|
2001
|
|
|
Hautamena egin da, hainbat irizpide praktikoen arabera. Hizkuntzalaritza arloko artikulu teknikoak baino, euskarari eta euskal literaturari buruzko idazki dibulgatzaileagoak hartu ditugu aintzat; Koldo  Mitxelenaren interes ugarien ispilu jokoa egingo zuten
|
lanak
ere hautatu ditugu, hara nola zinema, liburu kritikak, hainbat pertsonaien galeria... Alor bakoitzeko pieza ugarien artean hautamena egiterakoan, berriz, idaz  kiaren gaurkotasuna izan dugu irizpide, ez guztizkoa baina bai garrantzi  tsua.
|
|
|
Pro domo aipatu nion, euskara batuaren inguruan izandako istiluak gogoan. Oroitzen naiz aipatu nizkiola Etxepareren argitalpen berriari egin zion hitzaurrea, Asaba zaarren baratza izenekoa, eta Orixeren heriotzean
|
lana
ere. Hurrengo batean zehatzago hitz egitekotan geratu ginen.
|
|
|
Jendeen, jende hazien, on eta probetxurako
|
lanek
ere bazuten arrakasta, gehiago beharbada idazleen aldetik irakurleenetik, eta argitaratzaileenetik baino. Nik neronek ere ezagutzen ditut eskuizkribu lodixkak edo arras lodiak argitara irten ez direnak, bi tomotako Oñatiko Arrazolatarren Instruccinuac2 eta Iruñean zegoen Doctrina para la instrucción de la familia de casa en Bascuence3 Jusef Egiategi zuberotarrarenak ere eskulan hutsa izan dira, nik uste, oraintsu arte.
|
|
2002
|
|
|
Baina, hori guztia onartuta ere, zaila egiten zait joera bateratu bat topatzea: egun, bideen, aukeren aniztasuna nagusi dela esango nuke (baita egile beraren
|
lanaren baitan
ere, askotan). Inguruko literatura gehienetan gertatzen den bezala, bestalde.
|
|
|
Sinpleak eta era berean eraginkorrak dira, umore finaren eta ironiaren erabilera benetan buruargiarekin. Dudarik ez dut bere hurrengo
|
lana
ere, Lehenago zen berandu (1995), oso balekoa dela esateko orduan; helduagoa, akaso, baina, Montoiarenaren kasuan bezala, gogobetea  go utzi ninduen lehenengoak.
|
|
2003
|
|
|
Horrek guztiak argi bereizten zituen klero sekularraren gehiengoarengandik, eta izen onaz janzten zituen. Misiolarien nobiziatua 16 urte aldera hasi ohi zen, gero filosofia eta teologia ikasten jarraitzen zuten urte askoan, eta, Zarautzera iristen zirenerako, 30 urtetik gorako elizgizon prestuak izaten ziren; asko, ordurako, irakasle
|
lanetan
ere jardunak ziren. Gainera, Ikastetxean bertan, esan bezala, egunero izaten zituzten teologia moral eta beste gaietako lezioak.
|
|
|
Bada," oraciño mentala" gogoa halako pentsamenduetan ibiltzea da, besterik gabe; hobe, hori bai, liburu on baten laguntzaz baldin bada. Ez du denborarik eskatzen, gainera,
|
lanean
ere, aitzurretan, esaterako?, berdin egin daiteke eta:
|
|
2005
|
|
|
Osterantzean, ingurumen mailako arazoak beste politiketan txertatzea nahitaezkoa zaie orain erakunde komunitarioei. ...sieran ingurumen arlokotzat bakar bakarrik hartzen zena, eredu sozio-ekonomiko bideragarri bakartzat ageri zaigu gaur egun. Gainera, ingurumenaren arloan gardentasunaren garrantzia azpimarratzeko ahalegina egiten ari da, herritarrekin bat egitearren, eta indar berezia eginez bai ingurumenari buruzko informaziora iristeko aukeretan, baita erabakiak hartzeko prozesuetan gizarte eragileak txertatzeko
|
lanean
ere.
