|
2000
|
|
|
Hala, emaztea aurkitu zioten, eskola, institutua, unibertsitatea eta
|
lana
ere noski. Jaio gabe zegoen umeak bere bizitza osoa neurtuta zuen.
|
|
|
Bakardadearen pisutik aldentzeko asmoz alerta egoera bat aukeratu zuen, eta egunak pasatzen zituen euliei begira.
|
Lanean
ere, nola ez, paperak eta boligrafoak aspertu egiten zitzaizkion esku artean, eta izerdiz bustitzen zituen erabili orduko.
|
|
|
aita, halarik ere, aldiei eta aldien zaldiei aitzinatzen zitzaiela, ohartu zen ezen mundua aldatzen ari zela eta, urrunerat joan gabe ere, bertan zituztela mudantzak, ondasunen ata aberastasunen inportantzia gero eta handiagoa iragartzen zutenak... eta, are gehiago, zeren uste baitzuen, halaber, ezen, jatorrizko eta etorkiko odol garbitasunik ezean, nola baitzen bere kasua, arbasoak Nafarroako gerla haietan galtzaileetarik izan zirelako, dirua egin eta diruz eros zezakeela faltan zuena, noblezi tituluak ere diruaren esku egon zitezkeenez gero... zeudenez gero. Zeren nobletasun agiria bereganatu ondoren egin baitzezakeen amets, orduan baizik ez, nobleen bi zimoduarekin, zergak eta tributuak ordaintzeari utziz eta
|
lana
ere alde baterat utziz.
|
|
|
Haren bisaia gorrituak, ordea, auzoan zuen berotasuna nire besarkada hartzean. Ni estutzeko
|
lanik
ere ez zuten hartu haren beso eroriek. Orobat, doi doi erantzun zion Kristinaren agur herabeari.
|
|
|
egunekoaz baizik elikatzen ez dena biharamunak du irentsiko. Erran nahi baita, nire
|
lanean
ere gutieneko aurreikuspen batzuk behar direla, eta aurreikuspen horien barnean agorraldia ere sartzen dela, urtean behin bitan, eta bereziki udaldian —agorrilean, ezinbertzez— kazetariaren amesgaizto bilakatzen den berri eza. Arrisku horri aitzintzeko bideetariko bat" hozkailua" da.
|
|
2001
|
|
|
Lehenago, suge liluratzaileok, sendagile
|
lana
ere egiten zuten. Zenbait gaitz sendatzeko pozoia eta belarrak erabiltzen zituzten.
|
|
|
Zenbait
|
lan
ere ez dute egin nahi. Lehenago, adibidez, daliten lana zen goi kastako hildakoak lurperatzea.
|
|
2002
|
|
|
Beste
|
lanik
ere egiten dute, baina. Entzun bestela, hurrengo kontua.
|
|
2003
|
|
|
Gerra asko irabazita zegoen bera 25 titular haiekin eta zertan hasiko zen aldatzen. Altuegiak ziren, gainera, ordezko soldaduak, eta aski ezaguna da pertsona altuak ez direla onak gerrarako, ez eta, esate baterako, brikolaje
|
lanetarako
ere. Pertsona altuak ez dira onak, oro har, ia ezertarako.
|
|
|
Erbesteratuek bereziki hartu zuten. Antzinatean, mitoan edo iraganean oinarritzen zen Euskal Herri batekin egiten zuten amets, eta pintore gaztearen
|
lanetan
ere gerrak matxuratu gabeko Gernika bat agertzen zen, argazkietakoa bezain sinesgarria baina aldi berean atzokoa, ezinezkoa; azken batean, haurtzarokoa. Horrelakoetan ohi denez, obraren ederra bezainbat miresten zuten artistaren adurra.
|
|
|
Festa eta parranda zalea, beti aurkitzen zuen aitzakiaren bat afaria antolatu eta goizeko ordu txikietan erretiratzeko etxera. Koordinatzaile ona zen, bai festarako eta baita
|
lanerako
ere. Peru genuen piroteknia lantegiko arduraduna.
|
|
|
Munduan beste gauza asko bezala, postarion
|
lana
ere izugarri aldatu da azken urteotan, eta ez, hain zuzen, onerako.
|
|
2004
|
|
|
Eta ezkontzeko ideia ere sortu zitzaigun. Adinean geunden,
|
lana
ere bageneukan; beraz, ez zegoen inolako eragozpenik. 2001eko udaberria aukeratu genuen ezkontzeko.
|
|
|
Ciccillok pentsatu zuen agureak laguntza zuela, ez soilik eguneroko gauzetan, ezpada inprimategiko
|
lanetan
ere, azken aldian ez zebilen-eta lar fin epeekin.
|
|
|
–Ze, Ponte a Eman geratu nahi baduk,
|
lan
ere egin duk.
