|
2001
|
|
|
Baina arteak bere" suizidioa" antzeztu badu, ez da izan Hegelek pentsatutako" goi mailako kontzientzia" bilakatzeko, eskenatokiaren bestaldetik hitz egiten jarraitzeko baizik. Berriro ere Sarrionandia aipatuz" Ezin mintza daitekeenaz, mintzatu egin behar da" 16, eta horregatik, Wittgenstein-ek Filosofiari zeregin analitiko berria egotzi zion bezala, Becketten protagonistak ez dira inoiz isilduko, bere azken Sobresauts en dakusagun bezala (nahiz eta
|
jakin
badakigun, bere obran baliapideak murriztea azken mugetaraino iristen dela).
|
|
2002
|
|
|
Peru da eleberriaren protagonista narratzailea, eta larri kezkatuta bizi da denboraren iragate geldiezinagatik. Heideggerrek baieztatutakoaren haritik, historian Peru ezin da bere existentziaren jabe izan,
|
jakin
baitaki bere bizitza finitutasunak markatuta dagoela (ik. Heideggerrek gizakiaz egiten duen baieztapena, hots, gizakia heriorako izakia dela).
|
|
|
|
Jakin
dakigu lekeitiarrak 1381 urtea baino lehen be, baleak hartzen hatarakoak zireana. Zer esan bakoa.
|
|
|
Ergelak ba direla
|
jakin
nekien, baina hainbestean...!
|
|
|
Aita, zuk
|
jakin
dakizu, gero!
|
|
|
Ba
|
nekian
jakin, Urzai ere damurik geratu zana bere erritxoan. Soniaren edertasunak lilluratutako txoria zan hau ere.
|
|
|
Toki jakin batean atzo ura noraino heldu zen, ba dakigu, eta zein ordutan. Bihar noraino eta zein ordutan helduko den ere,
|
jakin
dakigu. Harrigarria, ezta?
|
|
|
Aurreko orrialdean aitatuten dan norbait hori," Erletxue" izengoitiduna,
|
jakin
dakigu Juan Abando Urrejola jauna zana, Urkiagaren lagun haundi, eta aldi haretan Bilboko zinegotzien mordoan EAJkoan ziran udalgizonen taldeko buru zana.
|
|
|
Irakurleak
|
jakin
daki elabarri honen egiturea karta bitartezkoa dana. Hau da, hamahiru eskutitz, beste hainbeste kapitulu dira.
|
|
2003
|
|
|
Astun, gogor, ulergaitz egin zitzaidan.
|
Banekian
jakin euskaraz, nire herriko euskaraz; baina hitz, aditz eta esakera asko ez nituen konprenitzen, eta gaia ilundu, haria galdu, nekagarri ta aspergarri egiten zitzaidan Kresala zoragarria irakurtzea. Hala ere, behinolako elkarrizketaren bultzadaz (Zuluetagaz izandakoa) eraberrituriko gogoa adoretsu nuen, ta Mendizabalen hiztegia erosi, hitz ezezagunen esanahia nobelako orrialde bakoitzaren barrenean jarri, ekin eta ekin, aurrerapide handiak egin nituen berehala, irakurgai hura pozgarri ta bultzagarri izateraino aurrerapideak" (Euskal Literatura, 1, 10 or.).
|
|
|
Gure osabea baserriko semea zan, Iurretako Gaztañatza auzoan jaio ta hazia, eta euskerea geuk lez ekian. Haren andreak, Etxebarriko alabea izanik, euskera
|
jakin
baekian, baina erderaz erreztasun gehiago eukan, eta etxean, bai senarragaz eta bai lau seme alabakaz, erderea baino ez eban erabilten. Nire 4 lehengusuak, ni baino 5 urte zaharragoak, euskerea ia ulertu be ez eben egiten.