|
|
2006
|
|
|
Horretan bai egin duela bat kantuak topikoarekin: euskalduna langile porrokatua omen da, eta, beraz, euskararen normalizazioaren errezetan
|
lana
ere sartu egin behar. Bale.
|
|
|
normalizazio lanak planifikatzea eta gauzatzea lanbide duten teknikariak ere, normalizazio lanari ikuspegi" tekniko" batetik helduko dioten langileak ere, lagungarri gertatuko dira. Euskalgintzako gainerako kide eta partaideen lanaren ondoan, normalizazioaren langile diren teknikariek ere berreskurapen prozesuaren zamaren zati bat haien bizkar gainean hartu dute, eta haien trebakuntzak, dedikazioak eta
|
lanak
ere ekarpen kuantitatiboa eta kualitatiboa ekar dezakete.
|
|
2009
|
|
|
Lanera ilusioz joateaz gain,
|
lanari buruz
ere ilusioz egiten zenuen berba; bereziki, zure nebekin. Nik ezer gutxi ulertzen nituen zuen arteko berbak; ikusten nuena zen zu gustura ari zinela lanean.
|
|
|
Hau da, ez da nahikoa hezkuntzaren eta hasierako sozializazioaren zirkuituak okupatzea. Norbanakoaren birziklatze profesionala inperatibo historiko bilakatu den moduan?
|
lanean
ere, berritu ala hil?, identitate kolektiboek euren xarma etengabe erakutsi dute gero eta lehiakorragoa den merkatuan. Izan ere, norbanakoen atxikimenduak aldi baterakoak dira sartu irten ugarien garaian, eta atxikimenduok errazago jar daitezke auzitan beharrizan indibidualen arabera.
|
|
|
Umeek generoaren araberakoa dute izena, generoen erreferentzian janzten ditugu. Modu berean bataiatzen ditugu literatur
|
lanak
ere.
|
|
|
Izotza ez da garbitzaile txarra: badaki lurrari laguntzen... baina lehortze eta ihartze
|
lanetan
ere maisua da jela, zuritan nahiz horma beltzetan. Oraingoan, uraren estimazioa irabazian aterako delakoan nago...
|
|
|
Hausterre egunez, inauteriak amaitzeaz batera, Larraun aldean festa ez, baina jai egiten zuten laborearekiko: garizumako lehen eguna tristura eguna zela zioten, barau eta guzti, eta horregatik, ezta
|
lanik
ere. Katu eta txakurrak ere baraura behartzen zituzten:
|
|
|
" Horrela, jarraitu zuen? jentilen espazio eta denbora arrotz eta kutsatuan fededunen espazio eta denbora sakratua ezartzen zuten; espazio arrotza eta kutsatua etxeko eta garbi bihurtzen zen;
|
lana
ere, denbora profanoak kutsatzen eta zapuzten zuen lana, sagaratzen zen. Sinagogari esker erbestean zegoen herria, hau da, espazio eta denbora arrotzean alderrai eta noragabe ibiltzen zena, beren Jainkoarekin egindako aliantza aitortzera astero joaten zen.
|
|
2010
|
|
|
Erreskatatzea esan genuke. Izan ere, hitzaurrean genioen moduan, bai Lotsati bera eta bai bere
|
lana
ere hamarkada luzeetan egon ziren ahaztuta. 70ko hamarkadaren bueltan, menturak nahi izan zuen Ibon Sarasolaren begiak arreta jartzea" arraroak" begitandu zitzaizkion olerki ezezagun batzuen gainean.
|
|
|
Berehala antzeman nien haietako koadroren batzuen egileari. Mariano Arsuagaren serigrafia deigarri bat zeukan lantoki gisa jarrita gela batean eta Jose Luis Longaron eta Iñaki Epelderen
|
lanak
ere bazeuzkan egongelan. Miguel Angel Alvarezen bi obra zeuzkan:
|
|
|
Mezu hauetan ageri zenez, Nicolasek hautsi egin zuen Patriciarekin zeukan harreman sentimentala, komertziala bere hartan utziz. Pintoreak zioenez, hausturaren arrazoia Daniela ahaztu ezina zen eta berarekin inolako moduz komunikazio kanalik ez izateak etsipenera bultzatuta zeukan,
|
lanerako
ere ia kemenik ez izateraino. Horregatik erregutzen zion Danielari bere bizi ezina jakinaraz ziezaion, berriro ere elkarrekin bizitza sosegatu eta emankor bat has zezaten.