|
|
|
Berak bai izan zuela zortea ni aurkitzean, ez duzu uste? –eta barre algara bat bota du hitz egiten jarraitu aurretik– Gainera, hau ez esan inori, azken bolada honetan
|
lanean
ere zortea izaten ari da.
|
|
2005
|
|
|
alde horretatik, perfect, nik uste. Baina borondatea duzu, eta
|
lana
ere gogor egin duzu.
|
|
|
Barruko ahots batek, gainera, Ainararekin ordu gehiago egoteko premia larririk ez duela xuxurlatu dio. Oraingoan ahots hau isilarazteko
|
lanik
ere ez du hartu. " nk z b bai".
|
|
2006
|
|
|
Ez zidan halako aitorpenik egin, baina sumatzen nion. Aspaldiko lagunen berri aspaldi galdu zuen; familia eta lana izan ziren bere bizitzaren ardatzak; seme alabak hazi ziren, eta orduan emaztea eta lana geratu zitzaizkion; emaztea hil zen, minbiziak jota,
|
lanak
ere utzi zuen alde batera, eta inongo euskarririk gabe geratu zen.
|
|
|
Jean Laffitte hori Baionan jaio zen 1780 edo 1781 urtean, eta Manex izenez ezagutzen zuten berarekin ibilitako marinel eta kideek. Ofizio eta langintza askotako gizona izan zen, hasieran errementari –ontzietako burdineria atontzen eta prestatzen zuen langilea, alegia–, espioitza lanetan ibilia tarteka, kontrabandoan aritua behin baino gehiagotan, eta baita kortsario
|
lanetan
ere. Baionako barratik aldendu zenean, Guadalupera joan zen lehenengo, eta geroztik Antilletan geratu zen; hango eguraldia, rona eta emakumeak atsegin izan itxuraz...
|
|
|
Orduak eta diruak eramaten zizkioten inoiz ezertan gauzatzen ez ziren tresna eta amets haiek. Baita beste hainbat alferrikako
|
lanek
ere, Lászlók egindako arte-lan guztiek eta artisau lan gehientsuenek, esaterako (margolari eta eskulturagile izan zen garai batean, bere espirituaren onerako eta poltsikoaren kalterako).
|
|
|
1568ko udazkenean, Nafarroa Behereko papisten bigarren altxamenduan, fedekideek beren burua defendatzeko
|
lanik
ere ez zuten hartu. Larreak Donibane abandonatu zuen etsaien eskuetan.
|
|
2007
|
|
|
Bizitza osoan egon zen Greta aurpegiei estu estu lotuta. Aurreneko
|
lana
ere Stokholmeko Horn kaleko bizartegi batean eman zioten, oso gazte zela. Gizonezkoen aurpegiak esku artean hartuta lan egin zuen bizartegian, gizonak bizitzarekin lotzen zituen ezpain eta begizko azalera hura labanaz goxatuz.
|
|
|
–Traum und Trauma, esaten du Patriciak histrionikoki, alemanez botatzen dituen eta itzultzeko
|
lanik
ere hartzen ez duen esaldi horietako batean, afera itxitzat ematen duen seinale.
|
|
2008
|
|
|
Ikustekoa izan zen, bai, gutun hark Reginari eragin ziòn poza, bizpahiru egunetan kantari izan zuena. Faustirengandik eta beste neskameengandik ikasitako koplak nagusiki, zeinek, apurka apurka, umetan ikasi zituèn euskal kantuen tokia hartu baitzuten?,
|
lanari
ere inoiz baino gogotsuago ekiten ziola! Baina amets hura bete artean, ametsa biribiltzeko, jauregia ispiluz eta koadroz josiko zuen bere garaian, bai alafede!?, markesa anderearekin jarraituko zuen, inoiz baino zintzoago, bai baitzituen jokabide hari eusteko bi arrazoi gutxienez, zalantzarako tarterik uzten ez ziotenak:
|
|
|
heriotza zigorra, Nazario!, ¡ garrote vil!, abuztuaren 20an garbituko dute, eskerrak justiziak batzuetan behar bezala funtzionatzen duela? borrero
|
lanak
ere egingo nituzke eskatuko balidate, eta ez uste eskuak dar dar egingo lidakeenik, ez horixe, putakume bat akabatzeagatik nekez!
|
|
|
Bere adimenaren argiak itsutzen omen zuen behin baino gehiagotan bere
|
lanean
ere. Kontraesanak lantzen zituen ikasleen aurrean, parodiak zituen maite, ironiarekin egiten zuen jolas, baina bazekien laprast egin eta zinismoan erortzen ere.
|
|
|
Bolada bat daramat horrela, gauzak okerreko lekuetan gorde, haragiari azukrea bota eta labean arropa zikinak sartuz.