|
|
|
Patxi Epelde (E) azpeitiarra, Santi Garmendia (gar) ormaiztegiarra eta Txomin Artetxe (te) bizkaitarra, Arteako semea. Eurok esanda
|
dakit
dakidan hau: Gasteizko Seminarioan" teologo" zirala, euskerea lantzeko batzen ei ziran, eta horretarako liburu horren gaia jorratu eben kiputx biak eta gure bizkaitarrak.
|
|
2004
|
|
|
Goitiko Kasimeraren esku muturreko erlojuan, ostera, laurak eta bost dira.
|
Badaki
jakin Kasimerak ez dabilkiona, baina esku muturrean erlojua eramateak ongi ematen duela ta... Emakumeen kontuak!
|
|
|
Ezagutu ezagutzen dute ekidazuarrek ijitoen mundu hori, edo ijitoen munduaren gisako mundua.
|
Jakin
badakite ekidazuarrek Jainko bat dena; eta zuzentasuna, maitasuna, egia, askatasuna, eta beste" tasun" asko direna.
|
|
|
Nik
|
badakit
badakidana badakidala ezer ere ez dakidala, baina zuek ez dakizue ez dakizuena ez dakizuela ezer ere ez dakizuela.
|
|
|
Nik badakit
|
badakidana
badakidala ezer ere ez dakidala, baina zuek ez dakizue ez dakizuena ez dakizuela ezer ere ez dakizuela.
|
|
2005
|
|
|
Begiak zabalik emon eutsan jarraipena amesari. Berak
|
jakin
baekian itsasontzi harek bere familiarengandik banandu eta ordezko familiarengana eroan ebala Kretako uriburura, Herakleionera. Hango familiatzakoa ugaria zan ezkero, Dimitris neba arrebez inguratuta hasi eta hezi zan.
|
|
|
Solaskideek esan deutsienez Fuerteventuran dagoz, Fuerteventurako harrera etxe baten. Fatimak ez
|
daki
jakin zer dan Fuerteventura, ezta non dagoan be. Jakin dakien bakarra zera da, ez zala eskolan ikusitako mapatan agertzen, beraz etxetik urrin samar behar dauala izan.
|
|
|
Hurrengo goizaldean zerbait susmau neban barru barruan, desbardin nintzaneko sentimentu bat edo.
|
Jakin
banekian, frogatu egin nebalako, hankak bardinak zirana luzeran, beraz ez nintzala aurrerantzean herrena izango. Horrek zuzenetsi eikean sentimentua, holan ninotsan neure buruari, baina neure burua ez zan konbentzituta gelditu, sentimentu berberarekin jarraitzen neban eta.
|
|
|
Liburuak bata bestearen aldamenean ondo be ondo ordenauta, bata be ez okertuta, eta gitxiago horizontalean bata bestearen gainean jarrita. Dagoan lekutik ezin ikusi daikez liburuon izenburuak eta idazleen izenak, baina
|
jakin
badaki egilearen abizenaren arabera dagozana sailkatuta, alde batera euskeraz idatzitakoak, bestera osterantzeko hizkuntzetakoak.
|
|
|
Anniren presentzia, bera ikustea mingarria eta jasanezina egin jakon eta hori guztiori alderatzeko asmotan, etxean gelditzea otu jakon.
|
Jakin
baekian azpikontzientzian behinik behin, holan esango eukean kanpotik begira egoanak alperrik zana ahalegin hori, Anni ikusi gura ez baeban alperrik zala etxean gelditzea, etxean bertan be Anni bera agertuko jakon eta, alper alperrik jakola norbait ez ikustearren kanpora ez joate hori, norbait hori, Anni, barrunbean eroian eta.
|
|
|
Lehorrekoa izan arren, badoa apurka apurka itsasontziak egiten daben zarataren arabera bereizten. Horregaitik
|
jakin
daki, entzuteaz bakarrik, urrineko potinetara begira dagoan arren, eskumatik jatorkon ontzia handinahiko laketontzia dana.