|
|
|
Albertok maratilari eragin eta hanka bat kalean jarri zuenean, egunen batean bere bilduma ezagutzera gonbidatu nahi zuela esan zion. Azaltzen baldin bazen, agian
|
lanaz
ere hitz egin ahal izango zutela, aspalditik baitzebilen urtetan sortu zuen bildumari buruzko erreportaje bat egin nahian. Danielak gustura joango zela esan zionean, Albertok txartel bat eman zion, nahi zuenean deitzeko esanez.
|
|
|
Ez gaituzte aurkituko inposizioaren, inkomunikazioaren edo esklusioaren lubakietan. Ezta ezeren edo inoren kontrako
|
lanean
ere; gaztelania maite dugulako eta errespetatzen dugulako, hura ere euskaldunon hizkuntza baita; frantsesa maite dugulako eta errespetatzen dugulako, hura ere euskaldunon hizkuntza baita. Baina, euskararen alde.
|
|
|
Horrela, kontzentrazio horrekin egitura arrazionalagoa lortu genuen, eta dirua aurreztu genuen. Eta, bestalde, Jaurlaritzaren koordinazio
|
lana
ere sinplifikatu egin zen, hortik aurrera Lehendakariordetzak hartu zuelako eginkizun horren ardura.
|
|
|
Badirudi, urte hori dela, 1872a, Lezearteko Iriartetarrek etxea erosi eta berritu zutenekoa. Horrek erran nahi du, ordurako joana zela lehengo Penen nagusia, burdinola zaharreko buru zena, eta beraz, Üdoipeako ola zaharreko burdin
|
lanak
ere bukatuxeak izanen zirela.
|
|
|
Bai, Gipuzkoa aldeko mugazubi printzipala izan du Goizuetak menderen mendetan Urraidekoa, eta bestea, Iberoko zubia, Nafarroa aldetik. Honen berritze
|
lanak
ere Urraideko zubi egurrezkoa baino lehentxeago eginak zituzten, bi herrietako ordezkariak hantxe bertan bildurik [31]: En el puente de Ybero comun de las villas de Goizueta y Leiza a los diez dias del mes de Noviembre del año 1729.
|
|
2011
|
|
|
Beharrean
|
lan
ere egin daiteke.
|
|
|
Liburuak eta zinea interesatzen zitzaizkidan niri, eta horietara heltzeko, edo horietatik hurbil ibiltzeko?, lasterbide ona nuen kazetaritza. Euskarari herdoilak kentzeko
|
lanean
ere ari nintzen. Frankismoa gorrotatzen nuen.
|
|
|
Ondo aditzen nuen haien berbeta eta nahuatlean ere polito moldatzen nintzen. Errementeriako eta arotzeriako
|
lanetan
ere gustura nenbilen. Baita eskolan gaztelania erakusten ere.
|
|
|
Guztion ahoan zebilen espainolei aurre egin beharra. Kantuetan eta bertsoetan sarri agertzen zen horren aipua eta dantzetan eta teatro
|
lanetan
ere beti izaten zuen gai horrek bere lekua. Beste herrietakoakaz ere egin ziren batzarrak eta guztion arteko hartu emanak estutu eta sendotu ziren.
|
|
|
Kobrea dela eta Etxalarren garraio lanetan aritzen zen gizon bat bazegoen. Garraio lanetan eta gau
|
lanean
ere bai. Honek, Iruñetik Etxalarrerat eta alderantzizko bidea materiala eramaten, mendian botatako zuhaitzak eta, eramaten aritzen zen.