|
Lanean
ere, ospitalean, kontrako botikak eman izan dizkiet gaixoei. Banekien egunen batean senarra bidean galduko nuela eta beldur naiz aurki ez ote naizen nirea ez den ohe batean esnatuko, esan zuen eta irribarre oker bat egin zuen.
|
|
|
Lana infernu hutsa izan zen Artetarentzat. Seminarioaren ardura zuen gotzaina ez zen gehiegi fio margolari agnostiko hartaz eta
|
lanean
ere ez zuen bakean uzten. Gaizki pasatu zuen Artetak eta nabari da hori eskutitzetan.
|
|
|
Ikustekoa izan zen, bai, gutun hark Reginari eragin ziòn poza, bizpahiru egunetan kantari izan zuena –Faustirengandik eta beste neskameengandik ikasitako koplak nagusiki, zeinek, apurka apurka, umetan ikasi zituèn euskal kantuen tokia hartu baitzuten–,
|
lanari
ere inoiz baino gogotsuago ekiten ziola! Baina amets hura bete artean –ametsa biribiltzeko, jauregia ispiluz eta koadroz josiko zuen bere garaian, bai alafede! –, markesa anderearekin jarraituko zuen, inoiz baino zintzoago, bai baitzituen jokabide hari eusteko bi arrazoi gutxienez, zalantzarako tarterik uzten ez ziotenak:
|
|
|
hiltzailea italiar alu bat izan da, Angiolillo... egun gutxi barru prozesu militar guztiz sumario bat egingo diote eta larrutik ordainduko du putakumeak... harik eta irrikatzen zuèn berria heldu eta Nazariori jakinarazi zion arte: heriotza zigorra, Nazario!, ¡ garrote vil!, abuztuaren 20an garbituko dute, eskerrak justiziak batzuetan behar bezala funtzionatzen duela... borrero
|
lanak
ere egingo nituzke eskatuko balidate, eta ez uste eskuak dar dar egingo lidakeenik, ez horixe... putakume bat akabatzeagatik nekez!
|
|
2009
|
|
|
Ezin sinetsirik bezala mirariaren handia,, neure apaiztasun au,/ zoroki ta derrior/ laztandu bearrez,/ eskuoi musu aundi/ bana emon deutset/ beingo ta baterako/ pozez ta negarrez? (E, 84 zenb.). Bere aurreneko apaiz
|
lanek
ere?, gizonak poztutzearren/ aien miñekin baturik?, pozkarioz beteko dute (E, 83 zenb.). Hau da, beraz, Elorri n, Gandiagaren udaren heldutasuna, helmuga.
|
|
|
Mekabendiez. Koitadu hark ez zuen aterpea bilatzeko
|
lanik
ere hartu, harritu zen Pedro; euripean egotea axola gabe, zabor-ontzien ondoan bota zuen bere burua, arkupea bi pausora eduki arren. Erabat mozkortuta egongo zen.
|
|
|
Buelta eman ziola ematen zuen.
|
Lanean
ere jarri zen. Baina aldartea, hori bai, ez du lehengoa.
|
|
|
Ez ezak uste horrenbeste aldatu garenik. . Bazter batera bota zuen zigarro muturra, itzaltzeko
|
lanik
ere hartu gabe?. Alde onetik begiratuta, hire lagunak zortea eta guzti izan zian azkenean.
|
|
|
Domingok eskertzen zion inprentako nagusiari konfiantza, baita honek eskaini ziòn
|
lana
ere, baina, etxera iristen zen bakoitzean, Albertoren falta nabaritzen zuen; bakar bakarrik sentitzen zen, beraz, bere errudun ustearen eta Albertori egindako promesaren artean zatikatua; bakardade hark, gainera, gorputz arimetako hoztasuna zekarkion, eta ez hozpera zelako; Domingok sentitzen zuèn hotz hura, ondorioz, beste hotz bat zen, barrukoagoa eta sakonagoa, gaixotasun existentzial bat bal... Horregatik egiten zuen Domingok, beharbada, gauero edo ia gauero amets Brigitterekin:
|
|
|
–Hire
|
lana
ere bazunan nire senarra behar zen itxuran agertzea.
|
|
|
Independenteagoak ziren denak. Kazetarien
|
lana
ere esker onekoagoa zen orduan?. Goñik ez du zalantzarik.
|
|
|
Domingok eskertzen zion inprentako nagusiari konfiantza, baita honek eskaini ziòn
|
lana
ere, baina, etxera iristen zen bakoitzean, Albertoren falta nabaritzen zuen; bakar bakarrik sentitzen zen, beraz, bere errudun ustearen eta Albertori egindako promesaren artean zatikatua; bakardade hark, gainera, gorputz arimetako hoztasuna zekarkion, eta ez hozpera zelako; Domingok sentitzen zuèn hotz hura, ondorioz, beste hotz bat zen, barrukoagoa eta sakonagoa, gaixotasun existentzial bat bal... Horregatik egiten zuen Domingok, beharbada, gauero edo ia gauero amets Brigitterekin:
|
|
2010
|
|
|
Nik haserre zegoela ikusten nuen, besterik ez. Beraz, gero eta marrazki gutxiago egiten genituen, baina ikastolako
|
lanak
ere egin behar izaten nituen eta?
