baina baliabide langaren gainetik dauden hizkuntza gutxituek aukerak izango dituzte bertan. eta euskararen erabileraren aferan eragiteko konponbidea Ikten bidezko sustapenean balego?
|
|
2021
|
|
|
Zehazkiago, dispositibo hau honako publikoei zuzentzen zaie: 1) lehen eta bigarren mailako sail elebidunetan euskaraz irakatsi nahi duten publikoko irakasle tituludunei; 2)" kanpoko edo barneko, publikoko edo pribatuko, EIK euskarazko lehiaketan beraien burua aurkezteko xedea dutenei"; 3)"
|
lanean
ez diren edo arrazoi pertsonalengatik geldialdian diren pertsonei, euskararekin lotua den proiektu profesionala eta gainditu beharreko diploma edo euskarazko gaitasuna beharrezko duen(...) xedearekin lotura duen esperientzia adierazgarri eta baliagarriak dituztenei" (Euskararen Erakunde Publikoa, 2020a).
|
|
|
Eta, noski, modu solidarioan ere jardun izan du eta jarduten du Kontseiluak ELEN sarean. Hau da, gure
|
lana
ez da mugatzen ELEN erakundearen bidez gure egoera edo guri eragindako bidegabekeriak salatzen. Aitzitik, Kontseiluak askotan jardun du ELENeko ordezkari gisa nazioarteko foroetan, eta orduan Euskal Herrian bezala, bazkide guztien izenean egiten ditu ekarpenak.
|
|
2022
|
|
|
Landa
|
lanean
ez da intzidentzia larririk egon. Neurtzaileek kalean gertaera bereziren batekin topo egin dutenean (ekitaldiren bat, manifestazioren bat, ospakizunen bat...), esaterako, neurraldiren bat atzeratu da.
|
|
2023
|
|
|
Atal hau
|
lanik
ez dutela adierazi dutenen datuek osatzen dute (langabeak eta ikasleak), galdetegia erantzun dutenen %13.
|
|
|
Gure
|
lana
ez zen izan sakoneko azterketa deskribatzailea egitea, ezta azalpen azterketa egitea ere. Helburua ez zen esku hartzeko eredu espezifiko bat formulatzea edo proposatzea, baizik eta problematika horri buruz lan espezifikoak egiteko elementuak biltzea eta aurrerago ikerketa zehatzak egitea.
|