|
|
|
Etxea lortu nuen eta
|
lana
ere bai; bakarrik familia ekartzea falta zitzaidan. Etxea errusiar batena zen eta bere agenteak esan zidan bat batean etortzea bururatzen bazitzaion etxea hutsik utzi nuela, baina, hala ere, alokatu egin nuen.
|
|
|
Ezin nuen horrela jarraitu; urte hartan mutil bat hartu beharra nuen etxeaz arduratu eta bazkaria egiteko, morroia aurkitzea erraza ez izan arren. Momentuz ondo konpontzen nintzen aitarekin, nik bi artaldeak gobernatu bitartean berak bazkaria eta etxeko lanak egiten baitzituen, baina ez zen beti etortzen, bestelako
|
lanak
ere bazituen eta.
|
|
|
Erich Scheurmann alemaniarrak ustez [12] Tiavea ko Agaese buruzagi samoarraren berbak oinarri hartuta 1920an idatzitako
|
lanak
ere mendebaldar gizakion oinarrizko akats batez dihardu: denboraren gure kontzepzio (berarentzat) erratuaz, hain zuzen.
|
|
|
Han ariko ziren elkarri kontu kontari, erlojuari begiratu ere egin barik. Orduan
|
lan
ere bestemoduz egiten baitzen: ez zortzi (edo bederatzi, edo hamar) ordu egin eta kitto:
|
|
|
lau denda, diru gutxi, oso aktibitate ekonomiko gutxi, baserriak ere pobre xamarrak oro har. Gero hezkuntza aldetik eta kualifikazio aldetik, gauza gutxi, estudiante oso gutxi, unibertsitarioak ia batez, jende kualifikatua
|
lanerako
ere ez, fabriketara joaten zen jendea jeneralean peoi lanera, Papelerara, Luzuriagara, esku kualifikaturik ez. Alde horretatik gauza txar horiek bazituen, baina, bestetik, bazuen halako enkanto bat, antzinako enkanto bat, Gipuzkoako herri bat baino gehiago, Nafarroako mendietan kokatutako herri basati samar bat zirudien.
|
|
|
" Dezentziak" esan nahi zuen familia bizitzan zintzoa izan behar zela, errespontsablea,
|
lanean
ere bai, eta esan nahi zuen inori inoiz ezin zitzaiola kalterik egin. Egia esan, hogeitaka urterekin hasi nintzen aitarekin lasai hitz egiten, Lourdesekin ezkondu ondoren, lehenago ez zen erraza eta.
|
|
2012
|
|
|
Bertan interes handiak izan bide zituzten. Udalen aurrekontuen kontrola eta begirale
|
lana
ere aurrerantzean Aldundi Probintzial berriaren esku gelditzen zen.
|
|
2018
|
|
|
Orobat zabaldu zen ez zela gizonen
|
lana
ere: iturria bost gorpu lurperatuen gainean eraikia izaki, jasandako iruzurraren kontra hartzen omen zuten gaueroko lan hura bi mamiñun eta hiru musde haiek, zure borreroen atzaparretan erori izanaren mendekuz.
|
|
2019
|
|
|
koldarra. Ane Uxue eta hirurok atera dugun konklusioa da segur aski Ottoren kafetegi liburutegi proiektu hura gezurra zela eta beste horrenbeste jatetxean eskaini zioten
|
lana
ere.
|
|
|
Lan tarifen estuak eta epeen laburrak guztiz mugatzen du emaitza. Baita itzultzaile distiratsuenaren
|
lanarena
ere. Eta egoerarik onenean, lan bat bukatutakoan, itzultzaileak beste lan bat dauka zain, hura ere epe itogarri batean itzuli beharrekoa, eta ez litzateke batere harrigarria eskaini dioten lana antipodetan egotea liburu itzuli berriko giro, estilo, ezaugarrietatik.
|
|
|
Beldur dio eztei egunari, urduri dago, emozioa gainezka du, askatasuna galduko duela uste du, damu da baietz esan zuelako? Aditzaren kaparekin mozorrotutako zurbilek merezi du arretarik, zeren aditzak, adjektiboaren
|
lana
ere betez, ateak zabaltzen baitizkio anbiguotasunari.