|
|
|
Kazetariak telefonoz deika hasi zitzaizkion etengabe; argazkilariak sumatzen zituen edozein leku eta momentutan klik egiten, eta telebista kamerak bere etxe aurrean finko, terrorista ume hiltzailearen irudiak jasotzeko prest. Bere
|
lana
ere ezinezkoa bihurtu zen, kazetarien jazarpena zela-eta.
|
|
|
Noizko afari bat?". Antolaketa
|
lanaz
ere hitz egin dute pixka batean, eta Julenek argi utzi du puska batean ez duela ezertan ibili nahi, ez dela gauza sentitzen.
|
|
2011
|
|
|
Sarreran, bizitoki sail luze eraiki berriak ematen zizun ongietorria, eta, behiala zumarren geriza kulunkari zirenak, itzal lerrozuzen eta geldiak bilakaraziak ziren. Hori gutxi bailitzan, autobide berriko
|
lanak
ere hasiak ziren ordurako inguruetan. Bipagoetako autobidea esaten zioten, gainera?, eta ibaia satsutzen zuten fabrikek zokoratua zuten behinola garbitoki izandakoa. Aldaketak aldaketa, osabak zirauen jaun eta alkate herrian.
|
|
|
haren testuek borobilak izaten jarraitzen zuten, akatsik gabeak, eta, hitz bat aldatzen hasiz gero, eraikuntza guztia goitik behera eroriko zela iruditzen zitzaidan. Baina dagoeneko gai sentitzen nintzen beste idazle batzuen
|
lanak
ere eredutzat hartzeko eta, hori inoiz jakiten ez bada ere, neure estilo bat eraikitzen hasia ote nengoen pentsatzen nuen batzuetan. Mendetasunen bat jasan dutenen ezbaiak izaten nituen, baina seguru nengoen maisuaren morrontzatik aldentzen ari nintzela.
|
|
|
Baina horrez gain, euskara naturala eta zaindua dute bere lanek, beste hainbaten laborategiko sasi euskara irrealaren alboan. Kalabaza tripontzia n Eibarko jendea herriko hizkeran mintzatzeak, adibidez, bide eman zion Berasategiri hurrengo
|
lanetan
ere euskalkiak lantzeko. Zuzendariaren proiektu askoren gidoiak Koldo Izagirrek sinatu izanak zerikusi handia du horretan guztian, noski.
|
|
|
indarra, sendotasuna, emozioekin jokatu arren sentiberatasun errazean erori gabe. Amatasunaz hitz egiten du Nerabe k,, baina genero femeninoa bigunkeriarekin, mizkeriarekin lotu da askotan, eta nik pertsonaia indartsuak eraiki nituen, eta indarretik egin ditut ondorengo
|
lanak
ere. Indarretik erakusten diren gauzek ez dituzte emozioak azpimarratzen, saiatzen dira bihotzera zuzenean iristen.
|
|
|
Lehenago, Los amantes i (baita gainontzeko
|
lanei
ere) darien erromantizismoaz galdetu nahi izan diot. Pasioz beteriko maitasun istorioak irudikatzen ditu, protagonistak amodioz itsutzeraino, sarri maitasun kaltegarriak, eta sexuari, heriotzari edota obsesio eromen zantzuei lotuta hainbatetan, hain da sentimendu boteretsu eta bortitza.
|
|
|
Zuzendaria dagoeneko susmatzen hasia zen hurrengo
|
lanekin
ere egiaztatuko zuena: euskal gatazka polemika iturri da beti.
|
|
|
1977an sortutako Euskal Zinemagileen Elkartearekin harremanetan egon zen eta 1979an Txantrea auzoko 40 bat lagunek Txantreako Lankideen Kooperatiba eratu zuten, zinemari lotuta. Salesianoen ikastetxeko irakaslea zen garai hartan eta elektronikako hainbat
|
lan
ere egiten zituen; Euskadiko Mugimendu Komunistan (EMK) militatu zuen, eta hilabete eman zuen kartzelan. Aipatutako kooperatibari esker, Barregarriaren dantza film laburra (1979) egin ahal izan zuen, eta urtebete geroago Paisaje eta Ikusmena. Obra horiek inkomunikazioa, adierazkortasuna edota manipulazioa dituzte ardatz, eta estiloan nabaria da esperimentatzeko grina.