|
|
|
" Ezkerretara Adela eta Luis andra gizonak, euren semea eta alabeagaz, ez dot horreen bion izenik gogoratzen, jakin be ez
|
dakit
dakidan, ez deuste apenas berbarik egiten eta. Familia hau kostaldeko herri batera joaten da, hori bai, abuztuan bakarrik, uztailean hemendik ibilten dira; gainera seme alabok Aste Nagusian murgiltzeko moduko adinera iritsi dirala esango neuke, ez litzateke harritzekoa izango gurasorik bako pisutik agertzea, lotara edo, dutxaren bat hartzera sikieran".
|
|
|
Batean zein bestean agertzen diren egoerak paraleloak dira. Leku eta denboraren aipamen zehatzik ez dago, baina
|
jakin
dakigu gizona gerra zibiletik hona ezkutuan bizi dela. Egoera horrek benetako kartzela eta diktaduraren errepresioa sinbolizatzen du.
|
|
|
Duda barik, baina horrek ez du esan nahi ipuin guztiek alegiazko gertaerak, halakoak gertakari fantastikoak direla ulertuta, baino ez dituztenik kontatzen. Narratibaren helburua fikzioak kontatzea den neurri berean,
|
badakigu
jakin egile batzuen asmoa errealitatea kontatzea ere badela, hau da, ez errealitatearen gainean fikzioa egitea, baizik eta izan diren benetako gertaerak bere horretan ematea. Errealitatea literaturan zertan den azaltzea gaitza bezain nabarra izan daiteke baina, behintzat, ikuspegi horrek balio behar digu konturatzeko ipuina genero zabala eta konplexua dela, beste edozein genero bezain zabala eta konplexua, hortaz, bere baitan ezaugarri ezberdinak hartzera behartuta dagoena.
|
|
2009
|
|
|
Tenplau geratu be! Arrantza egiten
|
baleki
jakin, egingo leuke, ziur, edozein astok bestean.
|
|
2011
|
|
|
Gauza bera gertatzen da Jokin Zaitegi Bekaz dabiltzanean kritikariak, bekaren izena ematen da, besterik gabe, gehienetan. Hortaz, ematen du kritiken irakurleek datu zenbait
|
jakin
badakizkitela segurutzat ematen dela. Interpretazioa harago eroanda, normalizazio egoera irudikatu guran, ekimen publikoen berri eman gura ez izatea egon liteke; beharbada haiekiko aurreiritziak tarteko direla.
|
|
|
" Bai" harro harro anaia Artabek. " Jesuitea da eta hizkuntzatan
|
badaki
jakin be, hizkuntzatan!". Jakina, poliglota esan gura eban.
|
|
|
Nik dakidanez, ezagun handi ditudan lauk bai behintzat: zertan aurkezturik ez dagoan Iñigo Agirrek, Edit Gongeta elorriotarragaz ezkonduta dagoan Rafael Lamarka gazteiztar argiak, eleizeari buruz liburu argigarria idatzi dauen Igor Basterretxeak, parrokiari laguntzen beti buru belarri sartuta dagoan Mari Tere Urrutxik eta ez dakit" besteak beste" jarri neiken, Berazak, Delmasek eta besteren batek be zeozer idatzi dabela entzun eta
|
jakin
dakit eta.
|
|
|
Arratsalde baten, Don Agustinek etorri ezina izan ebala batetik, eta seglarrik ez zala aurkeztu bestetik, neu hasi nintzan errosarioa zuzentzen, eleiza nagusiaren ondoko eleizatxu txikian, lehen sakristia izandakoan.