|
|
|
Baina kalitateak badu neurgailu segurrik, ez dago itzulpenaren galbahea gainditu gabeko maisulanik. Itzulpenean ere, hizkuntza askotako itzulpen
|
lanetan
ere?, lan batek bere osotasun artistikoari eusten badio, obra ulergarria baldin bada beste hizkuntzetako koordenada kulturaletan, kontsentsu handia baldin badago haren balio artistikoaren gainean, aipatu obra maisulan bat bihurtzeko bidean da.
|
|
|
Komeni da beste arazo bat ere seinalatzea, ez hutsala, eta da homologazioa porrokatuki bilatzea (zeinak praktikan esan nahi baitu egindako lana itzultzea eta ezagutzera ematea), baina ahaztuta sistema ondo egituratu batek beharrezkoak dituela pro domo egindako
|
lanak
ere, etxerako klabeetan idatziak, ez gure gorabeherak kanporatzeko lotsaz edo zuhurtasunez, baizik sistemak, oreka gordeko badu, barrura ere begiratu behar duelako sistemaren disfuntzioez hausnartzeko.
|
|
|
Baina, gure asaba haiek soroan lanean, adibidez, aitzurra lurrean sartzean, lurzoruaren eta azalaren keruari erreparatzen zioten, ea umeltasunik nonbaitetik antzematen zen edo ez. Zopizatze lanetan eta jorra
|
lanetan
ere, zizarerik gainera zetorren edo ez, usu zebiltzan edo oso azpiruntz... horrek denak ematen zion seinale eta abisu. Bare eta barraskiloak goizean goiz zainduko zituen, ea ur erretenetik asko aldendu ziren, eta ea goizean goiz noruntz jotzen zuten, erretiro martxa ala lasai zihoazen kanporuntz.
|
|
2020
|
|
|
Bueno, nik entzun dudanez, ez dago haurraren aitarekin. Ez dakit
|
lanik
ere duen.
|
|
|
Bai, baina
|
lanean
ere bizirik jarraitzen dut, esaten du  Joannak. Neu izaten jarraitzen dut.
|
|
|
hortxe zirauen Beatrizen arimak, ornoek jasaten zuten presioan, baita hatz puntek teklak irmoki eta tai gabe jotzeko zuten bultzadan ere. Eskerrak igarri nuen, ze egun ez dut zalantza izpirik amaren gainerako
|
lanetan
ere bazela bultzada hura bera, gure orduko bizitzari eusten zioten beste zereginetan alegia, baina, tamalez, nerabe peto baten ikusmira zela medio, horiek oharkabean joan zitzaizkidan, eta damutzen naiz, bai, bai, haren foto eguneroko garden eta bisual bat osatu ez izana hutsegitea iruditzen zait, hor azalduko baitzen Beatriz lekak zuritzen, mozten eta prestatzen irratia entzuten zuen bitartean; ...
|
|
|
La Salletik atera eta Maestria eskolara joan nintzen tornulari ikastera. Hiru urte egin nituen hor eta uda batean
|
lanean
ere ibili nintzen. Egia esan, ikasitakoa praktikatzea gehiago zen, lan egitea baino.
|
|
|
" Gure aitarentzat gauza guztien gainetik pertsona âdezenteaâ izan beharra zegoen. Dezentziak esan nahi zuen familia bizitzan zintzoa izan behar zela, errespontsablea,
|
lanean
ere bai, eta esan nahi zuen inori inoiz ezin zitzaiola kalterik egin". Eta aurrerago:
|
|
2021
|
|
|
Eta hona hemen Gasteizen, Filologia fakultateko irakasle titular, apaiztegi zahar dotorean, demokrazia iritsi berritan, Literatura Unibertsala ikasgaia ematen. Tarteko urteetan, Salamancan doktoregoa egiteko beka bat, eta gero literaturako irakasle laguntzaile denbora luzean; han ezagutua dut Mitxelena, berarekin lan egina naiz euskal literatura zaharra zein berria aztertzen; haren literaturaren historiarako asto
|
lana
ere egina dut, iturriak kopiatzen nahiz probak zuzentzen.