|
|
|
Zinemaldiak gertutik ezagutzen ditu, parte hartzaile izateaz gain epaimahaikide
|
lanean
ere aritu baita behin baino gehiagotan. Filmak begirada propioa izatea baloratzen du berak, intentzio bat, lanaren kalitate teknikoaren, argazkiaren eta halakoen gainetik.
|
|
|
Baina, orduan anaia kartzelatik atera eta hark ez zian ez bizimodurik, ez bizilekurik. Esan zidatek
|
lanean
ere ibili zela Joxe hori, ez zekiat anaiarekin edo beren partiduko saltsaren batean edo non. Kontuak kontu, halako batean hona etorri zuan bizitzera.
|
|
|
Hantxe, kieto!
|
Lanera
ere ez duk ateratzen. Kotxerik ere ez dik.
|
|
|
Berehalako erasorik behintzat ez datorrela ikusita, gaua bertan emateko prestakizunetan hasi dira, baita afari legea gertatzeko
|
lanetan
ere.
|
|
2012
|
|
|
Marmarka jarraitu zuen. Ezer egin gabe bizi zaitezketela uste duzue, baina
|
lana
ere egin behar da, horretarako balio ez huelako hago hemen. Ez hi bakarrik, denak, ez duzue jainkoak agindutako lana egiteko balio, ez duzue gogorik seguruenik, eta alferkerian eman nahi duzue bizitza, seme alabarik izan ez, edota dituzuenak behar den bezala zaindu gabe bizi.
|
|
|
Giltzak egiten hasi nintzen eta inork baino denbora gehiago eskaintzen nion lanari. Garbiketa
|
lanetan
ere neure burua eskaintzen nuen batean eta bestean aritzeko. Atseden hartzeko apenas tarterik gabe.
|
|
|
Bestela hire ingurunearekin oso anaituta ikusten haut. Giro ederrean. Osasunez eta
|
lanaz
ere jaungoikoa bezala ikusten haut. Oso babestua. Eguzkia atera zaik, pentsa...
|
|
|
erregina zaindu (garbitu eta elikatu), larba gazteagoei janaria eman, arrautzak garbitu, zaindu eta leku egokietara garraiatu, janaria kanpotik ekarri eta behar den lekura garraiatu, inurritegia eraiki, zaindu, garbitu eta babestu? Zenbaitetan uzta biltzaile edo artzain
|
lanak
ere egiten dituzte; esaterako, landare zorriak zuhaitzetara eraman eta ondo elikatzeko moduko lekuetan jarri, haiek sortzen duten isurki gozoa, jetzi?, bildu, jaso eta inurritegira eraman.
|
|
|
Badirudi, hortaz, ingeles tradizioan kokatu beharra dagoela, baina, obra ingelesez idatzia badu ere, Poe ez da britainiar idazlea, idazle iparramerikarra da, areago, Estatu Batuetako hegoaldekoa da: badira haren obran errepikatzen diren gai batzuk, familiako krimen baten obsesioa, izugarrikeriak, Faulkner, O. Neill edota Tennessee Williams-en
|
lanetan
ere agertuko direnak.
|
|
2013
|
|
|
Laugarren eguna bukatzen ari zenean, asteartean, bere zelatatze
|
lana
ere bukatutzat eman zuen Martinek. Bazekien jakin nahi zuena.
|
|
|
Josu ez zen bueltatu Izpegira, gure herrira. Bertokotu egin zen,
|
lana
ere hemen baitzuen. Gu, berriz...
|
|
|
|
Lanean
ere Hamzak ez zuen nolanahiko aldaketa izan: bera etxetik ihesi joan zèn garaian, apenas zeuden hiruzpalau ordenagailu lantegian; mundu digitala, ordea, ezin eutsizko indarrez sartu zen bazter guztietara, aitona Ibrahimen lantegira ere bai, abantailak ere halakoak zituen mundu berri hark, itxuraz!?, halako moldez, non ia jende guztiak baitzuen ordenagailu bat lan tresna?
|
|
|
zihoazèn bidetik seguru baietz: jende hark, izan ere, ez zuen dudan jartzen pittinka armada indartsu bat osatu?