|
Jakin
banekian zeintzuk ziran egun bakotxeko misterioak, baina," Hirugarren jazoera edo misterioa..." esan nebanean, zein zan gogoratu ezinda geratu nintzan unetxu baten, gora begira. Orduan, eleizatxuko isiltasun estua apurturik, danek entzuteko eran, errime, esan eutsan Jakobak albokoari:
|
|
2013
|
|
|
Ez
|
dakitenak
jakin dezaten astera noa kontari emengo berri eman bai diyot bakarrik dagon aitari eguberritan bizi gerata etsai maltzurrak zaindari San Kristobalko arzulu ontan negarra bada ugari.
|
|
2015
|
|
|
Bera da auto horretan goazenon arteko serioena, zentzuzkoena. Jadanik ordurako
|
jakin
baleki bezala zer nolako lan garrantzitsuak bete zituen etorkizunean. Gorbata jantzi zuela.
|
|
2018
|
|
|
Bai,
|
bazekien
zekiena, baina hala eta guztiz ere jokoari jarraituko zion berak ere. Nora arte heltzeko ziren, ikusteko zegoela oraindik uste zuen, baina sinetsia zegoen baita ere, ez zuela hain erraz menderatuko.
|
|
|
|
Banekien
jakin, inor ez zitzaidala etorriko askatzen, ez eta salbatzen; orain arte inguratu zaizkidanak ere, ikusi denez, putz egitera baizik ez dira hurreratu; baina hala ere, beti gelditzen da esperantza txikiren bat norbere baitan.
|
|
2019
|
|
|
arrazoi faltagatik ez dadila izan, zeren zientifikoa da. Baina emakume horrek intuizioa ere badu, eta askok ez
|
dakiguna
daki: maitasunaren izenean leialtasun batzuk posible direla.
|
|
2021
|
|
|
Bere esanetan, horrek erabilerarekin baino, ezagutza eta gaitasunarekin du zerikusia, eta horren atzean motibazioa legoke; kasu horretan, motibazio falta. Esaten duenaren arabera, gazte euskaldunek irakurtzen, ulertzen eta komunikatzen
|
jakin
badakite, baina eurek nahi dutena, gramatika aldetik zuzentasunik handienaz ez bada ere. Beste batzuk ez datoz bat azken iritzi horrekin, NE1 esate baterako.
|
|
|
Modu horretan, azalpen testua lantzea ez dagokiola soilik hizkuntza irakasleari argudiatzen dute parte hartzaile horiek, irudien interpretazioa edota tresna digitalen erabilera arlo horietako irakasleen esku soilik ez dauden moduan. Are gehiago, arloen euskarrien eta gaituta egoteko eskatzen dituzten baliabideen ikuspegi murritza egon ohi dela kritikatzen du IE7 k, eta, literatura idatzizko testuekin lotzen dugun heinean, fisika edo matematikak zenbakiekin eta formulekin irudikatzen dira, sakonean, denek hori baino gehiago direla
|
jakin
badakiten arren. Baina, alfabetizazio anizkoitzaren printzipioak onartzen hasi dela eransten du arloen alfabetizazio integral batera pasatu nahi bada.
|
|
|
2) H hizkia normal erabilten da alkarrizketetan be, baina batzuetan ezabatu egiten da. Kasu
|
jakin
jakin batzuetan bakarrik. Hau da, bere presentziak silaba bi egon leitekezala pentsau eragiteko arriskua dagoanean.
|
|
2022
|
|
|
|
Jakin
dakit batek baino gehiagok aurpegikune arraroa ipini duela eurak ikusiaz batera; beste asko, ordea, adurra dariola izango dira dagoeneko. Bada, batzuek zein besteek, jakizue balio proteiko handiko elikagaia dela karakola; jaki ezin hobea, giharren garapenari mesedea besterik ez dio egiten eta.
|
|
2023
|
|
|
Ez zen garai berriekin batera zetozen higiene neurriak ezartzea bezain sinplea izan. Gainera,
|
jakin
badakigunez, gure herrietan ez zegoen apenas ondasun komunik: uraska txiki bat, iturriren bat edota kontzejuaren batzar etxea baino besterik ez.
|