|
|
|
Hemen denek eutsi egiten diote hirurogeita hamar urte bete arte, eta gero ere, onartzen badiete, ohorezko irakasle izaten jarraitzen dute, hil arteraino muturra sartuz bizitzan zehar eraikitako ganbelan. Azken urteetan irabazten da gehien,
|
lana
ere mendean hartua izaten da, ikastordu gutxiago ematen dira, ikertaldeak zuzentzen dira, saltsa intelektualean norbait izaten jarraitzen du norberak, kanpoan hitzaldiak emateko aukerak ugaritu egiten dira. Nik, egia esan, badira urteak kanpora joateari utzi niola.
|
|
|
Herresta eraman ninduzuen bien artean eta nire pisua ere bien artean banatu. Utzidazu pentsatzen eranzteko
|
lanak
ere bien artean egin zenituztela. Xabik askatu eta zeuk erantzi.
|
|
|
600 bat umeren bahiketa tamalgarri hura Estatuaren baimenarekin gertatu zen, bai; gainera, inork ikuskatu gabe Pro Juventute erakunde" paraestatalak" haurren gurasoei buruzko txostenetan idatzitakoa egia ote zen edo ez. Areago, haurrak
|
lanerako
ere eraman zituzten hainbatetan, neskame edo morroi aritu zitezen baserrietan nahiz hirietako etxeetan, legearen inongo babesik eta kontrolik gabe. Haurrei izena aldatu eta etxekoak hilda zeudela esaten zieten, beren jatorria ezkutatzearren.
|
|
2022
|
|
|
Baina Arcanen diskurtsoa iraganekoetatik bereizten duena bere posizioa da, bere ikuspuntua: sexu
|
lana
ere egin duen literatura ikasle batena, intelektuala da, beraz?. Aurrekaririk gabeko konfigurazio subjektiboa.
|
|
|
Konklusioa argi zegoen: bi
|
lanak
ere amaitu gabeak zeudela iritzirik, baina osoak halere?, 2004an luzeena eta zaharrena argitaratzea erabaki zuen, amaren karpetan gordea egon zena, eta zalantza gabe berak gehien maite zuena. Jarraian, argitalpen honetan bezalaxe, Dolce eleberriari zegokion eskuizkribua jarri zuen.
|
|
|
Horiek dira esku horrek haztatzen eta ezagutzen dituen objektuak.
|
Lan
ere egiten du esku horrek. Horregatik, esku trebe eta adimentsu horri" lanaren eskua" ere baderitzo.
|
|
|
Usteltzean ontzen omen dira gizona eta mizpira, eta esango nuke ontze bide polit batean joango direla bai Iñaki eta bai bere lanak. Iñakiren biziarekin batera bere
|
lanak
ere bukatu egin dira, baina berari buruzko esan beharrak ez zaizkigu agortuko bolada luze batean, akaso beste laurogei urtean. Hori ikusteko adina biziko ez garenez, emana utzi diot enkargua gure iloba gazteenari.
|
|
|
Beti bezala gizartearen aitzinamenduari ekarpenak egiteko borondate fermuarekin, urrunago noa ni, eta ez bakarrik hiria, zernahi, gauza oro 15 minutuan egiteko proposamenarekin natorkizue. Hala, lantokia 15 minutura izango bagenu,
|
lana
ere egunean 15 minutuz egin genezake, funtzionario maite, ez kexa, ikusten ari naiz zure aurpegia?; gutxi, baina minutu oso produktiboak lirateke. Di da, 15 minutuan irakurtzeko liburuak ere argitara genitzake; halere, ondo pentsatuta, gehienak ez ote diren dagoeneko gisa horretakoak, behintzat 15 minuturen buruan abandonatzekoak.
|
|
2023
|
|
|
Ez noa konprobatzen hastera, baina emango nuke Pliniok baino orrialde gehiago idatzi zituela. Mitxelenaren
|
lana
ere alor batean errenditzen da. Eta gaur gaurko Plinio batek berrogeita hamar liburu idatz di  tzake bakterio baten azterketatik abiatuta.
|