|
lana
ere gogotik egin zuten, jakina, talibanak talde aski autonomotan sakabanatuta bizi baitziren, hogeita bortz mujahidin inguru talde bakoitzeko, komander edo komandante baten agindupean, eta berriro eginen zutela aitzina zailtasun eta deskalabru ororen gainetik, Afganistango lurraz nagusitzeko bidean, hiru, zazpi edo hogei urteren buruan erdietsiko ote zuten helburua??, hortxe zuten duda?:
|
|
|
–Guuustura, Hamza! Bizitza osorako
|
lana
ere aurkitu dudala erranen niake, baina etorkizuna Allahren eskuetan zagok, eta ikusiko diagu. Gobernuak, izan ere, martxan jarria dik proiektu nuklearra, eta nork zakik instalazio berriak egin ez ote diren hemendik gutira:
|
|
|
Mutilak, arrazoiarekin, ez ziren agertu, emakumeen jantziak bakarrik ikertu baitzituen Barthesek, moda aldizkarietan oinarritu zuelako azterketa. Gogoratzen nuen Ecoren eta Dorflesen
|
lanak
ere baliatu nituela, baina probalekuaren barruan banuen bestela ere nahikoa lan diskurtsoetan pentsatzen hasi gabe. Altzoan hogeita hamar bat minigona nituen, zein baino zein urriagoak, eta tarteka probatutakoak probatu gabeekin nahasten nituela iruditzen zitzaidan.
|
|
|
Hemendik kanpo, ehunka liburu idatzi dira Henrike Borboikoaren inguruan: biografiak bereziki, baita fikzio
|
lanak
ere ausarki. Frantzian heroi nazionaltzat dute beren Henri IV, kasik Napoleonen hein bereko.
|
|
|
|
Lanean
ere egoera aldrebesten ari zen. Arrebak gogoan du behin enpresan lankide bati zerbait larria gertatu zitzaiola:
|
|
|
Preso atxiki arren, aske utzi zuten. Estatuaren aparatuen inplikazioaren adibide nabarmena da Espainiak Baionan zuen kontsuletxeak mertzenarioen eta polizien lan zikinak estaltzeko egindako
|
lana
ere. 1976ko urrian, adibidez, Salvador Lloret Grau mertzenarioa atxilo hartu zuten, autoarekin istripu bat edukita.
|
|
|
|
Lanean
ere Hamzak ez zuen nolanahiko aldaketa izan: bera etxetik ihesi joan zèn garaian, apenas zeuden hiruzpalau ordenagailu lantegian; mundu digitala, ordea, ezin eutsizko indarrez sartu zen bazter guztietara, aitona Ibrahimen lantegira ere bai –abantailak ere halakoak zituen mundu berri hark, itxuraz! –, halako moldez, non ia jende guztiak baitzuen ordenagailu bat lan tresna... sakelako telefonoen presentzia omnipresenteaz ez mintzatzeagatik; are gehiago:
|
|
|
–Guuustura, Hamza! Bizitza osorako
|
lana
ere aurkitu dudala erranen niake, baina etorkizuna Allahren eskuetan zagok, eta ikusiko diagu. Gobernuak, izan ere, martxan jarria dik proiektu nuklearra, eta nork zakik instalazio berriak egin ez ote diren hemendik gutira:
|
|
2014
|
|
|
Marionen iritzian, nik uste, bidegabekeriaren bat bazen horretan: azkenaldian ez zenuen
|
lanik
ere egiten, eta gero eta aberatsagoa zinen.
|
|
|
Garaian mugimendu bretoia eginahaletan ari zen, tradizio oral zaharra biltzen bai, baina baita hizkuntza modernizatzeko
|
lanean
ere, bretoieraren erabilera publikoaren eta idatziaren normalizazioan bereziki: ortografiaren erreforma, bretoiera batuaren sorrera (gure artean adina eztabaidarekin); Itun Berria itzuli da etxeetan bretoiera idatzia ezagutzera emateko; 1864ean Charles de Gaullek, jeneralaren osabak?
|
|
|
Trebetasun aparta izan zuen paisaiak, hiriak, lurraldeak deskribatzeko, bertan egon gabe. Baina dokumentatzeko egiten zuen
|
lana
ere paregabea zen.
|
|
|
Horrexek eusten zion. Ordea, berehala abiatzeari buruzko zerbait marmartu zuenean, ez nuen hartu erantzuteko
|
lanik
ere. Banekien, eta berak ere bazekien, ezinezkoa zela.
|
|
|
Malen ikastolara eramango zutela eta Oihan etxean zainduko. Lasaitasunean irabaziko zenutela eta
|
lanean
ere gehiago inplikatu ahal izango zinela. –Zeure gauzak egiteko denbora ere?
|
|
2015
|
|
|
João Daguia izena aipatu nionean ikaragarrizko ezustea hartu zuen, nik neuk ere gero kontatu zidana entzutean hartu nuena bezalakoxea. Elkar ezagutzen zutela aitortu zidan, elkarrekin ikasiak zirela, eta
|
lanean
ere biak batera hasi zirela institutuan. Lehen institutu hartan bi urte igaro ondoren berak lekuz aldatzea eskatu zuela, eta harrezkero ez zutela elkar ikusi.
|
|
|
Kontua, izan ere, zera da, iaz ere betean harrapatu zintuela gau ilunak, ustekabean harrapatu ere: egia da zortzi bat hilabete lehenago esklerosia zenuela esan zizutela, baina egia da, halaber, ezin hobeto hartu zenuela berri gaiztoa, ohiko bizimoduari heltzen zeniola, zeure buruarekin lasai,
|
lanean
ere gustura, orekak eta bizipoz mehe batek hartua, haize leunaren fereka noiznahi bisitari: egun batean, baina, azpilanean ari ote zitzaizun inkontzientea, bizitzan bizi izandako tentsio guztiak azaleratu nahian, esklerosiaren berri gaiztoa jakin orduko...??, lo egiteko zailtasuna nagusitu zitzaizun berriro, hurrengo egunean ber din, eta hurrengoan eta hurrengoan... eta, ohartu zinenerako, zulo azkengabe batean aurkitu zenuen zeure burua, satorren munduan eta infernurik gorrienean, gaixo, inoiz ez bezala gaixo.
|
|
|
|
lanean
ere gustura,
|
|
|
Ama izango da, goizean ez naizelako haren etxetik pasa.
|
Lanetik
ere deitzen ariko dira, ez naizelako joan. Iruzurgileren batek ere deituko zuen, Kariberako bidaia bat tokatu zaidala esateko.
|
|
|
[Max] Brisson, [Jean Jacques] Lasserre? Bitartekari
|
lana
ere egin genuen. CFDTko ordezkariari aurkeztu nizkion Hegoaldeko sindikatuetako ordezkariak.
|
|
|
berehala zetozen azterketak, eta gero selektibitatea, eta saltsa hura guztia baino lehen egin behar genuen gurea. Ez genituen aprobetxatu aurrez idatzitako
|
lanak
ere, ez baikeneukan halakorik: horrenbestez, idazten hasi ginen, di da, agindu genuen aldizkari hura nola edo hala betetzeko.
|
|
|
Nire lagun Baltzaren teoriak ez du bere egiazkotasuna frogatzeko argudio indartsurik, baina are zailagoa da okertzat jo eta errefusatzea. Alde horretatik, zientzia enpirikoetatik kanpo geratzen da; dena dela, gogoeta pizteko dohaina izan du, bai koaderno honetako gai dudan familiaren oroitzapenaz, baita ni neu egiten ari naizen
|
lanari buruz
ere.
|
|
|
Itzalen artean, baina, bikote bat ikusi du hormaren aurka, elkarri laztanka eta musuka ito beharrez. Eta baita zirri
|
lanean
ere, aurreskua eta atzeskua galtzen azpitik dantzatuz. Gogoz kontra, Malenez oroitu da orduan erremedio gabe eta, kolpean, tristura beltz eta zorrotz batek tenkatu dio barrua.
|
|
|
Kemena emango diogu eta, ahal dugun guztian, laguntza. Eta osatzen denean, berriro irtengo zaio ilea, ostera ere hasiko da arineketan egiten eta baita
|
lanean
ere. Bitartean, hementxe izango gaitu neska biak, laguntzeko prest?.
|
|
|
Nire kuartora pasa ginen, eta nire ondasunak erakutsi nizkion. Hiztegi mordo bat, elizako liburuak, benetako baliokoak batzuk?, nire tesirako
|
lanak
ere bai: hiztegia, analisi fonologikoa, txosten bibliografikoa?
|
|
|
Beti izango zitian sagarrak edo intxaurrak niretzako. Eta
|
lana
ere bai, ez ezakela pentsa! –Hoa, Martintxo, eta zaindu itzak toberak.
|
|
|
Gainera, kale baten bizi ziren eta, horrela, harremanak ere estuagoak izan zitezkeen, sarriago ikusten baitzuten elkar.
|
Lan
ere lantegi ber berean egiten zuten, arrain lantegi baten, hain zuzen. Mikelak eta Josepak portuan egiten zuten lan.
|
|
|
Eta Martinek ezetz.
|
Lanean
ere aste txarra izan diat eta?
|
|
|
Koldo Mitxelenara egin nuen azken bisitan, Aiako kontu hartaz dokumentatzera joan nintzenean, Joxe Mari Lertxundi aiar idazlearen liburuak begiratzen egon nintzen. Txikitako eta gaztetako pasadizoz josita daude; erromeriak eta festak kontatzen ditu, trikitilarien ibilerak, Mutil Ardoen antolaketak eta baita Ernioko gurutzea tontorrean jartzeko
|
lanak
ere. Aia inguruko kontuak denak.
|
|
|
KOLONBIA UTZI BEHARRA izan zutenean, hantxe gelditu zen bikotearen
|
lana
ere,, zapuzturik?, Armandoren hitzetan,, amaitu gabe?. Hona etorririk, haatik, ez zuten eroso jarri nahi:
|
|
|
Beraien herrialdea utzi beharra izan dutelako, ez han eta ez hemen, ez dutela balio pentsatzen dugula dio,, zaborra garela iruditzen zaizue?. Bere larrutik mintzo zait Aliona, gutxiago dela sentiarazi diote berari ere kalean, semeari eskolan bezala; bai bere senarrari
|
lanean
ere,, jende asko aprobetxatu da gutaz?. Atoan moztu du elkarrizketa kafetegian andre blonda bat sartzen ikusi duenean.
|
|
|
Pili lehenago hasi zen hizkuntza ikasten, eta baita beste lagun batzuk ere. Alta, garai haietan Barakaldon ez zen euskara ikasteko premiarik sumatzen, kontrakoa, ez zela euskara baliagarritzat jotzen dio Pedrok, eta
|
lanerako
ere ez zioten eskatzen. –Militantziagatik?
|
|
|
bear eguna. Dena dela,
|
lan
ere ezaguna zuten hiztegia egiten ibili zirenek; peon, hombre: guiçon languina.
|
|
|
Itxurari gagozkiola, aski primarioa zen: orriak grapaz josirik zeuden, artikuluak idazmakinaz moldatuta (moldiztegitik pasatu barik), testuek ez zekarten ez irudi ez argazkirik lagungarri modura, eta kasik maketatze
|
lanik
ere ez zen antzematen. Hau da, fantzine itxura zeukala aldizkariarena baino gehiago.
|
|
|
Kontua, izan ere, zera da, iaz ere betean harrapatu zintuela gau ilunak, ustekabean harrapatu ere: egia da zortzi bat hilabete lehenago esklerosia zenuela esan zizutela, baina egia da, halaber, ezin hobeto hartu zenuela berri gaiztoa, ohiko bizimoduari heltzen zeniola, zeure buruarekin lasai,
|
lanean
ere gustura, orekak eta bizipoz mehe batek hartua, haize leunaren fereka noiznahi bisitari: egun batean, baina –azpilanean ari ote zitzaizun inkontzientea, bizitzan bizi izandako tentsio guztiak azaleratu nahian, esklerosiaren berri gaiztoa jakin orduko...? –, lo egiteko zailtasuna nagusitu zitzaizun berriro, hurrengo egunean ber din, eta hurrengoan eta hurrengoan... eta, ohartu zinenerako, zulo azkengabe batean aurkitu zenuen zeure burua, satorren munduan eta infernurik gorrienean, gaixo, inoiz ez bezala gaixo.
|
|
|
|
lanean
ere gustura,
|
|
2016
|
|
|
Erakutsi dizkit zure ikaskideen
|
lanak
ere; zure lagun Landerren marrazkiak, besteak beste...
|
|
|
–Seguru nago zainketa
|
lanak
ere estu betetzen dituzula.?
|
|
|
Eguerdiko eta arratsaldeetako pasieretan beste pentsakizunik ez zuen izaten, eta hainbesterainoko indarrez gogoratzen zituen solas labur hartakoak, non kalean edozein izkinatan neska azalduko zitzaiola iruditzen baitzitzaion. Gaueroko zainketa
|
lanetan
ere, arauzko ikuskaldietan begiak makinetan jartzen bazituen ere, barneko begia gasolindegian izaten zuen, eta han ikusi, esan eta entzundakoak berritzen zituen, behin eta berriz operazio bera egiteko programatutako makinak bezala, errepika amaigabean.
|
|
|
Arkauten, noski, ez zegoen horretarako aukerarik, baina bere ikasleak hartu eta euskal hiriburuetan barrena erabiltzen zituen, hiriko edozein bazter hilketa balizko baten agertoki gisa begiratzen ikas zezaten, eta tarteka gelditu eta bidean gurutzatutako gizaki guztien azterketa azkar bat egiten zuten, hiltzaile posibleenak zein ote ziren ikertuz. Ikasturte bukaeran, azterketak iristen zirenean, ikasle bakoitzak hilketa on baten proposamena egin behar izaten zuen eta, kontatzen zuenez, ergelkeria izugarriak idazten zituzten, baina baita talentu izugarria erakusten zuten
|
lanak
ere eta, lan horiek komentatzen hasten zelarik, Eneida ri edo Odisea ri buruz hitz egiten ari zela ematen zuen.
|
|
|
Poeta gazteari buruzko orrialdeak irakurtzen hasi orduko baieztatu dut idazten ari den
|
lana
ere ez dela gertakari pertsonalen kontaketa baizik, komisarioak pasatu zizkidan orrialdeetan agertzen zen emakumearen ahotsa bere bikotekidearena delako. Horretan ez dut zalantzarik, grabazioen transkribapenetan ere mantra bat bezala errepikatzen baititu hitzez hitz esaldi batzuk,. Zer egiten dizu urdanga horrek nik egiten ez dizudanik??, esate baterako.
|